| LEX
DE GALLIA CISALPINA, VULGO LEX RUBRIA DE G. C. Law on judicial competence in Cisalpine Gaul ( 49-42 BC ) |
CIL I2, n. 592 ( Epigraphik Datenbank Clauss/Slaby ). |
|
[Quom
ex h(ac) l(ege) operis novi nuntiationem IIvir IIIIvir praefectusve
eius municipei remeisserit quod de ea re
iudicium datum iudicareve] /
iussum iudicatumve erit id ratum ne esto quodque quis/que
quomq(ue) d(e) e(a) r(e) decernet interdeicetve seive sponsionem / fierei
iudicaveritve iubebit iudiciumve quod d(e) e(a) r(e) dabit is / in id
decretum interdictum sponsionem iudicium exceptio/nem addito addive
iubeto q(ua) d(e) r(e) operis novi nuntiationem / IIvir IIIIvir praefectusve
eius municipei non remeisserit / qua de re quisque et a quo in Gallia
cisalpeina damnei interfectei / ex formula restipularei satisve accipere
volet et ab eo quei / ibei i(ure) d(eicundo) [p(raerit)] postulaverit
idque non k(alumniae) k(aussa) se facere iuraverit tum is quo / d(e)
e(a) r(e) in ius aditum erit eum quei in ius eductus erit d(e) e(a)
r(e) ex formu/la repromittere et sei satis darei debebit satis dare
iubeto de/cernito quei eorum ita non repromeisserit aut non satis dede/rit
sei quid interim damni datum factumve ex ea re aut ob e(am) r(em) eo/ve
nomine erit quam ob rem utei
damnei infectei repromissio / satisve d[a]tio
fieirei [iubeatur] postulatum erit tum mag(istratum) prove mag(istratu)
IIvir / IIIIvir praefec(tus)ve quoquomque d(e) e(a) r(e) in ius aditum
erit d(e) e(a) r(e) ita ius / deicito iudicia dato iudicareque iubeto
[c]ogito proinde atque sei / d(e) e(a) r(e) quom ita postulatum esset
dam[nei] in[f]ectei ex formula / recte repromissum satisve datum esset
d(e) [e(a) r(e)] quod ita iudicium / datum iudicareve iussum iudicatumv[e]
erit [i]us ratumque esto / dum in ea verba sei damnei infectei repromissum
non erit iudi/cium det itaque iudicare iubeat i(udex) e(sto) s(ei) antequam
id iudicium / q(ua) d(e) r(e) a(gitur) factum est Q(uintus) Licinius
damnei eo nomine q(ua) d(e) / r(e) a(gitur) eam stipulationem quam is
quei Romae inter peregrei/nos ius deicet in albo propositam habet L(ucio)
Seio repromeississet / tum quicquid
eum Q(uintum) Licinium ex ea stipulatione L(ucio)
Seio dare facere opor/t[e]ret ex f(ide) b(ona) d(um) t(axat) HS [---]
e(ius) i(udex) Q(uintum) Licinium L(ucio) Seio sei ex decreto IIvir(ei)
/ IIIIvir(ei) praefec(tei)ve Mutinens(is) is quod eius [is] IIvir IIIIvir
praefec(tus)/ve ex lege Rubria seive id pl(ebei)ve sc(itum) est decreverit
Q(uintus) Licinius eo / nomine qua d(e) r(e) a(gitur) L(ucio) Seio damnei
infectei repromittere no/luit c(ondemnato) s(ei) n(on) p(arret) a(bsolvito)
aut sei damnei infectei satis datum
non erit / in ea verba iudicium et i(udex) e(sto) s(ei) antequam id
iudicium q(ua) d(e) r(e) a(gitur) / [f]actum est Q(uintus)
Licinius damnei infectei eo nomine q(ua) d(e) r(e) a(gitur) ea / stipulatione
quam is quei Romae inter pregrinos ius deicet / in albo propositam habet
L(ucio) Seio satis dedisset tum q(uic)q(uid) eum / Q(uintum) Licinium
ex ea stipulatione L(ucio) Seio d(are) f(acere) oporteret ex f(ide)
b(ona) d(um) t(axat) [HS ---] / e(ius) i(udex) Q(uintus) Licinius L(ucio)
Seio sei ex decreto IIvir(ei) IIII(virei) praef(ectei)ve Muti/nensis
quod eius is IIvir IIIIvir praef(ectus)[ve] ex lege Rubria
sei/ve id pl(ebei)ve sc(itum) est decreverit
Q(uintus) Licinius eo nomine q(ua) d(e) r(e) a(gitur) / L(ucio) Seio
damnei infectei satisfare noluit c(ondemnato) s(ei) n(on) p(arret) a(bsolvito)
dum IIvir / IIIIvir i(ure) d(eicundo) praefec(tus)ve d(e) e(a) r(e)
ius ita deicat curetve utei ea no/mina et municipia colonia locus in
eo iudicio quod ex ieis / quae proxsume s(cripta) s(unt) accipie{n}tur
includ(a)ntur concipiantur / quae includei concipei s(ine) d(olo) m(alo)
oportere [ei vi]deb[un]tu[r] ne quid / ei quei d(e) e(a) r(e) aget petetve
captionei ob e(a) r(e) aut eo nomine esse / possit neive ea nomina qua
in earum qua formula quae s(upra) / s(criptae) s(unt) aut Mutina(m)
in eo iudicio includei concipei curet nise/iei quos inter id iudicium
accipietur ieisve contestabitur / ieis nominibus fuerint quae in earum
qua formula s(cripta) s(unt) {est} / et nisei sei Mutinae ea res agetur
neive quis mag(istratus) prove mag(istratu) / neive quis pro quo imperio
potestateve erit intercedito nei/ve quid aliud facito quo minus d(e)
e(a) r(e) ita iudicium detur / iudiceturque / a quoquomq(ue) pecunia
certa credita signata forma p(ublica) p(opulei) R(omanei) in eorum quo
o(ppido) c(olonia) m(unicipio) p(raefectura) / f(oro) v(eico) c(onciliabulo)
c(astello) t(erritorio)ve quae sunt eruntve in Gallia cisalpeina petetur
quae res non / pluris HS XV(milia) sei is eam pecuniam in iure apud
eum quei ibei i(ure) d(eicundo) p(raerit) ei quei / eam petet aut ei
quoius nomine ab eo petetur d(are) o(portere) debereve se
confessus / erit neque id quod confessus erit solvet satisve faciet
aut se sponsione / iudicioque utei{ve} oportebit non defendet seive
is ibei d(e) e(a) r(e) in iure non / responderit neque d(e) e(a) r(e)
sponsionem faciet neque iudicio utei oportebit / se defendet tum de
eo a quo ea pecunia peteita erit
deque eo quoi eam / pecuniam d(arei) o(portebit)
s(iremps) res lex ius caussaque o(mnibus) o(mnium) r(erum)
esto atque utei esset esseve / oporteret sei is quei ita confessus erit
aut d(e) e(a) r(e) non responderit aut se / sponsione iudicioque utei
oportebit non defenderit eius pecuniae iei / quei eam suo nomine petierit
quoive eam d(arei) o(portebit) ex iudiceis dateis iudi/careve recte
iusseis iure lege damnatus esset fuisset quoique quomque / IIvir IIIIvir
praefec(tus)ve [i]bei i(ure) d(eicundo) p(raerit) is eum
quei ita quid confessus erit / neque id solvet
satisve faciet eum[ve] quei se sponsione iudiciove utei{ve}
/ oportebit non defenderit
aut in iure non responderit neque id solvet / satisve faciet t(antae)
p(ecuniae) quanta ea pecunia erit de qua tum inter eos am/bigetur dumt(axat)
HS XV(milia) s(ine) f(raude) s(ua) duci iubeto queique eorum quem ad
quem / ea res pertinebit duxserit id ei fraudi poenaeve ne esto quodque
ita fac/tum actum iussum erit id ius ratumque esto quo minus in eum
quei ita / vadimonium Romam ex decreto eius quei ibei i(ure) d(eicundo)
p(raerit) non promeisserit / aut vindicem locupletem ita non
dederit ob e(am) r(em) iudic(ium) recup(erationem)
is quei / ibei i(ure) d(eicundo) p(raerit) ex h(ac) l(ege) det iudicareique
d(e) e(a) r(e) ibei curet ex h(ac) l(ege) n(ihil) r(ogatur) / a quo
quid praeter pecuniam certam creditam
signatam forma p(ublica) p(opulei)
R(omanei) / in eorum quo o(ppido) m(unicipio) c(olonia)
p(raefectura) [f]oro v(eico) c(onciliabulo) c(astello) t(erritorio)ve
quae sunt eruntve in Gallia cis Alpeis / petetur quodve quom eo agetur
quae res non pluris HS VI(milia) erit et sei / ea res erit de qua re
omnei pecunia ibei ius deicei iudicave darei ex h(ac) l(ege) {d(are)}
o(portebit) / sei is eam rem quae ita ab eo petetur deve ea re cum eo
agetur ei quei eam (rem) / petet deve ea re age[t] aut iei quoius nomine
ab eo petetur quomve
eo age/tur in iure apud eum quei ibei i(ure) d(eicundo) p(raerit) d(are)
f(acere) p(raestare) restituereve oportere aut / se debere eiusve eam
rem esse aut se eam habere eamve rem de / qua arguetur se fecisse obligatumve
se eius rei noxsiaeve esse confes/sus erit deixseritve neque d(e) e(a)
r(e) satis utei oportebit faciet aut sei spon/sionem fierei oportebit
sponsionem non faciet [aut] non restituet /
neque se iudicio utei oportebit defendet aut sei d(e) e(a)
r(e) in iure / nihil responderit neque d(e) e(a) r(e) se iudicio utei
oportebit defendet / tum de eo a quo ea res ita petetur quomve eo d(e)
e(a) r(e) ita agetur deque / eo quoi eam rem d(arei) f(ierei)
p(raestarei) restitui satisve d(e) e(a) r(e) fierei oportebit / s(iremps)
l(ex) r(es) i(us) c(aussa)q(ue) o(mnibus) o(mnium) r(erum) e(sto) /
atque utei esset esseve oporteret sei
is quei ita / quid earum rerum confessus
erit aut d(e) e(a) r(e) non responderit neq(ue) / se iudicio utei oportebit
defenderit de ieis rebus Romae i(ure) d(eicundo) p(rae)esset in iure
confessus esset / aut ibei d(e) e(a) r(e) nihil respondisset aut iudicio
se non defendisset / pr(aetor)q(ue) isve quei d(e) e(is) r(ebus) om/nibus
ita ius deicito decernito eosque duci bona eorum possideri / proscreibeive
veneireque iubeto ac sei is heresve eius d(e) e(a) r(e) in / iure apud
eum pr(aetorem) eumve quei Romae i(ure) d(eicundo) prae(e)sse(t) confessus
es/set aut d(e) e(a) r(e) nihil respondisse(t) neque se iudicio
utei oportuis/set defendisset dum
ne quis d(e) e(a) r(e) nisei pr(aetor) isve quei Romae i(ure) d(eicundo)
p(raeerit) / eorum quoius bona possiderei proscreibei veneire duceique
/ eum ibeat / queiquomque in eorum
quo o(ppido) m(unicipio) c(olonia)
p(raefectura) f(oro) v(eico) c(onciliabulo) c(astello) t(erritorio)ve
quae in Gal/lia cisalpeina sunt erunt i(ure) d(eicundo) p(raeerit) is
inter eos quei de fami/lia{e} erceiscunda deividunda
iudicium sibei darei reddeive /
in eorum quo o(ppido) m(unicipio) c(olonia) p(raefectura) f(oro) v(eico)
c(onciliabulo) c(astello) t(erritorio)ve quae s(upra) s(cripta) s(unt)
postu/laverint ita ius deicito decernito iudicia dato iudicare / iubeto
utei in eo o(ppido) m(unicipio) c(olonia) p(raefectura) f(oro) v(eico)
c(onciliabulo) c(astello) t(erritorio)ve in quo is quoius / [de boneis
agetur domicilium habuerit iudicium fiat |
| |