ROGATIO AGRARIA
  
( 417 BC )
 

     
Livius, IV, 44 ( Nisard, Paris, 1864 ).
  

 
1. Tribunicia primum comitia sunt habita. Creati tribuni consulari potestate omnes patricii, L. Quinctius Cincinnatus tertium L. Furius Medullinus iterum M. Manlius A. Sempronius Atratinus. 2. Hoc tribuno comitia quaestorum habente, petentibusque inter aliquot plebeios filio A. Antisti tribuni plebis et fratre alterius tribuni plebis Sex. Pompili, nec potestas nec suffragatio horum ualuit quin quorum patres auosque consules uiderant eos nobilitate praeferrent. 3. Furere omnes tribuni plebi, ante omnes Pompilius Antistiusque, repulsa suorum accensi. 4. Quidnam id rei esset ? Non suis beneficiis, non patrum iniuriis, non denique usurpandi libidine, cum liceat quod ante non licuerit, si non tribunum militarem, ne quaestorem quidem quemquam ex plebe factum. 5. Non ualuisse patris pro filio, fratris pro fratre preces, tribunorum plebis, potestatis sacrosanctae, ad auxilium libertatis creatae. Fraudem profecto in re esse, et A. Sempronium comitiis plus artis adhibuisse quam fidei. Eius iniuria queri suos honore deiectos. 6. Itaque cum in ipsum, et innocentia tutum et magistratu, in quo tunc erat, impetus fieri non posset, flexere iras in C. Sempronium, patruelem Atratini, eique ob ignominiam Volsci belli adiutore collega M. Canuleio diem dixere. 7. Subinde ab iisdem tribunis mentio in senatu de agris diuidendis inlata est, cui actioni semper acerrime C. Sempronius restiterat, ratis, id quod erat, aut deposita causa leuiorem futurum apud patres reum aut perseuerantem sub iudicii tempus plebem offensurum. 8. Aduersae inuidiae obici maluit et suae nocere causae quam publicae deesse, 9. stetitque in eadem sententia ne qua largitio, cessura in trium gratiam tribunorum, fieret ; nec tum agrum plebi, sed sibi inuidiam quaeri ; se quoque subiturum eam tempestatem forti animo ; nec senatui tanti se ciuem aut quemquam alium debere esse, ut in parcendo uni malum publicum fiat. 10. Nihilo demissiore animo, cum dies uenit causa ipse pro se dicta, nequiquam omnia expertis patribus ut mitigarent plebem, quindecim milibus aeris damnatur.
 

  
  
Link : Livius IV, 25-61.
  


Traduction française