| TABULA
HERACLEENSIS, VULGO
LEX IULIA MUNICIPALIS Law ( of Caesar ? ) on municipalities ( 80-43 BC ) |
| CIL I2, n. 593 ( Epigraphik Datenbank Clauss/Slaby ). |
]
/ quem h(ac) l(ege) ad co(n)s(ulem) profiterei oportebit sei is quom
eum profiterei oportebit Romae non erit tum
quei eius / negotia curabit is e[a]dem omnia quae eum quoius
negotia curabit sei Romae esset h(ac) l(ege) profiterei / oportebit
item isdemque diebus ad co(n)s(ulem) profitemino / quem h(ac) l(ege)
ad co(n)s(ulem) profiterei oportebit sei is pup(illus) seive ea pu(pilla)
erit tum quei eius pup(illi) pu(pillae) ve tutor erit item eadem/que
omnia in iisdem diebus ad co(n)s(ulem) profitemino ita utei e[t] quae
quibusque di[e]bus eum eamve sei pup(illus)
pu(pilla)ve non / es(se)t h(ac) l(ege) profiterei oporteret / sei co(n)s(ul)
a[d] que[m] h(ac) l(ege) professiones fierei oportebit Romae non erit
tum is quem profiterei oportebit quod eum profiterei / oportebit ad
pr(aetorem) urb(anum) aut sei is Romae non erit adeum pr(aetorem) quei
inter peregrinos ius deicet profitemino ita utei / eum ad co(n)s(ulem)
sei tum Romae esset h(ac) l(ege) profiterei oporteret / sei ex eis co(n)s(ulibus)
et pr(aetoribus) ad quos h(ac) l(ege) professiones fieri oportebit
nemo eorum Romae erit tum is quem profiterei
oportebit / [q]uod eum profiterei oportebit ad tr(ibunum) pl(ebei) profitemino
ita ute[i] eum ad co(n)s(ulem) pr(aetoremque) urb(anum) eumque quei
inter peregri/nos ius deicet sei tum Romae esset h(ac) l(ege) profiterei
oporteret / quod quemquem h(ac) l(ege) profiterei oportebit is apud
quem ea professio fiet eius que(i) profitebitur nomen et ea quae pro/fessus
erit et quo die professus sit in tabulas publicas referunda curato eademque
omnia quae uteique in tabulas / rettulerit [i]ta in tabulam in album
referunda idque aput [f]orum et quom frumentum populo dabitur ibei ubei
frumen/tum populo dabitur cottidie maiorem partem diei propositum habeto
u(nde) d(e) p(lano) r(ecte) l(egi) p(ossit) / queiquomque frumentum
populo dab[i]t damdumve curabit nei qu[oi] eorum quorum nomina h(ac)
l(ege) ad co(n)s(ulem) pr(aetorem) tr(ibunum) pl(ebis) in ta/bula in
albo proposita erunt frumentum dato neve dare iubeto neve sinito quei
ad versus ea eorum qu[o]i frumentum / dederit is in tr(itici) m(odios)
I HS L(milia) populo
dare damnas esto eiusque pecuniae quei volet petitio esto
/ quae viae in urbem Rom(am) propiusve u(rbem) R(omam) p(assus) M ubei
continente habitabitur sunt erunt quoius ante aedificium earum quae
/ vi[a] er[i]t is eam viam arbitratu eius aed(ilis) quoi ea pars urbis
h(ac) l(ege) ob venerit tueatur isque aed(ilis) curato uti quorum /
ante aedificium erit quamque viam h(ac) l(ege) quemque tueri oportebit
ei omnes eam viam arbitratu eius tueantur neve eo / loco a[qua] consistat
quominus conmode populus ea via
utatur / aed(iles) cur(ules) aed(iles) pl(ebei) quei nunc sunt queiquomque
post h(anc) l(egem) r(ogatam) factei createi erunt eumve mag(istratum)
inierint iei in diebus V proxumeis / quibus eo mag(istratu) designatei
erunt eumve mag(istratum) inierint inter se paranto aut sortiunto qua
inpartei urbis quisque / eorum vias publicas in urbem Roma(m) propiusve
u(rbem) R(omam) p(assus) [M] reficiundas sternendas
curet eiusque rei procurationem
/ habeat quae pars quoique aed(ilei) ita h(ac) l(ege) ob venerit eius
aed(ilis) in eis loceis quae in ea partei erunt viarum reficien/darum
tuemdarum procuratio esto utei h(ac) l(ege) oportebit / quae via [int]er
aedem sacram et aedificium locumve publicum et inter aedificium privatum
est erit eius / viae partem dimidiam is aed(ilis) quoi ea pars urbis
ob venerit inqua parte ea aedis sacra erit seive aedificium / publicum
seive locus publicus tuemdam locato / quemquomque ante suum aedificium
viam publicam h(ac) l(ege) tueri oportebit quei eorum eam viam arbitratu
eius aed(ilis) / quoius oportuerit non tuebitur eam viam aed(ilis) quoius
arbitratu eam tuerei oportuerit tuemdam locato / isque aed(ilis) diebus
ne minus X antequam locet aput forum ante tribunale suom propositum
habeto quam / viam tuendam et quo die locaturus sit e[t] quorum ante
aedificium ea via sit eisque quorum ante aedificium / ea via erit procuratoribusve
eorum domum denuntietur facito se eam viam locaturum et quo die locaturus
/ sit eamque locationem palam in foro per q(uaestorem) urb(anum) eumve
quei aerario praerit facito quamta pecunia eam / viam locaverit tamtae
pecuniae eum eosque quorum ante aedificium ea via erit proportioni quamtum
/ quoiusque ante aedificium viae in longitudine et in latitudine erit
q(uaestor) urb(anus) queive aerario praerit in tabula(s) / publicas
pequniae factae referundum curato ei qu[e]i
eam viam tuemdam redemerit tamtae pecuniae eum eos/ve ad tribuito s(ine)
d(olo) malo sei is quei ad tributus erit eam pecuniam diebus XXX proxum[e]is
quibus ipse aut pro/curator eius sciet adtributionem factam esse ei
[q]uoi ad tributus erit non solverit neque satis fecerit is / quamtae
pecuniae ad tributus erit tamtam pecuniam et eius dimidium ei quoi ad
tributus erit da[r]e debeto / inque eam r[e]m is quo quomque de ea re
aditum erit iudicem iudiciumve ita dato utei depecunia credita / iudiciumve
dari oportebit / quam viam h(ac) l(ege) tuemdam locari oportebit aed(ilis)
quem eam viam tuendam locare oportebit is eam viam per / q(uaestorem)
urb(anum) queive aerario praerit tuemdam locato utei eam viam arbitratu
eius quei eam viam locandam / curaverit tueatur quamtam pecuniam ita
quaeque via locata erit t(amtam) p(ecuniam) q(uaestor) urb(anus) queive
aerario praerit / redemptorei quoi elege locationis dare oportebit heredeive
eius damdam ad tribuendam curato / quominus aed(iles) et IIIIvir(ei)
vieis in urbem purgandeis IIvir(ei) vieis extra propiusve urbem Rom(am)
passus [M] / purgandeis queiquomque erunt vias publicas purgandas curent
eiusque rei potestatem habeant / ita utei legibus pl(ebei)ve sc(itis)
s(enatusve) c(onsultis) oportet oportebit eum h(ac) l(ege) n(ihil) r(ogatur)
/ quoius ante aedificium semita inloco erit is eam semitam eo aedificio
perpetuo lapidibus perpetueis / integris continentem constratam
recte habeto arbitratu eius aed(ilis) quoius in ea parte h(ac) l(ege)
viarum / procurat[io] erit
/ quae viae in u(rbem)
R(omam) sunt erunt intra ea loca ubi continenti hab[i]tab[i]tur nequis
in ieis vieis post K(alendas) Ianuar(ias) / primas plostrum interdiu
post solem ortum neve ante horam X diei ducito agito nisi quod aedium
/ sacrarum deorum immortalium caussa aedificandarum operisve publice
faciumdei causa adv(e)hei porta/ri oportebit aut quod ex urbe ex ve
ieis loceis earum rerum quae publice demolienda(e) loca(tae) erunt publi/ce
ex portarei oportebit et quarum rerum caussa plostra h(ac) l(ege) certeis
hominibus certeis de causeis agere / ducere licebit / quibus diebus
virgines Vestales re[gem] sacrorum
flamines plostreis in urbe sacrorum publicorum p(opuli)
R(omani) caussa / vehi oportebit quaeque plostra triumphi caussa quodie
quisque triumpha[b]it ducei oportebit quaeque / plostra ludorum quei
Romae aut urbi Romae publice feient inve pompam ludeis circiensibus
ducei agei opus / erit qu[o] minus earum rerum caussa eisque diebus
plostra interdiu in urbe ducantur agantur e(ius) h(ac) l(ege) n(ihil)
r(ogatur) / quae plostra noctu in urbem inducta erunt quominus ea plostra
inania aut stercoris exportandei caussa / post solem ortum h(oris) X
diei bubus iumenteisve iuncta in u(rbe) R(oma) et ab u(rbe) R(oma) p(assus)
M esse liceat e(ius) h(ac) l(ege) n(ihil) r(ogatur) / quae loca publica
porticusve [p]ublicae in u(rbe) R(oma) p(ropius)ve u(rbi) R(omae) p(assus)
M sunt erunt quorum locorum quoiusque
porticus / aedilium [e]orumve mag(istratuom) quei vieis loceisque publiceis
u(rbis) R(omae) p(ropius)ve u(rbi) R(omae) p(assus) M purgandeis praerunt
legibus / procuratio est erit neiquis in ieis loceis inve ieis porticibus
quid in aedificatum inmolit[u]mve habeto / neve ea loca porticumve quam
possideto neve eorum quod saeptum clausumve habeto quo minus eis / loceis
porticibusque populus utatur pateantve
nisi quibus uteique leg(ibus) pl(ebei)ve
sc(itis) s(enatus)ve c(onsultis) concessum permissumve
e(st) / quibus loceis ex lege locationis
quam censor aliusve quis mag(istratus) publiceis vectigalibus ultrove
tributeis / fruendeis tuendeis ve dix[i]t dixerit eis quei ea fruenda
tuendave condu(c)ta habebunt ut utei fruei liceat / (a)ut utei ea ab
eis custodiantur cautum est ei quominus ieis loceis utantur fruantur
ita utei quo[i]que eorum // [ex l]e[ge loca]tionis ieis utei fruei licebit
ex h(ac) l(ege) n(ihil) r(ogatur) / quos lud[os] quisque Romae p(ropius)ve
u(rbi) R(omae) p(assus) M faciet quominus ei eorum ludorum caussa scaenam
pulpitum ceteraque / quae ad eos ludos opus erunt in loco publico
ponere statuere eisque diebus quibus eos faciet loco publico
utei / liceat e(ius) h(ac) l(ege) n(ihil) r(ogatur) / quei scribae librarei
magistratibus apparebunt ei quominus loceis publiceis ubei is quisque
eorum apparebunt / iuserit apparendi caussa utantur e(ius) h(ac) l(ege)
n(ihil) r(ogatur) / quae loca serveis publiceis ab
cens(oribus) habitandei utendei caussa adtributa sunt ei
quominus eis loceis utantur e(ius) h(ac) l(ege)
n(ihil) r(ogatur) / queiquomque
in municipieis coloneis praefectureis foreis conciliabuleis c(ivium)
R(omanorum) IIvir(ei) IIIIvir(ei) erunt aliove / quo nomine mag(istratum)
potestatemve su(f)ragio eorum quei quoiusque municip[i] coloniae praefecturae
/ for[i] conciliabuli erunt habebunt neiquis eorum que[m] in eo municipio
coloni[a] praefectur[a f]oro concilia/bulo senatum decuriones conscriptosve
legito neve sublegito neve c[o]ptato neve recitandos curato / nisi inde
mortuei damnateive locum eiusve quei confessus erit se senatorem decurionem
conscreiptumve ibei h(ac) l(ege) esse non licere / quei minor annos
XXX natus est erit neiquis eorum post K(alendas) Ianuar(ias) secundas
in municipio colonia praefe/ctura IIvir(atum) IIIIvir(atum) neve quem
alium mag(istratum) petito neve capito neve gerito nisei quei eorum
stipendia / equo in legione III aut pedestria in legione VI fecerit
quae stipendia in castreis inve provincia maiore(m) / partem sui quoiusque
anni fecerit aut bina semestria quae ei pro singuleis ann(u)eis procedere
oporteat / aut ei vocat[i]o rei militaris legibus pl(ebei)ve sc(itis)
exve foidere erit quocirca eum inveitum merere non / oporteat neve quis
que(i) praeconium dissignationem libitinamve faciet dum eorum quid faciet
in muni/cipio colonia praefectura IIvir(atum) IIIIvir(atum) aliumve
quem mag(istratum) petito neve capito neve gerito neve habeto / neve
ibei senator neve decurio neve conscriptus esto neve sententiam
dicito quei eorum ex
eis quei s(upra) s(criptei) s(unt) / adversus ea fecerit is HS L(milia)
p(opulo) d(are) d(amnas) e(sto)
eiusque pequniae quei volet petitio esto / queiquomque
in municipio coloni[a] praefectura post K(alendas) Qui(n)ct(iles) prim(as)
comitia IIvir(eis) II[II]vir(eis) aleive quoi mag(istratui)
/ rogando subrogandove habebit is
nequem quei minor anneis (!) natus est erit IIvir(um) III[I]vir(um)
quei(ve) ibei / alium mag(istratum) habeat renuntiato neve renuntiarei
iubeto nisei quei stipendia equo in legione III aut sti/pendia pedestria
in legione VI fecerit quae stipendia in castreis inve provincia maiorem
partem sui / quoiusque anni fecerit aut bina semestria qua[e] ei pro
singuleis annueis procedere oporteat cum eo / quod ei legibus pl(ebei)ve
sc(itis) proceder(e) oportebit aut ei vocatio rei militaris legibus
pl(ebei)ve sc(iteis) exve foedere / erit quo circa eum invitum merere
non oporteat neve eum quei praeconium dissignationem libitina[m]ve faciet
dum eorum quid / faciet IIvir(um) IIIIvir(um) queive ibi mag(istratus)
sit renuntiato neve in senatum neve in de/curionum conscriptorum(ve)
numero legito sub legito coptato neve sententiam rogato neve dicere
neve / ferre iubeto sc(iens) d(olo) m(alo) quei ad versus ea fecerit
is HS L(milia) p(opulo) d(are) d(amnas) esto eiusque pequniae quei volet
petitio esto / quae municipia colonia(e) praefectura(e) fora conciliabula
c(ivium) R(omanorum) sunt erunt neiquis in eorum quo municipio / colonia
praefectura conciliabulo senatu decurionibus conscreipteisque esto neve
quo[i] ibi in eo ordine / [s]entemtiam deicere ferre liceto quei furtei
quod i[ps]e fecit fecerit condemnatus pactusve est erit / queive iudicio
fiduci[ae] pro socio tutelae mandatei iniuriarum deve d(olo) m(alo)
condemnatus est erit queive lege / Plaetoria ob eamve rem quod adversus
eam legem fecit fecerit condemnatus est erit queive depugnandei / caussa
auctoratus est erit fuit fuerit queive iniure abiuraverit bonamve copiam
iuravit iuraverit quei(ve) / sponsoribus creditoribusve sueis renuntiavit
renuntiaverit se soldum solvere non posse aut cum eis / pactus est erit
se soldum solvere non posse prove quo datum depensum est erit quoiusve
bona ex edicto / eius qu(ei) i(ure) d(eicundo) praefuit praefuerit praeterquam
sei quoius quom pupillus esset reive publicae caussa abesset
/ neque d(olo) m(alo) fecit fecerit quo magis r(ei) p(ublicae) c(aussa)
a(besset) possessa proscriptave sunt erunt queive iudicio publico Romae
/ condemnatus est erit quo circa eum in Italia esse non liceat neque
in integrum resti(tu)tus est erit queive in eo / municipio colonia praefectura
foro conciliabulo quoius erit iudicio publico condemnatus est erit quemve
/ k(alumniae) praevaricationis caussa accussasse fecisseve quod iudicatum
est erit quoive aput exercitum ingnominiae /
caussa ordo ademptus est
erit quemve imperator ingnominiae caussa ab exe[r]citu decedere
iuset iuserit / queive ob caput c(ivis) R(omanei) referundum pecuniam
praemium aliudve quid cepit ceperit queive corpore quaestum / fecit
fecerit queive lanistaturam artemve ludic(r)am fecit fecerit queive
lenocinium faciet quei / adversus ea in municipio colonia praefectur[a]
foro conciliabulo decurionibus conscripteisve [f]uerit / sententiamve
deixerit is HS L(milia) p(opulo) d(are) d(amnas) esto eiusque pecuniae
quei volet petitio esto / quoi h(ac) l(ege) in municipio colonia praefectura
foro conciliabulo senatorem decurionem conscriptum esse / inque eo ordine
sententiam dicere ferre non licebit neiquis quei in eo municipio colonia
praefectura / foro conciliabulo senatum decuriones conscriptos habebit
eum insenatum decuriones conscriptos / ire iubeto sc(iens) d(olo) m(alo)
neve eum ibei sentemtiam rogato neive dicere neive ferre iubeto sc(iens)
d(olo) m(alo) neve quis que(i) / in eo municipio colonia praefectura
foro conciliabulo sufragio eorum maxumam potestatem habebit / eorum
quem ibei insenatum decuriones conscriptos ire neve in eo numero esse
nive sentemtiam ibei dicere / ferreve sinito sc(iens) d(olo) m(alo)
neve quis eius rationem comitieis conciliove creatum est renuntiato
neve quis / quei ibei mag(istratum) potestatemve habebit eum cum senatu
decurionibus conscriptos spectare neive in convivio / publico esse sin(i)to
sc(iens) d(olo) m(alo) / quibus
h(ac) l(ege) in municipio colonia praefectura foro conciliabulo in [se]nat[u]
decurionibus conscripteis esse / non licebit niquis eorum in municipio
colonia praefectura foro conciliabulo IIvir(atum) IIIIvir(atum) aliamve
/ quam potestatem exquo honore in eum ordinem perveniat petito neve
capito neve quis eorum ludeis / cumve gladiatores ibei pugnabunt in
loco senatorio decurionum conscriptorum sed[e]to neve spectato / neve
convivium publicum is inito neive quis qu[om] adversus ea creatum renuntiatum
erit ibei IIvir IIIIvir / esto neve ibei mag(istratum) potestatemve
habeto qu[ei] adversus ea fecerit is HS L(milia) p(opulo) d(are) d(amnas)
esto eiusque pecuniae quei / volet petitio esto / quae municipia coloniae
praefecturae c(ivium) R(omanorum) in Italia sunt erunt quei in eis municipieis
coloneis / praefectureis maximum mag(istratum) maxim[a]mve potestatem
ibei habebit tum cum censor aliusve / quis mag(istratus) Romae populi
censum aget is diebus LX proxumeis quibus sciet Romae censum populi
/ agi omnium municipium colonorum suorum queique eius praefecturae erunt
q(uei) c(ives) R(omanei) erunt censum / ag[i]to eorumque nomina praenomina
patres aut patronos tribus cognomina et quot annos / quisque eorum habet
et rationem pecuniae ex formula census quae Romae ab eo qui tum censum
/ populi acturus erit pro posita erit a[b]ieis iurateis accipito eaque
omnia in tabulas publicas sui / municipi referunda curato eosque libros
per legatos quos maior pars decurionum conscriptorum / adeam rem legarei
mittei censuerint tum cum e[a] res consuleretur adeos quei Romae c[e]nsum
agent / mittito curatoque utei quom
amplius dies LX reliquei erunt antequam diem ei queiquomque
Romae / censum age[t] finem populi ce(n)sendi faciant eos adea[nt] librosque
eius municipi coloniae praefecturae / edant isque censor seive quis
alius mag(istratus) censum populi aget diebus V proxumeis quibus legatei
eius / municipi coloniae praefecturae
adierint eos libros census quei abieis legateis dabuntur accipito /
s(ine) d(olo) m(alo) exque ieis libreis quae ibei scripta erunt intabulas
publicas referunda curato easque tabulas / eodem loco ubei
ceterae tabulae publicae erunt in quibus census populi perscriptus erit
condenda(s) curato / qui pluribus in municipieis coloneis praefectureis
domicilium habebit et is Romae census erit quo magis / in municipio
colonia praefectura h(ac) l(ege) censeatur e(ius) h(ac) l(ege) n(ihil)
r(ogatur) / quei lege pl(ebei) ve sc(ito) permissus est [f]uit utei
leges in municipio fundano municipibusve eius municipi daret / sei qui[d]
is post h(anc) l(egem) r(ogatam) in eo anno proxumo quo h(anc) l(egem)
populus iuserit adeas leges municip[i]s fundanos / item teneto utei
oporteret sei ea[e] res abeo tum quom primum leges eis municipibus lege
pl(ebei) ve sc(ito) dedit / adeas leges additae commutatae conrectae
essent neve quis interced[i]to neve quid facito quo minus / ea rata
sint quove minus municipis fundanos tenea(n)t eisque optemperetur |
| |
  |