|
SOCIETAS
ARTIS ET NEGOTIATIONIS INTER ARTIFICES LIGNARIOS Contract of association between two carpenters ( April 28, AD 568 ) |
( V. Arangio-Ruiz, Fontes iuris Romani antejustiniani, III, Firenze, 1943, pp. 483-487, n. 158 ). Latin translation |
|
Ch(ristus)
M(aria) G(abriel). |
Regni
et consulatus sacratissimi domini nostri Flauii Iustini perpetui Augusti
imperatoris anno III, mense Pachon III, inita ex sacro iussu II.a indictione,
in clarissima Antinoi ciuitate. |
Hanc
praesentem uno exemplari scriptam communem declarationem faciunt inuicem
et ponunt communi consilio, sine ullo dolo uel metu uel ui uel necessitate
uel fraude uel qualibet subreptione uel circumscriptione, in uniuersis
quas habet clausulis et secundum infrascripta pacta, ex una parte Aurelius
Psois Isaaci filius matris Mariae, faber lignarius, hac illustri Antinoitarum
ciuitate oriundus, ex altera Aurelius Ioseph qui et Pekysis Pauli filius,
praesente et consentiente et adnuente coniuge Aurelia Ticolluthe Horuonchi
filia, uxore sua, quae cum eo interuenit in hac scripta declaratione
secundum eius uim integram : et inuicem pro sua quisque parte declarant
quae infra scripta sunt. |
Declaramus
nos suprascripti, (scilicet ego) Psois Isaaci filius faber lignarius,
maritus constitutus filiae Iosephi et Ticolluthae Dei gratia sociorum
consortiumque meorum, et ego Ioseph praedictus, uxore mea praesente
et huic communi et scriptae inuiolabili declarationi consentiente, sponte
nostra et communi consilio et sincera uoluntate, operam coniunctim daturos
nos esse in communi nostro artificio, et omnium uenalium rerum quas
nobis fabricare contigerit uenditionem facturos communi consensu et
uoluntate et consilio, sine ulla malitia et querela et contumelia et
qualibet cunctatione, immo inuicem demonstrare studentes occasiones
dimidiae partis percipiendae ex alterutrius operibus, et simul nisuros
quasi una anima et spiritu et uigore, adaequantes impigros omnes fabros
et artifices huius nostrae Antinoi ciuitatis, et inuicem nobis inseruituros
in omnibus bonis utilibusque factis et dictis, sine ulla controuersia
uel contradictione uel contumelia, et lucrum quod ad nos peruenerit
ex communi opere necnon ex quacumque re uel labore futurum esse uniuscuiusque
nostrum aequis partibus, id est pro dimidia parte, scilicet deductis
pecuniis quas forte alter alteri crediderimus, et damnum, quod quidem
semper absit, simili modo pro aequa et dimidia parte subituros esse :
nihilominus si recedere uoluerimus a mutua artificii societate, necesse
habituros aequis partibus, id est unumquemque pro dimidia parte, mutuas
pecunias agnoscere quas praecedenti tempore contraxerimus et insuper
quidquid inuicem commutauerimus per omne tempus in communi labore et
amicitia iam tum transactum ; nec licentiam futuram esse alterutri
nostrum de hac re quomodocumque controuersiam facere, praesertim mihi
Psoi genero uestro, cui spes est, si Deo placuerit, heredis et successoris
uobis existendi cum uita defuncti eritis. Et Deo fauente in laboris
et uitae inter utrumque societate degemus et in operis concordia inde
ab hodierna et suprascripta die, quae est tertia mensis Pachon ineuntis
secundae Aegyptiae indictionis, et per omne transcurrens futurum tempus,
sine fraude et contumelia. Et pro securitate omnium rerum, quae superius
a nobis declaratae sunt, horrendum quoddam iusiurandum iurauimus in
nihilo contra haec nos uenturos, eumque qui contrauenire temptauerit
soluere cogendum esse poenae nomine aureos solidos sex optimi ponderis,
hosque ex stipulatione adimplenti et resistenti parti dandos esse, praeterquam
quod qui contrauenerit et inuitus teneatur ad suprascriptas conuentiones
obseruandas : de quibus uice mutua interrogati et stipulati haec
ita habere dare praestare spopondimus, inuicem hypothecae nomine in
haec omnia obligantes quae uniuscuiusque nostrum nunc sint quaeque futura
sint, generaliter et specialiter, pignoris nomine et hypothecae iure
perinde atque ob rem iudicatam. |
Greek text ( Duke Data Bank of Documentary Papyri ). |
†
χμγ | [
βασιλείας καὶ ὑπατ]είας τοῦ θ[ει]οτάτου ἡμ[ῶν] δεσπότο[υ] Φλαυΐου Ἰ[ο]υστίνο(υ)
τοῦ αἰωνίο(υ) Αὐγούστου Αὐτοκράτορος
ἔτους | [τρίτου, Παχὼν
τρ]ί̣τῃ ἀρξομένης δευτέ[ρα]ς ἐπινεμ[ή]σεως κατὰ̣
θεῖον νεῦμα. ἐν Ἀντινόο(υ) πόλει τῇ λ[α]μπροτάτ[ῃ]. | [ταύτην ποιοῦ]ν̣ται
καὶ τίθενται πρὸς ἀλλήλους τ[ὴ]ν πα[ρ]οῦσαν̣ ἁ̣πλῆν ἔγγραφον κοινὴν
ὁμολογίαν κατὰ κοι̣[νὴ]ν | [γνώμην καὶ ἄν]ευ π̣α̣ντὸς δ̣όλου καὶ φόβ̣ο(υ)
καὶ βίας καὶ ἀνάγ̣κης καὶ ἀπάτης καὶ οἵας δήποτε συναρπαγῆς
τε καὶ [π]ερι-|[γραφῆς, ἐφ᾽
αἷς π]ε̣ρ̣ιέχει δι[α]στολα̣ῖ̣ς ἁπάσα̣ι̣[ς] ἐ̣πὶ
τοῖς ἑ[ξ]ῆς δ̣[η]λου[μ]ένοις συμφώνοις, ἐκ μὲν ἑνὸς μέρους Αὐρήλ[ιο]ς
| [Ψόϊς υἱὸς Ἰσακίο(υ)], ἐκ μη̣τρὸς Μαρίας, τέκτων λεπτουργός, ὁρμώμενος
ἀπὸ ταύτης τῆς λ[α]μπρᾶς Ἀντινοέων πόλεως, | [ἐκ δὲ θατέρου μέρο]υς
Αὐρήλιος Ἰωσῆφις ὁ καὶ Πεκῦσις, υἱὸς Παύλου, μετὰ συνεστώσης καὶ συνευδοκούσης
καὶ συνπει[θ]ομέ(νης) | [αὐτῷ τῆς αὐτοῦ γαμετ]ῆς Αὐρηλ̣ίας Τικολλο(ύ)θου,
θυγατρὸς Ὡρο̣υ̣ωγχίο(υ), ἐκ μητρὸς Παυλίνης, γ[α]μετῆς συμβίο(υ) αὐτο(ῦ),
τῆς κ(αὶ) συναινο(ύ)σης | [αὐτῷ ἐπὶ ταύτῃ
τῇ αὐ]το(ῦ) ὁμολογίᾳ ἐγγράφῳ ἀκολο(ύ)θως
τῇ δ[υ]νά̣[μ]ει αὐτῆς ἐκ παντὸς τρόπο(υ). καὶ
ὁμολογο(ῦ)σιν ἀλλήλοις οἱ ἀφ᾽ ἑκατέρο(υ) | [μέρους
τὰ ὑποτετ]αγμένα χ(αί)ρ(ειν). ὁ[μ]ολογοῦμεν ἡμεῖς οἱ προγεγραμμένοι
Ψόϊς Ἰσακίο(υ) λεπτουργὸς καὶ ἀνὴ̣ρ τυγχάνων τῆς θυγατρὸς Ἰωσ̣[η]φίο(υ)
| [καὶ Τικολλο(ύ)θου τῶ]ν συνκοινωνῶν μο(υ) τῇ το̣(ῦ) Θεοῦ προνοίᾳ κα̣ὶ̣
συμπραγματευτῶν μο(υ), κἀγὼ α̣ὐτὸς Ἰωσῆφις ὁ προρηθεί[ς], | [μετὰ συνεστώσης
τῆ]ς συνο(ύ)σης καὶ συναινούσης μοι γαμετῆς εἰς ταύτην τὴν κοινὴν καὶ
ἔγγρ̣αφον ἀπαράβατον ὁμολογία̣ν̣, | [ἑκουσίως τε καὶ] κοινῇ γνώμῃ καὶ
ἀδόλῳ̣ πρ̣ο̣αιρέσ[ει], συνεργάζασθαι ἀλλήλοις εἰς τὴν κοινὴν ἡμῶν πραγματείαν̣,
καὶ | [πάντων τῶν συμβη]σομένων [ἡ]μῖν ἐμποι̣ῆ̣σ̣αι ὠνίων διάπρασιν
κατὰ κοινὴν πειθαρχίαν καὶ βουλὴν
καὶ συναίνεσιν ποιήσασ\θαι/, | [δίχα πάσης ῥᾳδ]ιουργίας
κ[αὶ] μ̣έμ[ψ]εως κ[αὶ] {κ̣α[τ]α} καταφρονήσεως καὶ οἵας δήποτε ὀκνηρία[ς],
ἐνδείξασθαί \τε/ ἀλλήλοις πρόθεσιν μετὰ [προαιρέσεως(?)] συγκάμνοντες(?),
καὶ συμπν̣εεῖν ὁμοδυμαδ̣ὸν ὡς ἐκ μιᾶς ψυχῆς καὶ θάρσο(υ)ς ἰσχύος καματερῶν
ἐξ ἴσου | [πάντων τῶν ἐρ]γαστηριακῶν καὶ πραγματευτῶν ταύτης τῆς πόλεως
ἡμῶν Ἀντινόο(υ), κα[ὶ] ὑπακούειν ἀλλήλοις ἐν πᾶσι | [καλοῖς καὶ [ὠφ]ελείμοις
ἔργοις καὶ λόγοι̣ς, χωρὶς ἀντιλογίας οἵας δήποτε καὶ ἀντιπαθείας καὶ
ὕβρεως, καὶ τὸ εἰσοδευόμενον | [ἡμῖν ἀπὸ παν]τὸς κοινω̣φ̣ελοῦς ἡμῶν
ἐκ τῆς ἐργασίας κέρδος \ἐξ/ οἵου δήποτε πράγματος καὶ ἐργοχείρο(υ) εἶναι
ἐξ ἰσομοιρί\ας/ | [ἡμῖν κατὰ τὸ ἥ]μ̣ισυ̣ μέρος, μετὰ τὴν ἀποπλήρωσιν
τῆς μεταξὺ ἡμῶν ο(ὔ)σης μέντοι προχρείας, κα̣ὶ̣ τήν, ὅπερ ὡσαύτως ἀπείη,
ἐσομένην̣ | [ζημίαν ἐξ ὁμοίο(υ) τ]ρόπο(υ) ἐξ ἴσης ἡμίσειας μοίρας ἀπολογήσασθαι.
ο[ὐ]δὲν ἧτ’τον, εἰ ἐθελήσοιμεν ἀποστῆ[ν]αι τῆς κοινῆς μετ᾽ ἀλλήλων ἐργασίας,
| [ἑτοίμως ἔχειν τ]ὰ δάνια το(ῦ) ὄπιθεν χρόνο(υ), [τ]ὰ γενάμενα ἡμῖν
κοινῶς πραγματευομένοις, ἐπιγνῶναι κατὰ τὸ αὐτὸ ἥμισυ μέρος | [ἐξ ἰσομοιρίας,]
ἐφ᾽ ὅ τε ἐν μιᾷ ἐργασίᾳ καὶ εὐζωΐᾳ κοινῇ μετ᾽ ἀλλήλων δ̣ιήξαμεν τὸν
κατ᾽ ἐκείνο̣(υ) καιρο(ῦ) χρόνον· καὶ οὐ δύνατόν τινι | [ἡμῶν
περὶ τούτ]ο(υ) ἀμφιβάλλειν ποτέ,
μάλιστα \ἐμε/ Ψόϊν τὸν
ὑμ[έτ]ερον γαμβρόν, ἐπὶ προσδοκία[ς] ἔχοντα,
εἰ τῷ θεῷ δόξειεν εἶναι, | [τόν τε κληρονό]μον καὶ διάδοχ(ον) ὑμῶν λήμψεως
καὶ δόσεως ὑπὲρ̣ ὑμῶν γενέσθαι, μετὰ τὴν ὑμῶν̣ ἀποβίωσιν. καὶ σὺν Θεῷ
ἐν μιᾷ | [ἐργασίᾳ γενησόμ]εθα καὶ
βίωσει μετ᾽ ἀλλήλων
μεθ᾽ ὁμονοίας ἔργου,
ἀπὸ τῆς σήμερον καὶ προγ[εγ]ρ̣αμμέ(νης) ἡμέρας,
ἥτις ἐστὶν τρίτη το(ῦ) | [Παχὼν μηνὸς τῆς] ἀρξομένης κατ᾽ Αἰγυπτίους
δευτέρας ἐπινεμήσεω̣ς, ἐπὶ τὸν ἀεὶ ἑξῆς ἅπαντα πρ̣οσελαύνοντα χρόνον,
ἀμέμπτως κ(αὶ) | [ἀκαταγνώστως. καὶ] εἰς ἀσφάλειαν πά̣ν̣των̣ τ̣ῶ̣ν̣
προδ̣ι̣ω̣μολογηθέντων παρ᾽ ἡ̣[μ]ῶν, ἐπωμ̣οσάμεθα τὸν φ̣ρικωδέστατο[ν]
ὅρκον ἐν οὐδενὶ μὴ παραβῆναι, καὶ πρόστιμον | [κατὰ τοῦ παρ]αβαίνειν
ἐπιχειρή[σον]τος ἐπικεῖσθαι χρυσο(ῦ) νομισματί[ω]ν̣
ἓξ εὐστάθμων καταβλη̣θ̣ῆναι, ὥστε \τα̣[ύτ]α/ τ[ῷ] ἐμμένοντι καὶ στοιχοῦντι
μέρει ἐξ ἐπερωτήσεω\ς/ | [δοθῆναι, μετὰ] κ̣[(αὶ)] τ̣ο(ῦ) αὐτὸν τὸν παρα̣βάτην
ἄκοντα ἐμμεῖναι τοῖς ἐγγεγραμμ(ένοις)
[συ]μ̣φώνοις· ἐφ᾽ οἷς ἐρωτηθέν̣τ̣ες
παρ᾽ ἀλλήλ[ων] καὶ ἀλλήλο(υ)ς ἐπερωτήσαντες ταύθ᾽’ οὕτως ἔχειν δώσειν
| [φυλάττειν ὡμολογ]ήσαμεν, ὑποθέμενο[ι] δὲ καὶ ἀλλήλοις εἰς ταῦτα πάντα
τά τε νῦν ὄ̣ν̣[τα] ἡ̣μῖν καὶ ἐσ̣[ό]μενα πράγματ̣α, γεν̣ικῶς καὶ ἰδικῶς,
ἐ̣[ν]εχύρο(υ) λόγῳ καὶ ὑ̣ποθήκ(ης) δικαίῳ καθάπερ ἐκ δίκης |
|