| DONATIO
ODOVACRIS ITALIAE REGIS Odoacer's donation to Pierius ( March, AD 489 ) |
( V. Arangio-Ruiz, Fontes iuris Romani antejustiniani, III, Firenze, 1943, pp. 308-315, n. 99 ). Nota : the underlined letters indicate the damaged letters. |
[— — — —
Syracusis, apud Flauium Annianum uirum laudabilem, agentem vices
magistratus, praesentibus Amantio uiro praeclaro decemprimo . . . . . .
actores Pierii uiri inlustris dixerunt : ‘ Offerimus
gesta a magistratibus colendis curiae Rauennatis nobis edita. Petimus
grauitatem uestram, ut ea a competenti officio suscipi iubeatis, legi,
atque actis indi ’. |
Cumque
suscepta fuissent, ex officio
recitatum est : ‘ Probino u(iro) c(larissimo) consule,
sub die . . . . . Rauennae,
apud Aurelium Virinum magistratum,
praesentibus Melminio . . . . .]ano
princip[alibus,
acto]res Pieri u(iri) i(nlustris) d(ixerunt) :
[‘ Quoniam
praecellentissi]mus rex Odo[uac]ar d(ominus) [n(oster)
ad | magnificum patronu]m [no]strum Pierium u(irum)
i(nlustrem) conferr[e] dig[na]tus e[st fu]ndum
Aemilianu[m], presta[n]te[m] solidos numero
decem et octo, nec[n]on et partem fundi Dub[li] que
| [remansit, presta]ntem solidos quindecim ac siliquas
decem et octo, adque partem fundi Potaxiae, quae prestat per Ianuarium
et O[c]tembium solidos septem, | [ex corpore ma]ssae
Pyramitanae in prouincia Sicilia, Syracusano territorio, constitutos,
de qua re paginam donationis regiae prae manibus gerimus, quaesumus
| [laudabilitat]em uestram, ut eadem a competenti officio suscipi
iubeatis, legi, et
actis
indi ; deinde, quoniam u(ir) i(nluster) adque magnificus magister
officiorum et consiliarius d(ominus) n(oster) || [Androma]chus
ex ac ciuitate Romae profectus est, qui iussu regio in ipsa largitatem
suscribsit, ad Marcianum u(irum) c(larissimum) notarium regni eius,
qui ipsam donationem scribsit, | [pergere u]na nobiscum iubeatis,
adque praesentes principales uiros et exceptorem, ut dum eius nobilitati
ipsa pagina donationis hostensa fuerit adque relectam, | [si per
suam nobi]litatem scribtam agnoscit, uel in eadem iussu regio Andromachus
subscribserit, aut si iussum sit gestis adlegari, his actis aedicere
non grauetur ’. |
Aurelius
| [Virinus magistrat]us d(ixit) : ‘ S[u]scipiatur
pagina regiae largitatis summa cum beneratione, quae offertetur, et
a conpetenti recitetur officio ’. |
Cumque
tradita et recitata est : | |
‘ [Viro
inlustri] et magnifico fratri Pierio Odouacar rex. Ex sexcentis
nonaginta solidis, quos magnitudini tuae humanitas nostra deuouerat
conferendos, sexcentos || [quinquaginta i]uxta nostrae donationis
tenorem uiri sublimis comitis et uicedomini nostri Arbori didicimus
[s]uggestione contraditos, id est : intra p(rouinciam)
S(iciliam), Syracusano territorio, | [Pyramitana] massa solidos
quadringentos quinquaginta ; et in prouincia Dalmatiarum insulam
Melitam [d]ucent[os so]lidos pensitantem : reliquos
ergo solidos quadragin[ta | de part]em tuam in s(upra)
s(criptam) massam fundos, id est : Aemilianum, prestantem solidos
decem et octo, et [p]art[em fu]ndi Dubli quae remansit,
solidos quindecim siliquas || [decem et octo, n]ec
non et [pa]rt[em fundi Pota]xiae, qua[e pra]es[tat
per I]anuarium et Oct[embium solidos]
septem, s(upra) s(cripto)
territorio c[ons]titutos,
uolentes supplere |
[summ]am superius conp[r]aehen[sam,
p]raesenti donatione in t[e] cum omni iure suo omnibusqu[e]
ad se pertinentibus iure directo transcribimus, adqu[e] | ad
tuum dominium optima profitemur lege migrasse, quos utendi possidendi
alienandi uel ad posteros transmittendi liuero
potiaris aruitrio. Quam | donationem Marciano u(iro) c(larissimo) notario
nostro scribendam dictauimus, cuique Andromachum u(irum) i(nlustrem)
et magnificum magistrum officiorum, consiliario nostro, pro | nobis
suscribere iussimus, tribuentes adlegandi fiduciam, ita ut a tuis actoribus
fiscalia tributa soluantur. Actum Rauenna, s(ub) d(ie) quinto decimo
|| kal. Aprilium, Probino u(iro) c(larissimo) consule ’.
Et alia manu suscribtio : ‘ Incolumem sublimitatem tuam
diuinta tueatur, domine, inlustris et magnificae frater ’.
| Regestum s(ub) d(ie) et loco quo supra, |
Magistratus
d(ixit) : ‘ Quod lectum est, actis indetur ’.
Et adi(ecit) : ‘ Secundum petitionem uestram uel tenorem
paginae regiae largitatis | recitate, necessaemae est una uobiscum et
praesentes principales uiros ad exceptorem pergere ad Marcianum u(irum)
c(larissimum) notarium regiae sedis, ut, dum pagina | donationis, quae
recitata est, hostensa fuerit eius nobilitati adque relecta, si a sua
honorificentia conscribta regio iussu agnoscit, uel u(irum) i(nlustrem)
magistrum | officiorum et consiliarium regni eius Andromachus suscribsisse
nobit, his actis absque sui iniuria edicere non grauetur ’. |
Cumque
ad Marcianum u(irum) c(larissimum) || peruentum fuisset, adque eidem
paginam largitatis hostensa et relecta est, Marcian<<i>>us
u(ir) c(larissimus) notarius d(omini) n(ostri) praecellentissimi regis
Odouacris d(ixit) : | ‘ Paginam regiae largitatis, quae
mihi hostensa et relecta est, iussu regni eius a me scribtam agnosco,
in qua etiam ex praecepto regio u(ir) i(nluster) | et magnificus magister
officiorum et [con]sili[a]rius d(omini) n(ostri) regis
Andromachus suscribsit et praecepit eam adlegari, his actis profiteor ’. |
Et
[pa]ulo [po]st
|| regressu[m a]d pub[l]ic[u]m,
praesentibus quibu[s s]upra, magistratus d(ixit) : ‘ Acc[epta
res]ponsione Mar<<i>>cia[ni u](iri)
c(larissimi) not(arii), q]uid
nu[n]c praesent[es actores fieri] | desiderant ? ’ |
Actores
u(iri) i(nlustris) et magnifici Pieri d(ixerunt) : ‘ Petimus
laudabil[i]tatem u[estra]m, ut gesta nobis a conpetenti
officio edi iubeat[i]s ex more ’. |
Aurelius
Virinus magistratus d(ixit) : ‘ Ut petistis, gesta uobis
edentur ex more ’. |
Et
alia manu suscribtum fuit : ‘ Melminius [A]sinius
| pro Aurelio Virino magistrato g[e]sta aput eum habita recognoui ’.
| |
Mag(istratus)
d(ixerunt) : ‘ Gesta gestis nectentur, [adque]
si qu[i]d aliud est agendum, inter acta designetur ’. |
Actores
Pieri u(iri) i(nlustris) d(ixerunt) : ‘ Quoniam G[re]g[orius
u(ir) d(euotus)] || chartarius ad praedia
tradenda nobiscum uidetur esse directus, quesu<mu>s
grauitas uestra, quoniam i[n] praesenti
[no]b[iscum est], | ut quae ei p[ro p]atroni
nostri utilitatem uidentur iniuncta, possit una cum grauitate uestra
adimplere ’. | |
Mag(istratus)
d(ixerunt) : ‘ Ingrediatur Gregorius u(ir) d(euotus)
chartarius, quem praesentes actores Pieri u(iri) i(nlustris) pop[os]cerunt ’
. |
Et
cum ingressus fuisset, m(agistratus) d(ixerunt) : ‘ Quae
deuotioni tuae a p[r]aesentibus actoribus dicuntur iniuncta,
int[e]r gesta deprome ’. |
Gregorius
u(ir) d(euotus) chartarius d(ixit) : ‘ Certos
| fundos ex corpore massae Pyramitanae ad supplendam summam s(upra)
s(criptam), sicut praeceptorum ad me datorum textus eloquitur,
|| una cum uestra grauitate oportet praesentibus actoribus praefati
u(iri) i(nlustris) Pieri legibus traditionem fieri, ut possimus tantis
et tali[bus] | praeceptis parientiam commodare :
unde, si iubetis, eamus ad ea<<n>>dem praedia, et traditio
celebretur ’. | |
Mag(istratus)
d(ixerunt) : ‘ Quoniam nob[i]s inuacum est
in act[i]bus publicis et non possumus egred[i] ciuitate,
recipiens [Amantiu]s
u(ir) p(erfectissimus) (decem)primus
un[a] || cum
deuotion[e] et a[lac]ritat<e>
et praesenti[bus acto]ribus Pi[eri] u(iri) i(nlustris)
[traditio] corporalis proueniat ’. |
Et
cum hodie ambulassent et peruenissent | ad singula praedia, adque introissent
[. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .]m
et inquilinos siue seruos et circuissent omnes fines terminos agros
arbos cultos |
uel incultos seu
u[. . . . . .]
et traditio corporalis celebrata fuisset actoribus Pieri u(iri)
i(nlustris) nullo contradicente, et alio die ad ciuitatem reuersi fuissent
et | in publicum
peruidissent
magistratos, [A]mantius u(ir) p(erfectissimus)
(decem)[primus d(ixit)] : ‘ Secundum
praecepta regalia uel sublimia adque iussionem uestrae laudabilit(atis)
| perreximus ad praedia, quae superius c[on]tinentur, et praesenti[b]us
actoribus una cum praesenti Gregorio u(iro) d(euoto) chartario traditionem
fecimus, nullo contra||dicente : et ideo oportet praesentes actore[s]
inter acta uestrae grau[ita]tis fateri sibi traditionem facta
praediorum s(upra) s(criptorum), et si parati sunt pro isdem singulis
| quibusque annis fiscalia conpetentia persoluere ’. | |
Mag(istratus)
d(ixerunt) : ‘ Audierunt praesentes actores prosecutionem
Amanti u(iri) p(erfectissimi) (decem)primi, fratris et concurialis nostri,
et quid ad haec dicunt ? ’. |
Actores
Pieri u(iri) i(nlustris) d(ixerunt) : | ‘ Certum est
nobis per praesentem Amantium decemprimum adque Gregorium u(irum) d(euotum)
chartarium traditionem nobis factam praediorum s(upra) s(criptorum)
nullo contradicente, | et parati sumus singulis annis pro eadem praedia
fiscalia conpetentia soluere : unde rogamus, uti iubeatis a polypthicis
publicis nomen prioris dominii | suspendi et nostri dominii adscribi.
Gesta quoque allegationis praeceptorum adque traditionis nobis
cum uestra suscr[i]btione edi iubete ’. | |
Fl[a]ui(us)
Ann[ianus u(ir)
l(audabilis),
Z]enon u(ir) u(enerabilis)
[. . . . . et] Petrus
u(ir) p(erfectissimus) (decem)[pr]imus agentes magisterium
| pro filiis su[is] d(ixerunt) : ‘ Confessionem
praesentum actorum Pieri u(iri) i(nlustris) acta retinebunt, | unde
erit nobis cura de uasariis publicis nomen prioris domini suspendi |
et uestri dominii adscribi. Gesta quoque actionis cum nostra | suscribtione
uobis dabuntur ex more ’. |
Fl(auius)
Annianus u(ir) l(audabilis) et (decem)pr(i)m(us) ciuit(atis) Syracu(sarum)
et agens | magisterium pro filio meo Esnate u(iro) p(erfectissimo) XI
legi agnoui suscribsi tam pro eodem quam pro sociis eius , et ita Leo
iussi scriui. |
| |