DONATIO PROPTER NUPTIAS
     
Marriage gift
    
( AD 566-573 )
 
 
( V. Arangio-Ruiz, Fontes iuris Romani antejustiniani, III, Firenze, 1943, pp. 43-48, n. 18 ).
  
 
Latin translation
  
Nuper ex beneuola et pacata uoluntate cum decentia tua de legitimis nuptiis contrahendis conueni iusta cum spe et, si Deo placuerit, ad legitimorum liberorum procreationem, et uenerabilem certamque uirginitatem tuam reperisse confirmaui ; quare ad praesentem scriptam securitatem perueni, per quam promisisse me et debere declaro nomine nuptialium munerum uel ante nuptias donationis quos inter me et te uenerabilesque parentes tuos pacti et conuenti sunt aureos solidos dominicos probatos sex deductis uniuscuiusque siliquis sex formae et ponderis Antinoiticorum . . . . . . et hos paratus sum praestare nobilitati tuae cum uolueris sine ulla controuersia uel dilatione, periculo et sumptu et pro aestimatione substantiae meae, quae tibi generaliter et specialiter huius rei causa obligata est. Praeterea nihilominus promitto te conuenienter alere et uestire secundum consuetudinem meae condicionis hominum et pecuniam tuo usui necessariam secundum modicitatis meae potestatem (subministrare) nec omnino te contemnere nec a coniugio meo repellere praeter causam adulterii uel ignominiosorum morum uel corporalis infirmitatis per tres pluresue idoneos liberos uiros priuatos in ciuitate degentes comprobatae, nec umquam discedere a lecto tuo nec in aliam contemptionem uel lasciuiam incurrere, cum certe decentia tua mihi obtemperatura sit et omnem beneuolentiam et genuinum amorem custoditura in omnibus bonis utilibusque operibus et uerbis, uniuersis affectibus in me directis, ut nobilissimam quamque mulierem se praebere decet erga parem suum carissimumque maritum, sine ulla iniuria et uolubilitate et qualibet contemptione, sed omnino domum seruatura et maritum amore completura secundum bonam piissimamque dilectionem a me tibi praebitam : et si forte quocumque loco uel tempore acciderit ut modis suprascriptis te contempserim uel sine iusta causa ut supra scriptum est reppulerim, statim ego praedictus maritus tuus Horuonchis decentiae tuae soluturum poenae talis contemptionis nomine aureos solidos duodeuiginti, ui et manu militari exigendos (etiamsi ad egestatem perducendus sim ?) sine controuersia et iudicio et actione et quolibet remedio et querela et omni legitima exceptione et calumnia, te ipsa Scholasticia sponsa et uxore mea eandem poenam subitura si me pariter secundum quae in praecedentibus conuentionibus scripta sunt contempseris : quibus immutabiliter (?) adicio me maritum tuum nullam ignominiosam personam in domum apud te introducturum esse nec conuiuia coram te facturum cum meretricibus uel amasiis uel cum aliis quibuscumque personis quarum societatem recusaueris. Et ob securitatem utriusque partis necnon fidelis cohabitationis hanc redegimus coniugii conuentionem siue nuptialem contractum, ualidum ratumque ubicumque exhibitum fuerit, et stipulatus sponte et ex persuasione spopondi, nec metu nec dolo nec ui nec fraude nec necessitate obstrictus. Quem subscriptum tibi tradidi ob securitatem omnium et singulorum scripturae capitum, pro poenae solutione, si forte commissa fuerit, obligans tibi omnia quae mea nunc sunt quaeque erunt pignoris nomine et hypothecae iure, proinde ac si iudicio condemnatus essem. Absolui. Insuper declaro ego suprascriptus maritus Horuonchis non posse me ullo loco uel tempore alias uxores ducere praeter liberam meam coniugem : quod si fecerim, eandem poenam soluam.
 
Greek text  ( Duke Data Bank of Documentary Papyri ).
  
 
Fr. A
† βασιλείας καὶ ὑπατεί[ας τοῦ θειοτάτου ἡμῶν δεσπότου Φλ(αυίου) Ἰουστίνου τοῦ αἰωνίου] | Αὐγούστου̣ Αὐτοκ̣ρ̣[άτορος ἔτους - ca. ? - ] | .....[ - ca. ? - ] -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
Fr. B
vac. ? | † τ̣ὸν γαμικὸν̣ [ - ca. ? - ] | vac. ? -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
Fr. C
[Φλ(αύιος)] Ὡρουώγ̣χι̣ς̣ υ̣ἱὸ̣ς̣ Φ[ι]λ̣[ίππου ἐκ μητρὸς .....]ς̣ τ̣ῆ̣ς̣ [...... καθοσιωμέ(νος)] | [στρατ]ι̣[ώτ]η̣[ς ἀριθμοῦ Ἀντι(νόου) καὶ ὁστιάρι]ος ἀπὸ τ̣[ῆ]ς αὐτῆς πόλεως | μετ᾽ ἐγγυητῶ̣[ν μου τῶν καὶ ἑξῆς ὑπογραφόντων] ἑ̣κ̣ά̣σ̣τ̣ο̣(υ) ἐνε̣χο̣μ̣ένο[υ] τ̣ῇ̣ ἰ̣δ̣[ίᾳ] | ὑπογραφῇ ε̣ἰ̣ς̣ ..[ - ca. 18 - ]....... ἕ̣καστο̣ς̣ καὶ | ..........[....] | τω̣ς̣ τὸ̣ ἐ̣[πὶ τοῖς ἑξῆς] δ̣ηλο̣υ̣μ̣έ̣ν̣ο̣ι̣ς̣ σ̣υ̣μ̣φώνοις ἐν̣ τ̣ῷ̣ δ̣[ημοσίῳ(?) γαμικὸν] | συμβόλαιο̣ν̣ ἐ̣φ᾽ α̣ἷ̣ς̣ π̣[ε]ρ̣ι̣έχε̣ι διαστο̣λ̣[αῖς] ἁ̣π̣ά̣σαις κ̣αι .....[ - ca. 11 - ]..... | λ̣υ̣των ἀπὸ ταύ̣τη[ς τ]ῆ̣ς̣ [Ἀντινοέων πόλεως (?)] (vestig) | Traces  -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
Fr. D
[ - ca. ? - ]....[....]λ̣.δ̣..ο̣υ̣ς̣ | [ - ca. ? - ]....μ̣ο̣......ν̣ ἐ̣μ̣α̣υ̣τ̣ὸν τὸν προαφηγηθέν̣τ̣α̣ | [Ὡρουώγχιον] κ̣α̣τ᾽ ἔκ̣δοσιν [......]..ε̣ι̣θ̣ο̣....ι̣ω̣ν̣ ἐπὶ χρη[στα]ῖ̣ς̣ ἐλπίσι | ε̣[ἰ τῷ Θεῷ δοξεῖεν καὶ γνη]σ̣ί̣ων τέ̣κ̣νων σπορᾷ καὶ τὴν σὴν σεμνὴν καὶ | ἀσφαλῆ παρθένειαν εὑρὼν διηκόρευσα· vac. ? ὅθεν εἰς ταύτην ἥκω τὴν ἔγγραφ[ον] | ἀσφάλειαν̣ καθ᾽ ἣν ὁμολογῶ ὀφε̣ί̣[λ]ειν κ[αὶ] χρεωστεῖν ὑπὲρ̣ τ̣ῶν σῶν γαμικῶ̣ν̣ | ἕδ̣νων ἤτ̣ο̣ι̣ πρὸ γάμο̣υ̣ δώρων τ̣ῶ̣ν̣ σ̣υ̣μ̣π̣ε̣φωνημένων κ̣α̣ὶ̣ σ̣υ̣ν̣αρεσάντων | μεταξὺ ἐμοῦ καὶ σο(ῦ) καὶ τῶν [σῶν] σ̣[εμνῶν] γονέ[ω]ν̣ χρυσο[(ῦ)] νομ̣[ισμ(άτων)] δεσ̣π̣ο̣τικ[ῶν] | δ̣ο̣κ̣ί̣μ̣ων ἓξ ἑκά̣[στ]ο̣(υ) πα̣ρ̣ὰ̣ κε̣[ράτια ἓξ ] ζ̣υ̣γ̣ῷ̣ κ̣α̣ὶ̣ σ̣τ̣α̣θ̣[μῷ Ἀντινόου γί(νεται) χρ(υσοῦ) νο(μίσματα) δεσπ(οτικὰ)] |
Fr. E
[δόκ(ιμα)  Ϛ  π(αρὰ)  λϚ  ζυγ(ῷ)  καὶ  σταθμ(ῷ)  Ἀντι(νόου),  καὶ  ταῦτα ἑτοίμως ἔχω παρα]σχεῖν τῇ σῇ εὐ̣[γενείᾳ] | ὁπότ[αν βου]λ̣[ηθῇς δίχα πάσης] ἀγ̣[νωμοσύνη]ς̣ κ̣α̣ὶ̣ ὑ̣π̣ερθ̣έ̣σ̣ε̣ω̣ς̣ | κινδύνῳ καὶ πόρῳ καὶ τιμήματι τῆς ἐμῆς ὑπ[οσ]τ̣ά̣σ̣εως γενικῶς̣ κ̣α̣ὶ̣ ἰδι̣κ̣[ῶς] | {τῇ̣ [σ]ῇ̣} ὑποκειμένης σ̣ο̣ι̣ εἰς τοῦτο καὶ ὁμολογῶ μηδὲν ἧττον προσ-|ε̣π̣ὶ̣ τ̣[ούτ]οις διαθρέψαι σε γνη̣σίως κ̣α̣ὶ̣ ἐ̣ν̣διδύσκειν κ̣α̣θ̣᾽ ὁ̣μ̣ο̣ι̣ό̣τητα̣ π̣ά̣ν̣των̣ | [τῶν σ]υνμετρίων μο(υ) καὶ τὸ̣ν προσόντα μοι πόρον κατὰ τὸ̣ν̣ δ̣υνατὸν τρόπον | [τῆς ἐμῆς μετ]ρ̣ιότητος καὶ ἐ̣ν̣ μηδένι καταφρο̣ν̣ῆσαί σ̣ο̣(υ) [μήτε] | [ἐκβαλ]εῖν σε ἐκ τοῦ ἐ̣μ̣οῦ συνοικεσ̣ί̣ο̣[υ] παρε̣κ̣τ̣ὸ̣ς̣     λ̣[όγ]ο̣(υ)     π̣ο̣ρ̣[νείας]     κ̣α̣ὶ̣     |     [αἰσχρᾶς     πράξεως     καὶ     σωματικῆς     ἀταξίας ἀπο]δ̣[ειχθ]η̣[σομ]έ̣ν̣η̣ς̣ | [διὰ τριῶν ἢ πλέον ἀ]ξ̣[ιοπίστων ἀνδρῶν παγανῶν ὄντων καὶ πολιτικῶν] |
Fr. F
ἐλε[υ]θ̣έ̣ρ̣[ω]ν καὶ μηδαμῶς ἀποστῆναί μ̣ε̣ τ̣ῆ̣ς̣ σ̣ῆ̣ς̣ [κοίτης μη]δ̣᾽ ἑ̣τ̣έ̣ρ̣ας | δραμε̣ῖ̣ν ἀταξίας ἢ ἀσελγίας vac. ? μέντοι καὶ αὐτῆς τῆς σῆς κοσμιότητος | ὑπακουούσης μοι καὶ φυλαττούσης μοι πᾶσαν εὔνοιαν καὶ εἰλικρινῆ | στοργὴν ἐν πᾶσι καλοῖς καὶ ὀφελίμοις ἔργοι[ς] τ̣ε̣ κ̣[αὶ λόγοι]ς καὶ ὑποταττομέ(νης) | μοι τρόποις ἅ̣πασιν ἅτε δὴ ἀνήκει ἁπάσαι̣[ς εὐγενεστάταις γυναιξὶν] | ἐ̣ν̣δείκνυσθα[ι] ε̣[ἰ]ς̣ τ̣ο̣[ὺ]ς̣ ἑ̣[αυτῶν εὐμοίρους καὶ φιλαιτάτους ἄνδ]ρ̣α̣ς̣ | δίχα̣ ὕ̣βρε̣ω̣[ς καὶ ἁψικορίας καὶ οἵας δήποτε κ]α̣τ̣αφρον[ήσε]ω̣ς, | [ἀλλ᾽ ο]ἰ̣κ̣[ουρὰ]ν̣ δ̣ιόλο̣υ̣ εἶνα̣[ι καὶ φίλαν]δ̣ρ̣ο̣ν̣ περὶ ἐμὲ γενέσθ[α]ι σε | ἀκολο̣ύ̣[θως] τ̣ῇ̣ παρ᾽ ἐμ̣[οῦ δε]ι̣χ̣θησο̣μ̣ένῃ σοι ἀγαθῇ καὶ σώφρονι | προαιρέ̣σει καὶ εἰ συμβαίη μοί ποτε καιρῷ ἢ χρόνῳ κ̣α̣ταφρ̣ο̣ν̣ῆ̣σαί σο[υ] | κατὰ τὸν προαφηγηθέντα τρόπον ἢ ἐκβαλεῖν σε χωρὶς εὐλόγου | αἰτίας ὡς προγέγραπται vac. ? ἑτοίμως ἔχω ἐγὼ ὁ προγεγραμμένο[ς] | σὸς ἀνὴρ Ὡρουώγχις π[α]ρ̣[ασχ]ε̣ῖ̣[ν τ]ῇ̣ σ̣ῇ̣ κ̣ο̣σ̣μιότητι λόγῳ ποινῆς | τῆς αὐτῆς κα̣τ̣α̣φ̣ρονή̣σ̣ε̣ως χρυσο(ῦ) νομίσματα δεκαοκτὼ ἔργῳ κ̣α̣ὶ̣ | δυνάμει ἀπαιτούμενα καὶ γυμνὸς ἐξελθεῖν μ̣ε ἐκ τοῦ ...σ̣ε̣ χωρεὶς | ἀντ̣ι̣λογίας   καὶ   κρίσ̣εως   καὶ   δίκης   καὶ   πάσης   ἀφορμῆς καὶ μέμ̣ψεως | καὶ παντοίας νομίμο(υ) παραγραφῆς καὶ εὑρεσιλογίας ἐνεχομένης | καὶ σοῦ τῆς προαφηγηθείσης μου νύμφης καὶ γαμετῆς Σχολαστ̣ι̣κ̣[ίας] | τῷ αὐτῷ ἴσῳ μέντοι προστίμῳ εἰ καὶ ἐμοῦ κ[ατα]φρονέσα̣ι̣ς̣ ἐπ̣ὶ̣ τ̣ο̣ῖ̣[ς] | προτεταγμένοις σ̣υ̣[μ]φών̣οι̣[ς] ἐφ᾽ οἷς καὶ αμ.[.].[..]. ος προσομολογῶ | ἐγὼ ὁ σὸς γαμέτης μὴ συγ̣καλ̣έσαι τινα ἀνακόλουθον κατ᾽ οἶκο̣ν̣ | ἐπὶ σ̣ὲ̣ μήτε συμπ̣ο̣σ̣ι̣ά̣ζ̣ε̣[ιν] ἐ̣γ̣γ̣[ὺς σ]ο(υ) μετ᾽ ἑταίρων ἢ̣ [οἰ]κε̣ίων ἢ | μεθ᾽ ἑτέρου τιν[ὸς] σ̣ο̣ῦ̣ μ̣ὴ βουλομένης τὴν α̣ὐ̣τ̣[ῶ]ν̣ κατάστασιν | καὶ εἰς ἀσφάλειαν ἑκατέρο(υ) μέρους καὶ τοῦ φιλαλλήλου συνοικεσί̣[ου] | ἐθέμην το̣[ῦτο] τὸ τ̣ῆ̣[ς συζυγί]α̣ς̣ σύμφωνον ἤτοι γαμικὸν | συμβόλαιον κύριον ὃν καὶ βέβα[ι]ον πανταχοῦ ἐπιφερόμενον | καὶ ἐπερωτηθεὶς ἑκὼν καὶ πεπεισμένος ὡμολόγησα μὴ φόβῳ, μὴ | δόλῳ, μὴ βίᾳ καὶ ἀπάτῃ, μήτε ἀνάγκῃ συνελαυνόμενος καὶ ὑπο-|γεγραμμένον ἐξέδομήν σοι πρὸς ἀσφάλειαν καὶ πρὸς πάντα | καὶ πρὸς ἕκαστον αὐτῶν τῶν ἐνπεριεχομένων αὐτῷ | κ̣ε̣φ̣αλαίων καὶ ἐπὶ τῇ τοῦ προστίμο(υ) ἀποδόσει εἰ οὕτω τύχοι | ὑποθέμενός σοι πᾶντα τὰ νῦν ὄντα καὶ ἐσόμενά μοι πράγματα | ἐνεχύρου λόγῳ καὶ ὑποθήκης δικαίῳ καθάπερ ἐκ δίκης ἀπέλυσα. | προσομολογῶ αὖτε ἐγὼ ὁ̣ [π]ρ̣[ογεγ]ρ̣[(αμμένος) γαμέτ]η̣ς̣ Ὡ̣ρ̣ο̣υ̣ώγχι̣ς̣ μὴ δύ̣ν̣α̣σ̣θ̣α̣ι̣ μ̣ή̣ | ποτε καιρῷ ἢ χρόνῳ ἐνεγκεῖν ἀλλοδαπὰς γυναῖκας ἐπάνω | τῆς ἐμῆς ἐλευθέρας, εἰ δὲ τοῦτο πράξω ἐπιδώσω τὸ αὐτὸ πρόστιμον. | Φλ(αύιος) Ὡρουώγχις Φιλίππο(υ) καθοσιωμέ(νος) στρατιώτης ἀριθμο(ῦ) Ἀντι(νόου) καὶ ὁστιάριος | ἀπὸ τῆς αὐτῆς πόλε(ως) μετ᾽ ἐγγυητῶν μο(υ) τῶν καὶ ἑξῆς ὑπογραφόντων | ἑκάστο(υ) ἐνεχομένου τῇ ἰδίᾳ ὑπογραφῇ ἐθέμην τοῦτο τὸ γαμικὸν μο(υ) | συμβόλαιόν σοι τῇ προειρημ̣έ̣ν̣ῃ̣ Σ̣χ̣ο̣λ̣αστικίᾳ Θεοδώρο(υ) ἐμῇ γαμετῇ | νύμφῃ εἰς̣ χρυ̣σ̣ο̣(ῦ) ν̣ο̣μ̣ί̣σ̣μ̣(ατα) ἓξ παρὰ κεράτια τριάκοντα ἓξ καὶ ταῦτα ἀποδώσω σοι | ὁπόταν βουληθῇς καὶ ποιήσω πάντα τὰ συνταχθέντα ἐν τῷ αὐτῷ γαμικῷ | συμβολαίῳ κατὰ τὴν δύναμιν ἑκάστο(υ) κεφαλαίου καὶ ἀποδώσω | τὸ προειρημένον πρόστιμον εἰ ὑπερβήσωμαι ταῦτα τὰ ἐγγεγραμμένα | ὡς πρόκ(ειται). † Αὐρηλία Μαρία θύγατηρ Μηνᾶ τη εὐγενεστά(τη) ἀπὸ τῆς Ἀντι(νόου) | ἐγγυῶμαι τὸν προγεγραμμέ(νον) Ὡρουώγχιον Φιλίππο(υ) στρατιώτην καὶ ὁστιάριον̣ | ἀριθμο(ῦ) Ἀντι(νόου) εἰς χ̣ρ̣υσ̣ο(ῦ) νομίσμα(τα) ἓξ παρὰ κεράτια τριάκοντα ἓξ καὶ ἀποδώσω | εἰ συμβαίη αὐτὸν παραφρονεῖν τὸν προειρημένον γαμικὸν συμβόλαιον | καὶ τὰ ἐν αὐτῷ περιεχόμενα ἀναμφιβόλως ὡς πρόκ(ειται). Αὐρήλιος | Ἀντώνιος Βίκτορος ἀπὸ Ἀντι(νόου) ἀνὴρ τῆς προγεγρα(μμένης) Μαρίας ἀξιωθεὶς | ἔγραψα ὑπ(ὲρ) αὐτῆς παρούσης καὶ εἰπούσης μοι κατὰ πρόσωπον γράμματα | μὴ εἰδυίης. † Φλαύιος Κωνσταντῖνος Ἰωσηφίου στρατιώ(της) (καὶ) δα̣μνάριος | ἐγγυῶμαι τὸν προγεγραμμέ(νον) Ὡρουώγκιον Φιλίππο(υ) στριώτην καὶ ὁστιάριον | ἀριθμο(ῦ) Ἀντι(νόου) εἰς χρυσο(ῦ) νομίσμ(ατα) ἓξ παρὰ κεράτια τριάκοντα ἓξ καὶ ἀποδώσω | εἰ συμβαίη αὐτὸν παραφρονεῖν τὸ προειρημέ(νον) γαμικὸν συμβόλαιον καὶ τὰ | <ἐν> αὐτῷ περιεχόμενα ἀναμφιβόλως ὡς πρόκ(ειται). Φλ(αύιος) Χριστόδωρος Ἰωάννου | στρατιώτ(ης) καὶ ἀδιούτορ ἔγραψα ὑπὲρ αὐτο(ῦ) γράμμ(ατα) μὴ εἰδότος. † Φλαύιος | Φοιβάμμων Ἀλεξάνδρο(υ) π̣ρώτης ἀριθμ(οῦ) Ἀντι(νόου) ἐγγυῶμαι τὸν προγεγρα(μμένον) | Ὡρουώγκιν Φιλίππο(υ) στρατιώτην καὶ ὁστιάριον ἀριθμοῦ Ἀντι(νόου) | εἰς χρ(υσοῦ) νομίσμ(ατα) ἓξ παρὰ κεράτια τριάκοντα ἓξ καὶ ἀποδώσω εἰ συμβαίη | αὐτὸν παραφρονεῖν τὸ προειρημέ(νον) γαμικὸν συμβόλαιον καὶ | τὰ ἐν αὐτῷ περιεχόμενα ἀναμφιβόλως ὡς πρόκ(ειται). Αὐρήλιος Φοιβάμμων | Ἰσιδώρου νοτά(ριος) ἀπὸ Ἀντι(νόου) ἀξιωθεὶς ἔγραψα ὑπὲρ αὐτο(ῦ) γράμμ(ατα) μὴ εἰδότος παρόντος | καὶ εἰπόντος μοι κατὰ πρόσωπον. †

 
►  Bibliography
 
 
Maspero, Catalogue général des antiquités égyptiennes du Musée du Caire : Papyrus grecs d'époque byzantine, III, Cairo, 1916, n. 67310 ; Bell, Greek Papyri in the British Museum, V, London, 1917, n. 1711 ; Meyer, Juristische Papyri : Erklärung von Urkunden zur Einführung in die juristische Papyruskunde, Berlin, 1920, p. 45 ; ZVRW, 39, 1921, p. 230 ; Wenger, Volk und Staat in Ägypten am Ausgang der Römerherrschaft, München, 1922, pp. 26 ss. ; Scherillo, Riv. Stor. Dir. It., 2, 1929, pp. 476 ss. ; Lewald, ZSS, 41, 1930, p. 316 ; Moulton & Milligan, The vocabulary of the Greek Testament illustrated from the papyri and other non-literary sources, London, 1930, pp. 608 and 650  ; Zilliacus, Eranos, 38, 1940, pp. 81 ss. ; Arangio-Ruiz, FIRA III, Firenze, 1943, pp. 43-48, n. 18 ; Festschrift Fritz Schulz, I, Weimar, 1951, p. 363 ; Wenger, Die Quellen des römischen Rechts, Wien, 1953, p. 829 ; Taubenschlag, Opera minora, II, Paris-Warszawa, 1959, p. 260 ; Pringsheim, Gesammelte Abhandlungen, II, Heidelberg, 1961, p. 219 ; Brecht, Zur Haftung der Schiffer im antiken Recht, München, 1962, p. 158 ; Lindsay, Daily life in Roman Egypt, London, 1963, p. 316 ; Modrzejewski, ZSS, 80, 1963, p. 69 ; Rees, Papyri from Hermopolis : And other documents of the Byzantine period, London, 1964, p. 29 ; Claus, Ho scholastikos : Inaugural-Dissertation zur Erlangung der Doktorwurde einer Hohen Rechtswissenschaftlichen Fakultat der Universitat zu Köln, Köln, 1965, p. 166 ; Hazard & Wagner, Legal thought in the United States of America under contemporary pressures, Brussel, 1970, p. 52 ; Humbert, Le remariage à Rome : Étude d'histoire juridique et sociale, Milano, 1972, p. 88 ; Goria, Studi sul matrimonio dell'adultera nel diritto giustinianeo e bizantino, Torino, 1975, p. 104 ; Kaser, Das Römische Privatrecht, II, München, 1975, p. 199 ; Actes du XVe Congrès international de papyrologie (Bruxelles-Louvain, 1977), Bruxelles, 1978, p. 117 ; Larsen & Bülow-Jacobsen, Subliterary texts and Byzantine documents from Egypt, Bonn, 1985, p. 59 ; Sirat, La Ketouba de Cologne : Un contrat de mariage juif à Antinoopolis, Opladen, 1986, pp. 17 and 54 ; Gaudemet, Le mariage en Occident : Les mœurs et le droit, Paris, 1987, p. 84 ; Melaerts, CdE, 66, 1991, p. 272 ; Beaucamp, Le statut de la femme à Byzance (4e-7e siècle), II, Paris, 1992, pp. 38, 85-86 and 112-113 ; Villey, Thème et variations aux temps apostoliques : La fonction d'une préposition ύπό, Paris, 1992, p. 207 ; Kuehn, ZPE, 97, 1993, pp. 105-106 and 109 ; Mandilaras, P. Sta Xyla : The Byzantine papyri of the Greek Papyrological Society, Athens, 1993, p. 36 ; Krause, Witwen und Waisen im Römischen Reich, II, Stuttgart, 1994, pp. 68-69 ; Maresch, Nomisma und nomismatia : Beiträge zur Geldgeschichte Ägyptens im 6. Jahrhundert n.Chr., Opladen, 1994, p. 166 ; Arnaoutoglou, JJP, 25, 1995, p. 18 ; Beaucamp in Fögen, Ordnung und Aufruhr im Mittelalter : Historische und juristische Studien zur Rebellion, Frankfurt am Main, 1995, p. 280 ; Hoogendijk, Tyche, 10, 1995, p. 19 ; Worp, ZPE, 109, 1995, pp. 181 ss. ; Akten des 21. Internationalen Papyrologenkongresses (Berlin, 1995), I, Stuttgart-Leipzig, 1997, p. 258 ; Arjava, Women and law in late antiquity, Oxford, 1998, pp. 34 and 130 ; Pestman & Rupprecht, Berichtigungsliste der griechischen Papyrusurkunden aus Aegypten, X, Leiden, 1998, p. 107 ; Rowlandson, Women and Society in Greek and Roman Egypt : A Sourcebook, Cambridge, 1998, p. 155 ; Rupprecht, Scripta classica Israelica, 17, 1998, p. 67 ; Migliorini, L'adozione tra prassi documentale e legislazione imperiale nel diritto del tardo impero romano, Milano, 2001, p. 66 ; Palme, Wiener Papyri als Festgabe zum 60. Geburtstag von Hermann Harrauer (P. Harrauer), Wien, 2001, p. 182 ; Esposito, Eikasmos, 13, 2002, p. 213 ; Frösén, Arjava & Lehtinen, The Petra Papyri, I, Amman, 2002, p. 24 ; Mitthof, Griechische Texte XVI, Neue Dokumente aus dem römischen und spätantiken Ägypten zu Verwaltung und Reichsgeschichte, Wien, 2002, p. 205 ; Bornet et al., Griechische Texte XVIII, Wien, 2004, p. 57 ; Kelly, Ruling the Later Roman Empire, Cambridge, 2006, pp. 141 and 277 ; Papathomas, Fünfunddreissig griechische Papyrusbriefe aus der Spätantike, München-Leipzig, 2006, p. 30 ; Evans Grubbs in Reynolds & Witte, To have and to hold : Marrying and its documentation in Western Christendom, 400-1600, Cambridge, 2007, p. 83 ; Urbanik, XVth Symposium of the Society for Greek and Hellenistic Legal History (Salerno, 2005), Wien, 2007, pp. 377-400 ; APF, 54, 2008, p. 177 ; Deger-Jalkotzy & Schindel, Gold (Symposium, Österreichischen Akademie der Wissenschaften, 2007), Wien, 2009, p. 44.
 
 
►  Source : Papyrus from Antinoopolis ( P. Lond. V, 1711 ).