DOMITII ULPIANI DISPUTATIONUM FRAGMENTA
  
Fragments of Ulpian's Disputationes
   
( AD 3rd century )
 

 
( P. F. Girard & F. Senn, Textes de droit romain, I, Paris, 1967, pp. 452-455, n. 15 ).
  

 
LIBER II.
1. (B I a) ... sed et si duo sint fructuarii uel bonae fidei possessores, alterum conuentum alterum liberare Iulianus ait, quamuis non maioris peculii, quam penes eum est, condemnari debeat. Sed licet hoc iure contingat, tamen aequitas dictat. rescissorium iudicium in eos dari, qui occasione iuris liberantur.
   
2. (B I b) ...conuentus e...m que tractat... Pomponius ad...t in pe... uenditor conue... licet condemnandus non sit, liberari emptorem, consulendum tamen...
LIBER III.
3. (B II a) . Nec tamen ideo, quod obligationi in Italia contractae pignus accessit, pignoris dandi in Italia contractus est, sed si pignus in Italia contractum est, hoc est conuentio de pignore : ut in Furia lege spectamus ubi sponsor acceptus est, non ubi obligatio contracta, cui sponsus accedit. Denique ex duobus sponsoribus, quorum alter in Italia, alter in prouincia acceptus est, eum demum releuat, qui Italicus est.

4. Si in Italia pignus datum est, conuenit tamen ut in prouincia soluatur, puto nihilo minus exceptionem locum habere ; si in prouincia datum conuenerit ut in Italia soluatur, magis est Italicum pignus non uideri. Vnde si renouata pigneratione in prouincia heres redemerit, cessare exceptionem placet : e contrario si redemerit exceptionem locum habituram. Nam si Romae pignus acceptum sit, in prouincia eadem res denuo pigneretur, pignus Italicum esse desinit.

5. (B II b) ... exceptio ei prosit : et, quod attinet ad formulae conceptionem, proderit, quia extraneus possessor est. Sed, si ipse qui pignerauit, rem distractam redemit, tunc quaeri potest, an exceptione quasi extraneus is uti possit, et magis est non ei prodesse exceptionem, licet in factum formula concepta sit, ut supra ostendimus.

6. Eo accedit, quod etiam rescripto ad...m Iulianum, cuius supra memini, adiuuari hic ...at. Na...me...be... consularis femina... Sabiniano domum...nam non domin... a tamen a se pa...postea domin...m post multos annos possederat, imperator noster cum patre rescripsit annali exceptione eam uti non potuisse : ceteris quia possessoribus, non ei, qui pignori dedit, competit.

7. (A I a) ...facit, tunc eum et sequenti condemnandum : sic fieri ut sua inquit culpa ab altera bona eius ueneant, aut, ut quibusdam, inquit, uidetur, ducatur. Sed uerius est nec post condemnationem maritum facile duci... nec ducitur nudus. Sed melius est sic dicere utriusque rationem habendam, etiamsi altera postea litem sit contestata, ut post condemnationem alterius in bonorum uenditionem aequas partes ferant, cum sine metu uinculorum sit futurum. Sibique inputet qui poterat se liberare a sequenti condemnatione, si satisfecisset priori sententiae.

8. Marcellus tamen libro VII digestorum putat, si haec fuit patrimonii qualitas, ut difficile esset explicari pecuniam, aequissimum esse, etiamsi sequenti fuerat condemnatus, denegari sequenti iudicati actionem aut certe...

9. (A I b) re...a...petantur...cum ex c...lares pet... mittit eod...effectu... ad adm...

10. (A II a)... cum sciret a contutore suo satis non esse exactum...

11. Scaeuola ait tutore a magistratibus municipalibus dato nullam in eos esse tutelae nomine actione nisi eam quae ita demum pupillo datur si (A II b) facultatibus tutorum satis ei fieri non potuerit, eamque actionem causa cognita in eos dandam scribit, diuumque Pium rescripsisse et in heredes eorum itidem causa cognita, quamuis Iulianus in heredem magistratus non putauerit tribuendam actionem, cum idem heredem iudicis, qui litem suam fecisset, teneri existimauerit. Sed utrumque contra est, cum heres magistratus teneatur et iudicis non teneatur. Et magistratus... non ut tutores tenentur : denique in bonis eorum priuilegium cessare procul dubio est.

12. ...d quaestionis fuisse, ut sponsores an potius ut fideiussores deberent teneri. Et Iulianum quidem ut fideiussores conueniendos putasse, Marcellum uero magis sponsorum locum optinere apud Iulianum notare. Marcelli sententiam ratione iuuari negari non posse : sufficere enim, si in locum eorum succedant, quos accipi neglexerunt uel quos minus idoneos acceperunt.
 


►  Bibliography
  
 
Lenel, Sitzungsberichte, Berlin, 1903, pp. 922-936 and 1034-1035 ; Lenel, ZSS, 24, 1903, pp. 414-419 ; Lenel, Sitzungsberichte, Berlin,
1904, pp. 1156-1172 ; Lenel, ZSS, 25, 1904, pp. 368-374 ; Lenel, ZSS, 27, 1906, pp. 71-82 ; Seckel & Kuebler, Iurisprudentiae anteiustinianae reliquias, I, Leipzig, 1908, pp. 496-501 ; Wenger, Die Quellen des römischen Rechts, Wien, 1953, pp. 526c-527 ; Baviera, FIRA II, Firenze, 1968, pp. 308-312.
 
 
►  Sources : Parchments preserved in the Strasbourg library, France.