SENATUS AUCTORITAS
     
Decrees of the Senate on provincial assignments and on Caesar's soldiers
   
( September 29, 51 BC )
 
 
Cicero, Fam., VIII, 8 ( Wesenberg, Leipzig, 1885 ).
 
 
I.
Pr.[idie] Kal. Octobres in aede Apollinis scrib. affuerunt L. Domitius Cn. f. Fab. Ahenobarbus, Q. Caecilius Q. f. Fab. Metellus Pius Scipio, L. Villius L. F. Pom. Annalis, C. Septimius T. f. Quirina, C. Lucilius C. f. Pup. Hirrus, C. Scribonius C. f. Pop. Curio, L. Ateius L. f. An. Capito, M. Eppius M. f. Ter. Quod M. Marcellus cos. v.[erba] f.[ecit] de provinciis consularibus, d. e. r. i. c., uti L. Paullus C. Marcellus coss., cum magistratum inissent, ex Kal. Mart., quae in suo magistratu futurae essent, de consularibus provinciis ad senatum referrent, neve quid prius ex Kal. Mart. ad senatum referrent, neve quid coniunctim de ea re referretur a consulibus, utique eius rei causa per dies comitiales senatum haberent senatusque cons. facerent, et, cum de ea re ad senatum referretur a consulibus, qui eorum in CCC. iudicibus essent, ses adducere liceret; si quid de ea re ad populum plebemve lato opus esset, uti Ser. Sulpicius M. Marcellus coss., praetores tribunique pl., quibus eorum videretur, ad populum plebemve ferrent; quod ii non tulissent, uti, quicumque deinceps essent, ad populum plebemve ferrent. I.N. [Intercessit nemo.]
II.
Pr. Kal. Octobres in aede Apollinis scrib. affuerunt L. Domitius Cn. f. Fab. Ahenobarbus, Q. Caecilius Q. f. Fab. Metellus Pius Scipio, L. Villius L. f. Pom. Annalis, C. Septimius T. f. Quirina, C. Lucilius C. f. Pup. Hirrus, C. Scribonius C. f. Pop. Curio, L. Ateius L. f. An. Capito, M. Eppius M. f. Terentina. Quod M. Marcellus cos. v. f. de provinciis, d. e. r. i. c., senatum existimare neminem eorum, qui potestatem habent intercedendi impediendi, moram afferre oportere, quo minus de. r. p. p. r. q. [re publica populi Romani quam primum -- per Loeb] ad senatum referri senatique consultum fieri possit: qui impedierit prohibuerit, eum senatum existimare contra rem publicam fecisse; si quis huic s. c. intercesserit, senatui placere auctoritatem perscribi et de ea re ad senatum populumque referri. Huic s. c. intercessit C. Caelius, L. Vinicius, P. Cornelius, C. Vibius Pansa, tribuni pl.
III.
Item senatui placere de militibus, qui in exercitu C. Caesaris sunt, qui eorum stipendia emerita aut causas, quibus de causis missi fieri debeant, habeant, ad hunc ordinem referri, ut eorum ratio habeatur causaeque cognoscantur; si quis huic s. c. intercessisset, senatui placere auctoritatem perscribi et de ea re ad hunc ordinem referri. Huic s. c. intercessit C. Caelius, C. Pansa, tribuni pl.
IV.
Itemque senatui placere in Ciliciam provinciam, in VIII reliquas provincias, quas praetorii pro praetore obtin[er]ent, eos, qui praetores fuerunt neque in provincias cum imperio iverunt, quos eorum ex s. c. cum imperio in provincias pro praetore mitti oporteret, eos sortito in provincias mitti placere; si ex eo numero, quos ex s. c. in provincias ire oporteret, ad numerum non essent, qui in eas provincias proficiscerentur, tum, uti quodque collegium primum praetorum fuisset neque in provincias profecti essent, ita sorte in provincias proficiscerentur; si ii ad numerum non essent, tunc deinceps, proximi cuiusque collegii qui praetores fuissent neque in provincias profecti essent, in sortem coniicerentur, quoad is numerus effectus esset, quem ad numerum in provincias mitti oporteret; si quis huic s. c. intercessisset, auctoritas perscriberetur. Huic s. c. intercessit C. Caelius, C. Pansa, tribuni pl.
 

 
►  Bibliography
 
  
Mommsen, Römische Geschichte, III, 6th ed., Berlin, 1874-75, p. 365 ; Guiraud, Le différend entre César et le Sénat, Paris, 1878, pp. 128 ss. ; Willems, Le Sénat de la République Romaine, II, Paris, 1885, pp. 228 ss. ; Mommsen, Le droit public Romain, I, Paris, 1892, pp. 320 ss. / VII, pp. 189-190 ; Mommsen, GS, IV (1906), p. 139 ; Bruns, Fontes iuris Romani antiqui, I, Tübingen, 1909, pp. 190-191, n. 45 ; Gelzer, Hermes, 63, 1928, p. 131 ; O'Brien Moore, RE, Suppl. VI (1935), c. 684 and 718 ; Riccobono, FIRA I, Firenze, 1941, pp. 266-268, n. 37 ; Carcopino, César in Histoire romaine, II, 2, Paris, 1943, pp. 840 ss. ; Bayet, Cicéron, Correspondance, IV, Paris, 1950, pp. 58 ss. ; van den Bruwaene, Les Études classiques, 21, 1953, pp. 19-27 ; Bourne, Coleman-Norton & Johnson, Ancient Roman Statutes, Austin, 1961, pp. 83-84, n. 97 ; de Martino, Storia della Costituzione Romana, III, Napoli, 1973, pp. 197 ss. ; Girard & Senn, Les lois des Romains, Napoli, 1977, pp. 301-303, n. 8 ; Robinson, The sources of Roman law : Problems and methods for ancient historians, London-New York, 1997, p. 76.