| ROGATIO
MAECILIA METILIA AGRARIA ( 416 BC ) |
|
Livius, IV, 48 ( Nisard, Paris, 1864 ). |
| 1. Turbatores
uolgi erant Sp. Maecilius quartum et M. Metilius tertium tribuni
plebis, ambo absentes creati. 2. Ei cum
rogationem promulgassent ut ager ex hostibus captus uiritim diuideretur,
magnaeque partis nobilium eo plebiscito publicarentur fortunae —
3. nec enim ferme quicquam agri, ut in
urbe alieno solo posita, non armis partum erat, nec quod uenisset adsignatumue
publice esset praeterquam plebs habebat, — 4. atrox
plebi patribusque propositum uidebatur certamen. Nec tribuni militum,
nunc in senatu, nunc conciliis priuatis principum cogendis, uiam consilii
inueniebant, 5. cum Ap. Claudius,
nepos eius qui decemuir legibus scribendis fuerat, minimus natu ex patrum
concilio, dicitur dixisse 6. uetus se
ac familiare consilium domo adferre ; proauum enim suum Ap. Claudium
ostendisse patribus uiam unam dissoluendae tribuniciae potestatis per
collegarum intercessionem. 7. Facile
homines nouos auctoritate principum de sententia deduci, si temporum
interdum potius quam maiestatis memor adhibeatur oratio. 8. Pro
fortuna illis animos esse ; ubi uideant collegas principes agendae
rei gratiam omnem ad plebem praeoccupasse nec locum in ea relictum sibi,
9. haud grauate acclinaturos se ad causam
senatus, per quam cum uniuerso ordini, tum primoribus se patrum concilient.
10. Adprobantibus cunctis et ante omnes
Q. Seruilio Prisco, quod non degenerasset ab stirpe Claudia, conlaudante
iuuenem, negotium datur ut quos quisque posset ex collegio tribunorum
ad intercessionem perlicerent. 11. Misso
senatu, prensantur ab principibus tribuni. Suadendo monendo pollicendoque,
gratum id singulis priuatim, gratum uniuerso senatui fore, sex ad intercessionem
comparauere. 12. Posteroque die cum ex
composito relatum ad senatum esset de seditione quam Maecilius Metiliusque
largitione pessimi exempli concirent, 13. eae
orationes a primoribus patrum habitae sunt ut pro se quisque iam nec
consilium sibi suppetere diceret, nec se ullam opem cernere aliam usquam
praeterquam in tribunicio auxilio ; in eius potestatis fidem circumuentam
rem publicam, tamquam priuatum inopem, confugere ; 14. praeclarum
ipsis potestatique esse, non ad uexandum senatum discordiamque ordinum
mouendam plus in tribunatu uirium esse quam ad resistendum improbis
collegis. 15. Fremitus deinde uniuersi
senatus ortus, cum ex omnibus patribus curiae tribuni appellarentur.
Tum silentio facto ii qui praeparati erant gratia principum, quam rogationem
a collegis promulgatam senatus censeat dissoluendae rei publicae esse,
ei se intercessuros ostendunt. 16. Gratiae
intercessoribus ab senatu actae. Latores rogationis contione aduocata
proditores plebis commodorum ac seruos consularium appellantes aliaque
truci oratione in collegas inuecti, actionem deposuere. |
| |
 |