TESTAMENTUM OXYRHYNCHUM
   
Will of Acusilaos
     
( Oct. 28 - Nov. 26, AD 156 )
 
 
P. Oxy. III, 494 = M. Chr. 305 = Sel. Pap. I, 84 = Jur. Pap. 24 ( DDBDP ).
  
 
ἀντίγραφον. ἔτους ἐννεακαιδεκάτου Αὐτοκράτορος Καίσαρος Τίτου Αἰλίο[υ] Ἁδριανοῦ Ἀντωνίνου Σεβαστοῦ Εὐσεβοῦς | μηνὸς Γερμανικείου λ, ἐν Ὀξυρύγχων πόλει τῆς Θηβαίδος, ἀγαθῇ τύχῃ. τάδε διεθέμην νοῶν καὶ φρονῶν | Ἀκουσίλαος Δείου τοῦ Διονυσίου τοῦ καὶ Ἀκουσιλάου μητρὸς Διονυσίας Θέωνος ἀπ᾽ Ὀξυρύγχων πόλεως ἐν ἀγυιᾷ. ἐφ᾽ ὃν μὲν πε-|ρίειμι χρόνον ἔχειν με τὴν τῶν ἰδίων ἐξουσίαν ὃ ἐὰν βούλωμαι ἐπιτελεῖν καὶ μεταδιατίθεσθαι καὶ ἀκυροῦν τὴν δια-|θήκην ταύτην, ὃ δ᾽ ἂν ἐπιτελέσω κύριον ὑπάρχειν. ἐὰν δὲ ἐπὶ ταύτῃ τῇ διαθήκῃ τελευτήσω ἐλεύθερα ἀφίημι ὑπὸ | Δία Γῆν Ἥλιον κατ᾽ εὔνοιαν καὶ φιλοστοργίαν δοῦλά μου σώματα Ψεναμοῦνιν τὸν καὶ Ἀμμώνιον καὶ Ἑρμᾶν καὶ Ἀπολλω-|νοῦν τὴν καὶ Δημητρίαν καὶ θυγατέρα αὐτῆς Διογενίδα καὶ ἄλλην μου δούλην Δ̣[ι]ο̣γ̣ε̣ν̣ί̣[δ]α, καταλείπω δὲ τῇ γυναικί | μου οὔσῃ καὶ ἀνεψιᾷ Ἀρ\ι/σ\τ/οῦτι τῇ καὶ Ἀπολλωναρίῳ Ἡρακλείδου τοῦ Διονυσίου τοῦ καὶ Ἀκουσιλάου μητρὸς Ἡραίδος Ἀ-|λεξάνδρου εὐνοούσῃ μοι καὶ πᾶσαν πίστιν μοι ἐνδεικνυμένῃ ἃ ἐὰν ἀπολίπω ἔπιπλα καὶ σκεύη καὶ χρυσία καὶ ἱμάτια | καὶ κόσμα καὶ πυρὸν καὶ ὄσπρεα καὶ γενήματα καὶ ἐνδομενείαν πᾶσαν καὶ ὀφειλήματα ἔνγραφα καὶ ἄγραφα, | κληρονόμον δὲ ἀπολείπω τὸν γεγονότα μοι ἐκ τῆς προγεγραμμένης μου γυν[α]ικὸς Ἀριστοῦτος τῆς καὶ Ἀπολ[λω]-|ναρίου υἱὸν Δεῖον ἐὰν ζῇ, εἰ δὲ μή, τὰ τούτου τέκνα, ὧν ἐὰν ἀπολίπω ὑπαρχόντων καὶ ἑτέρων δούλων σ[ωμ]ά-|των καὶ τῶν ἀπὸ τοῦ νῦν ἐσομένων ἐκ τῶν προγεγραμμένων θηλειῶν δούλων ἐκγόνων, ὧν παν-|των τὴν χρῆσιν καὶ προσόδους πάσας μετὰ τὰ δημόσια ἕξει ἡ αὐτὴ γυνή μου Ἀριστοῦς ἡ καὶ Ἀπολλω-|νάριον ἐπὶ τὸν τῆς ζωῆς αὐτῆς χρόνον καὶ τὴν δουλείαν καὶ ἀποφορὰς τῶν μετὰ [[...]] τελευτὴν μο[υ] | ἐλευθερουμένων δούλων σωμάτων. ἡ δ᾽ αὐτὴ γυνή μου χορηγήσει τῷ υἱῷ μου Δείῳ εἰς δ̣[ι]α̣[τρο]-|φὴν αὐτοῦ καὶ τὴν ἄλλην δαπάνην κατὰ μῆν[α] ἐν Ὀξυρύγχων πόλει πυροῦ μέτρῳ ἐξοδιαστικῷ .... | ἀρτάβας δύο καὶ δραχμὰς ἑξήκοντα καὶ ὑπὲρ ἱματισμοῦ κατ᾽ ἔτος δραχμὰς διακοσίας , τῇ δ᾽ αὐτῇ | γυναικὶ Ἀριστοῦτι τῇ καὶ Ἀπολλωναρίῳ ἐξέστω δι᾽ αὐτῆς πωλεῖν καὶ ὑποτίθεσθαι ἃ ἐὰν αἱρῆται | ἀφ᾽ ὧν ἐὰν ἀπολίπω τῷ υἱῷ μου Δείῳ ὑπαρχόν[τω]ν καὶ σωμάτων καὶ καταχρᾶσθαι εἰς τὸ | ἴδιον χρ̣[έ]ο̣ς τοῖς ἐμπεσουμένοις ἤτοι ἐκ πράσεως καὶ ἐξ ὑποθήκης ἀργυρίοις. ἡ δ᾽ αὐτὴ γυ-|νή μου Ἀρι[σ]τοῦς ἡ καὶ Ἀπολλωνάριον ἀποδώσει πάντα ἃ ἐὰν φανῶ ὀφείλων, δώσει δὲ ἡ | γυνή μου καὶ μετὰ τελευτὴν αὐτῆς ὁ υἱός μου Δεῖος τοῖς δούλοις μου καὶ ἀπελευθέρ[οι]ς εἰς | εὐωχίαν αὐτῶν ἣν ποιήσονται πλησίον τοῦ τάφου μου κατ᾽ ἔτος τῇ γενεθλίᾳ μου ἐφ᾽ ᾧ δι-|έπειν̣ ἀργυρίου δραχμὰς ἑκατόν . ὅσα δ᾽ ἂν ὑπὸ τὸ ἐκδόσιμον τῆς διαθήκης γράψω ἤτοι ἀφαιρού-|μενός τι ἢ προσδιατάσσων ἢ ἑτέροις χαριζόμενος ἢ καὶ ἄλλο τι βουλόμενος καὶ αὐτὰ ἔστω κύρια | ὡς δ᾽ ε̣ἶν[α]ι̣ τῇ διαθήκῃ ἐ̣ν̣γεγραμμένα, π̣α̣ρὰ δὲ ταῦτα μὴ οὔσης μηδενὶ τῷ καθόλου ἐξου-|σίας παραβαίνει[ν, τὸν] δὲ παραβησόμενον ἐκτίνειν τῷ ἐμμένοντι τό τε βλάβος καὶ ἐπίτιμον | ἀργυρίου τάλαντα δύο καὶ εἰς τὸ δημόσιον τὰ ἴσα καὶ μηδὲν [ἧ]σσον μένειν κύρια τὰ προκείμενα. | ἡ διαθήκη κυρία. Ἀκουσίλαος Δείου ὁ προγεγραμμένος πεποίημαι τὴν διαθήκην ἧς ὅλον τὸ σῶμά | ἐστίν μου ἰδι[όγ]ραφ[ο]ν̣ ἐπὶ πᾶσι τοῖς προκειμένο[ις], καὶ εἰμὶ (ἐτῶν) μη οὐ(λὴ) ποδ(ὶ) δεξ(ιῷ) κα[ὶ] ἔστ[ι]ν μου ἡ σφραγὶς Θώνιος. —— | (hand 2) Δίδυμος Ὀννώφριος τοῦ καὶ Χαιρήμονος Ἡρώδου ἀπ᾽ Ὀξυρύγ[χω]ν πόλεως εἷς τῶν | μαρτυρησάντων τῇ προκιμέ[νῃ δ]ιαθήκῃ ἐγνώρισα τὴν ἰδίαν μου σφραγῖ-|δα οὖσαν γλύμματος Ἑρμοῦ καὶ ἐσφράγισα τῇ αὐτῇ σφραγῖδι. (hand 3) Ἀσκληπιάδης | Εὐδαίμονος τοῦ Ἀσκληπιάδου απ᾽ Ὀξυρύγχων π[ό]λεως ἕτ[ε]ρ[ο]ς τῶν μαρτυρησάν-|των τῇ προκειμένῃ διαθήκῃ ἐγνώρισα τὴν ἰδίαν μου σφραγῖδα οὖσαν | γλύμματος   Σαράπιδο[ς]   καὶ   ἐσφράγισα   τῇ   αὐτῇ   σφραγῖδι.   (hand 4)   Δίδυμος   Διδύμου  | τοῦ Ἐνθέσμο[υ] ἀ̣γ̣ο̣ρανόμ[ο]ς̣ τῆς Ὀξυρυγχιτῶν πόλεως ἕτερος τῶν | μαρτυρησάντων τῇ αὐτῇ διαθήκῃ ἐγνώρ[ι]σα τὴν ἰδίαν μου σφραγῖδα | οὖσαν γλύμματος Ἀπόλλωνος καὶ ἐσφράγισα τῇ αὐτῇ σφραγῖδι. (hand 5) Ἀσκλη-|πιάδης Ἀσκληπ[ι]άδου τοῦ Παυσιρ[ί]ωνος ἀπὸ τῆς αὐτῆς πόλεως ἕτερος τῶν | [μαρτυρησάντω]ν τῇ αὐτῇ διαθήκῃ ἐγνώρισα τὴν ἰδίαν μ[ο]υ σφραγῖδα | [οὖσαν γλύμμα]τος Ἡρακλέους καὶ ἐσφράγισα τῇ αὐτῇ σφραγῖδι. | (hand 6) [παρ]ετέθη Ϛ (ἔτους) Ἁθύρ.
 

 
►  Bibliography
 
 
Grenfell & Hunt, The Oxyrhynchus Papyri, III, London, 1903, n. 494 ; Wenger, Die Stellvertretung im Rechte der Papyri, Leipzig, 1906, p. 236 ; APF, 4, 1908, p. 213 ; Kübler, ZSS, 31, 1910, p. 189 ; Preisigke, Girowesen im griechischen Ägypten enthaltend Korngiro, Geldgiro, Girobanknotariat mit Einschluss des Archivwesens : Ein Beitrag zur Geschichte des Verwaltungsdienstes im Altertume, Strassburg, 1910, p. 456 ; Hohmann, Zur Chronologie der Papyrusurkunden (Römische Kaiserzeit), Berlin, 1911, p. 10 ; Mitteis, Grundzüge und Chrestomathie der Papyruskunde, Leipzig-Berlin, 1912, Chrest., n. 305 ; Meyer, Juristische Papyri : Erklärung von Urkunden zur Einführung in die juristische Papyruskunde, Berlin, 1920, n. 24 ; Wolters, Der Geflügelte Seher, München, 1928, p. 43 ; Moulton & Milligan, The vocabulary of the Greek Testament illustrated from the papyri and other non-literary sources, London, 1930, pp. 192, 263 and 626 ; Edgar & Hunt, Select Papyri, I, London-Cambridge, 1932, n. 84 ; Meecham, The letter of Aristeas : A linguistic study with special reference to the Greek Bible, Manchester, 1935, p. 199 ; Holm, Griechisch- ägyptische Namenstudien, Diss., Uppsala, 1936, p. 121 ; JJP, 7-8, 1953-54, pp. 225, 227 and 423 ; Wenger, Die Quellen des römischen Rechts, Wien, 1953, pp. 145-146, 770, 824 and 830 ; Seidl, Claus & Müller, Rechtsgeschichte Ägyptens als römischer Provinz : Die Behauptung des ägyptischen Rechts neben dem römischen, Sankt Augustin, 1973, pp. 134-135 ; Axer, Mowa Cycerona w obronie aktora komediowego Roscjusza, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, 1976, p. 118 ; Straus, Actes du Colloque sur l'esclavage (Besançon, 1973), Paris, 1976, p. 346 ; Bieżuńska-Małowist, L'esclavage dans l'Égypte gréco-romaine, II, Wroclaw-Warszawa-Krakow-Gdansk, 1977, pp. 118, 134 and 145 ; Wolff, Das Recht der griechischen Papyri Ägyptens in der Zeit der Ptolemaeer und des Prinzipats, II, München, 1978, p. 275 ; Hagedorn, Hagedorn & Hübner, Griechische Urkundenpapyri der Bayerischen Staatsbibliothek München, I, Stuttgart, 1986, pp. 69 and 71 ; Straus, ANRW, II, 10, 1, 1988, p. 851 ; Kutzner, Untersuchungen zur Stellung der Frau im römischen Oxyrhynchos, Frankfurt am Main, 1989, pp. 73 and 78 ; Knight, The Pastoral Epistles : a commentary on the Greek text, Grand Rapids, 1992, p. 315 ; Eck & Heinrichs, Sklaven und Freigelassene in der Gesellschaft der römischen Kaiserzeit : Textauswahl und Übersetzung, Darmstadt, 1993, pp. 125 ss. and 203 ; Perpillou-Thomas, Fêtes d'Égypte ptolémaïque et romaine d'après la documentation papyrologique grecque, Leuven, 1993, p. 24 ; Tenger, Die Verschuldung im römischen Ägypten (1.-2. Jh. n. Chr.), Diss., St. Katharinen, 1993, p. 158 ; Krause, Witwen und Waisen im Römischen Reich, III, Stuttgart, 1995, p. 143 ; Whitehorne, ANRW, II, 18, 5, 1995, p. 3089 ; Schubert et al., Les Papyrus de Genève, III, Genève, 1996, p. 165 ; Wallace, Greek Grammar Beyond the Basics : An Exegetical Syntax of the New Testament, Grand Rapids, 1997, p. 386 ; Jördens & Zauzich, Griechische papyri aus Soknopaiu Nesos (P. Louvre I), Bonn, 1998, p. 56 ; Wassiliou & Harrauer, Siegel und Papyri : Das Siegelwesen in Ägypten von römischer bis in früharabische Zeit, Wien, 1999, pp. 12-13 ; Kremendahl, Die Botschaft der Form : Zum Verhältnis von antiker Epistolographie und Rhetorik im Galaterbrief, Göttingen, 2000, p. 86 ; CdE, 76, 2001, p. 205 ; Hagedorn, ZPE, 138, 2002, p. 114 ; Setälä et al., Women, wealth and power in the Roman empire, Roma, 2002, p. 235 ; Eckhard & Schnabel, Der erste Brief des Paulus an die Korinther, Wuppertal, 2006, p. 393 ; Lippert, Einführung in die altägyptische Rechtsgeschichte, Berlin-Hamburg-Münster, 2008, p. 114 ; Nielsen in Hoogendijk & Muhs, Sixty-five papyrological texts presented to Klaas A. Worp on the occasion of his 65th birthday, Leiden, 2008, p. 165.
 
 
►  Source : Papyrus from Oxyrhynchus.