| LEX VATINIA
DE
COLONIA COMUM DEDUCENDA ( 59 BC ) |
|
|
| Appianus, Bell. Civ., II, 13 ( Firmin-Didot, Paris, 1840 ). |
|
Νόμους
δ' ἐσέφερεν, ἐκθεραπεύων τὸ πλῆθος, ἑτέρους καὶ τὰ Πομπηίῳ πεπραγμένα
ἅπαντα ἐκύρου, καθάπερ ὑπέσχητο αὐτῷ. Οἱ δ' ἱππέες λεγόμενοι, τὴν μὲν
ἀξίωσιν τοῦ δήμου καὶ τῆς βουλῆς ὄντες ἐν μέσῳ, δυνατώτατοι δὲ ἐς ἅπαντα
περιουσίας τε οὕνεκα καὶ μισθώσεως τελῶν καὶ φόρων, οὓς ὑπὸ τῶν ἐθνῶν
τελουμένους ἐξεμισθοῦντο, καὶ πλήθους βεβαιοτάτων ἐς ταῦτα θεραπόντων,
ἐκ πολλοῦ τὴν βουλὴν ᾖτουν ἄφεσίν τινα μέρους τῶν φόρων αὑτοῖς γενέσθαι.
Καὶ ἀποδιέτριβεν ἡ βουλή. Ὁ δὲ Καῖσαρ ἐς οὐδὲν τότε τῆς βουλῆς δεόμενος,
ἀλλὰ μόνῳ τῷ δήμῳ χρώμενος τὰ τρίτα τῶν μισθώσεων αὐτοῖς παρῆκεν. Οἱ
δέ, ὑπὲρ τὴν σφετέραν ἀξίωσιν ἀδοκήτου τῆς χάριτος αὐτοῖς γενομένης,
ἐξεθείαζον αὐτόν, καὶ στῖφος ἄλλο καρτερώτερον τοῦ δήμου τόδε τῷ Καίσαρι
προσγεγένητο δι' ἑνὸς πολιτεύματος. Ὁ δὲ καὶ θέας ἐπεδίδου καὶ κυνηγέσια
θηρίων ὑπὲρ δύναμιν, δανειζόμενος ἐς ἅπαντα καὶ τὰ πρότερα πάνθ' ὑπερβάλλων
παρασκευῇ καὶ χορηγίᾳ καὶ δόσεσι λαμπραῖς· ἐφ' οἷς αὐτὸν εἵλοντο Γαλατίας
τῆς τε ἐντὸς Ἄλπεων καὶ ὑπὲρ Ἄλπεις ἐπὶ πενταετὲς ἄρχειν καὶ ἐς τὴν
ἀρχὴν ἔδοσαν τέλη στρατοῦ τέσσαρα. |
| Suetonius, Diu. Iul., 28 ( Ihm, Leipzig, 1908 ). |
|
22. (1) Socero
igitur generoque suffragantibus ex omni prouinciarum copia Gallias potissimum
elegit, +cuius emolumento et oportunitate idonea sit materia triumphorum.
et initio quidem Galliam Cisalpinam Illyrico adiecto lege Vatinia
accepit ; mox per senatum Comatam quoque, ueritis patribus
ne, si ipsi negassent, populus et hanc daret.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28. ... (3) Nec contentus Marcellus prouincias Caesari et priuilegium eripere, re<t>tulit etiam, ut colonis, quos rogatione Vatinia Nouum Comum deduxisset, ciuitas adimeretur, quod per ambitionem et ultra praescriptum data esset. |
| Velleius Paterculus, II, 44 ( Shipley, London, 1924 ). |
| Hoc
igitur consule inter eum et Cn. Pompeium et M. Crassum inita potentiae
societas, quae urbi orbique terrarum nec minus diverso cuique tempore
ipsis exitiabilis fuit. Hoc consilium sequendi Pompeius causam habuerat,
ut tandem acta in transmarinis provinciis, quibus, ut praediximus, multi
obtrectabant, per Caesarem confirmarentur consulem, Caesar autem, quod
animadvertebat se cedendo Pompei gloriae aucturum suam et invidia communis
potentiae in illum relegata confirmaturum vires suas, Crassus, ut quem
principatum solus adsequi non poterat, auctoritate Pompei, viribus teneret
Caesaris, adfinitas etiam inter Caesarem Pompeiumque contracta nuptiis,
quippe Iuliam, filiam C. Caesaris, Cn. Magnus duxit uxorem. In hoc consulatu Caesar legem tulit, ut ager Campanus plebei divideretur, suasore legis Pompeio. Ita circiter viginti milia civium eo deducta et ius urbis restitutum post annos circiter centum quinquaginta duos quam bello Punico ab Romanis Capua in formam praefecturae redacta erat. Bibulus, collega Caesaris, cum actiones eius magis vellet impedire quam posset, maiore parte anni domi se tenuit. Quo facto dum augere vult invidiam collegae, auxit potentiam. Tum Caesari decretae in quinquennium Galliae. |
 |