TESTAMENTUM
P. DASUMII TUSCI NOBILIS VIRI Will of ( Senator ? ) Dasumius ( AD 108 ) |
( V. Arangio-Ruiz, Fontes iuris Romani antejustiniani, III, Firenze, 1943, pp. 132-142, n. 48 ). Nota : the underlined letters indicate the damaged letters. |
[ T e s t ] a m e n t u [ m P. D a s u m i i T u s c i ].
| |
[Quod
post uitae cursum con]fectum praest[antissimum est, rem
cum nomine filio relinquere, | quoniam mihi natura
negauit], amicus rarissimu[s P. Tullius Varro quem genuit
filium | natu primum, si eum pater nome]n meum
laturum po[llicitus erit, — — — — — | — — —
is mearum fortu]narum ex uncia [heres esto — —
cernitoque
heredi||tatem meam in diebus C
prox]imis quibus scie[t poteritque — — :
item | Dasumia — — filia
mea p]ientissima mihi [heres esto ex semisse (?) cernitoque
eadem condicione : | item — — — f]ilia
Seruiani ex [— — mihi heres esto cernitoque eadem
condicione : item
|
— — —]us meus mihi heres [esto ex
— — cernitoque eadem condicione : item
— — | et — — m]ihi
heredes sunto [ex — — cernuntoque
eadem condicione : — — || eadem
condicione ex — — m]ihi heres esto.
Si Da[sumia filia uel quiuis alius non creuerit, tunc
— — ex — mihi heres |
esto, item — — ex
— mihi heres e]sto, iique cernunto [in diebus C proximis
quibus scient poteruntque. | Si nec eorum quisquam] creuerit,
tunc Sy[che nutrix — — — — — —
| libera et heres esto. |
Amicis]
infra scriptis qu[isquis mihi heres erit | dare damnas
esto singul]is auri p(ondo) libras : Iuli[o — — — — — ||
— — — — —]no, Volusio
Iuliano, [— — — — —
Plinio (?)] Secundo, Cornelio [Tacito (?) — — — — |
— — — — — A]uspicato :
singulis [argenti p(ondo) — — — —
| — — — — — Mi]nicio
Iusto, Fabul[lae eius uxori (?) — — — —
| — — — (aliorum multorum nominum reliquiae
exstant usque ad u.um 26). |
— — — —]culo
iurisconsulto, Ateio M[— — — — —
| — — — — —]no,
Cornelio Seni, Iulis Threp[to et — — — —
| — — — — —]oro adfini
meo (denariorum) CXXV (milia) con[iunctim do lego —
| — — — fideiq]ue eius
eorumque com<m>itto u[t — — — — —
|| — sub inscriptione nominis m]ei consecrent :
Cordubae it[em — — — —
| — — — sub inscrip]tione nominis
mei consec[rent — — — —
| — — — — —] opera
supra scripta fiant ei[us eorumque arbitratu — — —
| — — — — fidei]que
eius eorumque commit[to ut perficiantur — — —
| — — — ita ut supra scriptum]
est. |
Dasumiae
Syche nutric[i do lego — — — ||
— — — — —] Venugum Arrum piscator[es
— — —, | item — — —
quae] elegerit praeterquam (sestertiorum) C [ — —
— — — | — — item
argenti es]cari et potor[i] ex meo quod e[legerit
— — — — | — — —
item chartam si]ue philuram calculatoriam [ — —
— — —. | |
— — — — e]t
Sabinum notarium et My[— — — — — rat]ionibus
redditis cum cont[ubernalibus suis liberos esse uolo :
| item — — — —]m
cocum et Crammicum c[— — — — — | — — — — —]
et Diadumenum notarium [— — — — — | — — item
— —]onem sumptuarium ration[ibus redditis cum
contubernali sua | ita ut
eam in m]atrimonio habeat fidele.
Iu[beo — — — — —
| — — — — —
in a]rculis pusillis componi tu[— — — — —
| — —. |
Do
lego C]olono lib(erto) (denarios) CIC ; Dasumiae Sy[che
lib(ertae) (denarios) — — — —
| — — — — li]b(erto)
(denarios) CIC ; Heliopaedi
l(iberto) (denarios) CIC ; Ca[— — — — —
| — — — — lib(ertis)]
singulis (denarios) CIC ; Eurotae lib(erto) (denarios) [CIC :
eisque has pecunias ab | heredibus meis uolo d]ari. |
Eros
uestiarius ratione u[t oportet reddita,
— — || — — —
paeda]gogus ratione reddita, Pho[ebus — — —
liberi | sunto. Si que]m ex his alio scripto
liberum [esse uetuero, is liber ne | esto. |
Quodcum]que uicensimae nomine e[x lege publica debebitur
— — —- | — propter
eos omn]es quos liberos esse iussi, eo s[oluto iis qui soluerunt
heredes meos | reddere uolo fideique it]em eorum committo. |
Quis[quis
mihi heres erit damnas esto dare
— — et — — || quotannis
(denarios) . . ita ut ii dent tri]buant
concedant sine ull[a controuersia cuique liberto, cum primum
manumissus | fuerit, — — et ho]c
amplius (denariorum) V (milia) et hoc ampli[us — — — —
; item ut supra nominati | cuique libertae,] cum primum
manumissa [fuerit, dent tribuant concedant — — —
| et hoc amplius a]rculam, thal[l]um ornato[— — — — — ;
| item ut supra nomin]ati dent tribuant concedan[t
sine ulla controuersia — — || — — —
Thau]masto Anatellonti liberti[s in singulos annos quandiu
quis eorum | uiuet initio cuiusque an]ni uestiari nomine
singul[is (denarios) . . ; item
— — — | — — —
Te]rpno Achilli Heliopaedi lib[ertis initio cuiusque anni
uestiari | nomine singulis in sing]ulos annos quandiu
quis eo[rum uiuet (denarios) . . ; item
— — — | — — —
libertis quandi]u quis eorum uiuet initio c[uiusque anni
uestiari nomine (denarios) . . idque || ita
ii danto cura]ntoue dare. |
Infra
scriptis c[ondicionibus do lego Septumae Secundini | materterae
meae patera]m auream meam maxima[m — — — — — | — — — —]st
et Diadumenum cubicul[arium — — — — — | — — — — —
e]t Stephanum dropacatorem [et — — — — — | — — — — —]orem
et Faustum sutorem e[t — — — — —
|| — — — et — paria
m]ularum quae elegerit cum [carrucis. Do lego Septumae |
materterae meae pienti]ssimae hoc amplius Epaphro[ditum
— — — — | — — — — —]tum
medicum, Philocyrium [— — — — — | — —
item signa mea aure]a et argentea omnia et ima[gines argenteas
meas omnes. | Rogo autem, Septuma, pie]tatem
tuam, ut cures in pub[lico proponi — — —
signa || deorum imperatorumque], quae ubique
habeo, in amp[liorem nominis nostri honorem. Rogo item
| ut — — d]ispensatorem rationibus
[redditis — — — — |
et — —]em et Eutychen cubicul(arium)
maio[rem (?) manumittas — —
Hoc | amplius do lego mat]erterae
Septumae Secundin[i seruos meos — — —
| — — Menecraten Paede]rotem. Menecraten
et Paedero[tem rogo ne manumittas — —,
|| sed in eodem o]pere illos habeas donec uiu[ent,
quo habui ego, — — — | — — —
quoniam n]ullo merito meo tam ualde [offenderunt — — — | — —
gestione improba et ini]qua. Septumae materterae m[eae
hoc amplius do lego — — — | — — — —]us
meis habuit fideique eius n[— — — — — | — — — —
committo. Hoc a]mplius Septumae matertera[e meae
do lego — — — — || — — — — —
cu]rsorem, Encolpium actorem [— — —- — — | — — — — —]m
sexagies quod beneficio [— — — —. |
Memoriae
| meae colendae caus]a intra biennium quam m[ortuus ero
quisquis mihi heres erit, | eius fidei com]mitto, uti
praedium, in quo[d per eos, quorum curae mandaui ut
| secundum uerba testamenti hui]us reli[quias] meas
cond[erent, — — — — || — — — —
reliquiae] meae inlatae fuerint, cui[cumque siue
ante testamentum siue testamento | posteaue libertatem ded]ero,
prae[t]erquam Hymno pess[ime de me merito, — — —
| — — — iis cum adiacen]tibus
siluis instructum ma[ncipio det ita, ut ne de nomine eorum
exeat, neue — — | — — —
uendant, pig]nore dent, cedant, condonen[t :
eius autem qui ex his decesserit portionem | reliquis uolo
adcrescere, done]c in rerum natura esset un[us eorum.
Quodsi omnes in rerum || natura esse de]sierin[t,
t]unc ad libertorum [meorum libertos, donec in
rerum natura esset | unus eorum, idem uolo perti]nere
: quod si esse desierit, [— — — — — | — — — —.
Cum a]utem in tam multas partes [id praedium distribuerim — — — — | — —
nec pariter om]nes un[i]uersa possidere rel[icta
sibi possint — — — | curatores
praedii eius A]chillen, Heliopaeden, Cym[aeum (?) constituo,
omnium autem, quibus in eo praedio || ius erit,
suffragio cur]atorem substitui curatori [qui decesserit
et ab eorum uno, quem | ipsi curatores elegerint],
alimenta omnia computar[i et reditus distribui uolo. Sic
| enim effectum iri exist]imo, ut ab uno omnia percip[iant
omnes — — — | — —. |
Fidei
omnium her]edum meorum committo, t[uae autem maxime, carissima
filia, — | — — — —
ne pati]aris post me quemquam ill[o loco sepeliri neque
eorum quos ipse manumisi — — —
|| — — neque in post]erum libertorum
tuorum. |
P[orro
monimentum meum colere uolo
ex libertis meis | — —
praeci]pue Thaumastum
et Anat[ellontem, aditum autem et ambitum — | —
eo uolo habere omn]es, quos s[i]ue ante testamen[tum
siue testamento posteaue manumisi, praeter | te,
Hymne, qui quamuis] plurimum tibi praestitiss[em
— — — — — | —
ipse recordaris qua]e a te passus sim aut timuer[im.
|| |
Corpus
meum] Ursi Seruiani domini mei et [— — curae
commendo — — | — — — —
lectu]m ferri uolo per Seruiani mei li[beros.
Monimentum uolo — — N.N.
liberti cura — — — |
intra dies — — postquam defu]nctus
ero consummari, in q[uod impendantur (denariorum) — —
milia — — | — — —
Sumptuum rationem eu]m reddere uolo Seruiano me[o.
Item cura eius uolo lapide incidi — — —
| testamenti huius exemplu]m et poni ad latus monimen[ti
mei — — —. |
Quisquis
heres || heredesue mihi erit eruntue, e]um eosque
rogo fideique eiu[s eorumue committo, ut quae cuique — — — | —
hoc testamento dedi l]egaui, ea uicensimis omnib[us non
deductis persoluantur, et aut reddant quod | solutum
erit uicensimae] nomine aut uicensimae n[omine cum eo ad quem
ea res pertinebit — — | — — —
pacis]cantur aut decidant aut in [arbitrum compromittant.
| |
Si
quid codicillis alio]ue quo ge[ner]e scriptum sig[natumque
reliquero, omnimodo ualere uolo, quasi || testamento
scriptum signatu]mque reli[quisse]m. |
Liturae
[— — — inductionesque quae in hoc
| testamento inueniuntur, i]am testam[ent]i
fac[i]undi [et signandi tempore ibi fuerunt. |
Testamentum
| scribendum curaui per —]ntidiu[m C]ampanum
testa[mentarium — — — |
— — — Ael]io H[adria]no
et Trebatio Pr[isco cos.] |. |
[Quisquis
mihi heres erit,] do lego damnasq[ue esto dare — — — || — — —
imp. Caesari Neruae Traia]no Aug. Germanic[o Dacico — — — —
; | — — — et Sos]io Senecioni
singu[lis auri p(ondo) libras ; — —-
et | — — — — arge]nti
p(ondo) V ; Otacilio Or[— — — — — | — — — — —]
medico (sestertium) X (milia). I[tem — — — — | — — — — —]s
(sestertium) CCCC, ex qu[orum reditu — — — —
|| — — — — —]
Eurota lib[— — — — — | — — — — —]tione
di[— — — — — —
| — — — — — —]c
ex[— — — — —. |
|