PIGNUS INTER ROMANOS CIVES PEREGRINO MORE CONVENTUM
     
Constitution mortgage
  
( September 14, AD 143 )
 
 
( V. Arangio-Ruiz, Fontes iuris Romani antejustiniani, III, Firenze, 1943, pp. 383-387, n. 119 ).
  
 
Latin translation
  
 
     Exemplum.
     Eudaemoni iam cosmetae sacerdoti iuridico, curatori chrematistarum ceterorumque tribunalium, L. Valerius Ammonianus actarius alae hastatorum ciuium Romanorum, centuria Apollinarii, et Q. Gellius Valens miles classis Augustae Alexandrinae, liburna Lupae.
     Concedit Q. Gellius Valens mutuas se accepisse a L. Valerio Ammoniano per collybisticam mensam Andronici Aphrodisii filii argenteas drachmas Augustas octingentas, usuris conuentis pro singulis minis singulis menstruis drachmis, intra menses octo reddendas inde a mense Augusto Pio praesentis anni VII.i Antonini Caesaris domini nostri, sub hypotheca LXXV arurarum . . . . . . quae sunt prope uicum Kerkesucha in partibus Heraclidis (Arsinoitici pagi), quarum adfines esse dictae sunt a meridie terra Amadoci (?) Ptolemaei filii et nominis . . . . . . . . , a septemtrione . . . . . . . . et terra regia, ab occidua parte terra regia, ab oriente Longini fundus : reddere autem oportere Q. Gellium Valentem L. Valerio Ammoniano (suprascriptas) quidem argenteas drachmas octingentas intra praefinitum tempus, usuras autem singulis mensibus : et nisi reddiderit, licere quidem L. Valerio Ammoniano quae ad exsecutionem hypothecae secundum leges pertinent experiri in quantum sufficiat, pro residua uero pecunia exactionem ei futuram esse ex reliquis debitoris bonis : si autem, quod absit, casus quidam contigerit circa pignus eiusue partem, tum ita exactionem creditori futuram esse sicut de residuo debito dictum est : denique praestare se purum pignus esse et liberum neque ullius alterius pecuniae creditae uel qualiscumque aeris alieni nomine obligatum, neque ullo modo alieno iuri obnoxium, cum indemnis futurus sit Valerius Ammonianus circa ceteras argenteas drachmas quadringentas sexaginta quas ei debet Gellius Valens ex concessionis scriptura anno praecedenti mense Caesareo facta earumque usuras. Nec aliter hoc pignus liberabitur, quam si drachmae quoque quadringentae sexaginta ex eo contractu debitae cum usuris solutae sint, nam altera obligatio pro alterius satisfactione est.
     Anno VII Imperatoris Caesaris Titi Aelii Hadriani Antonini Augusti Pii, mense Augusto Pio XVI.
 
 
Greek text  ( Duke Data Bank of Documentary Papyri ).
  
 
ἀντίγραφον.  Εὐδαίμονι  τῶν  κεκοσμητευκότων  |  ἱερεῖ  ἀρχιδικαστῇ  καὶ  πρὸς  τῇ  ἐπιμελ[εί]ᾳ τῶν χρη-|ματιστῶν καὶ τῶν ἄλλων κριτηρίω[ν] | παρὰ Λουκίου Οὐαλερίου Ἀμμωνιανο[ῦ ἀ]κταρίου σπεί-|ρης ὁπλοφόρων πολιτῶν Ῥωμαίων ἑκατονταρχίας | Ἀπολιναρίου καὶ παρὰ Κοίντου Γελλίου Οὐάλεντος στρα-|τιώτου κλάσσης Ἀούστης Ἀλεξανδρε[ίν]ης λιβυρνοῦ | Λούππας. συνχωρεῖ ὁ Κοίντος Γέλλιος Οὐάλης εἰληφέ-|ναι παρὰ τοῦ Λουκίου Οὐαλερίου Ἀμμων[ιανο]ῦ δάνειον | διὰ τῆς Ἀνδρονείκου τοῦ Ἀφ[ρ]οδισίου [κολλ]υβιστικῆς | τραπέζης ἀργυρί[ο]υ Σεβαστοῦ νομίσματος δραχμὰς | ὀκτακοσίας τό[κ]ων δραχμιαίων [τ]ῆς μνᾶς ἑκάσ-|της τοῦ μηνὸς ἑκ[ά]στου εἰς μῆνας ὀκτὼ [ἀ]πὸ | μηνὸς Σεβαστοῦ [Εὐσ]εβείου τοῦ ἐνεστῶτος [ἑβ]δό-|μ[ου ἔ]τους Ἀντω[νίν]ου Καίσαρ[ος] τοῦ   κυρί[ου   ἐφ᾽] ―?   |   ὑ[πο]θήκῃ   [.]τ̣..[ - ca. 12 - ]εραις   δ.[........]   |   τ̣ο̣[..].[...]ε..[..].π̣ε[.].δ̣ερ̣[.... τῆς Ἡ]ρ[ακ]λ[εί]-|δ[ο]υ   μερίδος   ε[.]η̣[...]λε.[...]τ̣ων   ἑβδομή[κ]οντα | [π]έντε  ἀρουρῶν ὧ[ν γείτο]νε[ς κα]θὼς  ὑπηγόρε[υ]σαν   |   ν[ότ]ῳ Ἀμα[δόκου(?)  τοῦ   Πτ]ο[λε]μαίου   καὶ   ὀνόματο(ς) (?)  |  [.]..ιτος, βορρ[ᾶ ..]ν̣.ρος καὶ βασιλικὴ γῆ, ἀπηλιώ-|τῇ βασιλικὴ γῆ, λ[ι]βὶ Λ[ο]νγ[ίν]ου κλῆρος, ἐπάναγκον | [τ]ὸν Κοίντον Γέ[λλι]ον Οὐ[ά]λεντα [ἀ]ποδῶ[ν]αι τῷ | [Λ]ουκίῳ Οὐα[λερί]ῳ Ἀμμωνια[νῷ] τ̣ὰ̣ς̣ τ̣ο̣ῦ̣(?) | ἀργυρίου δραχ[μ]ὰς ὀκτ[α]κοσία[ς ἐν τ]ῷ προκ[ει]-|μένῳ χρόνῳ, τὸν δὲ τ[ό]κον κ[ατὰ] μῆνα ἕκ[α]σ-|τον.  ἐὰν   δὲ  μὴ  ἀποδῷ,  ἐξεῖναι  τῷ  Λουκίῳ  Οὐαλε-|ρίῳ  Ἀμμωνιανῷ  ἐπι[τ]ελεῖν  τὰ  κατὰ  τῆς ὑ-|ποθήκης νόμιμα πρ[ὸ]ς οὗ τι ἂν βαστάζ[ῃ] καὶ | τοῦ ἐνλείψοντος γείνεσ[θ]αι αὐτῷ τὴν πρᾶξιν ― | ἐκ τῶν ἄλλων τοῦ ὑ[πο]χρέου ὑπαρχό[ν]των, | καὶ ἐὰν, ὃ μὴ γείνοι[το], συμβῇ κίνδυνόν τινα | περὶ [τὴ]ν ὑποθήκην [ἢ μέ]ρος αὐτῆς ἐπακο[λ]ου-|θῆσ[αι], καὶ οὕτως γειν[έ]σθαι τῷ δεδαν[ει]κότι | τὴν π[ρᾶ]ξιν καθὼς κα[ὶ ἐ]πὶ τοῦ ἐνλείμματος δε-|δήλωται, παρέχεσθαι δὲ αὐτὸν τὴν [ὑπ]οθή-|κην καθαρὰν καὶ ἀνέπαφον καὶ ἀν[επι]δά-|νειστον | ἄλ[λ]ου δαν[είου] καὶ πάσ[η]ς ὀφειλ[ῆς κ]αὶ | μηδένα   αὐτῆς   ἐμπ[οιο]ύμενον   τρόπ[ῳ   μη]-|δεν[ὶ],   μὴ   ἐλ[α]ττουμένου   τοῦ   Οὐαλερ[ίου]   | Ἀμμωνιαν[ο]ῦ [π]ερὶ ὧ[ν ἄ]λλ[ω]ν ὀφείλει αὐτῷ ὁ | αὐτὸ[ς Γ]έλλι[ος] Οὐάλης [κ]αθ᾽ ἑτέρ[α]ν συνχώρησιν   |   τῷ   [διε]ληλ[υθ]ότι   ἔτει   μηνὶ   Και[σ]α[ρ]είῳ   ἄ[λλ]ων | ἀργυ[ρ]ίου   δραχμῶν [τετ]ρακοσ[ί]ων [ἑξήκο]ν-|τα καὶ τόκων καὶ οὐ [λύ(?)]σ̣εται(?) τήνδε τὴν ὑπο[θή]κην, | εἰ μὴ πρότερον ἀποδῷ κ]αὶ τὰς κατὰ τ[ὸ συνάλ]λα-|γμα δραχμὰς τετ[ρα]κοσίας ἑξήκοντα καὶ τό-|κο[υς] διὰ τὸ ἀλλη[λέγγ]υα εἶναι. ἔτους ἑ[β]δόμου | Αὐ[το]κράτορος Καί[σαρ]ος Τίτου Αἰλίου Ἁδ[ρι]ανοῦ | Ἀντωνείνου Σε[βα]στοῦ Εὐσεβοῦς μη[ν]ὸς | Σεβ[α]στοῦ Εὐσεβ[είο]υ ιϚ.
 

 
►  Bibliography
 
 
Gradenwitz, Einführung in die Papyruskunde, Leipzig, 1900, pp. 89 ss. ; Costa, BIDR, 1901, p. 50 ; Mitteis, ZSS, 23, 1902, pp. 301 ss. ; Wenger, Gött. gel. Anz., 1902, pp. 522 ss. ; Wilcken, Aegyptische Urkunden aus den Königlichen Museen zu Berlin, Griechische Urkunden, III, Berlin, 1903, n. 741 ; Koschaker, ZSS, 28, 1907, pp. 260 and 271 ss. ; Frese, Aus dem gräko-ägyptischen Rechtsleben : Eine papyrologische Studie, Halle, 1909, pp. 18-19 ; Rabel, Die Verfügungsbeschränkungen des Verpfänders besonders in den Papyri, Leipzig, 1909, pp. 28 ss. ; Weiss, Pfandrechtliche Untersuchungen, I, Weimar, 1909, pp. 14, 16 and 26 ; de Ruggiero, Stud. econ.-giur. Cagliari, 2, 1910, pp. 21 ss. ; Eger, ZSS, 31, 1910, p. 459 ; Manigk, Fest. Güterbock, Berlin, 1910, pp. 290 ss. ; Hohmann, Zur Chronologie der Papyrusurkunden (Römische Kaiserzeit), Berlin, 1911, p. 70 ; Schwarz, Hypothek und Hypallagma, Leipzig, 1911, pp. 3, 20 ss., 46 and 114 ; Mitteis, Grundzüge und Chrestomathie der Papyruskunde, Leipzig-Berlin, 1912, Chrest., 244 ; Raape, Der Verfall des griechischen Pfandes, besonders des griechisch-ägyptischen, Halle, 1912, pp. 85 ss. ; Keil, Beiträge zur Geschichte des Areopags, Leipzig, 1920, p. 17 ; Yale classical studies, 2, 1931, p. 263 ; Skard, Symbolae osloenses, 10, 1932, p. 80 ; Winter, Life and Letters in the Papyri, Ann Arbor, 1933, p. 26 ; Nardi, Ritenzione e pegno Gordiano, Milano, 1939, pp. 72 ss. ; Arangio-Ruiz, FIRA III, Firenze, 1943, pp. 383-387, n. 119 ; Iglesias, Derecho romano : Instituciones de derecho privado, I, Barcelona, 1953, p. 293 ; RHD, 39, 1961, p. 8 ; Kühnert, Zum Kreditgeschäft in den hellenistischen Papyri Ägyptens bis Diokletian, Diss., Freiburg im Breisgau, 1965, pp. 37 and 186 ; Pflaum, Syria, 44, 1967, p. 359 ; Hagedorn & Youtie, Das Archiv des Petaus (P. Petaus), Köln, 1969, p. 176 ; Kaser, Das Römische Privatrecht, I, München, 1971, p. 538 ; Iura, 24, 1973, p. 189 ; Seidl, Claus & Müller, Rechtsgeschichte Ägyptens als römischer Provinz : Die Behauptung des ägyptischen Rechts neben dem römischen, Sankt Augustin, 1973, p. 204 ; Wagner, Die Entwicklung der Legalhypotheken am Schuldnervermögen im römischen Recht, Köln, 1974, p. 205 ; Hüttl, Antoninus Pius, I, New York, 1975, pp. 151 and 301 ; Wolff, Das Recht der griechischen Papyri Ägyptens in der Zeit der Ptolemaeer und des Prinzipats, II, München, 1978, pp. 93-94 ; de Ruggiero & Talamanca, Il divieto d'alienazione del pegno nel diritto greco e romano, Napoli, 1980, pp. 50 and 86 ; Pflaum, Gaule et empire romain, Paris, 1981, p. 291 ; Bogaert, Anagennesis, 3, 1983, p. 36 ; Jörs, Kunkel & Wenger, Römisches Recht, New York-Berlin-Heidelberg, 1987, p. 203 ; Daris, ANRW, II, 10, 1, 1988, p. 763 ; Pestman & Rupprecht, Berichtigungsliste der griechischen Papyrusurkunden aus Aegypten, VIII, Leiden, 1992, p. 33 ; Speidel, Roman army studies, II, Stuttgart, 1992, p. 266 ; Tenger, Die Verschuldung im römischen Ägypten (1.-2. Jh. n. Chr.), St. Katharinen, 1993, pp. 22, 191 and 243 ; Feenstra, Collatio ivris Romani : Études dédiées à Hans Ankum à l'occasion de son 65e anniversaire, II, Amsterdam, 1995, pp. 427-428 ; Alston, Soldier and society in Roman Egypt : A social history, London-New York, 1998, p. 181 ; Falivene, The Herakleopolite Nome : A Catalogue of the Toponyms with Introduction and Commentary, Atlanta, 1998, p. 305 ; ZPE, 136, 2001, p. 154 ; Stauner, Das offizielle Schriftwesen des römischen Heeres von Augustus bis Gallienus (27 v. Chr.-268 n. Chr.) : Eine Untersuchung zu Struktur, Funktion und Bedeutung der offiziellen militärischer Verwaltungsdokumentation und zu deren Schreibern, Bonn, 2004, pp. 425 ss.
 
 
►  Source : Papyrus from Alexandria ( BGU III, 741 = M. Chr. 244 ).