LEX PLAUTIA PAPIRIA DE CIVITATE
    
( 89 BC )
 

     
Cicero, Arch., 3 ( Lesage, Paris, 1854 ).
  

 
... Data est civitas Silvani lege et Carbonis : SI QUI FOEDERATIS CIVITATIBUS ADSCRIPTI FUISSENT ; SI TUM, QUUM LEX FEREBATUR, IN ITALIA DOMICILIUM HABUISSENT ; ET, SI SEXAGINTA DIEBUS APUD PRAETOREM ESSENT PROFESSI.
 

     
Velleius Paterculus, II, 17 ( Shipley, London, 1924 ).
  

 
16. ... Tam varia atque atrox fortuna Italici belli fuit, ut per biennium continuum duo Romani consules, Rutilius ac deinde Cato Porcius, ab hostibus occiderentur, exercitus populi Romani multis in locis funderentur, utque ad saga iretur diuque in eo habitu maneretur. Caput imperii sui Corfinium legerant atque appellarant Italicam. Paulatim deinde recipiendo in civitatem, qui arma aut non ceperant aut deposuerant maturius, vires refectae sunt, Pompeio Sullaque et Mario fluentem procumbentemque rem populi Romani restituentibus.
  
17. Finito ex maxima parte, nisi quae Nolani belli manebant reliquiae, Italico bello, quo quidem Romani victis adflictisque ipsi exarmati quam integri universis civitatem dare maluerunt ...
 

Traduction française