TESTAMENTUM OXYRHYNCHUM
   
Will of Eudaemon
     
( August 28, AD 126 )
 
 
P. Oxy. III,  491 = M. Chr. 304 ( Duke Data Bank of Documentary Papyri ).
  
 
ἔτους δεκάτου Αὐτοκράτορος Καίσαρος Τραιανοῦ Ἁδριανοῦ Σεβαστοῦ μηνὸς Καισαρείου ἐπαγομένων ε, ἐν Ὀξυρύγχων πόλει τῆς Θηβαίδος, ἀγαθῇ τύχῃ. | τάδε διέθετο νοῶν καὶ φρονῶν Εὐδαίμων Θωνασύχιος τοῦ Θώνιος μητρὸς Θαήσιος ἀπὸ Ὀξυρύγχω[ν πό]λεως παστοφόρος Θοήριδος θεᾶς μεγίστης καὶ Ἴσι[δ]ος κ(αὶ) Σαράπ[ιδος] καὶ τῶν ἄλλων θε]ῶ̣ν̣ τοῦ | ἱεροῦ τοῦ ὄντος ἐν κώμῃ Μουχινώρ, ἐν ἀγυιᾷ. ἐφ᾽ ὃν μὲν περίειμι χρόνον ἔχειν μ[ε] τὴν τῶν ἰδίων ἐξου[σί]αν ὃ ἐὰν βούλωμαι ἐπιτελεῖν καὶ μεταδιατίθεσθαι καὶ ἀκυροῦν τ[ὴν διαθήκην] ταύτην | ὃ δ᾽ ἂν ἐπιτελέσω κύριον ὑπάρχειν. ἐὰν δ᾽ ἐπὶ τῇδε τῇ διαθήκῃ τελευτήσω κληρονόμους ἀπολείπ[ω τ]οὺς υἱούς μου Θῶνιν καὶ Ὧρον καὶ Εὐδαίμονα τοὺς τρεῖς μητρὸς Τ̣α̣..[... Ἁρπαήσιος] τ̣ο̣ῦ̣ καὶ | Ὥρου ἐξ ἴσου ἕκαστον δ᾽ αὐτῶν ἐὰν ζῇ, εἰ δὲ μή, τὰ τούτου τέκνα, ὧν ἐὰν ἀπολίπω οἰκοπέδων καὶ ἐδαφῶν καὶ δουλικῶν σωμάτων, μόνον δὲ τὸν Θῶνιν ὧν ἐὰν α̣ἱ̣ρ̣ῆ̣τ̣α̣ι̣ .......[ - ca. 12 - ]... παν-|τοίων πάντων ἐπὶ τῷ τὸν αὐτὸν Θῶνιν ἀποδοῦναι ἃ ἐὰν φανῶ ὀφείλων χρέα καὶ δοῦναι τοῖς ἀδελφοῖς α[ὐ]τοῦ Ὥρῳ καὶ Εὐδαίμονι ἐὰν μὲν ὦσι ἅμα τῇ τελευτῇ μου πεπ[λ]η̣ρ̣ω̣κ̣[ότες εἴκοσι ἔτη μετ᾽] ἐνιαυ-|τὸν ἕνα τῆς τελευτῆς μου, ἐὰν δὲ μὴ ὦσι τοσούτων ἐτῶν ἑκατέρῳ ὅταν πληρώσῃ τὰ εἴκοσι ἔτη, δραχμὰς πεντακοσίας , ὡς εἶναι ἀμφοτέρων δραχμὰς χιλίας , οὐκ ἐξό̣ν̣τ̣ο̣ς̣ [τοῖς αὐτοῖς Ὥρῳ καὶ] Εὐδαί-|μονι οὐδ᾽ ᾡ̣τινιοῦν αὐτῶν τὰ ἐλευσόμενα εἰς αὐτο[ὺ]ς ἐξ ὀν[ό]ματός μου πωλεῖν οὐδ᾽ ὑποτίθεσθαι [οὐ]δ᾽ ἄλλως καταχρηματίζειν ἄχρι ἑκάτερος αὐτῶν πληρώσῃ ἔτη εἴκ[οσι πέντε . ἐὰν δὲ] τελευ-|τήσω οὐδέπω πεπληροκότων τῶν αὐτῶν Ὥρου καὶ Εὐδαίμον[ο]ς ἔτη εἴκοσι εἶναι τούτων ἑκατέρου ἄ[χρι πλ]ηρώσῃ ἔτη εἴκοσι ἐπίτροπον  τόν  τε  ἀδελφὸν  α[ὐ]τῶν  Θῶν[ι]ν  καὶ  τὸ[ν  κατὰ  μητέρ]α  πάπ-|πον  Ἁρπαῆσιν τὸν καὶ Ὧρ[ο]ν Θώνιος. ἐὰν δέ τινι τῶν τριῶν υἱῶν συμβῇ ἀτέκνῳ τελευτῆσαι ἔστω τὸ το[ύ]του μέρος τῶν περιόντων αὐτοῦ ἀδελφῶν ἐξ ἴσου, παρὰ δὲ ταῦτα μὴ [οὔσης μηδενὶ τῶν κα]θ̣ό̣λου | ἐξουσίας παραβαίνειν τὸν δὲ παραβησόμενον ἀποτίνειν τῷ ἐνμένοντι τό τε βλάβος καὶ ἐπίτι[μον] ἀργυρίου δραχμὰς χιλίας καὶ ε[ἰ]ς τὸ δ̣η̣μ̣[όσιον τὰ]ς̣ ἴ̣σ̣α̣ς̣, καὶ μηδὲν ἧ̣σ̣[σον κύρια μένειν τ]ὰ | προκείμενα. ἡ διαθήκη κυρία. (hand 2) Εὐδαίμων Θωνασύχιος πεποίημαι τὴν [δια]θήκην κ[αὶ] κα[ταλεί]πω μ̣[ετὰ τὴν τελευτὴν κληρονόμους τοὺς] —— | υἱούς μου Θῶνιν καὶ Ὧρον καὶ Εὐδαίμονα ἐξ ἴσου ὧν ἐὰν ἀπολί[πω] οἰκοπέδων καὶ ἐ[δα]φῶν κ[αὶ δούλ]ω̣ν̣ [σ]ω̣μ̣ά̣τ̣ω̣ν̣ [μό]ν̣[ον δὲ τὸ]ν̣ Θ̣[ῶ]ν[ιν] | τῶν λοιπῶν μου πάντων ἐπὶ τῷ αὐτὸν ἀποδοῦναι <ἃ> ἂν ὀφείλω καὶ δοῦν[α]ι τῷ Ὥρῳ καὶ Εὐδαίμονι [ἑ]κ̣α̣τ̣έ̣ρ̣ῳ̣ ἐπὰν ὦ̣σ̣ι̣ ἐ̣[τῶνκδραχμὰ]ς̣ [π]εν-|τακοσίας , οὐκ ἐξόντος τῷ Ὥρῳ καὶ Εὐδαίμονι ἃ ἐμέρισα αὐτοῖς πωλεῖν οὐδὲ ὑποτίθεσθαι ἄχ̣ρ̣ι̣ ἑ̣κ̣ά̣τ̣ερ̣[ος πληρώσῃ ἔτη εἴκοσι] | πέντε , μέχρι δὲ τότε εἶναι αὐτῶν ἐπίτροπον τὸν Θῶνιν κα[ὶ τὸ]ν κατὰ μητέρα πάππον Ἁρπαῆσιν τὸν κ[αὶ Ὧρον]. ἐ̣ὰ̣ν̣ δ̣έ̣ τ̣ι̣[ς] | τῶν τριῶν  τελευτήσῃ  ἔστω  τὸ  μέρος  αὐτοῦ  τῶν  ἀδελφῶν  αὐτ[οῦ  ἐ]ξ  ἴσου ὡς πρόκιται. εἰμὶ (ἐτῶν) ξα̣ [οὐ]λὴ πήχει δ̣ε̣[ξιῷ καὶ] ἔσ[τ]ιν | μου ἡ σφραγ[ὶς] Ἀθηνᾶς. (hand 3) Κῦρος Κύρου τοῦ Διδύμου ἀπὸ τῆς αὐτῆς [πό]λεως [μα]ρτυρῶ τῇ τοῦ Εὐδαίμονο[ς διαθήκ]ῃ καὶ [εἰμὶ (ἐτῶν) .. οὐλὴ ....] | δ̣ε̣[ξιῷ κα]ὶ [ἔστ]ιν μου ἡ σφραγὶς Τύχης κυβερν̣ώσ̣ης. (hand 4) Θέων Ζωίλου τοῦ Θέωνο[ς] ἀπὸ τῆς αὐτῆς πόλεως μαρτυρῶ τ[ῇ τοῦ Εὐ]δα[ίμονος διαθήκῃ καὶ] | εἰμὶ ἐτῶν τριάκοντα ἐννέα οὐλὴ ποδὶ δεξιῷ καὶ ἔστι μου ἡ σφραγὶς Σιληνοῦ. (hand 5) Πεμν̣ᾶς Βησᾶτος το[ῦ .....].[... ἀπὸ τῆς αὐτῆς πό]-|λεως [μαρτυ]ρῶ τῇ τοῦ Εὐδαίμονος διαθήκῃ καὶ εἰμὶ ἐτῶν τριάκοντα ὀ̣κτὼ οὐλὴ μήλῳ δεξ[ι]ῷ [καὶ ἔστιν μου ἡ σφραγὶς ...]  |  ....[.....]  (hand 6)  .[..]..ος  Θ̣ομπειδίσιος  τοῦ  Κομοάπιος  μαρτυρῶ  τῇ  τοῦ  Εὐδαίμονος δ[ιαθήκῃ καὶ εἰμὶ (ἐτῶν) ..] | [οὐλὴ ἀ]στραγάλῳ ἀριστερῷ καὶ ἔστιν ἡ σφραγὶς Σαράπιδος. (hand 7) Θῶνις Παμμ̣[ - ca. 18 - ] | [μαρτυ]ρῶ τῇ τοῦ Εὐδαίμονος διαθήκῃ καὶ εἰμὶ (ἐτῶν) [.]. ο[ὐ]λὴ μήλῳ <δε>ξιῷ καὶ ἔσ[τιν μου ἡ σφραγὶς .....] | (hand 8) [ - ca. 12 - ] τοῦ Ὥρου μαρτυρῶ τῇ τοῦ Εὐδαίμονος διαθήκῃ καὶ εἰμὶ (ἐτῶν) λ̣Ϛ̣ οὐ(λὴ) ῥινὶ μέσῃ [καὶ ἔστιν μο]υ ἡ σφραγὶς Ἀθηνᾶς. | [(hand 9) - ca. ? - ] μνημονείο(υ) Ὀξυρ(ύγχων) πόλ(εως). | [(ἔτους) ι Αὐτοκράτορος Καίσαρος Τραιανοῦ Ἁδριανοῦ Σεβαστο]ῦ  Κ̣α̣ι̣σ̣α̣ρ̣ε̣ί̣ο̣υ̣  ἐπαγο(μένων)  ε.  |  [διαθήκη  Εὐδαίμονος  Θωνασύχιος  τοῦ  Θώνιος μητρὸς Θα]ήσιος ἀπὸ Ὀξ[υρ(ύγχων) πό]λ(εως).
 

 
►  Bibliography
 
 
Grenfell & Hunt, The Oxyrhynchus Papyri, III, London, 1903, n. 491 ; Wenger, Die Stellvertretung im Rechte der Papyri, Leipzig, 1906, pp. 223 and 236 ; Otto, Priester und tempel im hellenistischen Ägypten, II, Leipzig-Berlin, 1908, pp. 200, 202 and 235 ; Frese, Aus dem gräko-ägyptischen Rechtsleben : Eine papyrologische Studie, Halle, 1909, p. 60 ; Berger, Die Strafklauseln in den Papyrusurkunden : Ein Beitrag zum gräko-ägyptischen Obligationenrecht, Leipzig-Berlin, 1911, pp. 4 and 49 ; Hohmann, Zur Chronologie der Papyrusurkunden (Römische Kaiserzeit), Berlin, 1911, pp. 7 and 69 ; Mitteis, Grundzüge und Chrestomathie der Papyruskunde, Leipzig-Berlin, 1912, Chrest., n. 304 ; Modica, Introduzione allo studio della papirologia giuridica, Milano, 1914, p. 298 ; Weber, Die ägyptisch-griechischen Terrakotten, I, Berlin, 1914, pp. 69 and 112 ; Naber & Naber, Mnem, 53, 1925, pp. 417-445 ; Moulton & Milligan, The vocabulary of the Greek Testament illustrated from the papyri and other non-literary sources, London, 1930, pp. 20 and 100 ; Axer, Mowa Cycerona w obronie aktora komediowego Roscjusza, Wroclaw-Warszawa-Kraków-Gdansk, 1976, p. 118 ; Schönborn, Die Pastophoren im Kult der ägyptischen Götter, Meisenheim am Glan, 1976, pp. 29 and 42-43 ; Sijpesteijn & Worp, Fünfunddreissig Wiener Papyri (P. Vindob. Tandem), Zutphen, 1976, p. 207 ; Bieżuńska-Małowist, L'esclavage dans l'Égypte gréco-romaine, II, Wroclaw-Warszawa-Krakow-Gdansk, 1977, pp. 118-123 ; Jenkins, ZPE, 74, 1988, p. 289 ; Tenger, Die Verschuldung im römischen Ägypten (1.-2. Jh. n. Chr.), St. Katharinen, 1993 ; Krause, Witwen und Waisen im Römischen Reich, III, Stuttgart, 1995, p. 216 ; Whitehorne, ANRW, II, 18, 5, 1995, pp. 3074 and 3081-3082 ; Jördens & Zauzich, Griechische papyri aus Soknopaiu Nesos (P. Louvre I), Bonn, 1998, pp. 55-56 ; Witherington, Grace in Galatia : a commentary on St. Paul's Letter to the Galatians, Grand Rapids, 1998, p. 282 ; Wassiliou & Harrauer, Siegel und Papyri : Das Siegelwesen in Ägypten von römischer bis in früharabische Zeit, Wien, 1999, pp. 12-13 ; Duttenhöfer & Scholl, Griechische Urkunden der Papyrussammlung zu Leipzig (P. Lips. II), München-Leipzig, 2002, pp. 119 and 209.
 
 
►  Source : Papyrus from Oxyrhynchus.