| LEX
QUINCTIA DE AQUAEDUCTIBUS Quinctian law on aqueducts ( June 30, 9 BC ) |
| Frontinus, de Aquaeductu urbis Romae, n. 129 ( Krohn, Leipzig, 1922 ). |
T.
Quintus Crispinus consul *** populum iure rogavit populusque iure scivit
in foro pro rostris aedis Divi Iulii pr. K. Iulias. Tribus Sergia principium
fuit. Pro tribu Sex. L. f. Varro primus scivit. |
Quicumque
post hanc legem rogatam rivos, specus, fornices, fistulas, tubulos,
castella, lacus aquarum publicarum, quae ad urbem ducuntur, sciens dolo
malo foraverit, ruperit, foranda rumpendave curaverit peiorave fecerit,
quo minus eae aquae earumve quae pars in urbem Romam ire, cadere, fluere,
pervenire, duci possit, quove minus in urbe Roma et in eis locis, aedificiis,
quae loca, aedificia urbi continentia sunt, erunt, in eis hortis, praediis,
locis, quorum hortorum, praediorum, locorum dominis possessoribusve
aqua data vel adtributa est vel erit, saliat, distribuatur, dividatur,
in castella, lacus immittatur, is populo Romano HS centum milia dare
damnas esto. Et qui D. M. qui eorum ita fecerit, id omne sarcire,
reficere, restituere, aedificare, ponere et celere demolire damnas esto
sine dolo malo atque omnia ita ut quicumque curator aquarum est, erit,
si curator aquarum nemo erit, tum is praetor qui inter cives et peregrinos
ius dicet, multa, pignoribus cogito, coercito, eique curatori aut si
curator non erit, tum ei praetori eo nomine cogendi, coercendi, multae
dicendae sive pignoris capiendi ius potestasque esto. Si quid eorum
servus fecerit, dominus eius HS centum milia populo Romano D. D. E.
Si qui locus circa rivos, specus, fornices, fistulas, tubulos, castella,
lacus aquarum publicarum, quae ad urbem Romam ducuntur et ducentur,
terminatus est et erit, ne quis in eo loco post hanc legem rogatam quid
opponito, molito, obsaepito, figito, statuito, ponito, conlocato, arato,
serito, neve in eum quid immittito, praeterquam eorum faciendorum, reponendorum
causa, quae hac lege licebit, oportebit. Qui adversus ea quid fecerit,
siremps lex, ius causaque omnium rerum omnibusque esto, atque uti esset
esseve oporteret, si is adversus hanc legem rivum, specum rupisset forassetve.
Quo minus in eo loco pascere, herbam, fenum secare, sentes tollere
liceat, eius hac lege nihilum rogatur. Curatores aquarum, qui nunc sunt
quique erunt, faciunto ut in eo loco, qui locus circa fontes et fornices
et muros et rivos et specus terminatus est, arbores, vites, vepres,
sentes, ripae, maceria, salicta, harundineta tollantur, excidantur,
effodiantur, excodicentur, uti quod recte factum esse volent ;
eoque nomine eis pignoris capio, multae dictio coercitioque esto ;
idque eis sine fraude sua facere liceat, ius potestasque esto. Quo minus
vites, arbores, quae villis, aedificiis maceriisve inclusae sunt, maceriae,
quas curatores aquarum causa cognita ne demolirentur dominis permiserunt,
quibus inscripta insculptaque essent ipsorum qui permisissent curatorum
nomina, maneant, hac lege nihilum rogatur. Quo minus ex eis fontibus,
rivis, specibus, fornicibus aquam sumere, haurire eis, quibuscumque
curatores aquarum permiserunt, permiserint, praeterquam rota calice,
machina liceat, dum ne qui puteus neque foramen novum fiat, eius hac
lege nihilum rogatur. |
| |
   |