SC de Bacchanalibus ( Ernout )

SC. DE BACCHANALIBUS

Decree of the Roman Senate prohibiting the Bacchanalia

( October 7, 186 BC )

( A. Ernout, Recueil de textes latins archaïques, Paris, 1947, pp. 58-68 ).

[Q] MARCIUS L F S POSTUMIUS L F COS SENATUM CONSOLUERUNT N OCTOB APUD AEDEM | DUELONAI SC ARF M CLAUDI M F L VALERI P F Q MINUCI C F DE BACANALIBUS QUEI FOEDERATEI | ESENT ITA EXDEICENDUM CENSUERE NEIQUIS EORUM BACANAL HABUISE VELET SEI QUES | ESENT QUEI SIBEI DEICERENT NECESUS ESE BACANAL HABERE EEIS UTEI AD PR URBANUM | ROMAM VENIRENT DEQUE EEIS REBUS UBEI EORUM VER[B]A AUDITA ESENT UTEI SENATUS | NOSTER DECERNERET DUM NE MINUS SENATOR[I]BUS C ADESENT [QUOM E]A RES COSOLORETUR | BACAS VIR NEQUIS ADIESE VELET CEIVIS ROMANUS NEVE NOMINUS LATINI NEVE SOCIUM | QUISQUAM NISEI PR URBANUM ADIESENT ISQUE [D]E SENATUOS SENTENTIAD DUM NE | MINUS SENATORIBUS C ADESENT QUOM EA RES COSOLERETUR IOUSISET CE[N]SUERE | SACERDOS NE QUIS VIR ESET MAGISTER NEQUE VIR NEQUE MULIER QUISQUAM ESET | NEVE PECUNIAM QUISQUAM EORUM COMOINE[MH]ABUISE VE[L]ET NEVE MAGISTRATUM | NEVE PRO MAGISTRATU[D] NEQUE VIRUM [NEQUE MUL]IEREM QUISQUAM FECISE VELET | NEVE POST HAC INTER SED CONIOURA [SE NEV]E COMVOVISE NEVE CONSPONDISE | NEVE CONPROMESISE VELET NEVE QUISQUAM FIDEM INTER SED DEDISE VELET | SACRA IN OQOLTOD NE QUISQUAM FECISE VELET NEVE IN POPLICOD NEVE IN | PREIVATOD NEVE EXTRAD URBEM SACRA QUISQUAM FECISE VELET NISEI | PR URBANUM ADIESET ISQUE DE SENATUOS SENTENTIAD DUM NE MINUS | SENATORIBUS C ADESENT QUOM EA RES COSOLERETUR IOUSISET CENSUERE | HOMINES PLOUS V OINVORSEI VIREI ATQUE MULIERES SACRA NE QUISQUAM | FECISE VELET NEVE INTER IBEI VIREI PLOUS DUOBUS MULIERIBUS PLOUS TRIBUS | ARFUISE VELENT NISEI DE PR URBANI SENATUOSQUE SENTENTIAD UTEI SUPRAD | SCRIPTUM EST HAICE UTEI IN CONVENTIONID EXDEICATIS NE MINUS TRINUM | NOUNDINUM SENATUOSQUE SENTENTIAM UTEI SCIENTES ESETIS EORUM | SENTENTIA ITA FUIT SEI QUES ESENT QUEI ARVORSUM EAD FECISENT QUAM SUPRAD | SCRIPTUM EST EEIS REM CAPUTALEM FACIENDAM CENSUERE ATQUE UTEI | HOCE IN TABOLAM AHENAM INCEIDERETIS ITA SENATUS AIQUOM CENSUIT | UTEIQUE EAM FIGIER IOUBEATIS UBI FACILUMED GNOSCIER POTISIT ATQUE | UTEI EA BACANALIA SEI QUA SUNT EXSTRAD QUAM SEI QUID IBEI SACRI EST | ITA UTEI SUPRAD SCRIPTUM EST IN DIEBUS X QUIBUS VOBEIS TABELAI DATAI | ERUNT FACIATIS UTEI DISMOTA SIENT IN AGRO TEURANO

————————————————————————————————————————————

[Q.] Marcius L. f(ilius), S(purius) Postumius L. f(ilius) co(n)s(ules) senatum consoluerunt N(onis) Octob(ribus), apud aedem | Bellonai. Sc(ribendo) adf(uerunt) M. Claudi(us) M. f(ilius), L. Valeri(us) P. f(ilius), Q. Minuci(us) C. f. f(ilius). De Bacchanalibus qui foederati | essent, ita edicendum censuere : « Nequis eorum [B]acchanal habuisse vellet. siqui | essent, qui sibi dicerent necesse esse Bacchanal habere, ei uti ad pr(aetorem) urbanum | Romam venirent, deque eis rebus, ubei eorum v[e]r[b]a audita essent, uti senatus | noster decerneret, dum ne minus senator[i]bus C adessent, [cum e]a res consuleretur. | Bacchas vir nequis adiisse vellet civis Romanus neve nominis Latini neve sociorum | quisquam, nisi pr(aetorem) urbanum adiissent, isque [d]e senatus sententia, dum ne | minus senatoribus C adessent, cum ea res consuleretur, iussisset. Ce[n]suere. | Sacerdos nequis uir esset. Magister neque uir neque mulier quaequam esset. | neve pecuniam quisquam eorum commune[m h]abuisse vellet. Neve magistratum, | neve pro magistratu, neque virum [neque mul]ierem qui[s]quam fecisse vellet, | neve post hac inter se coniuras[se nev]e convovisse neve conspondisse | neve compromesisse vellet, neve quisquam fidem inter sed dedisse vellet. | Sacra in occulto ne quisquam fecisse vellet. Neve in publico neve in | privato neve extra urbem sacra quisquam fecisse vellet, nisi | pr(aetorem) urbanum adiisset, isque de senatus sententia, dum ne minus | senatoribus C adessent, cum ea res consuleretur, iussisset. Censuere. | Homines plus V universi viri atque mulieres sacra ne quisquam | fecisse vellet, neve interibi viri plus duobus, mulieribus plus tribus | adfuisse vellent, nisi de pr(aetoris) urbani senatusque sententia, uti supra | scriptum est. » Haec uti in contioni edicatis ne minus trinum | nundinum, senatusque sententiam uti scientes essetis, eorum | sententia ita fuit : « Siqui essent, qui adversum ea fecissent, quam supra | scriptum est, eis rem capitalem faciendam censuere ». Atque uti | hoc in tabulam ahenam incideretis, ita senatus aequum censuit, | utique eam figi iubeatis, ubi facillime nosci possit ; atque | uti ea Bacchanalia, siqua sunt, extra quam siquid ibi sacri est, | (ita ut supra scriptum est) in diebus X, quibus vobis tabelae datae | erunt, faciatis uti dimota sint. In agro Teurano.

► Bibliography

Fabretti, Inscriptionum antiquarum quae in aedibus paternis asservantur explicatio et additamentum..., Roma, 1702, p. 427 ; Muratori, Novus thesaurus veterum inscriptionum..., II, Milano, 1739, pp. 577 and 808 ; Terrasson, Histoire de la jurisprudence romaine, Paris, 1750, pp. 3-4 ; Schoell, Histoire abrégée de la littérature romaine, I, Paris, 1815, pp. 52-55 ; Mommsen, Inscriptiones regni Neapolitani Latinae, Leipzig, 1852, n. 22 ; CIL I1 (1863), n. 196 ; Weinbrodt, Observationes in S.C. de Bacchanalibus, Braunsberg, 1879 ; CIL X (1883), n. 104 ; Willems, Le Sénat de la République Romaine, II, Paris, 1885, pp. 287-288, 316-319 and 326 ; De Ruggiero, Dizionario epigrafico di antichità romane, Roma, 1886-1895, p. 956 ; Mommsen, Römisches Staatsrecht, III, Leipzig, 1887, p. 696 ; Dessau, Inscriptiones Latinae Selectae, Berlin, 1892-1916, n. 18 ; Woelfflin, Archiv. für lateinische Lexicographie und Grammatik, 9, 1894-1896, pp. 574 ss. ; Inschrift des ... S.C. de Bacchanalibus, Epigraphische Beiträge II, Sitzungsberichte der Bayerischen Akademie der Wissenchaften, philosoph.-histor. Klasse, München, 1896, pp. 184-187 ; Wissowa, RE, II, Stuttgart, 1896, c. 2721 ; Soltau, Livius Gesichtswerk : seine Komposition und seine Quellen, Leipzig, 1897, pp. 44-45 ; Wissowa, Religion und Kultus der Römer, München, 1902, p. 58, p. 248 ; Reinach, Rev. arch., 11, 1908, pp. 236-253 ; Bruns, Fontes iuris Romani antiqui, I, Tübingen, 1909, pp. 164-166, n. 36 ; Bruns, Simulacra, Tübingen, 1912, p. III ; Strachan-Davidson, Problems of Roman criminal law, I, Oxford 1912, p. 232 ; CIL I2 (1918), n. 581 ; Lenormant, DS, I, 1, Paris, 1926 ; Frank, CQ, 21, 1927, pp. 128-132 ; Cumont, Les religions orientales dans le paganisme romain : Les mystères de Bacchus à Rome, Paris, 1929, pp. 195-204 ; Fraenkel, Hermes, 67, 1932, pp. 369-396 ; Keil, Hermes, 68, 1933, pp. 306 ss. ; Massoneau, Le crime de magie et le droit romain, Paris, 1933, pp. 151-158 ; Leumann, Glotta, 23, 1934, p. 121 ; Massoneau, La magie dans l'antiquité romaine, 1934, pp. 151 ss. ; Arangio-Ruiz, SHDI, 7, 1936, p. 518 ; Gelzer, Hermes, 71, 1936, pp. 275-287 ; Krause, Hermes, 71, 1936, pp. 214-220 ; O' Brien-Moore, RE, Suppl. VI, Stuttgart, 1936, c. 800 s. ; Girard, Textes de droit romain, 6th ed., Paris, 1937, pp. 129-130 ; Thelohan, Travaux juridiques et économiques de l'Université de Rennes, 16, 1937, pp. 35-39 ; Accame, Rivista di filologia e d'istruzione classica, 16, 1938, pp. 225-234 ; Voltera, NDI, XII, 1938, p. 31 ; Meautis, REA, 42, 1940, pp. 476-485 ; Warmington, Remains of Old Latin, IV, London, 1940, 254 ; Bequignon, RA, 17, 1941, pp. 184-198 ; Riccobono, FIRA I, Firenze, 1941, pp. 240-241, n. 30 ; Ernout, Recueil de textes latins archaïques, Paris, 1947, pp. 58-68 ; Berger, Encyclopedic Dictionary of Roman Law, Philadelphia, 1953, p. 697 ; Wenger, Die Quellen des römischen Rechts, Wien, 1953, pp. 158, 71, 188 and 382 ; Tarditi, PdelP, 37, 1954, pp. 265-287 ; Johnson, Coleman-Norton & Bourne, Ancient Roman Statutes, Austin, 1961, pp. 26-27, n. 28 ; Dihle, Hermes, 90, 1962, pp. 376-379 ; Diehl, Altlateinische Inschriften, 5th ed., Berlin, 1964 ; Degrassi, Inscriptiones Latinae Liberae Rei Publicae, Firenze, 1965, n. 511 ; Girard & Senn, Les lois des Romains, Napoli, 1977, pp. 270-273, n. 1, p. 590 ; Schumacher, Römische Inschriften, Stuttgart, 1988, p. 79 ; AE 2000, n. 25 ; Sauzeau, Bacchanales : Actes des colloques Dionysos de Montpellier (1996-1998), Montpellier, 2000 ; Feldman, "Remember Amalek !" : vengeance, zealotry, and group destruction in the Bible according to Philo, Pseudo-Philo, and Josephus, Cincinnati, 2004, p. 57 ; Levine & Blickenstaff, A feminist companion to the Acts of the Apostles, London-New York, 2004, p. 115 ; Ménard, Maintenir l'ordre à Rome : IIe-IVe siècles Ap. J.-C., Seyssel, 2004, p. 134 ; Morstein-Marx, Mass oratory and the political power in the late Roman Republic, Cambridge, 2004, p. 8 ; Pagán, Conspiracy Narratives in Roman History, Austin, 2004, pp. 145-146 ; Killinger, Culture and customs of Italy, Westport, 2005, p. 93 ; Adams, The regional diversification of Latin, 200 BC-AD 600, Cambridge, 2007, p. 417 ; Bispham, From Asculum to Actium : the municipalization of Italy from the Social War to Augustus, Oxford, 2007, p. 50 ; Chaplin & Kraus, Livy, Oxford, 2009, p. 321.

► Source : Bronze tablet discovered at Tiriolo, Italy, in 1640 ( Vienna, Kunsthistorisches Museum ).