SC. DE BACCHANALIBUS
  
Decree of the Roman Senate prohibiting the Bacchanalia
   
( October 7, 186 BC )
 

 
S. Riccobono, Fontes iuris Romani antejustiniani, I, Firenze, 1941, pp. 240-241, n. 30 ).
 

 
     [Q.] Marcius L. f., S(p.) Postumius L. f. cos. senatum consoluerunt n(onis) Octob. apud aedem | Duelonai.
     Sc(ribendo) arf(uerunt) M.Claudi(us) M. f., L. Valeri(us) P. f., Q. Minuci(us) C. f.
     De Bacanalibus quei foideratei | esent, ita exdeicendum censuere :
     Neiquis eorum Bacanal habuise uelet ; sei ques | esent, quei sibei deicerent necesus ese Bacanal habere, eeis utei ad pr(aitorem) urbanum | Romam uenirent, deque eeis rebus, ubei eorum uerba audita esent, utei senatus | noster decerneret, dum ne minus senatoribus C adesent [quom e]a res cosoleretur. |
     Bacas   uir   nequis   adiese   uelet   ceiuis Romanus neue nominus Latini neue socium | quisquam, nisei pr(aitorem) urbanum adiesent, isque [d]e senatuos sententiad, dum ne | minus senatoribus C adesent quom ea res cosoloretur, iousisent. Ce[n]suere.
     Sacerdos nequis uir eset ; magister neque uir neque mulier quisquam eset. | Neue pecuniam quisquam eorum   comoine[m  h]abuise  ue[l]et ;  neue  magistratum,  | neue  pro  magistratud,  neque  uirum  [neque mul]ierem quiquam fecise uelet. | Neve post hac inter sed conioura[se neu]e comuouise neue conspondise | neue conpromesise uelet, neue quisquam fidem inter sed dedise uelet. | Sacra in oquoltod ne quisquam fecise uelet ; neue in poplicod neue in | preiuatod neue exstrad urbem sacra quisquam fecise uelet, nisei | pr(aitorem) urbanum adieset, isque de senatuos sententiad, dum ne minus | senatoribus C adesent quom ea res cosoleretur, iousisent. Censuere. |
     Homines plous V oinuorsei uirei atque mulieres sacra ne quisquam | fecise uelet, neue inter ibei uirei plous duobus, mulieribus plous tribus | arfuise uelent, nisei de pr(aitoris) urbani senatuosque sententiad, utei suprad | scriptum est.
     Haice utei in couentionid exdeicatis ne minus trinum | noundinum, senatuosque sententiam utei scientes esetis, – eorum | sententia ita fuit : ‘ sei ques esent, quei aruorsum ead fecisent, quam suprad | scriptum est, eeis rem caputalem faciendam censuere ’ – atque utei | hoce in tabolam ahenam inceideretis, ita senatus aiquom censuit, | uteique eam figier ioubeatis, ubei facilumed gnoscier potisit ; atque | utei ea Bacanalia, sei qua sunt, exstrad quam sei quid ibei sacri est, | ita utei suprad scriptum est, in diebus X, quibus uobeis tabelai datai | erunt, faciatis utei dismota sient. – IN AGRO TEURANO.
 

  
 Bibliography

 
 

Fabretti, Inscriptionum antiquarum quae in aedibus paternis asservantur explicatio et additamentum..., Roma, 1702, p. 427 ; Muratori, Novus thesaurus veterum inscriptionum..., II, Milano, 1739, pp. 577 and 808 ; Terrasson, Histoire de la jurisprudence romaine, Paris, 1750, pp. 3-4 ; Schoell, Histoire abrégée de la littérature romaine, I, Paris, 1815, pp. 52-55 ; Mommsen, Inscriptiones regni Neapolitani Latinae, Leipzig, 1852, n. 22 ; CIL I1 (1863), n. 196 ; Weinbrodt, Observationes in S.C. de Bacchanalibus, Braunsberg, 1879 ; CIL X (1883), n. 104 ; Willems, Le Sénat de la République Romaine, II, Paris, 1885, pp. 287-288, 316-319 and 326 ; De Ruggiero, Dizionario epigrafico di antichità romane, Roma, 1886-1895, p. 956 ; Mommsen, Römisches Staatsrecht, III, Leipzig, 1887, p. 696 ; Dessau, Inscriptiones Latinae Selectae, Berlin, 1892-1916, n. 18 ;  Woelfflin, Archiv. für lateinische Lexicographie und Grammatik, 9, 1894-1896, pp. 574 ss. ; Inschrift des ... S.C. de Bacchanalibus, Epigraphische Beiträge II, Sitzungsberichte der Bayerischen Akademie der Wissenchaften, philosoph.-histor. Klasse, München, 1896, pp. 184-187 ; Wissowa, RE, II, Stuttgart, 1896, c. 2721 ; Soltau, Livius Gesichtswerk : seine Komposition und seine Quellen, Leipzig, 1897, pp. 44-45 ; Wissowa, Religion und Kultus der Römer, München, 1902, p. 58, p. 248 ; Reinach, Rev. arch., 11, 1908, pp. 236-253 ; Bruns, Fontes iuris Romani antiqui, I, Tübingen, 1909, pp. 164-166, n. 36 ; Bruns, Simulacra, Tübingen, 1912, p. III ; Strachan-Davidson, Problems of Roman criminal law, I, Oxford 1912, p. 232 ; CIL I2 (1918), n. 581 ; Lenormant, DS, I, 1, Paris, 1926 ; Frank, CQ, 21, 1927, pp. 128-132 ; Cumont, Les religions orientales dans le paganisme romain : Les mystères de Bacchus à Rome, Paris, 1929, pp. 195-204 ; Fraenkel, Hermes, 67, 1932, pp. 369-396 Keil, Hermes, 68, 1933, pp. 306 ss. ; Massoneau, Le crime de magie et le droit romain, Paris, 1933, pp. 151-158 ; Leumann, Glotta, 23, 1934, p. 121 ; Massoneau, La magie dans l'antiquité romaine, 1934, pp. 151 ss. ; Arangio-Ruiz, SHDI, 7, 1936, p. 518 ; Gelzer, Hermes, 71, 1936, pp. 275-287 ; Krause, Hermes, 71, 1936, pp. 214-220 ; O' Brien-Moore, RE, Suppl. VI, Stuttgart, 1936, c. 800 s. ; Girard, Textes de droit romain, 6th ed., Paris, 1937, pp. 129-130 ; Thelohan, Travaux juridiques et économiques de l'Université de Rennes, 16, 1937, pp. 35-39 ; Accame, Rivista di filologia e d'istruzione classica, 16, 1938, pp. 225-234 ; Voltera, NDI, XII, 1938, p. 31 ; Meautis, REA, 42, 1940, pp. 476-485 ; Warmington, Remains of Old Latin, IV, London, 1940, 254 ; Bequignon, RA, 17, 1941, pp. 184-198 ; Riccobono,  FIRA I, Firenze, 1941, pp. 240-241, n. 30 ; Ernout, Recueil de textes latins archaïques, Paris, 1947, pp. 58-68 ; Berger, Encyclopedic Dictionary of Roman Law, Philadelphia, 1953, p. 697 ; Wenger, Die Quellen des römischen Rechts, Wien, 1953, pp. 158, 71, 188 and 382 ; Tarditi, PdelP, 37, 1954, pp. 265-287 ; Johnson, Coleman-Norton & Bourne, Ancient Roman Statutes, Austin, 1961, pp. 26-27, n. 28 ; Dihle, Hermes, 90, 1962, pp. 376-379 ; Diehl, Altlateinische Inschriften, 5th ed., Berlin, 1964 ; Degrassi, Inscriptiones Latinae Liberae Rei Publicae, Firenze, 1965, n. 511 ; Girard & Senn, Les lois des Romains, Napoli, 1977, pp. 270-273, n. 1, p. 590 ; Schumacher, Römische Inschriften, Stuttgart, 1988, p. 79 ; AE 2000, n. 25 ; Sauzeau, Bacchanales : Actes des colloques Dionysos de Montpellier (1996-1998), Montpellier, 2000 ; Feldman, "Remember Amalek !" : vengeance, zealotry, and group destruction in the Bible according to Philo, Pseudo-Philo, and Josephus, Cincinnati, 2004, p. 57 ; Levine & Blickenstaff, A feminist companion to the Acts of the Apostles, London-New York, 2004, p. 115 ; Ménard, Maintenir l'ordre à Rome : IIe-IVe siècles Ap. J.-C., Seyssel, 2004, p. 134 ; Morstein-Marx, Mass oratory and the political power in the late Roman Republic, Cambridge, 2004, p. 8 ; Pagán, Conspiracy Narratives in Roman History, Austin, 2004, pp. 145-146 ; Killinger, Culture and customs of Italy, Westport, 2005, p. 93 ; Adams, The regional diversification of Latin, 200 BC-AD 600, Cambridge, 2007, p. 417 ; Bispham, From Asculum to Actium : the municipalization of Italy from the Social War to Augustus, Oxford, 2007, p. 50 ; Chaplin & Kraus, Livy, Oxford, 2009, p. 321.
 
 
 Source : Bronze tablet discovered at Tiriolo, Italy, in 1640 ( Vienna, Kunsthistorisches Museum ).
 


Traduction française     English translation