ANONYMI FRAGMENTA DE IURE FISCI
  
Fragments on fiscal law
  
( AD 2nd-3rd century )
 
 
( P. F. Girard & F. Senn, Textes de droit romain, I, Paris, 1967, pp. 461-464, n. 22 ).
  
 
FOLIO I.
n...t capere possit. 1. Heredi eius, qui capere non poterat, deferendi potestas concessa non est, nisi si ostendi possit, eius uoluntatis decessisse defunctum, ut deferre se uellet. 2. Antequam quis ab alio deferatur, ipse se deferre debet : alias sero ad auxilium delationis confugit. Quod si per errorem se detulerit, nihil ei officit inconsiderata diligentia. 3. Ius patrum non minuitur, si se is deferat, qui solidum id quod relictum est capere non potest. Sane si post diem centensimum patres caducum uindicent, omnino fisco locus non est. 4. Si se is deferat, cui tacitum ... (deficiunt quaedam). 4a. ...consid... ceterum... tam personam ... gu... eius rei... nister uero f... quadruplum... nomen sequi fis... tet. 5. Bona eorum qui cum fisco contrahunt lege uacuaria uelut pignoris iure fisco obligantur, non solum ea quae habent, sed et ea, quae postea habituri sunt. 6. Edicto diui Traiani cauetur, ne qui prouincialium cum seruis fiscalibus contrahant nisi absignante procuratore : quod factum dupli damno uel reliquorum exsolutione pensatur. Et ideo qui cum... (deficiunt quaedam) ... um... cus ideo... contra amo... que...sa. m... o contrax... i non in cu... u. tamen eorum... uere cogitur na... c ... tu ad eum lo... io peruenit ht... . 6a... Caesaris ab administratione rerum suarum itemque communium rerum commercio non prohibentur : adeo et stipulari ab his et emere donatumue accipere possumus, nisi cum in fraudem portionis Caesaris fiat. 7. Qui mutuam pecuniam contra interdictum dispensatori uicarioue eius crediderit... (deficiunt quaedam) ... in poenam... enitur, quia quod credidit non amisit. 8. Qui contra edictum diui Augusti rem litigiosam a non possidente comparauit, praeterquam quod emptio nullius momenti est, poenam quinquaginta sestertiorum fisco repraesentare compellitur. Res autem litigiosa uidetur de qua lis apud suum iudicem delata est. Sed hoc in prouincialibus fundis praua usurpatione optinuit. 9. Absentes fugitiuos uenum dari aut comparari amplissimus ordo prohibuit denuntiata in emptorem uenditoremque poena sestertiorum quinquaginta, quae hodie fisco uindicatur.
FOLIO II.
10. ...excepto castrensi peculio bona sua conferre debebunt. 11. Caesare a liberto suo ex asse herede instituto filia iure ad semissem uocatur ; cum extraneis uero instituto, filia ex semisse extraneis, non etiam Caesari adcrescit. Quod si plus semisse Caesar accepit, in id quod plus est etiam Caesari adcrescit. 12. Libertae Caesaris tam manumissione quam beneficio coniunctionis effectae, si testatae decedant, dimidium, si intestatae, totum fisco uindicatur. Sane patris et patroni ignorantis ius non minuitur. 13. Ancilla Caesaris quae quinque liberos habuerit..., ... (deficiunt quaedam) ... n... Caes... orem... milibus s... edan... um..na... dicantur... causa fisco ae... p... non possunt n... en... uato contra n... inter se fisco stipulantur. 14. Eorum bonorum, quae ad fiscum pertinere dicuntur, si controuersia moueatur, ante sententiam nec obsignari nec describi aut incorporari possunt. Idem seruatur et cum a sententia prouocatio interponitur. 15. Pro his bonis, quae fiscus inquietat, manus opponere nemo quidem prohibetur... (deficiunt quaedam). ... tur... es ... riani ... pellunt... io...i...ram. 16. ...tum officium ...cum, a quo salarium acceperunt, nisi in sua parentum filiorum pupillorumue suorum causa libertorum etiam, adesse prohibentur, et si adfuerint, infamia plectuntur. Sane hoc principali beneficio impetrare non prohibentur. 17. Fisci aduocati, quibus ad tempus officium mandatum est, quia salarium non accipiunt, contra fiscum adesse non prohibentur. 18. Capite legis censoriae cauetur, ut non tantum, cum quid... (deficiunt quaedam) ...praestatur, cuius rei omissa professio commisso intra quiquennium locum facit. 18a. Earum rerum nomine quae per fraudem fisco ablatae sunt uel professioni subtractae, quadruplum fisco dependitur, alias duplum. 19. A debitore fisci in fraudem datas libertates retrahi placuit. Sane ipsum ita emere, ut manumittat, aut fideicommissam libertatem praestare non est prohibitum. 20. Ab eo, qui reus criminis postulatus aduersam sententiam meruit, tempore reatus quocumque modo alienata a fisco cum quadruplis fructibus reuocantur. 21. Fideiussorem eius, qui cum dispensatore contraxit, ip...
 


►  Bibliography
  
 
Göschen, Gaii Institutionum commentarii IV, Berlin, 1820, pp. 341-348 ; Böcking et al., Corpus iuris Romani anteiustiniani, I, 1, Bonn, 1841, col. 157-168 ; Lachmann, Zeitschrift für geschichtliche Rechtswissenschaft, 11, 1842, pp. 115-118 = Kleinere Schriften, II, Berlin, 1876, pp. 244-247 ; Böcking, Domitii Ulpiani quae vocant Fragmenta sive excerpta ex Ulpiani libro singulari regularum..., 4th ed., Leipzig, 1855, pp. 145 ss. ; Krueger, Fragmentum de iure fisci, Leipzig, 1868 ; Krueger, Collectio librorum iuris anteiustiniani, II, Berlin, 1878, pp. 163-165 ; Kalb, Roms Juristen nach ihrer Sprache dargestellt, Leipzig, 1890, pp. 146 ss. ; Brassloff, RE, XIII (1910), pp. 80-81, s.v. Fragmentum de iure fisci ; Seckel & Kuebler, Iurisprudentiae anteiustinianae reliquias, II, 1, Leipzig, 1911, pp. 172-182 ; Girard, Textes de droit romain, 6th ed., Paris, 1937, pp. 499-501 ; Wenger, Die Quellen des römischen Rechts, Wien, 1953, p. 528 ; Wieacker, Textstufen klassischer Juristen, Göttingen, 1960, p. 146 ; Girard & Senn, Textes de droit romain, I, 7th ed., Paris, 1967, pp. 461-464, n. 22 ; Baviera, FIRA II, Firenze, 1968, pp. 627-630 ; Avenarius, Der pseudo-ulpianische liber singularis regularum : Entstehung, Eigenart und Überlieferung einer hochklassischen Juristenschrift, Göttingen, 2005, p. 554.
 
 
►  Sources : Two sheets of parchment discovered by Niebuhr at Verona, Italy, in 1816.