INSTRUMENTUM EMPTIONIS EX RAVENNA
   
Deeds of sale of a parcel of land
  
( AD 591 )
 

 
( V. Arangio-Ruiz, Fontes iuris Romani antejustiniani, III, Firenze, 1943, pp. 446-450, n. 140 ).
 

 
      Imp(eratore)   D(omi)n(o)   n(ostro)   Mauricio Tiberio p(iissimo) p(rincipe) Aug(usto) anno nono, p(ost) c(onsulatum) ejusdem anno octab[o | sub] d(ie) sexto iduum Martiarum ind(ictione) nona in Classe Rauenna[te.]   | Honoratus   u(ir)   h(onestus)   tabellio   scribsi   roga[tus  & petitus a Rusticiana h(onesta) f(emina) fil(ia) | F]elici defensori s(an)c(t)ae Ecclesiae Romanae & ab ejusque jug[ale] | auctore & spontaneo fidejussore Tzitane u(iro) d(euoto) milite<<m>> nume[ri] || Felicum Persoarmin(iorum), ipsos presentes adstantes consen|tientes & inferius manibus propriis signa facientes & [testes] | ut suscriberent pariter conrogauit. Constat eos h(odierna) d(ie) cum [com]|muni consensu<<m>> distraxisse & distraxerun<t>, tradedis|se & tradederunt jure optimo & legibus sub dupplariae rei || & rei quoque melioratae Johanni u(iro) c(larissimo) adoratori num(eri) | Felicum Rau(ennatum) qui nunc [. . .] ex [. . . . . . . .] q(uon)d(am) | jure directo in perpetuum h(ere)dibus posterisque ejus, id [est | se]x in integro uncias juris sui ex fundum Geneciano territorio | Ariminensi const(itutum) inter adfines fundum Maurianum & fun||dum Preturio & in reliquis sex unciis Hildigerno qui nunc | sunt & si qui alii adfines sunt uel ab origine fuerunt q(ua) q(uemque) t(angit) & p(o)p(ulum) | finibus spatiis terminis campis pratis pascu<bu>s uineis ar|bustis arboribus pomyferis fructiferis & infructi|feris diuersisque generibus siluis salectis sationalibus || ribis fontibus aquis perennis cum earum jure & omni pro|priet(ate) atque [omnibus ad] easdem sex uncias s(upra)s(crip)ti fundi | Geneciani generaliter longo lateque pertinentibus uel uni|uersis adjacentibus sicuti ante a s(upra)s(crip)tis uendetores aucto|ribusue eorum bono optimo & inconcusso jure possesse || sunt & nunc usque in h(odiernum) d(iem) possidentur ita & tradentur ueni|entes sibi dixit s(upra)s(crip)ta sex uncias fundi Geneciani q(ui) s(upra) Rustici|ana h(onesta) f(emina) ex testamentaria uoluntate q(uon)d(am) Justini anterioris jugalis | sui. Pretium inter eosdem placitum & definitum pro s(upra)s(crip)tas | sex uncias id est auri solidos dominicos obriaziacos optimos || pensantes numero vigintiquattuor tantum, qui eisdem uendi|toribus ac die numerati & traditi sunt domi ex arca | & ex sacullo s(upra)s(crip)ti emptoris dante numerante & traden|te s(upra)s(crip)to comparatore suscipientes prefati uendito|res <<h>>ac sibimet in integro omnem pretium perportantes || nihilque sibi ipsi uendetores ex hoc omni pretio s(upra)s(crip)torum | uiginti quattuor auri solidorum quidquam amplius redi|beri aut remansisse dixerunt & promiserunt <<h>>ac se suos|que omnes exinde ex eadem rem exisse excessisse | discessisseque dixerunt et eundem comparatorem || in rem ire mittere ingredi possidereque permiserunt, | liberas autem inlibatas ab omni nexu fisci deviti po|puli pribatibe et ab ere alieno litibus controuersihisque | suis omnibus sed et a dotis titulo donationis subsignatio|nisue & a ratione tutelaria nec non & cure seu obligationis || citerisque aliis titulis uel honeribus seu contractibus | nullique ante a se donatas cessas uel opposita<s> neque | antea alicui distractas nec cum quoquam eas habe|re commune<s> sed sui juris eas esse dixerunt. Si quis au|tem s(upra)s(crip)tas sex uncias fundi supramemorati Genecia||ni de q(uo) ag(itur) h(odierna) d(ie) partemue earum in aequam partem aut usum|fructum quis aeuicerit quominus emptori ipsum | h(ere)des successoresque ejus ei ad quem ea res erit | de qua pertinet pertineuit habere tenere possidere | donare uindere commutare <<h>>ac suo juri dominiumque || more quo uoluerit in perpetuo uindicare recte lice|at eidem comparatori : quod ita alii licitum non erit euic|tum ablatumue quid erit, tunc quanti ea res erit quae euic|ta fuerit dupplum numerum s(upra)s(crip)torum uiginti quattuor | auri solidorum & rei quoque melioratae sicut adsolet || a s(upra)s(crip)tis uenditoribus eorumque h(ere)dibus secundum legum | ordine dari conuenit sub oppositione rerum facultatum|que s(upra)s(crip)torum uendetorum quas habent habituriue erunt. | De qua uero uenditione q(uo)q(ue) s(upra)s(cripti) uenditores quinquem   dies  usumfru|ctum sibi retenuerunt, quod denuo emptori pro sollemnem tra||ditionem constauit, d(o)l(o) m(alo) uim metum & circumscrib|tione cessante. Gestis municipalibus si allegandi | aelegeris tribuerunt   s(upra)s(crip)ti   uenditores   licentiam   sub   | stipulatione   &   sponsione   interposita.  Actum ind(ictione) s(upra)s(cripta). |
      Signum † s(upra)s(crip)tae Rusticianae h(onestae) f(eminae) uendetricis. ||
      Signum † s(upra)s(crip)ti Tzitani u(iri) d(euoti) jugalis s(upra)s(crip)tae uendetricis | auctoris & spontanei fidejussoris. |
      † Domninos u(ir) s(pectabilis) exepodecta his instrumentis sex in integro unciarum fundi Geneciani si|cut   superius   legitor rogatos a Rusticiana h(onesta) f(emina) uindetricae ejusque jugale Tzit|tane u(iro} d(euoto) autore & ispontaneo fidejusure qui me presente signa fecerunt & eis || relictum est testis subscribsi   &   s(upra)s(crip)to   pretio   auri   soledos   uiginti   quattuor   eis  in | presentia Johanne u(iro) c(larissimo) cumparatore adnumeratus & traditus uidi. |
      (Sequuntur uu. 78-101 subscriptiones quattuor reliquorum testium, quarum prima [totius numeri secunda.] Graece scripta est, omnes autem inter se simillimae sunt).
      † Honoratus   u(ir)   h(onestus)   tabellio   Cl(assis)   scriptor   hujus  documenti sex unci(arum) | fund(i) s(upra)s(crip)ti roboratum a testibus traditum conplibi absolui. 
 

 
►  Bibliography
 
 
Maffei, Istoria Diplomatica..., Mantova, 1727, pp. 165-166 ; Tassin & Toustain, Nouveau traité de diplomatique, V, Paris, 1762, pp. 649-650 ; Marini, Papiri diplomatici, Roma, 1805, n. 122 ; Brunner, Zur Rechtsgeschichte der römischen und germanischen Urkunde,  Berlin, 1880, pp. 50 ss. and 119 ss. ; Kircher, ZSS, 32, 1911, pp. 100 ss. ; Segrè, Annuario Univ. Torino, 1923-24, pp. 13 ss. ; Steinacker, Die antiken Grundlagen der frühmittelalterlichen Privaturkunde, Leipzig, 1927 ; Ehrhardt, ZSS, 51, 1931, pp. 126 ss. ; Arangio-Ruiz, FIRA III, Firenze, 1943, pp. 446-450, n. 140 ; Wenger, Die Quellen des römischen Rechts, Wien, 1953, p. 778 ; Tjäder, Die nichtliterarischen lateinischen Papyri Italiens aus der Zeit 445-700, II, Stockholm, 1982, n. 37 ; Baum, Der Stabreim im Recht : Vorkommen und Bedeutung des Stabreims in Antike und Mittelalter, Frankfurt am Main, 1986, p. 70 ; Levy in Aubin, Liber amicorum : Études offertes à Pierre Jaubert, Talence, 1992, p. 478 ; Martindale, The Prosopography of the Later Roman Empire, III, Cambridge, 1992, p. 399 ; Salomons, Tjäder & Worp, ZPE, 123, 1998, p. 153.
 
 
►  Source : Papyrus of Ravenna preserved in the Vatican Library.