MANUMISSIO INTER AMICOS
   
Liberation of a slave by a statement in front of friends
     
( April 14, AD 291 )
 

 
P. Oxy. IX, 1205 = C. Pap. Jud. III, 473 (
Duke Data Bank of Documentary Papyri ).
  

 
[ - ca. ? - ἑρμηνεία ἐ]λευ̣θ̣[ερώσε]ως. | [Αὐρήλιος - ca. 27 - τῆς λα]μπρ[ᾶς καὶ] λαμπροτάτης Ὀξυρυγχειτῶν πόλεως κα̣ὶ̣ ἡ̣ ὁμ̣ομη-|[τρία ἀδελφὴ Αὐρηλία - ca. 23 - ]ος γεν[ο]μένου ἐξηγητ[οῦ] βουλευτοῦ τῆς αὐτῆς π[όλ]εως μετὰ κου-|[ράτορος - ca. 33 - ] παραδόξου Παραμόνην οἰκογενῆ δούλην ἑα̣[υ]τ̣ῶν ὡς (ἐτῶν) μ [κ]αὶ | [τὰ ταύτης τέκνα - ca. 22 - οὐλὴ τ]ραχήλῳ ς (ἔτῶν) ι καὶ Ἰακ[ὼ]β ὡς (ἐτῶν) δ μεταξὺ φίλων ἠλευθε-|[ρώσαμεν καὶ ἀπελύσαμεν - ca. 17 - ἀπὸ] παντὸς τοῦ πατρωνικοῦ δικαίου καὶ ἐξουσίας πάσης, ἀριθμη-|[θέντων ἡμῖν ὑπὲρ τῆς ἐλευθερώσεως καὶ ἀπολύσ]εως παρὰ τῆς συνα[γ]ωγῆς τῶν Ἰουδαίων διὰ Αὐρηλίων | [Διοσκόρου - ca. 24 - καὶ Ἰούσ]του βουλευτ[ο]ῦ Ὠνειτῶν τῆς Συρίας Παλαιστείνης πατρὸς τῆς | [συναγωγῆς - ca. 32 - ἀργυρίου] ταλάντων δεκατεσσάρων , ἐπερωτήσεώς τε γενομένης | [ὡμολογήσαμεν ἠλευθερωκέναι καὶ ἀπολελυκέ]ναι, ὑπέρ τε τῆς αὐτῆς ἐλευθερώσεως καὶ ἀπολύσεως αὐ-|[τῶν ἠριθμηκέναι τὸ προκείμενον ἀργύριον καὶ μ]ηδὲ ἓν δίκ[α]ιον μηδεμίαν τε ἐξουσίαν ἔχειν εἰς αὐτοὺς ἀπὸ | [τῆς ἐνεστώσης ἡμέρας, διὰ τὸ ἁπαξαπλῶς  ὑπὲρ  αὐτ]ῶν  διὰ  Αὐρηλίων  Διοσκόρου  καὶ Ἰούστου ἠριθμηκέναι καὶ | [ἀπεσχηκέναι - ca. 16 - τὸ  προκείμενον]  ἀργύριον.  ἐπράχθη  ἐν  Ὀξυρύγχων  πόλει  τῇ λαμπρᾷ καὶ | [λαμπροτάτῃ - ca. 14 - ἐπὶ Τιβεριανοῦ τὸ β] κ̣[αὶ Δί]ωνο̣ς ὑπατοις, ἔτει ζ Αὐτοκράτορος Καίσαρος | [Γαίου Αὐρηλίου Οὐαλερίου Διοκλητιανοῦ καὶ ἔτει Ϛ] Αὐτ[ο]κρά[το]ρος Καίσαρος Μάρκου Αὐρηλίου Οὐαλερίου | [Μαξιμιανοῦ Γερμανικῶν Μεγίστων Εὐσεβῶν Εὐτυχῶν Σεβαστ]ῶν Φαρμ[οῦ]θι [... ἡ]μέρᾳ ἐννεακαιδε-|[κάτῃ. - ca. ? - ] Traces 2 lines -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- | [ - ca. ? ]..[ - ca. ? ] | (hand 2) [ - ca. ? ] Π̣α̣[ραμόνην κα]ὶ τὰ ταύτ[ης τέκνα ...... καὶ Ἰακὼβ - ca. ? ] | [ - ca. ? ].[........].[.]κατη̣.[ - ca. ? ] | [ - ca. ? ] τὰ   ὁμ[ο]λογη[μένα   καθὼ]ς̣   π̣ρ̣[όκει]τ̣αι.   Αὐρ̣ή̣[λιος - ca. ? ]   |   [ - ca. ? ἔγρα(ψα)   ὑπ(ὲρ)   αὐτ(οῦ) ἀγραμμά[του  ὄντο]ς.  (hand 3)  Αὐρή[λιος]  Θέων  ὁ̣  κ̣[αὶ - ca. ? ]  | [ - ca. ? ]..[ο]υ Ἡρ[........]α̣μ̣.[....]υτου̣ ἀρ[γυρι - ca. ? ] | [ - ca. ? ] Ε̣ὐσεβίας̣ [.......].εκ̣[....]κ̣αιου μ[ - ca. ? ] | [ - ca. ? ] Διοσκόρου [ - ca. 15 - ] Ἰουστ[ - ca. ? ]  |  [ - ca. ? ]  τὰ  τοῦ  ἀρ[γυρίου  - ca. 9 - ]ντα  ἀ[ - ca. ? ]  |  [ - ca. ? ]ανικειτ̣[ - ca. 14 - ]ς̣ ἐλευθ̣[ερ - ca. ? ] | [ - ca. ? ἀγραμμά]του.
 

 
►  Bibliography
 
 
Grenfell & Hunt, The Oxyrhynchus Papyri, IX, London, 1912, n. 1205 ; Stein, Untersuchungen zur Geschichte und Verwaltung Ägyptens unter römischer Heerschaft, Stuttgart, 1915, p. 147
 ; Schubart, Einführung in die papyruskunde, Berlin, 1918, p. 330 and 467 ; Meyer, Juristische Papyri : Erklärung von Urkunden zur Einführung in die juristische Papyruskunde, Berlin, 1920, p. 17 ; Segrè, Circolazione monetaria e prezzi nel mondo antico ed in particolare in Egitto, Roma, 1922, p. 124 ; Fuchs, Die Juden Aegyptens in ptolemäischer und römischer Zeit, Wien, 1924, p. 54 ; Albertario, Ciapessoni & de Francisci, Studi in onore di Pietro Bonfante nel XL anno d'insegnamento, I, Milano, 1930, pp. 405-406 ; Moulton & Milligan, The vocabulary of the Greek Testament illustrated from the papyri and other non-literary sources, London, 1930, p. 601 ; Winter, Life and Letters in the Papyri, Ann Arbor, 1933, p. 32 ; Bell, Cults and creeds in Graeco-Roman Egypt, Liverpool, 1953, p. 34 ; Taubenschlag, The law of Greco-Roman Egypt in the light of the papyri, 332 B.C.-640 A.D., Warszawa, 1955, p. 99 ; Taubenschlag, Opera minora, II, Warszawa, 1959, p. 254 ; Tcherikover & Fuks, Corpus Papyrorum Judaicarum, III, Cambridge, 1964, n. 473 ; Fabbrini, La manumissio in ecclesia, Milano, 1965, p. 152 ; Boswinkel, David, van Groningen & Kiessling, Berichtigungsliste der griechischen Papyrusurkunden aus Ägypten, V, Leiden, 1969, p. 78 / VI, p. 101 / VIII, p. 242 / XII, p. 138 ; Seidl, SDHI, 36, 1970, p. 557 ; Kaser, Das römisches Privatrecht, I, München, 1971, p. 295 ; Seidl, Claus & Müller, Rechtsgeschichte Ägyptens als römischer Provinz : Die Behauptung des ägyptischen Rechts neben dem römischen, Sankt Augustin, 1973, p. 135 ; Straus, ZPE, 11, 1973, pp. 144-145 ; Bieżuńska-Małowist, L'esclavage dans l'Égypte gréco-romaine, II, Wroclaw-Warszawa-Krakow-Gdansk, 1977, pp. 144-145 and 175 ; Heinen, Geschichte in Wissenschaft u. Unterricht, 28, 1977, pp. 321-336 ; Lewis, RIDA, 25, 1978, p. 278 ; Papyri greek & egyptian : Edited by various hands in honour of Eric Gardner Turner on the occasion of his seventieth birthday (P. Turner), London, 1981, p. 128 ; Studi in onore di Arnaldo Biscardi, II, Milano, 1982, pp. 134 and 168 ; Coles et al., The Rendel Harris papyri of Woodbrooke College, Birmingham, II, Zutphen, 1985, p. 178 ; Straus, ANRW, II, 10, 1, 1988, pp. 884-885 ; Modrzejewski, Les Juifs d’Égypte de Ramses II à Hadrien, Paris, 1991, p. 80 ; Beaucamp, Le statut de la femme à Byzance (4e-7e siècle), II, Paris, 1992, pp. 60 and 67-68 ; Llewelyn, New documents illustrating early Christianity, VI, Sydney, 1992, pp. 71-72 ; Krause, Witwen und Waisen im Römischen Reich, II, Stuttgart, 1994, pp. 217 and 253 ; Feenstra, Collatio ivris Romani : Études dédiées à Hans Ankum à l'occasion de son 65e anniversaire, I, Amsterdam, 1995, pp. 301 and 303 ; Hanson, On government and law in Roman Egypt : Collected papers of Naphtali Lewis, Atlanta, 1995, p. 241 ; Bagnall, Egypt in late antiquity, Princeton, 1996, p. 234 ; Modrzejewski in Hecht, An introduction to the history and sources of Jewish law, Oxford, 1996, pp. 93-94 ; Beaucamp & Dragon, La transmission du patrimoine : Byzance et l'aire méditerranéenne, Paris, 1998, p. 29 ; Rowlandson, Women and Society in Greek and Roman Egypt : A Sourcebook, Cambridge, 1998, n. 143 and pp. 372 and 378  ; Arjava, ZPE, 126, 1999, p. 203 ; CdE, 76, 2001, pp. 205 and 207-208 ; Bellen & Heinen, 50 Jahre Forschungen zur antiken Sklaverei an der Mainzer Akademie 1950-2000, Stuttgart, 2001, pp. 161 and 168-169 ; Duttenhöfer & Scholl, Griechische Urkunden der Papyrussammlung zu Leipzig (P. Lips. II), München-Leipzig, 2002, pp. 215-216 ; Wolff, Das Recht der griechischen Papyri Ägyptens in der Zeit der Ptolemaeer und des Prinzipats, I, München, 2002, pp. 147 and 261 ; Bagnall & Worp, Chronological systems of Byzantine Egypt, Leiden, 2004, p. 3 ; Kraemer, Women's Religions in the Greco-Roman World : A Sourcebook, Oxford, 2004, n. 56 ; Zelnick-Abramovitz, Not wholly free : The concept of manumission and the status of manumitted slaves in the ancient Greek world, Leiden, 2005, p. 100 ; Barja, Historia de la manumisión en Roma : De los orígenes a los Severos, Madrid, 2007, p. 58 ; L'Antiquité classique, 78, 2009, pp. 237-238.
 
 
►  Source : Papyrus from Oxyrhynchus.