EMPTIO PUERI ASCALONITA
     
A Frankish officer finds a Gallic boy for sale as a slave
  
( AD 359 )
 
 
( C. G. Bruns, Fontes iuris Romani antiqui, I, Tübingen, 1909, pp. 366-368, n. 162 ).
  
 
Latin translation
  
 
     Consulatu Flavii Eusebii et Flavii Hypatii virorum clarissimorum ante diem IV id. Oct., bonum factum, in colonia Ascalone fida et libera anno quadringentesimo sexagesimo secundo mensis Gorpiaei die XIV.
     Emit bona condicione Flavius Vitalianus biarchus vexillationis equitum cataphractariorum consistentium nunc in civitate Arsinoe Aegypti sub Dorotheo tribuno a Flavio Agemundo senatore numeri auxiliarium Constantiacorum sub Vario tribuno nunc [praeposito ?] ibidem commoranti familiae fortissimorum militum Constantiacorum servum eius nomine Argutem, sive quo is alio nomine appellatur appellabiturve, natione Gallum, annorum circiter quattuordecim plus minus, albi coloris, subsimum, bene oculatum, recto [naso], pretio de quo inter eos convenit solidorum domini nostri eorumque scripulorum quaternorum, imaginibus binis duodeviginti quos pretii solidos duodeviginti accepit et plenos habuit qui vendidit ab emptore secundum [praesens] instrumentum et de manu et tradidit ei [supra scriptum] servum pro suo habendum et domini iure possidendum vendendum habendum quo modo volet ab hoc die et in omne tempus.
     Et si quis venditum servum sibi vindicet vel quicquam contra eum obiciatur qualicumque ratione, venditor successoresque eius suis impensis satisfaciet emptori vel solvet ei statim pretium et damnum et quidquid ipsius successorumque eius intersit.
     De comitiali morbo et ulcere vetere et vitio latente per menses sex et de fuga per menses duodecim, similiter venditor successoresque eius cavebunt emptori successoribusque eius vel ei pretium solvent et damnum et quidquid ipsius successorumque eius intererit, ut exactio omnium permittatur emptori de venditore bonisque eius quae nunc habet posteave habiturus est in omni specie vel genere, ita ut quidquid eorum secundum speciem et secundum genus et nominatim hypothecae pignorisve iure [tenetur], ut liceat emptori  . . . .
 
 
Greek text  ( Duke Data Bank of Documentary Papyri ).
  
 
ὑπατείᾳ Φλ(αουίου) Εὐσεβίου καὶ Φλ(αουίου) Ὑπατείου τῶν λαμπροτάτων [τῇ πρὸ τεσσά-]|ρων εἰδῶν [Ὀ]κτωβρίων, ἀγαθῇ τύχῃ, ἐν κολωνίᾳ Ἀσκ[άλωνι] | τῇ πιστῇ καὶ ἐλευθέρᾳ, ἔτους δευτέρου ἑξηκοστοῦ τετρακοσιοστο[ῦ τοῦ] | μηνὸς Γορπιαίου ιδ. | ἐπρίατο καλῇ αἱρέσει Φλ(άουιος) Βιταλιανὸς   βίαρχος   οὐεξελλ[ατίωνος]   |   ἱππέων καταφρακταρίων εἱδρυμένων τὰ νῦν ἐν [τῇ Ἀρσι-]|νοειτῶν πόλει τῆς Αἰγύπτου ὑπὸ Δωρόθεον τριβοῦ[νον] | παρὰ Φλ(αουίου) Ἀγεμούν̣δ̣ο̣[υ] σ̣ι̣ν̣άτορος ν̣ο̣υ̣μέρου αὐσιλ̣[ιαρίων] | Κωνσταντιακῶν ὑπὸ Βάριον τριβοῦνον νῦν εξ̣[.....] | τῇ ἐν̣τ̣α̣ῦ̣θα διατριβούσῃ φαμιλίᾳ τῶ̣ν̣ γεν̣ν̣ετ̣[άτων] | Κωνσταντιακῶν στρατιωτῶν δοῦλον αὐτοῦ ὀ[νόματι] | Ἀργούτιν εἲ καὶ εἴ τινι ἑτέρῳ ὀνόματι καλῖτε ἢ κληθ[ήσεται] | γένι Γάλλον, ὄντα ὡς ἐτῶν δέκα τεσσάρων μικ̣[ρό-]|πλεον, λευκόχρουν, ὑπόσιμον, εὐόφθαλμον, εὐθύ[τριχα (?)] | τειμῆς τῆς συνφωνηθείσης̣ μεταξὺ αὐτῶν χρυσ[ινῶν] | δεσποτικῶν τετραγραμμιαίων διζῴδων δέκ[α ὀκτώ] , | οὕσπερ τῆς τειμῆς χρυσινοὺς δέκα ὀκτὼ ἀπέσχεν κ̣[αὶ ἐπλη-]|ρώθη ὁ πεπρακὼς παρὰ τοῦ πριαμένου   κατὰ   τὴ[ν   προκειμ(ένην)] | ὠνὴν   καὶ   διὰ   χιρός,   καὶ   παρέδωκεν   αὐτῷ   τὸν [προγεγρ(αμμένον)] | δοῦλον κυρίως ἔχειν καὶ δεσποτικῶς κτᾶσθ[αι χρᾶσθαι] | πωλεῖν διοικεῖν, ὃν ἂν αἱρῆτε τρόπον, ἀπὸ τῆς σ[ήμερον] | ἡμέρας καὶ εἰς ἀεί. κἄν τις τοῦ πεπραμένου δ[ούλου] | ἀντιποιηθῇ ἢ ἐπενεχθῇ τι κατ᾽ αὐτοῦ τρόπῳ | οἵῳ δή τινι, ὁ πεπρακὼς \(hand 2) καὶ διάδοχ[οι αὐτο]ῦ/ (hand 1) τοῖς ἰδίοις ἀναλώμασιν | βεβαιώσει τῷ πριαμένῳ ἢ ἐκτείσι αὐτῷ παραχρῆμ(α) | τὴν τειμὴν καὶ τὸ βλάβος καὶ ὅσον ἂν αὐτῷ δια-|δόχοις τε αὐτοῦ διαφέρῃ. ἱερὰν δὲ νόσον καὶ σίνος | παλεὸν καὶ κρυπτὸν πάθος μέχρις μηνῶν ἓξ καὶ | δρασμὸν μέχρις μηνῶν δέκα δύο ὁμοίως ὁ | πεπρακὼς καὶ διάδοχοι αὐτοῦ βεβαιώσουσιν τῷ | πριαμένῳ καὶ διαδόχοις αὐτοῦ ἢ ἐκτίσουσιν αὐτῷ | τὴν τειμὴν καὶ τὸ βλάβος καὶ ὅσον ἂν αὐτῷ | διαδόχοις τε αὐτοῦ διαφέρῃ, τῆς πράξεως πάν-|των γεινομένης τῷ πριαμένῳ ἔκ τε τοῦ | πεπρακότος καὶ ὑπαρχόντων αὐτοῦ ὧν τε | νῦν ἔχει καὶ ὧν ἂν μετὰ ταῦτα ἐπικτήση[τ]ε ἐν | παντὶ εἴδι καὶ γένι οὕτως ὡσεὶ ἕκασ[το]ν αὐτῶν | κατ᾽ εἶδος καὶ κατὰ γένος καὶ ὀνομαστὶ   ὑ[πο]θήκη[ς] | ἐνεχύρου   τε   δικαίῳ [ὑπόκειται, ἐπὶ τῷ ἐ]ξουσίαν | ἔχειν τὸν πριάμενον .[ - ca. 15 - ]του | [.].ασθαι κ[α]τὰ τῶν [νόμων - ca. 11 - | [....]πρ[.....]κα[ - ca. 17 - ] | -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
 

 
►  Bibliography
 
 
Wilcken, Hermes, 19, 1884, pp. 417 ss. ; Wilcken, Tafeln zur älteren griechischen Paläographie, Leipzig-Berlin, 1891, Tafel XVI ; Wilcken, Aegyptische Urkunden aus den Königlichen Museen zu Berlin, Griechische Urkunden, I, Berlin, 1895, n. 316 ; Erman & Krebs, Aus den Papyrus der königlichen Museen, Berlin, 1899, pp. 198-199 ; Gradenwitz, Einführung in die Papyruskunde, Leipzig 1900, 69 ; Bruns, Fontes iuris Romani antiqui, I, Tübingen, 1909, pp. 366-368, n. 162 ; Berger, Die Strafklauseln in den Papyrusurkunden : Ein Beitrag zum gräko-ägyptischen Obligationenrecht, Leipzig-Berlin, 1911, pp. 28, 78 and 140 ss. ; Mitteis, Grundzüge und Chrestomathie der Papyruskunde, Leipzig-Berlin, 1912, Chrest., n. 271 ; Preisigke, Fachwörter des öffentlichen Verwaltungsdienstes Ägyptens in den griechischen Papyrusurkunden der ptolemäisch-römischen Zeit, Göttingen, 1915, p. 6 ; Meyer, Juristische Papyri : Erklärung von Urkunden zur Einführung in die juristische Papyruskunde, Berlin, 1920, n. 37 ; Schubart, Griechische Paläographie, München, 1925, p. 89 ; Moulton & Milligan, The vocabulary of the Greek Testament illustrated from the papyri and other non-literary sources, London, 1930, p. 452 ; Sigalas, Historia tes hellenikes graphes hypo Antoniu Sigala, Thessaloniki, 1934, p. 193 ; Bellinger & Welles, Yale class. st., 5, 1935, pp. 93 ss. ; Torrey, Ztschr. f. Semitistik, 10, 1935, pp. 33 ss. ; Wolff, Tijdschrift, 14, 1936, p. 404 ; Welles, AHDO, 1, 1937, pp. 261 ss. ; Arangio-Ruiz, FIRA III, Firenze, 1943, pp. 433-436, n. 135 ; JJP, 7-8, 1953-54, pp. 140-141 ; Wenger, Die Quellen des römischen Rechts, Wien, 1953, p. 780 ; Theodorides, RIDA, 7, 1960, p. 125 ; Chastagnol, Les Fastes de la Préfecture de Rome au Bas-Empire, Paris 1962, pp. 204-206 ; Grosse, Römische Militärgeschichte von Gallienus bis zum Beginn der byzantinischen Themenverfassung, New York, 1975, p. 146 ; Axer, Mowa Cycerona w obronie aktora komediowego Roscjusza, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, 1976, p. 154 ; Bieżuńska-Małowist, L'esclavage dans l'Égypte gréco-romaine, II, Wroclaw-Warszawa-Krakow-Gdansk, 1977, pp. 34-35 and 154 ; Actes du XVe Congrès international de papyrologie (Bruxelles-Louvain, 1977), Bruxelles, 1978, pp. 111-112 ; Les Dévaluations à Rome : Époque républicaine et impériale (Coll., Roma, 1975), II, Roma, 1978, p. 240 ; Wolff, ANRW, II, 13, 1980, p. 790 ; Brandt, Zeitkritik in der Spätantike : Untersuchungen zu den Reformvorschlägen des Anonymus De rebus bellicis, München, 1988, p. 67 ; Straus, ANRW, II, 10, 1, 1988, pp. 859, 865 and 905 ; Pankiewicz, Fluctuations de valeur des métaux monétaires dans l'Antiquité romaine, Frankfurt am Main-Bern-New York-Paris, 1989, p. 191 ; Jones, Martindale & Morris, The Prosopography of the Later Roman Empire, Cambridge, 1992, p. 448 ; Pestman & Rupprecht, Berichtigungsliste der griechischen Papyrusurkunden aus Aegypten, VIII, Leiden, 1992, p. 23 / IX, p. 18 / XI, pp. 16 ss. / XII, p. 12 ; Mitthof in Bülow-Jacobsen, Proceedings of the 20th International congress of papyrologists (Copenhagen, 1992), Copenhague, 1994, p. 262 ; Worp, Whitehorne & Daniel, Greek papyri from Kellis, I, Oxford, 1995, p. 30 ; Bagnall, Egypt in late antiquity, Princeton, 1996, pp. 174 and 212 ; Crisci, Scrivere greco fuori dell'Egitto : Ricerche sui manoscritti greco-orientali di origine non egiziana dal IV secolo a.C. all'VIII d.C., Firenze, 1996, Tav. XXXIX ; Hoogendijk, APF, 42, 1996, pp. 232-233 ; Rigsby, Asylia : Territorial Inviolability in the Hellenistic World, Berkeley-Los Angeles, 1996, p. 521 ; Feissel, Gascou & Teixidor, JS, 1997, pp. 5 and 17 ; Diethart, ZPE, 123, 1998, p. 169 ; Straus, ZPE, 131, 2000, pp. 137 and 144 ; Harrauer & Pintaudi, Gedenkschrift Ulrike Horak (P. Horak), Firenze, 2004, pp. 140 and 319 ; Le Bohec & Wolff, L'armée romaine de Dioclétien à Valentinien Ier, Lyon, 2004, pp. 110, 113 and 232 ; Straus, L'achat et la vente des esclaves dans l'Égypte romaine : Contribution papyrologique à l'étude de l'esclavage dans une province orientale de l'Empire Romain, München-Leipzig, 2004, pp. 123, 157 and 279 ; Jördens & Sperling, Wirtschaft und Gesellschaft im spätantiken Ägypten : Kleine Schriften Itzhak Fikhman, Stuttgart, 2006, p. 235 ; Banaji, Agrarian change in late antiquity : Gold, labour, and aristocratic dominance, Oxford, 2007, p. 120 ; Rainer, Arnold Kränzlein : Schriften, Wien-Köln-Weimar, 2010, p. 207 ; Grey in Bradley & Cartledge, The Cambridge World History of Slavery, I, Cambridge, 2011, p. 496 ; Kramer, Von der Papyrologie zur Romanistik, Berlin-New York, 2011, p. 127.

 
►  Source : Arsinoite papyrus ( BGU I, 316 = M. Chr. 271 ).