| LEX
SEMPRONIA IUDICIARIA ( 123 BC ) |
| Appianus, Bell. Civ., I, 22 ( Firmin-Didot, Paris, 1840 ). |
|
Ὁ
μὲν δὴ Γάιος Γράκχος οὕτως ἐδημάρχει τὸ δεύτερον· οἷα δ' ἔχων τὸν δῆμον
ἔμμισθον, ὑπήγετο καὶ τοὺς καλουμένους ἱππέας, οἳ τὴν ἀξίωσίν εἰσι τῆς
βουλῆς καὶ τῶν δημοτῶν ἐν μέσῳ, δι' ἑτέρου τοιοῦδε πολιτεύματος. Τὰ
δικαστήρια, ἀδοξοῦντα ἐπὶ δωροδοκίαις, ἐς τοὺς ἱππέας ἀπὸ τῶν βουλευτῶν
μετέφερε, τὰ ὑπόγυα μάλιστα αὐτοῖς ὀνειδίζων, ὅτι Αὐρήλιος Κόττας καὶ
Σαλινάτωρ καὶ τρίτος ἐπὶ τούτοις Μάνιος Ἀκύλιος, ὁ τὴν Ἀσίαν ἑλών, σαφῶς
δεδωροδοκηκότες ἀφεῖντο ὑπὸ τῶν δικασάντων, οἵ τε πρέσβεις οἱ κατ' αὐτῶν
ἔτι παρόντες σὺν φθόνῳ ταῦτα περιιόντες ἐκεκράγεσαν. Ἅπερ ἡ βουλὴ μάλιστα
αἰδουμένη ἐς τὸν νόμον ἐνεδίδου· καὶ ὁ δῆμος αὐτὸν ἐκύρου. Καὶ μετηνέχθη
μὲν ὧδε ἐς τοὺς ἱππέας ἀπὸ τῆς βουλῆς τὰ δικαστήρια· φασὶ δὲ κυρωθέντος
μὲν ἄρτι τοῦ νόμου τὸν Γράκχον εἰπεῖν, ὅτι ἀθρόως τὴν βουλὴν καθῃρήκοι,
τοῦ δ' ἔργου προϊόντος ἐς πεῖραν μειζόνως ἔτι ἐκφανῆναι τὸ ἔπος τὸ Γράκχου.
Τό τε γὰρ δικάζειν αὐτοὺς Ῥωμαίοις καὶ Ἰταλιώταις ἅπασι καὶ αὐτοῖς βουλευταῖς,
ἐπὶ παντὶ μέτρῳ, χρημάτων τε πέρι καὶ ἀτιμίας καὶ φυγῆς, τοὺς μὲν ἱππέας
οἷά τινας ἄρχοντας αὐτῶν ὑπερεπῇρε, τοὺς δὲ βουλευτὰς ἴσα καὶ ὑπηκόους
ἐποίει. Συνιστάμενοί τε τοῖς δημάρχοις οἱ ἱππεῖς ἐς τὰς χειροτονίας
καὶ ἀντιλαμβάνοντες παρ' αὐτῶν, ὅ τι θέλοιεν, ἐπὶ μέγα φόβου τοῖς βουλευταῖς
ἐχώρουν· ταχύ τε περιῆν ἀνεστράφθαι τὸ κράτος τῆς πολιτείας, τὴν μὲν
ἀξίωσιν μόνην ἔτι τῆς βουλῆς ἐχούσης, τὴν δὲ δύναμιν τῶν ἱππέων. Προϊόντες
γὰρ οὐκ ἐδυνάστευον μόνον· ἀλλὰ καὶ σαφῶς ἐνύβριζον τοῖς βουλευταῖς
παρὰ τὰς δίκας. Τήν τε δωροδοκίαν μεταλαβόντες καὶ γευσάμενοι καὶ οἵδε
κερδῶν ἀθρόων αἰσχρότερον ἔτι καὶ ἀμετρότερον αὐτοῖς ἐχρῶντο. Κατηγόρους
τε ἐνετοὺς ἐπὶ τοῖς πλουσίοις ἐπήγοντο καὶ τὰς τῶν δωροδοκιῶν δίκας,
συνιστάμενοι σφίσιν αὐτοῖς καὶ βιαζόμενοι, πάμπαν ἀνῄρουν, ὡς καὶ τὸ
ἔθος ὅλως τῆς τοιᾶσδε εὐθύνης ἐπιλιπεῖν καὶ στάσιν ἄλλην τὸν δικαστικὸν
νόμον οὐκ ἐλάσσω τῶν προτέρων ἐς πολὺ παρασχεῖν. |
| Livius, Per., LX ( Nisard, Paris, 1864 ). |
| C. Gracchus,
Tiberi frater, trib. plebis, eloquentior quam frater, perniciosas aliquot
leges tulit, inter quas frumentariam, ut senis et triente frumentum
plebi daretur ; alteram legem agrariam quam et frater eius tulerat ;
tertiam, qua equestrem ordinem tunc cum senatu consentientem corrumperet,
ut sescenti ex equite in curiam sublegerentur et, quia illis temporibus
CCC tantum senatores erant, DC equites CCC senatoribus admiscerentur,
id est ut equester ordo bis tantum uirium in senatu haberet. |
|
Velleius Paterculus, II, 6 ( Shipley, London, 1924 ). |
Decem
deinde interpositis annis, qui Ti. Gracchum, idem Gaium fratrem
eius occupavit furor, tam virtutibus eius omnibus quam huic errori similem,
ingenio etiam eloquentiaque longe praestantiorem. Qui cum summa quiete
animi civitatis princeps esse posset, vel vindicandae fraternae mortis
gratia vel praemuniendae regalis potentiae eiusdem exempli tribunatum
ingressus, longe maiora et acriora petens dabat civitatem omnibus Italicis,
extendebat eam paene usque Alpis, dividebat agros, vetabat quemquam
civem plus quingentis iugeribus habere, quod aliquando lege Licinia
cautum erat, nova constituebat portoria, novis coloniis replebat provincias,
iudicia a senatu transferebat ad equites, frumentum plebi dari
instituerat ; nihil immotum, nihil tranquillum, nihil quietum,
nihil denique in eodem statu relinquebat ; quin alterum etiam continuavit
tribunatum. |
 |