STIPULATIO AQUILIANA
     
Aquilian stipulation
     
( July 16, AD 647 )
 
 
SB I, 5763 = SB VI, 8988 ( Duke Data Bank of Documentary Papyri ).
  
 
[†] ἐν ὀνόματι τῆς ἁγίας ὁμοουσίου καὶ ζωοποιοῦ τριάδος, πατρὸς καὶ [υ]ἱοῦ καὶ [ἁγίου] | [πνεύματος] ..η μηνὶ Ἐπεὶφ εἰκάδι δευτέρᾳ τῆς ἕκτης ἰνδ(ικτί)ο(νος) ἐν Ἀπ[ό]λλ̣[ω-]|[νος] πόλει †. τὴν παροῦσαν Ἀκυλιανὴν καὶ περιεκτικὴν [καὶ] | διαλυτικὴν ἀμεριμνείαν πάσης ἑτέρας ἀσφαλείας δύναμιν | ἔχουσ[α]ν τίθετα[ι] καὶ ποιεῖται ἐπ᾽ ἀγορᾶς ταύτ̣ης τῆς ἄνω Ἀπόλλωνος | Ἰωάννης  ὁ  εὐλαβέστατος  διάκονος,  υἱὸς  τοῦ  μακαρίτου Ἀβρααμίου, | εἰς Φιλήμωνα καὶ Θέκλα[ν σύ]μβιον αὐτοῦ, θυγατέρα ἄπα Δίου, οἱ ἀμφότεροι | ὁρμώμενοι ἐκ ταύτης τῆς ἄ̣ν̣ω Ἀπόλλωνος. † καὶ ἔστιν | ὡς ὁ ἐφεξῆς σαφηνίζει λόγος· πρὸ ἱκανοῦ χρόνου ἤτοι πρὸ τῆς | [τῶν] Περσῶν ἀφίξεως Θέκλα, ἡ μακαρία θυγάτηρ Ἰακόβου Κᾶνα | [ὑπέθ]ετο Φιλήμωνι καὶ Θέκλᾳ τῇ αὐτοῦ συμβίῳ δι᾽ ἐγγράφου ὑποθηκιμαίας | ἀσφαλείας, δύναμιν ἐχούσης μετὰ τὴν τεταγμένην ἐν αὐτῇ προθεσμίαν, | τελείας ἀποταγῆς τὸ ὁλόκληρον αὐτῆς μέρος ἀπὸ τῆς οἰκίας τῶν κληρο(νόμων) ρο( ) | Κ[α]ραύνη διακειμένης ἐν τῷ ὑψώματι τῆς πόλεως κατὰ κοινωνίαν | Φιλήμωνος καὶ τῆς συμβίου [αὐ]τ̣[οῦ] εἰ̣ς̣ τ̣ὸ ὑπόλοιπον μέρος τῆς τοιαύτης | ἐ̣π.... ο̣ἰ̣κ̣ί̣α̣ς̣. τῶν οὖν εἰρη̣[μέ]νων Φιλήμωνος καὶ Θέκλης συμβίου αὐτοῦ | ἐπὶ νομῆς καὶ δεσποτείας γεγονότων ἔκτοτε τοῦ αὐτοῦ μέρους Θέκλης τῆς | μακαρίας πρὸς τω ὑπολοιπω ἀνήκοντι αὐτοῖς μέρει εἰς ἀναπλήρωσιν τῆς | [ὅλης] οἰκίας ἀκολούθως τῇ ὑπ᾽ αὐτοὺς νομῇ τε καὶ δεσποτείᾳ τοῦ πολλάκις | [εἰρη]μένου μέρους Θέκλης τῆς μακαρίας μεχρὶ τῆς τελευτῆς αὐτῆς, καὶ μετὰ | τὴν αὐτῆς Θέκλης τελευτήν, ὡς ἔδοξεν, Ἰωάννῃ τῷ εὐλαβεστάτῳ διακόνῳ, | ἀπέσπασεν τὴν ὑπ᾽ αὐτοὺς νομὴν καὶ δεσποτείαν τοῦ αὐτοῦ μέρους οἰκίας | Θέκλης τῆς μακαρίας διὰ τῆς χειρὸς Μηνᾶ Μουσαίου ἀπαιτητοῦ, | [ὥστ]ε̣ ἀναγκασθῆναι αὐτοὺς πάντα ἐᾶσαι μετὰ πάντων καὶ κατελθεῖν ἐν τῇ | [Ὀξυρυ]γχιτῶν πόλει καὶ λαβεῖν παρὰ τῶν αὐτῆς Θέκλης κληρονόμων διαγόντων | ἐκεῖσε τελείαν πρᾶσιν τοῦ τοιούτου ὑποτεθέντος αὐτοῖς μέρους οἰκίας   εἰς   |   [βεβα]ί̣ωσιν   ἐντελεστέραν   αὐτῶν.   καὶ   δὴ   ἀνελθόντες   ἐκίνησαν   τῷ εἰρημένῳ | [εὐ]λαβεστάτῳ ἀνδρὶ βουλόμενοι τῆς οἰκείας ἐπὶ νομῆς γενέσθαι κατὰ | τὸ ἀρχαῖον σχῆμα. καὶ πολλῶν λαληθέντων τέλος ἔδοξεν ὥστε αὐτοὺς | ἀκουσθῆναι πρὸς ἀλλήλους παρὰ Μαρίνῳ καὶ Μαρκιανῷ τοῖς περιβλέπτοις | πολιτευομένοις ταύτης τῆς πόλεως, τοῖς καὶ κοινῶς ἐπελεχθεῖσιν | παρ᾽ ἀμφοτέρων αὐτῶν καὶ δικαιολογιῶν πολλῶν γενομένων ἐπὶ | ἱκανὰς ἡμέρας καὶ ἀποταξαμένων αὐτῶν ταῖς αὐτῶν ἀμφοτέρων | δ[ι]καιολογίαις μεθ᾽ ὑπογραφῆς τῶν ἀμφοτέρων αὐτῶν, | [ε]ἰς ἑαυτὸν ἐλθὼν Ἰωάννης ὁ εὐλαβέστατος διάκονος μαθὼν | μάλιστα μηδεν δίκαιον λόγον ἔχειν πρὸς αὐτοὺς ἐκ τῶν μεθ᾽ | ὑπογραφῆς αὐτοῦ δικαιολογιῶν, μᾶλλον δὲ σκεψάμενος συμφέρον | αὐτῷ εἶναι διαλῦσαι πρὸς αὐτούς, πληροφορη[θ]εὶς μάλιστα ἐκ τῆς δυνάμεως | τῆς ἐμφανεισθείσης τοῖς αὐτοῖς περι[β]λέπτοις δικασταῖς καθαρᾶς | πράσεως καὶ συνεῖδεν ἀποτάξασθαι καὶ ἐλευθερωθῆναι τῆς | τοιαύτης ἐναγωγῆς, εὐλαβούμενος μὴ πρὸς τῇ τοιαύτῃ τῆς | δίκης συντριβῇ ζημιωθῇ καὶ τοὺς μισθοὺς τῶν δικαστῶν. | ε[ἰ]κότως οὖν καὶ ἀσμένως ἐπὶ ταύτην ἐλήλυθεν τὴν | ἔγγραφον Ἀκυλιανὴν ἀμεριμνείαν ὁ αὐτὸς εὐλαβέστατος | Ἰωάννης, δι᾽ ἧς ὁμολογεῖ καὶ ὡμολόγησεν, παρὼν ἐν δημοσίῳ | τόπῳ, πρότερον ἐν εἰδήσει ἀποταξάμενος καὶ ἀποταττόμενος | π[άσ]ῃ ἐκ νόμων βοηθείᾳ καὶ παντὶ προνομίῳ καὶ δόγματι καὶ pribiligio | καὶ πάσῃ φόρου παραγραφῇ καὶ οἱᾳδήποτε δικαιολογίᾳ ἁρμοζούσῃ | αὐτῷ ἢ ἁρμόσαι δυνησομένῃ, ἑκὼν δὲ καὶ πεπεισμένος, αὐτο-|προαιρέτῳ βουλήσει καὶ ἀνενδοιάστῳ λογισμῷ, δίχα δόλου | τινος καὶ χλευῆς καὶ βίας καὶ ἀπάτης καὶ ἀνάγκης καὶ | συναρπαγῆς, μηκέτι μηδένα λόγον ἢ κίνησιν ἢ ἐναγωγὴν | ἔχειν ἢ ἕξειν πρὸς Φίλημα καὶ Θέκλαν σύμβιον, οὐκ αὐτὸς Ἰωάννης, | ὁ εὐλαβέστατος διάκονος, οὐ κληρονόμοι αὐτοῦ, οὐ διάδοχοι, οὐ διακάτοχοι, | οὐ πρὸς αὐτούς, οὐ πρὸς κληρονόμους αὐτῶν, οὐ διαδόχους, οὐ δια-|κατόχους, περὶ τοῦ πολλάκις εἰρημένου ὁλοκλήρου μέρους οἰκίας | τῆς αὐτῆς μακαρίας Θέκλης, φημὶ δὴ τοῦ μικροῦ συμποσίου | ἐπάνω τῆς πυλῶνος τῆς αὐτῆς οἰκίας καὶ τοῦ ἀέρος αὐτοῦ | ἄχρι καὶ αὐτοῦ καὶ τοῦ μικροῦ κελλίου ἤτοί ποτε αἰθρίου ἀνεῳγμένου | ἐπ᾽ ἀπηλιώτην ἐπὶ τὸν πέσσον καὶ τοῦ ἐπάνω αὐτοῦ κοιτῶνος | καὶ τοῦ ἀέρος αὐτοῦ μετὰ παντὸς τοῦ καθ᾽ οἱονδήποτε τρόπον | αὐτῶν δικαίου καὶ χρηστηρίων ἤτοι παντοίων κοινωνιμαίων | τόπων ἄνω τε καὶ κάτω τῆς αὐτῆς ἁπάσης οἰκίας, διὰ τὸ | τελείως ἀπηλλάχθαι αὐτὸν πρὸς αὐτοὺς οἷα μάλιστα | αὐτοῦ φανέντος κατὰ πολλοὺς τρόπους μὴ ἔχοντος οἱον-|δήποτε εὔλογον, εἰ δὲ ἐγγράφως εἰ δὲ ἀγράφως, πρὸς | αὐτοὺς περὶ ὧν ἐπήγαγεν αὐτοῖς, ἤτοι τοῦ μέρους οἰκίας | Θέκλης, τῆς πολλάκις προμνημονευθείσης μακαρίας, | ἢ περὶ μέρους αὐτοῦ ἢ νομῆς ἢ δεσπο[τ]είας ἢ χ(ρήσ)εως | ἢ οἰκήσεως, καὶ ὥστε αὐτὸν Ἰωάννην τὸν εὐλαβέστ(ατον) διά(κονον) | καὶ πάντας τοὺς μετ᾽ αὐτοῦ ἤτοι αὐτοῦ κληρονόμους παντοίους, | ἐμμένειν καὶ στέρξαι τῇ δυνάμει τῆς παρούσης Ἀκυλιανῆς | διαλύσεως, καὶ μηδὲν πάντων τῶν ἐμπεριεχομένων αὐτῇ | παρασαλεύειν πώποτε καιρῷ ἢ χρόνῳ ἢ καὶ κινῆσαι ἔτι πρὸς | αὐτοὺς τὸ σύνολον ἢ οἱονδήποτε ἀντιρρητικὸν λόγον προκαλέσαι | περὶ τούτου ἐν δικαστηρίῳ ἢ ἐκτὸς δικαστηρίων, ἐν ὁρίῳ ἢ ὑπερ-|ορίῳ, κὰ̓́ν τε δι᾽ ἑαυτοῦ ἢ δι᾽ ἐντολέως ἢ διὰ παρενθέτου | προσώπου ἐπωμόσατο τὴν ἁγίαν καὶ ὁμοούσιον τριάδα | καὶ τὴν βασιλικὴν σωτηρίαν, οὐ μὴν καὶ κατὰ τοῦ περι-|βεβλημένου αὐτῷ ἱερατικοῦ σχήματος. καὶ ὅτι εἴπερ | δόξῃ αὐτῷ ἤ τινι αὐτοῦ καθ᾽ οἱονδήποτε τρόπον ἢ καιρὸν | ἢ χρόνον τι βούλεσθαι παρασαλεύειν ἢ παρατιτρώσκειν | πάντων τῶν ἐμφερομένων ταύτῃ τῇ Ἀκυλιανῇ διαλύσει, | ἐφ᾽ ᾧ πάντα τὸν τοιοῦτό τι διαπράξασθαι τολμήσοντα | πρωτοτύπως μὲν ἔνοχον ἔσεσθαι τῷ τῆς ἐπιορκίας | ἐγκλήματί τε καὶ κινδύνῳ, παρασχεῖν δὲ τῷ μέρει | Φιλήμωνος καὶ Θέκλης συμβίου αὐτοῦ ὑπὲρ μόνης τῆς | ἐπιχειρήσεως καὶ παραβάσεως χρυσοῦ νομίσματα | δώδεκα ὄβρυζα, ζύγῳ Ἀπόλλωνος, λόγῳ προστίμου, | καὶ μόνου. καὶ μετὰ τὴν τοῦ τοιούτου προστίμου καταβολὴν | εἰ πρὸς ἀπαίτησιν ἁρμόσοι, ἐρρῶσθαι διὰ παντὸς τὴν | παροῦσαν Ἀκυλιανὴν διάλυσιν, ἣν ὑπερέθετο εἰς | ἀσφάλειαν αὐτῶν   καὶ   τῶν   κληρονόμων   αὐτῶν   κυρίαν   |   οὖσαν   καὶ   βεβαίαν   καὶ   ἔννομον   πανταχοῦ προφερο(μένην), | ἐν δημοσίῳ ἀρχείῳ γεγενημένην καὶ κατὰ νόμους | τετελιωμένην, καθὼς καὶ εἰς τὰ προγεγραμμένα | πάντα ἐπερωτηθεὶς καλῶς ἔχειν ὡμολόγησεν. † | καὶ τούτου δήλου ὄντος ὥστε αὐτὸν Ἰωάννην, τὸν εὐλαβέστ(ατον) | διάκονον μὴ δύνασθαι ἐνάξαι αὐτοῖς καὶ περὶ ὧν φησιν | ἐνήγαγεν αὐτοῖς ἐν ταῖς αὐτοῦ δικαιολογίαις οἰκοσκευῶν | τῆς αὐτῆς μακαρίας Θέκλης, διὰ τὸ φανῆναι αὐτὸν | ἀκαίρως καὶ περὶ τούτων ἐνάξαντα, καὶ ὅτι μὴ εὑρεθέντων | αὐτῶν Φιλήμωνος καὶ τῆς αὐτοῦ συμβίου τι τῶν τοιούτων κομισαμένων | τὸ σύνολον. † † (hand 2) Ἰωάννης ἐλάχ(ιστο)ς διάκ(ονος) υἱὸς τοῦ μακαρίτου Ἀβρααμίου, ὁ προγεγραμμένος, | ἐθέμην τὴν παροῦσαν διαλυτικὴν ὁμολογίαν κατὰ πᾶσαν τὴν ἐμφερομένην αὐτῇ δύναμιν, | ὀμώσας καὶ των θεῖων ὅρκων καὶ τὸ ἐκ παραβάσεως πρόστιμον τῶν νομισμάτων δώδεκα | ὁμολογήσας, καὶ στοιχεῖ μοι πάντα τὰ ἐγγεγραμμένα ὡς πρόκειται. † † (hand 3) Ἀνθέμι̣ος, υἱὸ[ς] τ[οῦ] | μακαρίτου Γεωργίου μαρτυρῶ τῇ παρούσῃ Ἀκυλιανῇ διαλύσει ἐξ | αἰτήσεως τοῦ θεμένου. † † (hand 4) Ἀριστόβουλος Ἀρεοβίνδα μαρτυρῶ | τῇ παρούσῃ Ἀκυλιανῇ διαλύσει ἐξ αἰτήσεως τοῦ θεμένου †. | (hand 5) † † Θεοδόσιος Μάρκου μαρτυρῶ τῇ παρούσῃ Ἀκυλιανῇ διαλύσει ἐξ αἰτήσεως | τοῦ θεμένου. † (hand 6) Θεοφύλακτος Ἀριστοφάνους τοῦ μακαρ(ί)τ(ου) μαρτυρῶ | τῇ παρούσῃ [Ἀ]κ[υλ]ι̣α̣[ν]ῇ διαλύσει κατ̣᾽ αἴτησιν τοῦ θεμένου. † | (hand 7) † Ἰωάννης [......]...ρ.. † μαρτυρῶ τῇ παρούσῃ Ἀκυλιανῇ διαλύ[σ]ει | ἐξ αἰτήσε[ως τοῦ θεμέ]νου. † | (hand 1) † δι᾽ ἐμοῦ Ἰωάννου νομικοῦ ἐγρ(άφη). | ((tachygraphic-marks)) | ((tachygraphic-marks)) | ((tachygraphic-marks)) | ((tachygraphic-marks))
 

 
►  Bibliography
 
 
Preisigke, Sammelbuch griechischer Urkunden aus Aegypten, I, Strassburg-Berlin, 1913-15, n. 5763 ; Zilliacus, Eranos, 38, 1940, pp. 100-103 ; Wenger, Die quellen des Römischen rechts, Wien, 1953, p. 754 and 802 ; Kiessling, Sammelbuch griechischer Urkunden aus Aegypten, VI, Wiesbaden, 1958, n. 8988 ; von Druffel, Papyrologische Studien zum byzantinischen Urkundenwesen im Anschluss an P. Heidelberg 311, I, München, 1970, pp. 28 and 70 ; Sturm, Stipulatio Aquiliana, München, 1972 ; Kaser, ZSS, 90, 1973, pp. 346 ss. ; Seidl, Claus & Müller, Rechtsgeschichte Ägyptens als römischer Provinz : Die Behauptung des ägyptischen Rechts neben dem römischen, Sankt Augustin, 1973, pp. 179 and 208 ; Kaser, Das Römische Privatrecht, II, München, 1975, p. 320 ; Zilliacus et al., Griechische Texte IV, Wien, 1979, p. 119 ; Kramer et al., Kolner Papyri (P. Köln III), Opladen, 1980, p. 160 ; Gascou & Worp, ZPE, 49, 1982, pp. 93-94 ; Larsen & Bülow-Jacobsen, Subliterary texts and Byzantine documents from Egypt, Bonn, 1985, p. 54 ; Diethart & Worp, Notarsunterschriften im byzantinischen Ägypten, Wien, 1986, Taf. 5, Apoll. 9. 1. 1 ; Beaucamp in Simon, Eherecht und Familiengut in Antike und Mittelalter, München, 1992, p. 65 ; Beaucamp, Le statut de la femme à Byzance (4e-7e siècle), II, Paris, 1992, pp. 113, 217 and 234 ; Packman, ZPE, 90, 1992, p. 258 ; Pestman & Rupprecht, Berichtigungsliste der griechischen Papyrusurkunden aus Aegypten, VIII, Leiden, 1992, p. 337 / X, p. 195 ; JJP, 23, 1993, pp. 62 and 188 ; Mandilaras, P. Sta Xyla : The Byzantine papyri of the Greek Papyrological Society, Athens, 1993, p. 81 ; RHD, 71, 1993, p. 275 ; Gagos & van Minnen, Settling a dispute : Toward a legal anthropology of late antique Egypt, Ann Arbor, 1994, pp. 127 and 149 ; Krause, Witwen und Waisen im Römischen Reich, II, Stuttgart, 1994, p. 194 ; Sirks & Worp, ZPE, 104, 1994, p. 259 ; Hoogendijk, Tyche, 10, 1995, p. 21 ; MacCoull, CdE, 70, 1995, p. 350 ; McGing, Greek papyri from Dublin (P. Dub.), Bonn, 1995, p. 153 ; Papathomas, Fünfundzwanzig griechische Papyri aus den Sammlungen von Heidelberg, Wien und Kairo (P. Heid. VII), Heidelberg, 1996, p. 139 ; APF, 43, 1997, p. 169 ; Beaucamp, Dumbarton Oaks Papers, 52, 1998, pp. 129-145 ; Tell-Edfou, soixante ans après (Coll. franco-polonais, Le Caire, 1996), Cairo, 1999, pp. 18 and 20 ; Atti del XXII Congresso Internazionale di Papirologia, II, Firenze, 2001, p. 735 ; Cowey & Maresch, Urkunden des Politeuma der Juden von Herakleopolis (144/3-133/2 v. Chr.) (P. Polit. Iud.) : Papyri aus den Sammlungen von Heidelberg, Köln, München und Wien, Wiesbaden, 2001, p. 43 ; Palme, Wiener Papyri als Festgabe zum 60. Geburtstag von Hermann Harrauer (P. Harrauer), Wien, 2001, p. 237 ; Alston, The city in Roman and Byzantine Egypt, London-New York, 2002, p. 84 ; Beaucamp in Melaerts & Mooren, Le rôle et le statut de la femme en Égypte hellénistique, romaine et byzantine, Leuven, 2002, p. 33 ; Laniado, Recherches sur les notables municipaux dans l'Empire protobyzantin, Paris, 2002, p. 83 ; Mitthof, Griechische Texte XVI : Neue Dokumente aus römischen und spätantiken Ägypten zu Verwaltung und Reichsgeschichte, Wien, 2002, p. 252 ; Bagnall & Worp, The Chronological Systems of Byzantine Egypt, Leiden-Boston, 2004, p. 293 ; Arjava & Fiema, The Petra papyri, III, Amman, 2007, p. 119 ; Urbanik, XVth Symposium of the Society for Greek and Hellenistic Legal History (Salerno, 2005), Wien, 2007, pp. 377-400 ; Daniel, Architectural orientation in the papyri, Paderborn-München-Wien, 2010, p. 56.
 
 
►  Source : Papyrus from Apollonopolis.