TRANSACTIO IN CAUSA ALIMENTORUM PRAESTANDORUM DOTISVE
  
POST DIVORTIUM REDDENDAE
     
Receipt for money in settlement of dispute
     
( September 20, AD 585 )
 
 
( V. Arangio-Ruiz, Fontes iuris Romani antejustiniani, III, Firenze, 1943, pp. 61-66, n. 23 ).
  
 
Latin translation
  
 
     Regni sacratissimi domini nostri Flauii Tiberii Mauricii perpetui Augusti imperatoris et maximi benefactoris anno IV, et consulatus eiusdem domini nostri anno II, mense Thoth XXIII, quartae indictionis, Syene. Aurelia Tsone Menae filia ex matre Tapia, monacha, Syene oriunda, infra subscriptorem praebens pro se subscribentem et testes qui a se mandati et rogati praesenti securitatis scripturae testimonium ferunt, Aureliae Tapiae Tsii filiae ex matre Maria, sine tutore marito agenti, propriae matri suae, eadem Syene ciuitate oriundae, salutem.
      Cum antea beatae memoriae pater meus Menas in legitimi matrimonii societate te habuerit et me nata et adhuc infante, Satana diabolo interueniente, ab eo discesseris, et pater meus Menas suprascriptus tibi tradiderit aureos solidos quattuor ; et legitima aetate mea expleta controuersiam tibi mouerim eorundem quattuor solidorum nomine, tibi datos eos esse contendens necessariorum mei infantis alimentorum causa et contra a patre me educatam esse (expuleras enim me cum te alteri uiro coniungere uelles), hanc litem tibi faciens et solidos recipere certans ; tu autem contradixeris dicens ‘ (dati) erant hi solidi pro repudio meo et dotis restitutione ’ ; multis rebus dictis et contradictis et inuestigatis, denique uisum est ad me hos quattuor solidos pertinere quod, ut supra dictum est, a praedicto patre meo educata essem. Cum autem neque expensos neque ultro captos acceperim, insuper neque tecum agere neque cum heredibus tuis uelim siue praesenti siue ullo alio tempore uel modo uel causa, ad hanc securitatis scripturam perueni, per quam declaro nullam amplius petitionem aduersus te me habere uel aduersus heredes tuos, neque acturam uel accusaturam uel in arbitrum compromissuram aduersus te huius negotii causa, neque quidlibet daturam uel a te accepturam, neque alium quemquam meo nomine contra te heredesue tuos uel liberos uel descendentes uenturum : sin autem acciderit ut contra te heredesue tuos quacumque occasione ueniam cuiuslibet rei causa, poenae huius contrauentionis nomine auri unciam unam me soluturam, ui et manu militari exigendam ex modica substantia mea, et nihil ratum habendum esse contra ea quae in praesenti securitatis declaratione scripta sunt, sed et inuitam me eam obseruaturam quasi in publico tribunali redactam, cum neque necessitas me urguerit neque machinatio neque dolus, sed mihi placuerit et acceptos facere quattuor solidos praedictos et hanc scripturam tibi facere. Quae utilis erit et rata et indelebilis et inconcussa et legitima, quocumque loco tradatur et exhibeatur, cum subscriptione eius qui a me convocatus et rogatus uice mea subscribit et eorum qui infra testimonium praebent, et personaliter stipulata ita haec se haberi et fieri spopondi et compleui.
      (Subscriptio paciscentis :) Aurelia Tsone Menae filia matris Tapiae monacha Syene oriunda suprascripta hanc scripturam feci, et placent mihi omnia quae in ea scripta sunt ita ut supra scriptum est. Fl. Iohannes Abrahami filius actuarius numeri Syenae rogatus scripsi pro ea litteras ignorante.
      (Subscriptio notarii :) Per me Marcum Apa Dii filium scripta est.
      (Scripturae rubrica :) Scriptura securitatis a Tsone Menae filia monacha Syene oriunda Tapiae matri suae facta.
 
 
Greek text  ( Duke Data Bank of Documentary Papyri ).
  
 
r
βασιλείας τοῦ θειοτάτου ἡμῶν δεσπότου Φλαυίου Τιβερίου Μαυρικίου τοῦ αἰωνίου Αὐγούστου | Αὐτοκράτορος καὶ μεγίστου εὐεργέτο(υ) ἔτους τετάρτου καὶ ὑπατείας τοῦ αὐτοῦ δεσπότου | ἡμῶν ἔτους δευτέρου vac. ? Θὼκ κγ vac. ? τῆς τετάρτης ἰνδικτίονος · ἐν Συήνῃ. | Αὐρηλία Τσώνη θυγάτηρ Μηνᾶ ἐκ μητρὸς Ταπίας μοναχὴ ὁρμωμένη ἀπὸ Συήνης | ἡ · καὶ ἑξῆς ὑπογραφέα παρέχουσα τὸν ὑπὲρ αὐτῆς ὑπογράφοντα καὶ μάρτυρας | τοὺς ἑξῆς κατ᾽· ἐπιτροπὴν αὐτῆς καὶ αἴτησιν προσμαρτυροῦντας ταύτῃ τῇ παρούσῃ | ὁμολογίᾳ τῆς ἀμεριμνείας vac. ? Αὐρηλίᾳ Ταπίᾳ θυγατρὶ Τσίου ἐκ μητρὸς Μαριὰμ | ἄνευ κυρίου αὐτη ἀνδρὸς χρηματίζουσα ἰδίᾳ μου μητρὶ ὁρμωμένῃ ἀπὸ τῆς αὐτῆς | Συήνης χαίρειν. ἐπειδήπερ πρώην ὁ μακάριός μου πατὴρ Μηνᾶς ἔσχεν σε | εἰς νομίμου γάμου κοινωνίαν καὶ μετὰ τὴν γέννησίν μου ἔτι νέας οὔσης | κατὰ διαβουλικὴν καὶ σατανικὴν ἐνέργειαν ἀπεχωρίσθης ἀπ᾽ αὐτοῦ, · δεδωκότος | δέ σοι τοῦ προειρημένου μου πατρὸς Μηνᾶ χρυσοῦ νομισμάτια τέσσερα καὶ μετὰ τὸ | προβεβηκέναι με τῇ ἐννόμῳ ἡλικίᾳ ἐπεξῆλθόν σοι ἐνάγουσα ἕνεκα | τῶν αὐτῶν τεσσάρων νομισμάτων λέγουσα ταῦτά σοι δοθῆναι περὶ τῆς | ἐκ παιδιώθην ἀναγκαίας μου τροφῆς. διὰ τὸ οὖν τραφῆναί με ὑπὸ τοῦ | πατρός μου ἐκβληθεισαν δὲ ὑπὸ σοῦ γενομενης καί <σε> κολλᾶσθαι ἑτέρῳ ἀνδρὶ · | ταῦτα ἐπεξῆλθον σοι ζητοῦσα λαβεῖν, · vac. ? σοὶ δὲ ἀμφιβάλεις λέγουσα εἶναι | τὰ αὐτὰ τέσσερα νομίσματα ὑπὲρ ἀπολύσεως μου καὶ προικός, · καὶ πολλῶν | λεχθέντων καὶ ἀντιλεχθέντων καὶ δοκιμασθέντων ὕστερον δὲ ἔδοξεν ὥστε | ἐμὲ τὰ αὐτὰ τέσσερα νομίσματα δέξασθαι διὰ τὸ ὡς προειρήται ἀνατραφῆναί με | ὑπὸ τοῦ προειρημένου μου πατρὸς καὶ ἐφ᾽ ᾧ ἐμὲ μὴ δέξασθαι μήτε λαβεῖν ὑπὲρ σοῦ | μήτε ἐνάγειν σοι ἢ · τοῖς κληρονόμοις σου ἐν τῷ νῦν καὶ ἐν μηδένι καιρῷ κατὰ μηδένα | τρόπον ἀφορμῇ μηδεμίᾳ· ὅθεν ἐλήλυθα εἰς ταύτην τὴν ἔγγραφον ἀμεριμνείαν | ἐξ ἧς ὁμολογῶ μηκέτι μηδένα λόγον ἔχειν πρὸς σὲ μήτε πρὸς τοὺς μετὰ σὲ κληρονόμους | μήτε ἐνάγειν μήτε ἐγκαλεῖν ἢ · δίαιταν κινῆσαι κατὰ σοῦ ταύτης ἕνεκεν τῆς ὑποθέσεως | καὶ μήτε δοῦναι μήτε λαβεῖν ὑπὲρ σοῦ μήτε ἄλλος τις ὑπὲρ ὀνόματος μου ἐπελεύσε̣σθαί | σοι ἢ τοῖς κληρονόμοις σο(υ) ἢ τέκνοις ἢ · ἐγγόνοις σου·· εἰ δὲ συμβαίη με κατὰ σοῦ ἐπεξελθεῖν | ἔν τινι καιρῷ ἢ τοῖς κληρονόμοις σου περὶ οἱουδήποτε πράγματος ἐφ᾽ ᾧ ἐμὲ παρασχεῖν | λόγῳ προστίμο(υ) παραβάσεως χρυσοῦ ὀγγίαν μίαν ἔργῳ καὶ δυνάμει ἀπαιτουμενα ἐκ τῆς | ἐμῆς μετρικῆς ὑποστάσεως καὶ μηδὲν ἰσχύειν κατὰ τῶν ἐγγεγραμμένων ταύτῃ | τῇ παρούσῃ ὁμολογίᾳ τῆς ἀμεριμνείας ἀλλὰ πρὸς τῷ ἄκοντα ἐμμένειν αὐτῇ ὡς ἐν δημο-|σίῳ ἀρχείῳ γεγενημένῃ διὰ τὸ ἐμοὶ ἀνάγκης μὴ ἐπικειμένης ἢ ἀπάτης ἢ δόλου τινὸς | ἀλλὰ διὰ τὸ ἐμὲ οὕτω δεδόχθαι καὶ πεπληρῶσθαι τὰ προγεγραμμένα νομισμάτια τέσσερα | καὶ ταυτα ἐκθέσθαι σοι τὴν ἔγγραφον ἀσφάλειαν ἤτις κυρία ἔσται καὶ βεβαία καὶ ἀρραγη | καὶ ἀσαλευτον καὶ ἐννομον ἁπανταχο(ῦ) προφερομενην καὶ ἐμφανιζομενην μεθ᾽’ ὑπο-|γραφῆς τοῦ ὑπὲρ ἐμοῦ ὑπογράφοντος κατὰ παράκλησιν ἐμὴν καὶ ἀξίωσιν καὶ τῶν | ἑξῆς μαρτυρούντων καὶ ἐπερωτηθεῖσα κατὰ πρόσωπον ταῦθ᾽· οὕτως καλῶς ἔχειν | ποιεῖν ὡμολόγησα καὶ ἀπέλυσα. (hand 2) Αὐρηλία Τσώνη θηκάτηρ Μηνας μητρὸς Ταπίας | μοναχὴ ἀπὸ Συήνης ἡ προκ(ειμένη) ἐθέμεν ταυτα τὴν ὁμολογίαν καὶ στοιχεῖ ημιν πάν-|τα τὰ ἐνγεγραμενων ὡς πρόκ(ειται). Φλ(αύιος) Ἰωάννις Ἀβρααμίου ἀκτουαρης ἀριθμοῦ | Συήνης ἀξιωθὶς ἔγραψα ἡπὲρ αὐτῆς γράματα μὴ εἰδηείης. (hand 3) Παθερμούθις Σερήνου   ἐλάχ(ιστος)   πρεσβ(ύτερος)   Συήνης   μαρτυρῶ. | (hand 4) Φλ(αύιος)   Ἀλλάμων Δίου στρα(τιώτης)   ἀριθμοῦ   Συήνης   μαρτυρῶ. | (hand 5) Φλ(αύιος)   Παείων   Δίου   στρα(τιώτης) ἀριθμοῦ Συήνης μαρτυρῶ. † | (hand 6) Ἴσακος Ταείονος ἀρχιδιάκο(νος) τῆς ἁγίας Μαρίας Συήνης μαρτυρῶ. | (hand 7) Παπ̣νούθις   Αἰ̣ω̣ν̣   διάκο(νος)   ἐκκλ(ησίας)   Συήνης μαρτυρῶ. | (hand 8) † Φλ(αύιος) Δ̣ιόσκ̣υρος Ἰωάνου κεντυρ(ίων) ἀριθμ(οῦ) Συήνης μαρτυρῶ. | (hand 9) † Φλ(αύιος) Ἑρμίας Ἰωαννης στρα(τιώτης) ἀριθμοῦ Συήνης μαρτυρῶ. † | (hand 1?) † δι᾽ ἐμοῦ Μάρκου Ἄπα Δίου ἐγράφη.  |
v
(hand 10?) † ὁμολογί(α) ἀμεριμνεια γεναμ(ένη) π(αρὰ) Τσώνης θυγατρὸς Μηνᾶ μοναχῆς ἀπὸ Συήνης vac. ? πρὸς Ταπίαν | τὴν μητέρα̣.
 

 
►  Bibliography
 
 
Rustafjaell, The light of Egypt, London, 1909, pp. 87-88 ; Bell, Klio, 13, 1913, p. 166 ; Bell, Greek Papyri in the British Museum, V, London, 1917, n. 1731 ; Barison, Aegyptus, 18, 1938, p. 147 ; Arangio-Ruiz, FIRA III, Firenze, 1943, pp. 61-66, n. 23 ; Numelin, Native contacts and diplomacy : The history of intertribal relations in Australia and Oceania, Helsinki, 1968, p. 15 ; Kramer & Hübner, Kölner Papyri (P. Köln I), Opladen, 1976, p. 195 ; Bagnall & Worp, Regnal formulas in Byzantine Egypt, Missoula, 1979, p. 62 ; Goria, Tradizione romana e innovazioni bizantine nel diritto privato dell' ecloga privata aucta : Diritto matrimoniale, Frankfurt am Main, 1980, p. 153 ; Passoni Dell'Acqua, Anagennesis, 2, 1982, p. 137 ; Larsen & Bülow-Jacobsen, Subliterary texts and Byzantine documents from Egypt, Bonn, 1985, p. 58 ; Diethart & Worp, Notarsunterschriften im Byzantinischen Ägypten, Wien, 1986, Tafel 55 ; Farber, BASP, 27, 1990, pp. 113-114 ; Rea, The Oxyrhynchus papyri, LVIII, London, 1991, p. 53 ; Beaucamp in Simon, Eherecht und Familiengut in Antike und Mittelalter, München, 1992, p. 71 ; Beaucamp, Le statut de la femme à Byzance (4e-7e siècle), II, Paris, 1992, pp. 67, 148-151, 201, 206, 209-210, 216 and 431 ; Décobert, Itinéraires d'Égypte : Mélanges offerts au père Maurice Martin S.J., Cairo, 1992, p. 143 ; Diethart, Feissel & Gascou, Tyche, 9, 1994, p. 36 ; Arnaoutoglou, JJP, 25, 1995, p. 16 ; Porten et al., The Elephantine Papyri in English : Three Millennia of Cross-Cultural Continuity and Change, Leiden, 1996, D 42 ; Wipszycka, Études sur le christianisme dans l'Égypte de l'Antiquité tardive, Roma, 1996, pp. 163, 175 and 222 ; Arjava, Women and law in late antiquity, Oxford, 1998, pp. 87, 173 and 301 ; Beaucamp & Dagron, La transmission du patrimoine : Byzance et l'aire méditerranéenne, Paris, 1998, p. 23 ; Rowlandson, Women and Society in Greek and Roman Egypt : A Sourcebook, Cambridge, 1998, n. 62 ; Poethke, Griechische Papyrusurkunden spätrömischer und byzantinischer Zeit aus Hermupolis Magna, München-Leipzig, 2001, p. 76 ; Pestman & Rupprecht, Berichtigungsliste der griechischen Papyrusurkunden aus Aegypten, XI, Leiden, 2002, p. 121 ; Selb & Kaufhold, Das syrisch-römische Rechtsbuch, III, Wien, 2002, p. 234 ; del Val González de la Peña, Mujer y cultura escrita : Del mito al siglo XXI, Gijón, 2005, p. 41 ; Worp, ZPE, 151, 2005, pp. 150-151 ; Schnabel, Der erste Brief des Paulus an die Korinther, Wuppertal, 2006, p. 341 ; Arjava & Fiema, The Petra papyri, III, Amman, 2007, p. 4 ; Urbanik, XVth Symposium of the Society for Greek and Hellenistic Legal History (Salerno, 2005), Wien, 2007, pp. 377-400 ; Martinez, El ascetismo femenino en Egipto según la documentación papirológica, PhD, Madrid, 2009, pp. 31-40 ; Kreinecker, 2. Thessaloniker : Papyrologische Kommentare zum Neuen Testament, Göttingen, 2010, p. 173 ; Martinez, Prosopographia Asceticarum Aegyptiarum, Madrid, 2010, p. 136.
 
 
►  Source : Papyrus from Syene ( P. Lond. V, 1731 ).