Lex de provinciis praetoriis ( Blümel )

LEX DE PROVINCIIS PRAETORIIS, VULGO LEX DE PIRATIS PERSEQUENDIS

Law concerning piracy

( 101-100 BC )

( W. Blümel, Die Inschriften von Knidos, I, Bonn, 1992, n. 31 ).

Delphi Copy, Block A

[---] κοινὸν {vac.} | [--- πρὸ]ς τὸν δῆ-|[μον ---]Α ἵνα ἐγνω-|[?κέναι ἡμᾶς εἰδῆτε ---] τοῦ δήμου γν-|[ώμη ---] τούτων αὐτῷ | [---] Παμφυλία καὶ Λυ-|[κ ---]ΑΙ εἴτε [α]ὐτὸν κατα | [--- σ]τρατηγὸν διαδε-|[?χόμενον ---] νόμος ἔστω ὥσπερ | [---]ΣΑΝ ὃ ἂν αὐτ[.....] | [--- ἐλ]ασσον̣[........] | [---]Π[.........]

Cnidos Copy, Column II

Cnidos Copy, Column III

[των {μισθωσάντων} | [--- c.5 ---] . είας βασιλέως ἐθνῶν τε δόγμα | [ἔστ]ω̣, εἴς τε ἕκαστον πρᾶγμα γνώμη ἔσ-|[τ]ω̣. μήτε τις τούτοις τοῖς π̣ρ̣ά̣γμασιν ὑπεναν-|τίως τοῖς ἐν τῶι νόμωι, ὃν Μάαρκος Πόρκιος | Κάτων στ̣ρ̣α̣τ̣η̣γ̣ὸ̣ς̣ ἐκ̣ύ̣ρ̣ω̣σε πρὸ ἡμερῶν ε̣ʹ τ̣-|ῶν Φηραλ̣ίων, ἐκτὸς τῆς ἐπαρχείας ἐκτασ-|σέτω μήτε ἀγέτω τ̣ι̣ς̣ μήτε πορευέσ-|θω τ̣ι̣ς̣ δ̣ι̣’ ἃ̣ ἑ̣κάσ̣[τοτε] ἐ̣π̣άξει εἰδὼς δόλωι | πο̣νηρῶι, μ̣ή̣τ̣ε̣ τ̣ι̣ς̣ ἄ̣ρ̣χων μ̣ή̣τ̣’ ἀντάρχων | ἐκτὸς τῆς ἐπαρχείας, <ἐφ’> ἧ̣ς αὐτὸν ἐπαρχείας̣ κα-|τὰ τοῦτον τὸν νόμον εἶναι δεῖ ἢ δεήσει, | εἰ μὴ ἀπὸ συγκλήτου γνώμης πορεύεσ-| θαι μήτε προαγέτω εἰ μὴ διαπορείας ἕνε-|κεν ἢ δημοσίων χάριν πραγμάτων, τούς τε ἑ-|αυτοῦ κωλυέτω {εἰδὼς} ἄνευ δόλου πονηροῦ. | οἵτινες δῆμοι ἅ τε ἔθνη, ὅταν τοῦτον τὸν νό-|μον ὁ δῆμος κυρώσηι, βασιλεῖ βασιλεῦσιν δή-|μοις τε, πρὸς οὓς φιλία συμμαχία <τε> τῶι δή-|μωι Ῥωμαίων ἐστίν, φόρους προσόδους | τε στρατιώτας τε < > τελῶσιν, ἐν τούτωι | τῶι νόμωι οὐκ ἠρώτηται. | στρατηγὸς ἀνθύπατός τε ὁ{ς} τὴν Ἀσίαν ἐπαρ-|χείαν διακατέχων, οὗτος ὧι ἔλασσον Λυ-|καονίαν διακατέχηι, ὧι τε ἔλασσον τούτου | ἡ ἐπαρχεία Λυκαονία <ἦι>, καθὼς καὶ πρὸ τοῦ τοῦ-|τον τὸν νόμον κυρωθῆναι ὑπῆρχεν, ἐν̣ | τούτωι τῶι νόμωι οὐκ ἠρώτηται. | ὕπατος ὁ πρῶτος γενόμενος γράμματα | πρὸς τοὺς δήμους πολιτείας τε πρὸς οὓς | ἂν αὐτῶι φαίνηται ἀποστελλέτω τὸν δῆ-|μον τὸν Ῥωμαίων ἐν ἐπιμελείαι, ὥστε τοὺς | πολίτας Ῥωμαίων καὶ τοὺς συμμάχους Λα-|τίνους τε τῶν τε ἐκτὸς ἐθνῶν, οἵτινες ἐν | τῆι φιλίαι τοῦ δήμου Ῥωμαίων εἰσίν, μετ’ ἀσ-|φαλείας πλοΐζεσθαι δύνωνται, τήν τε Κιλι-|κίαν διὰ τοῦτο τὸ πρᾶγμα κατὰ τοῦτον τὸν νό-|μον ἐπαρχείαν στρατηγικὴν πεποιηκέναι· | ὁμοίως τε πρὸς τὸν βασιλέα τὸν ἐν Κύπρωι δι-|ακατέχοντα καὶ βασιλέα τὸν ἐν Ἀλεξανδρεί-|αι καὶ Αἰγύπτωι βασιλεύοντα καὶ πρὸς βασιλέ-|α τὸν ἐπὶ Κυρήνηι βασιλεύοντα καὶ πρὸς βασι-| vacat

Cnidos Copy, Column IV

[λεῖς {βασιλεῖς} τοὺς ἐν Συρίαι βασιλεύοντας

Delphi Copy, Block B

[--- ἢ δημ]ο̣σίων χάρ̣[ιν πραγμάτων ---] | [--- πρὸς οὓς συμμαχία κ]αὶ φιλία ἐστὶν τῶι [δήμωι τῶι Ῥωμαίων ---] | [--- ἐν τούτω]ι τῷ νόμωι οὐθὲν ἠ[ρώτηται. ---] | [--- δια]κα̣τ̣έ̣χ̣ει, ὧι ἔλασσον αὐτῶι ἐ[παρχεία Λ]υκαονίας ἔσται, καθ[ὼς ---] | [--- ὕ]πατος ὃς ἂν πρῶτος γένητ[αι γράμμ]ατα πρὸς τοὺς δήμους π[ολιτείας τε] | [πρὸς οὓς ἂν αὐτῶι φαίνηται ἀποστελλέτω ---]σει, ὅπως πολῖται Ῥωμαίων σύ̣[μμαχοί] τε ἐκ τῆς Ἰταλίας Λατῖνοι τά τε̣ [ἐκτὸς ἔθνη], | [οἵτινες ἐν τῆι φιλίαι τοῦ δήμου τοῦ Ῥωμαίων εἰσίν, κατὰ θ]άλασσαν ἀσφαλῶς πλεῖν δύνω[νται], τήν τε Κιλικίαν διὰ ταύτας τὰς αἰτίας ἐ[παρχείαν] | [στρατηγικὴν πεποιηκέναι· --- ὁμοίως τ]ε̣ καὶ πρὸς τὸν βασιλέα τὸν ἐν τ̣[ῇ ν]ήσῳ Κύπρωι βασιλεύοντα καὶ πρὸς τὸν βασιλ[έα τὸν ἐν Ἀλε]-|ξανδρείαι καὶ Αἰγύπ̣[τωι βασιλεύοντα καὶ πρὸς τὸν βασιλέα τὸν ἐπὶ Κυ]ρήνῃ βασιλεύοντα καὶ πρὸς τοὺς βασιλεῖς τοὺς ἐν Συρίαι βασιλεύον[τας, πρὸς οὓς] | φιλία καὶ συμμαχία ἐ[στὶ τῶι δήμωι τῶι Ῥωμαίων, γράμματα ἀποστελλέ]τω καὶ ὅτι δίκαιόν ἐστ̣[ιν αὐ]τοὺς φροντίσαι, μὴ ἐκ τῆς βασιλείας αὐτ[ῶν μήτε] τῆ[ς] | χώρας ἢ ὁρίων πειρατὴ[ς μηδεὶς ὁρμήσῃ, μηδὲ οἱ ἄρχοντες ἢ φρούραρχοι οὓς κ]αταστήσουσιν τοὺ[ς] πειρατὰς ὑποδέξωνται, καὶ φροντίσαι, ὅσον [ἐν αὐ]τοῖς ἐσ[τι] | τοῦτο, ὁ δῆμος ὁ Ῥωμαίω[ν ἵν’ εἰς τὴν ἁπάντων σωτηρίαν συνεργοὺς ἔχῃ. ταῦτά τε τὰ] γράμματα [πρὸς] τοὺς βασιλεῖς κατὰ τὸν νόμον τοῦτον ἀποστελ[λόμ]ενα τοῖς ἀ[πὸ] | Ῥ̣ο̣δίων πρεσβευτα̣ῖ̣ς [δότω ---]ο̣υ̣[.. ὅπω]ς ὁ περὶ τούτων ἔχων τὴν ἐπιμέλειαν φροντίσῃ [τῆ]ς ἀσφαλεία[ς αὐ]-|[τῶν τοῖς νόμοις καὶ δι]καίοις [ἀκολούθως. — εἰ κα]τ̣ασταθήσονται καὶ δεήσει, ὡς ἂν προαιρῶνται, πρὸς τὴ[ν] σύνκλητον ὡ[σαύ]-|[τως ἀν]α̣φερέτω, καὶ ἡ σύγκλητο̣[ς, καθὼς ἂν αὐτῇ φαίνηται ἐκ τῶν δημοσίων πραγμάτων] π̣ίστεώς τε ἰδίας, βουλευέσθω. ὅσα τε ὑπὲρ τούτου [τ]οῦ πράγματος ἡ [σύγ]-|κλητος [δ]ογματίσῃ, ἄρχων ἢ ἀντά[ρχων πᾶς φροντισάτω ἐργασίαν τε δότω ἐκ τοῦ δοκοῦντ]ος εἶναι, ὅπως οὕτως γένηται. — ὕπατος, ὧι ἂν γένηται ὃς ἄν τ’ ἐ[πιστα]-|τῇ, ὅπως οὗτος ταῖς πρεσβε[ίαις σύγκλητον διδῶι, τοῖς πρεσβευταῖς τοῖς ἀπὸ τοῦ δή]μου τοῦ Ῥοδίων, οἵτινες ἂ<ν> ἐν Ῥώμηι ὦσιν, σύγκλητο<ν> ἐκτὸ[ς τῆς] | συντάξεως δότω· τούτους [τε τοὺς πρεσβευτὰς --- ἐκτ]ὸς τῆς συν[τ]άξεως εἰς τὴν σύγκλητον εἰσαγέτω, [τ]ῆς τε συγ[κλήτου] | δόγμα φροντισάτω ἵνα γένητ̣[αι, ἐπειδὰν αὐτοὺς κατὰ τοῦτον τὸν νόμον, εἴτε νό]<μ>ος ἐστὶν εἴτε δήμου γνώμη ἐστίν, εἰσαγειοχὼς ᾖ· τοῦτό τε ἀζ̣[ημίῳ αὐτῷ] | ἐξέστω ποιῆσαι. — στρατη̣[γὸς ἀνθύπατός τε, --- ε]ἰς Ἀσίαν ἐπαρχείαν Γαίωι Μαρίωι καὶ Λευκίωι Οὐαλερίωι [ὑπάτοις] ἐπα[ρχ]εία ἐ[γέ]-|νετο, γράμματα πρὸς τοὺς δήμο[υς πολιτείας τε ἀποστειλάτω καὶ πρὸς] τοὺς βασιλεῖς τοὺς ἐπάνω γεγραμμένους, ὁμοίω[ς δὲ πρὸς οὓς] κ̣αὶ ὁ ὕπατος κατ[ὰ] | τοῦτον τὸν νόμον γράφειν κα[θὼς ἂν αὐτῷ δοκῇ καλῶς ἔχειν ἀξιώσει. καὶ τούτου τοῦ] ν̣όμου ἀντίγραφον ἀποστειλάτω πρός τε τὰς πόλει[ς καὶ πολ]ιτείας πρὸς οὓς κατὰ | τοῦτον τὸν νόμον ἀποστέλλε[ιν δεῖ γράμματα καὶ φροντισάτω, ὅσον ἂν ἐ]ν δυνατῷ ᾖ, {ὅπως} ὅσ’ ἂν γράμματα κατὰ τοῦτον τὸ[ν νό]μον πρὸς οὓς ἂν ἀποστελεῖ, ὅ-|πως ἀποδοθῇ κατὰ τὸν νόμον τ[οῦτον· καὶ ἀκολούθως τοῖς αὐτῶν ἐπιτηδε]ύμασιν, πρὸς οὓς ἂν κατὰ τοῦτον τὸν νόμον γράμ[ματα ἀπ]ε̣σταλμένα ᾖ, εἰς δέλτον χαλ-|κῆν γράμματα ἐνκεχαραγμέ[να ἔστω, εἰ δὲ μὴ ἐν λίθῳ μαρμαρίνῳ ἢ κ]αὶ ἐν λευκώματι, ὅπως ἐν ταῖς πόλεσι ἐκκέ[ηται ἐν ἱερῷ] ἢ ἀγορᾶι φανερῶς, ὅθεν δυνή-|σονται ἑστακότες ἀναγινώσ[κειν ὀρθῶς. καὶ οὗτος μὴ ἄλλ]ως ἢ οὕτως γραψάτω ἵνα ταῦτα π̣α[ντα]χ̣οῦ [γένηται. οἵ τε ἄλλ]οι οἷς ἂν ἄρχωσιν ταῦτα ποι[ησά]-|τωσαν. ὅσοι ἂν κατὰ τοῦτον τὸν [νόμον τὴν ἐπιμέλειαν ἔχωσιν, ὅπως οὕτως γένη]ται φροντισάτωσαν. {vac.} στρ[ατηγὸς ἀντιστράτηγος ἢ ἀνθύ]πατος, οἵτινες κατὰ τοῦτο[ν] | τὸν νόμον, εἴτε δήμου γνώμη εἴηι [εἴτε νόμος, ἢ κατὰ συγκλήτου δόγμα τὴν Μα]κεδονία<ν> ἐπαρχείαν ἕξει ἔχε̣[ι, εὐθὺς εἰς Χερσόνησον καὶ Και]νικήν, ἧς Τίτος Δείδιος ἡγούμενο[ς] | ἐκράτησεν, πορευθήτω· τοῦ τε ἐπαρ̣[χεία --- ἔσ]τω, ταύτην τε τὴν ἐπαρχε̣[ίαν ---ποιεί]τω τε, καθὼς ἂν αὐτῶι δοκῇ κα-|λῶς ἔχειν, ὅπως τὰς δημοσίας προ[σόδους αἳ ἂν ἐν ἐκείνηι τῆι ἐπαρχε]ίαι ὦσιν καρπεύωντα̣[ι --- δ]εήσει· οὗτός τε ἑκάστου ἐνιαυ-|τοῦ μὴ ἔλασσον ἡμερῶν ἑξ[ήκοντα --- τόποι]ς πρὸ τοῦ ἄλ[λον --- ὅσ]ον ἂν δ̣υν̣α̣[τὸς ᾖ], ὅπως αὐτο[ί], | [πρ]ὸς οὓς ἂν τῶι δήμωι τῶ[ι Ῥωμαίων φιλία καὶ συμμαχία ἐστίν, --- ὅπω]ς οὗτος [ὁ] | [στρα]τη[γὸς ἢ ἀνθύπατος

Cnidos Copy, Column IV

θαι̣[---] | τε[--- c.7 ---] κατὰ τοῦτον τὸν νόμον τὴν ἐ̣π̣ι̣μ̣έ̣-|λ̣ε̣ι̣α̣[ν δια]κ̣α̣τ̣έχωσιν, ἵνα οὗτος ὁ νόμος οὕτως γέ̣ν̣-|ητα[ι κύρι]ο̣ς̣ φροντιζέτωσαν. | στρα̣τ̣η̣[γὸς] ἀ̣ν̣[τι]σ̣τ̣ρ̣ά̣τηγος ἀνθύπατός τε, ὃς ἂ[ν] | κ̣α̣τ̣ὰ [τοῦτ]ο̣ν̣ [τ]ὸ̣ν̣ ν̣όμον ἢ ψήφισμα ἢ συνκλήτου δό-|γ̣μ̣α̣ [τὴν] Μ̣ακεδονίαν ἐπαρχείαν διακατέχηι διακαθέ-|ξε̣[ι, ε]ὐ̣[θὺ]ς ε̣ἰς Χερσόνησον Καινεικήν τε, ἣν Τί-|τος Δ̣[είδιο]ς πολεμῶν δορίκτητον ἔλαβεν, πο-|ρ[ευέ]σ̣θ̣ω̣· οὗ τε ἐπαρχεία Χερσόνησος τε Και-|νε̣ι̣κ̣ή̣ [ἐστι]ν̣, ταύτην {τε} τὴν ἐπαρχείαν ἅμα | με[τ]ὰ τῆς Μακεδονίας διακατεχέτω ποιείτω τε, | ὅπως α̣ὐ̣τῶι ἂν κάλλιστα δοκῆι γεγονέναι, ἵ-|να ταῖς δημοσίαις προσόδοις ταῖς ἐν ἐκείνηι | τῆι ἐπα̣[ρ]χ̣είαι οὔσαις κατὰ τὸν νόμον καρπίζω̣ν-|ται, οὓς ἄν ποτε ταύταις ταῖς δημοσίαις προσό-|δοις κα[ρ]πίζεσθαι δεήσει· οὗτός τε καθ’ ἕκαστον | ἐνιαυτὸν μὴ ἐλάσσω ἐν ἐκείνοις τοῖς τόποις | πρὸ το[ῦ] αὐτῶι ἕτερον διαδέξασθαι ἡμερῶν ἑξή-|κοντα ἔστω ἐργασίαν τε δότω ὡς ἂν δυνα-|τὸς ἦι ποιεῖν, {ὥστε} πρὸς οὓς πρὸς τὸν δῆμον | τὸν Ῥωμαίων φιλία συμμαχία τέ ἐστιν ὅπως | τῶν ὁρ̣ίων μὴ ἐξωθῶνται μήτε τις αὐτοῖς ἔ̣τ̣ι̣ | πόλεμ̣ος μήτε ἀδικήματα γίνηται· ἵνα τε οὗτος | ὁ στρατ̣ηγὸς ἢ ἀνθύπατος {τε} ὁ {τε} τὴν τῆς Μακεδο-|νίας ἐπ̣αρχείαν διακατέχων πρὸ τοῦ ἐκ τῆς ἐπαρ-|χείας ἐ̣κχωρεῖν κατὰ τὸ τῆς συνκλήτου δόγμα | τὸ ἐπ’ α̣ὐτὸν γενόμενον ὅρια τῆς Χερσονήσου τῆς | προσόδο̣[υ] σ̣τήσῃ, οὕτως καθὼς ἂν αὐτῶι δοκῇ κάλλισ-|τα γεγ[ο]νέναι, ὡς τάχιστα. | ἐὰν οὗτ[ο]ς ὁ στρατηγός, ὧι τῆς Ἀσίας Μακεδονίας τε | ἐπαρ[χ]ε̣ί̣α ἐγένετο, τῆς ἀρχῆς αὑτὸν ἀπείπηι ἢ ἀπείπη-|ται ὡ̣ς̣ ἐ̣ν ἐπιταγῆι, ἐξουσία πάντων πραγμά-|των ἐ̣[π]ιστροφήν τε ποιεῖσθαι, κολάζειν, δικαιοδοτεῖν, | κρείνε̣ι̣[ν, κ]ριτὰς ξενοκρίτας διδόναι, ἀναδόχων κτημά-|των ΤΕ[.]Γ̣ΑΡΟΔΟΣΕΙΣ ἀπελευθερώσεις ὡσαύτως κα-|τὰ τὴν δ̣ικαιοδοσίαν ἔστω καθὼς ἐν τῆι ἀρχῆι ὑπῆρ-|χεν· οὗ[τ]ός τε ὁ ἀνθύπατος ἕως τούτου ἕως ἂν | εἰς πόλ̣[ι]ν̣ Ῥ̣ώμην ἐπανέλθηι ἔστω. | ἐὰν οὗτος ὁ ταμίας ἢ ἀντιταμίας, ὧ<ι> τῆς Ἀσίας Μακεδο-|νίας τε [τα]μ̣εία ἐγένετο, τῆς ἀρχῆς αὑτὸν ἀπείπῃ | ἢ ἀπεί[π]η̣ται̣, ὁμοίως τῶν χρημάτων τῶν δη-| vacat

Cnidos Copy, Column V

[μοσίων {δη|[μοσίων} φροντιζέτω

Delphi Copy, Block C

[---] | [---]ειν ἀναφέρει[ν κατὰ δι]-|[καιοδο]σ̣ίαν κα[θὼς ἕως --- εἰ]ς Ῥώμην εἰσῆλθεν̣. [ταμίας ἢ] | [ἀντιτ]αμίας, ᾧ ἡ Ἀσία Μακεδο[νία τε ταμιεία ἐγένετο, ἐὰν --- ἀπείπηται, ὁμοίως] φροντιζέτω τῶν δημοσ̣[ίων] | [χρημ]άτων καὶ ζημιούτω παρὰ Ῥ̣[ωμαίων ---]Ε̣Γ̣Κ̣[--- ὡς ἐν ταμι]ε̣ίαι ὅτε ἦρχεν̣· οὗτός τε ἀν<υ>[πεύθυ]-|[νος] ἔστω ἕως ἂν εἰς Ῥώμην ε[ἰσέλθῃ ---]ΝΣΥ[--- ὅσα κ]α̣τὰ τοῦτον τὸν νόμον δεῖ πο̣[ι]-|[εῖν] ποείτω, μήτε τις ἄρχων μ̣[ήτε τις ἀντάρχων αὐτὸ]ν κα[τακωλυέτω, ᾧ, ὡσαύτως καθὼς τα]ῦτα κατὰ τὸν νόμον τοῦ-|[τον] δεῖ γείνεσθαι, ἔλασον ὅ ἐστι [τεταγμένον γένητ]α̣ι. <—> στρατ[ηγὸς ἢ ἀνθύπατος, ᾧ] ἡ Ἀσία ἢ Μακεδονία ἐπαρχεία ἐστίν, | [ὅδ’] ἐν ἡμέραις δέκα ταῖς ἔγγιστα, αἷς ἂν γν[ωρίσῃ τοῦτον τ]ὸν νόμον τ[ῶι δήμωι κεκυρῶσθαι ἐ]ν τῆι ἐκκλησίαι, ὀμνυέτω ὅτι ὅσ’ | [ἂ]ν ἐν τούτωι τῶι νόμωι κελεύει ποιεῖν, πάντα ποιείτω, οὔτε ὑπεναν̣[τίον τι ποιήσει ἄνευ] δόλου πονηροῦ. {vac.} ἄρχοντες, οἵτινες | [ν]ῦ̣ν εἰσιν ἐκτὸς τῶν δημάρχων καὶ ἐπάρχων, οὗτοι ἐν ἡμέραις πέντε τ̣[αῖς ἔγγιστα αἷς ἂν] ὁ δῆμος τοῦτον τὸν νόμον κυρώσῃ, ὅσοι μετὰ | [ταῦ]τ̣α ἀρχὴν ἕξουσι ἐκτὸς ἐπάρχων, οὗτοι ἐν ἡμέραις πέντε ταῖς ἔγγιστα, [αἷς ἕκαστος αὐτῶ]ν εἰς τὴν ἀρχὴν εἴσεται, οἵτινές τε αὐτῶν ἐν Ῥώμ[ῃ] | [εἰσίν], ὀμοσάτω τὸν Δία καὶ τοὺς θεοὺς τοὺς πατρώιους {ποιήσειν}, ὅσα ἐν τούτωι τῶι νόμωι κατακεχώρισται, πάντα ποιήσειν, καὶ φροντίσαι ὅπως γέ-|[νητα]ι, μήτε ὑπεναντίον τούτωι τῶι νόμωι ποιήσειν, μήτε ποιήσειν ὧι τις ἄλλος ποιήσῃ, μήτε ἄλλως ποιήσειν ἢ ἐν τούτῳ τῶι νόμωι ἐστὶν ὅπως γένη-|[ται]. — ὑπεναντίον τούτῳ τῷ νόμῳ μή τις ποείτω ἄνευ δόλου πονηροῦ· ὅσα τέ τινας κατὰ τοῦτον τὸν νόμον δεῖ ποεῖν ποείτ<ω>, μήτε τις ποείτω ᾧ ο[ὗ]-|τος ὁ νόμος κατὰ παρεύρεσιν ἀκυρωθῇ ἄνευ δόλου πονηροῦ, μήτε τις ποείτω μήτε ἐπικρινάτω, ὧι ἔλασσον ὅσα δεῖ κατὰ τοῦτον τὸν νόμον γένηται· καὶ̣ | οὓς {δεῖ} ποιεῖν ὀμνύειν δεῖ, ποιείτωσαν καὶ ὀμνυέτωσαν ἢ ὧι ἔλασσον ἢ ἄλλως τι γένηται {ἄλλως} ἢ ἐν τούτωι τῶι νόμῳ γεγραμμένον ἐστίν. τῶι τε ὑ-|πεναντίον τούτωι τῶι νόμωι ποιοῦντι ἢ ἐπικρίναντι, ὅσα τε κατὰ τοῦτον τὸν νόμον μὴ ποήσῃ ἢ μὴ κατὰ τοῦτον τὸν νόμον ὀμόσῃ, ὅπως αὐτῶι | [ἀ]ζημίωι μὴ ἐξῇ εἶναι, μήτε ἔλασσον <ὅς ἂν> αὐτὸν κρῖναι βούληται ἐξέστω. — ἐάν τις ὑπεναντίον τῶι νόμωι τούτωι τι ποιήσῃ, εἴ τέ τι οὓς δεῖ κατ[ὰ] | τ̣ο̣ῦτον τὸν νόμον τι ποιῆσαι <ἢ ὀμόσαι> μὴ ποιήσῃ ἢ μὴ ὀμόσῃ, ἐάν τέ τις τούτωι τῶι νόμωι ἔλασσον ποιήσῃ ἢ ἄλλως {ὑπεναντίον ποιήσῃ} ἢ ἐν τούτωι τῷ νό̣-|[μω]ι γεγραμμένον ἐστὶν ποιήσῃ ἢ ἐπικρίνῃ ἢ παρανομήσῃ δόλωι πονηρῶι, οὗτος νόμω<ν> σηστερτίω<ν> μυριάδας εἴκοσι κ[α]θ’ ἕκαστον εἶδος ὃ ἂν παρανομή-|σῃ <δοῦναι κατάκριτος ἔστω>· καὶ ἐάν τι μὴ ποιήσῃ ἄλλως ἢ ἐν τούτωι τῶι νόμωι γεγραμμένον ἐστί[ν], καὶ ὃ ἂν ἄλλ̣ως ποιήσῃ <ἢ> ἐν τῶι νόμωι τούτῳ κατακεχώρισται, τῶι δήμωι τοῦτο̣ | τὸ χρῆμα ὀφειλέτω δοῦναι· ταῦτά τε τὰ χρήματα ὁ βουλόμενος, ὅστις ἐ[ν] ταύτηι τῆι πολιτείαι γεγενημένος ἐστὶν ἐλεύθερος, ὅσοις κατὰ τοῦτον τὸν νό-|μον χρήματα ἐναιτήσει<ν> καὶ κρίνεσθαι ἐξῇ, οὗτοι ἀγέτωσαν καὶ κρινάτωσαν τό τε ὄνομα καταφερέτωσαν πρὸς τὸν περὶ τούτων· μήτε τις ἄρχων μήτε τ̣ι̣[ς] | ἀντάρχων ποιείτω ὧι ἔλασσον κριθῇ, μήτε κωλυέτω ὧι ἔλασσον ταῦτα τὰ χρήματα εἰς ἀμφισβήτησιν γένηται καὶ ἀπαιτηθῇ καὶ κριτήριον γένητα̣ι̣ [καὶ] | ἀποκατασταθῇ τὰ χρήματα. ὃς ἂν ὑπεναντίον τούτων τι ποιήσῃ ἢ κωλύσῃ ἢ ἐπικρίνῃ, ὁμοίως καὶ οὗτος καθ’ ἕκαστον εἶδος ζημιούσθω, ὥσ[περ] | εἰ ὑπεναντίον τούτωι τῶι νόμωι ἦι πεποιηκὼς ἢ ὥσπερ εἴ τι κατὰ τοῦτον τὸν νόμον ἔδει ποιεῖν {καὶ} οὐκ ᾖ πεποιηκώς, ὁμοίως καὶ οὗτος ζημιούσθω κ[α]-|θότι καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων γέγραπται. — ὅσα χρήματα κατὰ τοῦτον τὸν νόμον ἀπαιτηθῇ, ἐὰν ταῦτα τὰ χρήματα, ὅταν ἀπαιτηθῇ, ὅθεν ἂν ἀπαιτηθῇ, μὴ̣ [λυθῇ, ὁ αὐ]-|τὸς στρ[ατ]η̣γός, πρὸς ὃν περὶ τούτου πρὸς τὴν ἀρχὴν προσαχθῇ, [ὡσαύτ]ω̣ς κριτήριον οὕτ̣ω̣ς δότω, ὅσον ἂν [ἐν αὐτῷ ᾖ, ὥστε τοῦ]τον παρ’ οὗ ἂν ἀπαιτη[θῇ κατὰ τοῦ]-|[τον] τὸν νόμον τῶι δήμωι δια̣[λύσειν ἀπροφ]α[σίστ]ως. οὗτός τ[ε τοῦ]τ̣ο τὸ πρᾶγμ̣[α ---].Ε κριτῶν̣ [---]ΑΝΤ[---] | [---]ΤΟ[---]ΤΗΣ[---]

Cnidos Copy, Column V

[--- κατὰ] | τ̣ο̣ῦ̣τ̣ο̣ν̣ τ̣ὸ̣ν̣ ν̣ό̣μ̣ο̣ν̣ [---]-|ε̣ί̣α̣ς̣ [--- ἀ]-|πεδίδοτ̣ο̣ τ̣ὰ̣ χ̣ρ̣ή̣μ̣α̣τ̣α̣, ἐ̣κ̣ τ̣ῆ̣ς̣ ἐ̣π̣α̣ρ̣χ̣ε̣ί̣α̣ς̣ [--- περὶ] | τούτου τ̣ο̣ῦ̣ π̣ρ̣ά̣γ̣μ̣α̣τ̣ο̣ς̣ Ε̣[--- κατὰ] | τοῦτ̣ο̣ν̣ τ̣ὸ̣ν̣ ν̣ό̣μ̣ο̣ν̣ κ̣α̣τ̣’ ἐ̣π̣α̣ρ̣χ̣ε̣ί̣α̣[ν ---] | α̣ὐτὸ̣ν̣ [---]Λ̣[---] | ἐκ τῶνδ̣ε̣ [---]θ̣ε̣[---] | ο̣ἷ̣ς̣ ἂ̣ν̣ [--- μεταπορευθη]-|σομένων [δὲ] π̣ρ̣α̣γ̣μ̣ά̣τ̣ω̣ν̣ [τούτων ---]-|μενος [---] | μετὰ τῶν ὑπο[---] | [--- πρα]γμ̣ά̣τ̣ω̣ν̣ [---] | π̣αρὰ τούτ̣ο̣υ̣ τ̣ε̣ τεσσαράκοντα πέντε [--- ταῦ]-|τα οὕτως ὡς ἐκείνου ὧι περὶ τούτου τοῦ π[ράγματος --- λ]-|άχ̣ω̣σιν [--- τεσ]-|σαράκοντα πέντε πα̣ρ̣ό̣ν̣τ̣ε̣ς̣ τῷ̣ ὑ̣π̣ο̣σ̣τη̣σ̣α̣[---] | μεταπορίπτειν, ἕνα ἕκαστος ἵνα ἀπολέγωνται ἀ[νὰ μέρος μέχρι τούτου] | ἕως ἂν δεκαπέντε λοιποὶ ἔ̣σω̣νται. ὃ̣ς αὐτὸς [μὴ δύνηται, ποιείτω ὁ] | ὑπὲρ ἐκείνου ἄρχων ὃν ἀνθ’ ἑαυτοῦ τῶν Ε̣[---] | μέχρι τούτου ἕως <ἂν> δεκαπέντε ἔ̣σω̣ντα[ι --- περὶ τούτου τοῦ] | πράγματος εἰς ἐκείνους δεδομένοι περί [τε ---] | ἐκεῖνοι κρείνωσιν ὀμωμοκότες παρὰ τ̣ῶ̣[ι --- c.9 --- ποιείτω] | τε ὅπως τοῦτο τὸ πρᾶγμα ἐν ἡμέραις δ̣ε̣κ̣α̣[πέντε ταῖς ἔγ]γ̣ι̣σ̣τ̣α̣ ἐ-|ν αἷς πρὸς αὐτὸν περὶ τούτου τοῦ πράγματος [προσαχθῆι π]ρ̣οσ-|κριθῆι. καὶ καθὼς ἐκείνωι τὸ πλέον μέρος ξενοκ[ρίτων περὶ τ]ο̣ύ̣τ̣ο̣υ̣ | τοῦ πράγματος γνώμην ἀπεφήναντο, [---]ον ἐᾶ-|σαι ποιείτω. εἴς τε τοῦτο <τὸ> πρᾶγμα ὅτ̣αν μεταπ[ορεύθηται] μά̣ρ̣τυ-|σιν προσαγγεῖλαι μέχρ’ εἴκοσι δοθήτω ἐξουσ̣[ία καὶ πρὸς] ἐ̣κ̣ε̣ῖ̣-|νον μὴ ἄλλως ε̣ἰς τοῦτο τὸ πρᾶγμα μαρτυρί̣[αν καλείτω] ὥ̣σ̣τ̣ε | λέγειν, ἢ {ὡς} καθὼς ἂν εἰ ἐκείνου ὄνομα περὶ χρ̣[ημάτων αὐ]τ̣ῶν με̣-|ταπορευθησομένων προσπεφωνημένον ᾖ, ἵν̣[α αὐτὰ ---] ἐπεδί-|δου, μαρτυρίαν τε ἐξῆι λέγει<ν>. ὅστις κατὰ τοῦτον τ̣[ὸν νόμον κα]τα-|λελυμένος ἔσται ὥστε προκρίματος ἀδίκου χ[άριν μή τι γεγ]ονέ-|ναι, περὶ τούτου τοῦ πράγματος ἐφ’ οὗ οὕτως [καταλελυμέ]νος | ἔσται κατὰ τοῦτον τὸν νόμον μὴ ἔνοχος ἔστ[ω καὶ τῶν χρημ]ά̣των | περὶ τούτου τοῦ πράγματος κατὰ τοῦτον τὸν νόμ[ον ὑπεύθυν]ο̣ς | μὴ ἔστω. ὃς κατὰ τοῦτον τὸν νόμον κατάκριτος [ἔσται, ὅσων] ἂν | ἕκαστος αὐτῶν χρημάτων ὅθεν μεταπεπόρ̣[ευται κατ]ὰ τοῦ-|τον τὸν νόμον κατάκριτος ἔσται, τοσοῦτο χρῆμ[α ὃς ἄρχω]ν τοῦτο | τὸ κριτήριον διήκουσεν ἐκ τῶν ὑπαρχόντων αὐ̣[τῶι χρημάτω]ν | εἰσοδιασάτω ἀποκαταστῆσαί τε ποιείτω. ὅ̣σον̣ [ἂν ἐκεῖνο]ς̣ οὕ-|τως εἰσοδιάσηι ἢ ἀποκαταστήσηι, τὸ ἥμισυ{ν} τ[ούτου <τοῦ> χρή]ματος | εἰς τὸ δημόσιον πρὸς τὸν ταμίαν ἀποκαταστη̣[σάτω ---] τὸ δὲ ἥ-|μισυ τηρεῖν ὧι δότωι καὶ ἀποδοθῆναι ποιείτω̣. [καὶ ἀπὸ τού]των | τῶν χρημάτων τούτωι κριτηρίωι κατὰ τοῦτ̣[ον τὸν νόμ]ον με-| vacat

Cnidos Copy, Column VI

[ταπορευθέντων {με|[ταπορευθέντων}

►  Bibliography


Homolle, BCH, 21, 1897, p. 623 ; Cagnat, CRAI, 48, 1904, pp. 532-533 ; Foucart, JS, 1906, p. 569 ; Rotondi, Leges publicae populi Romani, Milano, 1912, pp. 371 and 373 ; Wilhelm, JÖAI, 17, 1914, 98 ; Pomtow, Klio, 17, 1921, pp. 170-174 ; Colin, RA, 18, 1923, pp. 289-294 ; Hondius, SEG, I, Leiden, 1923, n. 161 = SEG, III, Leiden, 1927, n. 378 ; Cary, CR, 38, 1924, pp. 60, 162-164 ; Colin, BCH, 48, 1924, pp. 58-96 ; Cuq, CRAI, 1924, pp. 284-294 ; Cuq, RA, 19, 1924, pp. 208-214 ; Dobiàs, Listy Fil., 1924, pp. 13-20 and 94-104 ; Levi, RFIC, 2, 1924, pp. 80-86 = Il tribunato della plebe, Milan, 1978, pp. 87-92 ; Ormerod, Piracy in the Ancient World, Liverpool, 1924, 242 ; Colin, RA, 21, 1925, pp. 342-351 ; Cuq, RA, 21, 1925, p. 366 ; Cuq, RHD, 1925, pp. 541-565 ; Dobiàs, Listy Fil., 1925, pp. 65-75 ; Levi, Atti Ac. Torino, 60, 1925, pp. 354-362 = Il tribunato della plebe, pp. 92-97 ; Ormerod, CR, 39, 1925, pp. 15-16 ; Stuart Jones, JRS, 1926, pp. 155-173 ; De Sanctis, RFIC, 5, 1927, pp. 557-558 = Scritti minori, VI, Roma, 1972, pp. 759-760 ; Carcopino, REG, 42, 1929, pp. 326-327 ; Colin, Fouilles de Delphes, III, 4, 1, Paris, 1930, pp. 34-52, n. 37 ; Carcopino, Mél. Glotz, I, Paris, 1932, pp. 117-132 ; Riccobono, FIRA I, Firenze, 1941, pp. 121-131, n. 9 ; Luzzatto, Arch. Dr. Privé, 1953, pp. 86-89 ; Wenger, Die Quellen des römischen Rechts, Wien, 1953, p. 374 ; Bourne, Coleman-Norton & Johnson, Ancient Roman Statutes, Austin, 1961, pp. 60-61, n. 56 ; Hinrichs, Hermes, 98, 1970, pp. 471-502 ; Love, AJA, 76, 1972, pp. 61-76 ; Hassal, Crawford & Reynolds, JRS, 64, 1974, pp. 195-220 ; Lintott, ZPE, 20, 1976, pp. 65-82 ; Sherwin White, JRS, 66, 1976, pp. 1-34 ; Ferrary, MEFRA, 89, 1977, pp. 619-660 ; Girard & Senn, Les lois des Romains, Napoli, 1977, pp. 129-140, n. 10 ; Giovannini & Grzybek, MH, 35, 1978, pp. 33-47 ; Oliver, ZPE, 32, 1978, pp. 279-280 ; Sumner, GRBS, 19, 1978, pp. 211-225 ; Martin & Badian, ZPE, 35, 1979, pp. 153-167 ; Walbank, Althistorische Studien : H. Bengtson zum 70. Geburtstag dargebracht, Wiesbaden, 1983, pp. 131-147 = Selected papers, Cambridge, 1985, pp. 193-209 ; Sherk, Rome and the Greek East to the Death of Augustus, Cambridge, 1984, pp. 59-66 ; Freeman in Freeman & Kennedy, The Defence of the Roman and Byzantine East, Oxford, 1986, pp. 253-275 ; Badian, MH, 45, 1988, pp. 203-218 ; Blümel, Die Inschriften von Knidos, I, Bonn, 1992, n. 31 ; de Libero, Obstruktion, Stuttgart, 1992, p. 93 ; Pohl, Die römische Politik und die Piraterie, Berlin, 1993, pp. 216 ss. ; Crawford et al., Roman Statutes, I, London, 1996, pp. 231-270, n. 12 ; Mastrocinque, Studi sulle guerre mitridatiche, Stuttgart, 1999, p. 21 ; Santangelo, Sulla, the elites and the empire : a study of Roman policies in Italy and the Greek east, Leiden-Boston, 2007, p. 23 ; Avidov, Not reckoned among nations : the origins of the so-called "Jewish question" in Roman antiquity, Tübingen, 2009, p. 43.

►  Sources : Blocks discovered at Delphi between 1893 and 1896, and Cnidos in 1970.