| LEX
LIBITINARIA PUTEOLANA Law on undertakers ( 1st century BC - AD 14 ) |
| ( P. F. Girard & F. Senn, Les lois des Romains, Napoli, 1977, pp. 514-519, n. 2 ). |
| [LEX DE MUNERE PUBLI]CO LIBITINA[RIO] |
| I. |
| (deficiunt quaedam) |
[. . . . . . . . . . . . . . .]t
tum is mancipi |
| II. |
socioue
ejus quotiens cumq(ue) proiecer(it) in
sing(ula) cadauera HS LX n(ummum) damnas e(sto) d(are)
deque earum magistrat(us) recipe | ratorium iudicium e lege
colon(iae) cogito. | |
Oper(ae)
quae at eam r(em) praeparat(ae) er(unt) ne intra turrem ubi hodie lucus
est Libit(iniae) habitent lauenturue ab h(ora) | noctis neue
ueniant in oppid(um) nisi mortui tollend(i) conlocand(i)ue aut supplic(i)
sumend(i) causa ; dum ita | quis eor(um) ueniat quotiens
oppid(um) intrab(it) in oppidoue erit, ut pilleum color(atum) in capit(e)
habeant et || dum ne quis eor(um) major ann(orum) L minorue
ann(orum) XX sit, neue u[lcer(osus)] neue luscus neue manc(us) neue
clodus | neue cae[cus] neue stigmat(ibus) inscript(us) sit
et ne pauciores manceps oper(as) habeat quam XXXII. | |
Qui
supplic(ium) de ser (uo) seruaue priuatim sumer(e) uolet uti is qui
sumi uolet ita supplic(ium) sumet : si in cruc(em) | patibul(um)
agere uolet, redempt(or) asser(es) uincul(a) restes uerberatorib(us)
et uerberator(es) praeber(e) debeto et | quisq(uis) supplic(ium)
sumet pro oper(is) sing(ulis) quae patibul(um) ferunt uerberatorib(us)q(ue)
item carnif(ici) HS IIII d(are) d(ebeto) || Quot
supplic(ia) magistrat(us) public(e) sumet ita imperat quotiens
cumq(ue) imperat(um) er(it) praestu esse su|plicium sumer(e), cruces
statuere clauos pecem ceram candel(as) quaeq(ue) ad eas res opus erunt
reo | gratis praest(are) debeto ; item si unco extrahere
jussus erit oper(a) russat(a) id cadauer ubi plura | cadauera
erunt, cum tintinnabulo extrahere debebit. | |
Quot
cuiq(ue) ex is rebus qui h(ac) l(ege) utiq(ue) praeber(e) o(portebit)
praeberi uolet, denuntiat(o) denuntiat(um)ue cura || to manc(ipi)
ejus public(o) socioue ejus eiue ad q(uem) e(a) r(es) q(ua) d(e) a(gitur)
p(ertinet) aut s(i) is praesens non erit ad eum loc(um) | quem
libitinae exsercend(ae) gratia conduct(um) constitut(um)ue habeb(it),
quo die quoq(ue) loc(o) quam | quem
r(em) ei praeberi uolet ; et ita denuntiat(um)
erit tum is manc(eps) sociusue ejus isue ad q(uem) e(a) r(es) q(ua)
d(e) a(gitur) | pertinet, ei qui primum denuntiauer(it) et
deinceps reliquis ut quisq(ue) denuntiauer(it), nisi si funus | decurion(is)
funusue aceruom denuntiat(um) erit cui
prima curand(a) erint, reliquor(um) autem
fu || nerum ordo seruand(us) omnesq(ue)
res quae ex h(ac) l(ege) praestand(ae)
erunt mitter(e) praeber(e) quae praeb(endae erunt) | Suspendiosum
cum denuntiat(um) erit ead horad is soluend(um) tollend(um) curato ;
item seruom | seruamue si ante h(oram) X diei denuntiat(um)
erit ead die tollend(um) curato, si post X, poster(a) d(ie) a(nte) h(oram)
II. | |
Si
per manc(ipem) sociumue ejus eumue ad q(uem) e(a) r(es) q(ua) d(e) a(gitur)
p(ertinet) mora fuerit quomin(us) oper(as) aliasue res | quas
h(ac) l(ege) eum mittere utiq(ue) praeber(e) oporteb(it) mittat praebeatur,
tum is qui funus faciet cu || rabitue eas res praebend(as)
sin(e) d(olo) m(alo) locato : quot ita praebend(um) locauer(it)
is conduxer(it) ususq(ue) er(it) | ob eam r(em) et qui id
public(e) exserceb(it) neque dare neq(ue) praestar(e) debet(o) ;
quanto plur(is) locatum con | ductumue fuerit, manc(eps) sociusue
ejus isue ad q(uem) e(a) r(es) q(ua)
d(e) a(gitur) p(ertinet) ei alter(um)
tantum [quanto is locauer(it)] | conduxer(it)
praestar(e) debeto damnasq(ue) e(sto) d(are)
deq(ue) ea re magistrat(us) reci[peratorium iu]dicium
e lege colon(iae) cogito || |
Quod
publice jussu magistrat(us) denuntiat(um) erit lege(que) cautum erit
[---] | debeat, si ita factum non erit, ei magistrat(us) multam
dicit [---] | earumue multarum pigneris captio exactioq(ue)
esto [--- et in aerarium coloniae] | per quaestoribus
inferendum curato. |
| III. |
Si
quis alius praeter manceps soc[iusue ejus isue ad q(uem) e(a) r(es)
q(ua) d(e) a(gitur) p(ertinet) locauer(it) eas res
praebend(as) de quibus supra] | comprehensum
est, ante denunti[ationem-----] HS C n(ummum) d(amnas) e(sto) d(are) ;
item qui conduxerit eid(em) [---] | deq(ue) is multis magistratus
judicia [reciperatoria e lege coloniae cogito] | |
Si
controuersia erit colonus qui sit a [---] || libertaue aut
concubina eorumue cui [---] pertineant quod ex h(ac) l(ege) petitur
is qui fu[nus faciet ---] | re et omnibus iustis permitti
magistra[tus ---] | ea causa esse quae h(ac) l(ege) except(a)
est duplum eum [---] | iisue facere jubeto ejusq(ue) multae
pignus c[apere liceto] || Manceps ne plures socios eos d(e)
quib(us) id negot(ium) ger[itur habeat quam ---] | curato ;
si plures esse dicentur is qui aget si uol[et --- iu] dicem
ire de hac re ; reciperator is judexue detur [--- de quibus supra
com] | prehens(um) est formulaq(ue) ab eo qui j(ure) d(icundo)
praerit consti[tuta --- inter redem | ptor(em) praedesue heredesue
cujus eorum et colon(um) colo[n(iae) ---] || qui d(e)
e(a) r(e) [si] ageret herediq(ue) ejus alia HS X d(amnas) d(are) esto | |
Mancipi
s[oci]oue ejus siue <ei> ad q(uem) e(a) r(es) q(ua) d(e) a(gitur)
p(ertinet) haec gratuit(a) praesta[ntur ---] | et
cell[am fu]neream : sunt item lignaria
quae ante hunc die [m -- qui] | libit[inae
e]xsercendae prae(e)rat |
Man[ceps
han]c legem propositam habeto eo loco quem ejus r[ei libitinae] || gr[atia
cond]uct(um) constitutum habebit u(t) d(e) p(lano) r(ecte) l(egi) p(ossit). | |
Si
[aduersus l(egem)] manc(eps) sociusue ejus isue ad q(uem) e(a) r(es)
q(ua) d(e) a(gitur) p(ertinet) fecerit itaue qui [non
fecerit] | [ea praescrip]ta ab eo
capite comprehens(a) tum is in res sing(ulas) in aerar(ium)
co[lon(iae)] | [--- multam inf]erre debeto HS C n(ummum)
earumq(ue) multarum magistratum pign[eris] | [captio exacti]oq(ue)
esto. || |
| |