Tabula Hebana ( Crawford )

TABULA HEBANA

Bill on honors to Germanicus

( AD 20 )

( M. H. Crawford et al., Roman Statutes, I, London, 1996, pp. 519-521, n. 37 ).

Nota : the underlined letters indicate the damaged letters.

¹ utique in Palatio in porticu quae est ad Apollinis, in eo templo in quo senatus haberi solet, [inter ima-]/gines uirorum in<l>us<t>ris ingeni Germanici Caesaris et Drusi Germanici, patris eius naturali[s fratrisq(ue)]/ Ti(beri) Caesaris Aug(usti), qui ipse quoq(ue) fecundi ingeni fuit, imagines ponantur supra capita columna[rum eius fas-]/

⁴ tigi quo simulacrum Apollinis tegitur; vv utiq(ue) Sali carminibus suis nomen Germanici Caesa[ris pro ho-]/norifica memoria int<e>rponant, qui honos C(aio) quoq(ue) et L(ucio) Caesarib(us) fratr(ibus) Ti(beri) Caesaris Aug(usti) habitus est; vv [vacat]/ utiq(ue) ad (decem) centur(ias) Caesarum quae de co(n)s(ulibus) pr(aetoribus) destinandis suffragium ferre solent adiciantur (quinque); centuri[aeque quae]/ primae (decem) citabuntur C(ai) et L(uci) Caesarum appellentur, insequen<t>es (quinque) Germanici Caesaris; inq(ue) is omnib[us centuris]/

⁸ senatores et equites omnium decuriarum quae iudicior(um) publicor(um) caussa constitutae sunt erun[t suffragium]/ ferant; quiq(ue) cumq(ue) magistratum destinationis faciendae caussa sena<t>ores quibusq(ue) in sen[a]tu sen[tentiam]/ dicere licebit itemq(ue) eq(uites) in consaeptum ex lege quam L(ucius) Valerius Messalla Volesus Cn(aeus) Corn[el]ius Cin[na Magnus]/ co(n)s(ules) tulerunt suffragi ferendi caussa conuocabit, is uti senatores itemq(ue) equites omnium decuria[rum quae]/

¹² [iudiciorum publi]corum vvvvvvvvv gratia constitutae sunt erunt suffragium ferant quod eius r(ei)[ fieri pot(erit)]/ [in (quindecim) centur(is) curet; qu]amq(ue) ex ea lege nongentor(um) siue ii custodes adpellantur sortitionem ad (decem) centu[r(ias) Caesarum]/ [cautum praescr]iptumu<e> est uti fiat, eam is quem ex ea lege exue hac rogatione{m} nongentorum siu[e ii custodes]/ adpella[ntur sort]itionem facere oportebit in (quindecim) centur(ias) faciat proinde ac si ea lege in (quindecim) centuria[s nongentor(um)]/

¹⁶ siue <c>ustodum sortitionem fieri haberiue oporte<re>t; vv utiq(ue) eo die in quem ex lege quam L(ucius) Valerius M[essalla Vole-]/sus Cn(aeus) Cornelius Cinna Magnus co(n)s(ules) tulerunt exue h(ac) r(ogatione) senatores et eq(uites) suffragi ferendi caussa adess[e debebunt is]/ adsidentibus pr(aetoribus) e<t> tr(ibunis) pl(ebis) cistas (quindecim) uimineas grandes poni iubeat ante tribunal suum in quas tabel[lae suffra-]/giorum demittantur itemq(ue) tabellas ceratas secundum cistas poni iubeat tam multas quam [opus esse ei]/

²⁰ uidebitur, item tabulas dealbatas in quib(us) nomina candidatorum scripta sint quo loco commo[dissime legi]/ possint ponendas curet; deinde in conspectu omnium magistratuum et eorum qui suffragi[um laturi]/ erunt se<d>entium in supsellis, sicuti cum in (decem) centurias Caesarum suffragium ferebatur sed[ebant, is]/ trium et (triginta) trib(uum) excepta Suc(usana) et Esq(uilina) pilas quam maxime aequatas in urnam uersatilem coici et[ sortitio-]/

²⁴ nem pronuntiari iu<b>eat sortiri<q(ue)> qui senatores et eq(uites) in quamq(ue) cistam suffragium ferre debea<n>t, du[m in centur(ias)]/ primas quae C(ai) et L(uci) Caesar(um) adpellantur sortitio fiat ita uti in primam (secundam) (tertiam) (quartam) cistas sortiatur bi[nas trib(us) in]/ (quintam) cistam tres, in (sextam) (septimam) (octauam) (nonam) binas, in (decimam) tres, in eas quae Germanici Caesaris appellantur so[rtitio fiat ita]/ ut in (undecimam) (duodecimam) (tertiam decimam) (quartam decimam) cistas sortiatur binas trib(us), in (quintam decimam) tres trib(us); ita ut cum tribum unam cuius[cumq(ue) sors e-]/

²⁸ xierit citauerit senatores quibusq(ue) in senatu sententiam dicere licebit qui ex ea trib(u) erunt[ ex ordine uocet]/ et ad primam cistam accedere et suffragium ferre iubeat; deinde cum ita t[uleri]nt suffra[gium et ad subsellia]/ redierint ex eadem tribu uocet equites e[osq(ue) in] eandem cistam suffragium fer[re iu]beat; de[inde alteram et]/ alteram tribum sortiatur et singularum[ uocet tribu]um senatores, deinde eq(uites), it[aq(ue) i]n[ cistam in quam suffra-]/

³² gium ferre debebunt suffragium fer[ant, dummodo quod ]ad eorum suffragium perti[nebit, si qui ex Suc(usana) tribu]/ Esq(uilina)ue erunt, item si qua [in] tribu senator [ne]mo er[it a]ut si nemo eq(ues) erit et senatoru[m ---]/ erunt, item quod ad cista[s suff]ragis latis signandas et pr(aetoribus) qui aer(ario) praesunt praer<u>nt tra[dendas ut cum suffragis]/ destinationis in saept[a d]eferantur, deq(ue) signis cognoscendis, suffragis diribend[is, ea omnia quae eius]/

³⁶ rei caussa in ea lege quam Cinna et Volesus co(n)s(ules) de (decem) centuris Caesar(um) tuler(unt) scripta c[omprehensaue sunt]/ [seruet,] eademq(ue) omnia in <(quindecim)> centur(ias) agat faciat agenda facienda curet uti eum ex ea l(ege), qu[am Cinna et Volesus co(n)s(ules)]/ [tuler]unt, [in (decem)] cent[urias Caes]ar(um) agere facere oporteret, quaeq(ue) ita acta erunt ea iusta ra[taq(ue) sint; deinde delatis]/ [diribitisq(ue) eius destination]is suffragis ex (quindecim) centuris C(ai) et L(uci) Caesar(um) et Germanici Cae[saris tabellaq(ue) prolata]/

⁴⁰ [centur(iae) eius quae sorte ducta eri]t, is qui eam destinationem habebit eam tabellam ita r[ecitet uti eum ex ea lege,]/ [quam L(ucius) Valerius Messall]a Volesus Cn(aeus) Cornelius Cinna Magnus co(n)s(ules) tuler(unt), <ex> (decem) centur(is) [C(ai) et L(uci) Caesar(um) tabellam cent-]/[uriae eius quae sorte duct]a esset recitare oporteret, dum quae tabula centuriae C(ai) [et L(uci) Caesar(um) sorte ducta]/ [erit eam sub nomin]e C(ai) et L(uci) Caesarum recitandam quiq(ue) ea centur(ia) candidati dest[inati sint unumquemq(ue) sub illo-]/

⁴⁴ [rum nomine renunti]andum curet, quae tabula ex is centuris quae Germanici Cae[saris ex h(ac) r(ogatione) appellantur sorte duc-]/[ta erit eam s]ub nomine Germanici Caesar(is) recitandam quiq(ue) ea centuria candid[ati destinati sint unumquemq(ue) sub]/ [eo nomine r]enuntiandum curet; isq(ue) numerus centuriarum qui h(ac) r(ogatione) adicitur in nu[merum centuriar(um) C(ai) et L(uci) Caesar(um)]/ perinde cedat atq(ue) eum numerum qui (decem) centuriar(um) est cedere ex lege quam Cinna et[ Volesus co(n)s(ules) tulerunt cautum]/

⁴⁸comprehensumue est uti cedat; itaq(ue) qui co(n)s(ulum) pr(aetorum) creandorum caussa destinationem[ ex h(ac) r(ogatione) habebit, is, uti omnium tribuum]/ ratio habeatur itaq(ue) suffragium feratur, curet; cetera quae nominatim h(ac) r(ogatione) script[a non sunt ea omnia perinde atq(ue)]/ ex ea lege quam Cinna et Volesus co(n)s(ules) tuler(unt) agantur fiant seruentur. utiq(ue) ludis Augu[stalibus cum sedilia sodalium]/ ponentur in theatris sellae curules Germanici Caesaris inter ea ponantur cu[m coronis querceis in memoriam]/

⁵² eius sacerdoti, quae sellae cum templum diui Aug(usti) perfectum erit ex e<o> templo pr[oferantur et interea in templo]/ Martis Vltoris reponantur et inde proferantur, quiq(ue) cumq(ue) eos ludos q(ui) s(upra) s(cripti) s(unt) fac[iendos curabit, is uti eae in the-]/atris ponantur et cum reponendae erunt in eo templo reponantur curet. uti[q(ue), cum cautum sit, uti quoad ossa Ger(manici)]/ Caesaris in tumulum inferrentur templa deor(um) clauderentur, et, qui ordini[s equestris erunt, qui eor(um) ?latum? cla-]/

⁵⁶ uom habebunt, qui eor(um) officio fungi uolent et per ualetudinem perq(ue) domestic[a sacra officio fungi poterunt, ii sine]/ clauo, ii qui equom pub(licum) habebunt cum trabeis in campum ueniant; utiq(ue) a(nte) d(iem) [(sextum) id(us) Oct(obres) quo die Germanicus Caes(ar) defun-]/ctus est templa deor(um) inmortalium quae in urbe Roma{m} prop{r}iusue urbem [Romam passus (mille) sunt erunt quot annis]/ clausa sint idque ut ita fiat ii qui eas aedes tuendas redemptas habent h[abebunt curent; utiq(ue) eodem die magistri]/

⁶⁰ sodalium Augustalium qui quoq(ue) anno erunt inferias ante tumulu[m diui Augusti manibus Germanici Cae-]/saris mittendas curent aut si magistri unus pluresue ad id sacrifi[cium adesse non poterunt ii qui pro-]/ximo anno magisterio fungi debebunt in locum eorum qui eo mun[ere fungi non poterunt fungantur ---]

►  Bibliography

Coli, NSc, 72, 1947, pp. 55-68 ; Raveggi & Minto, NSc, 72, 1947, pp. 49-54 ; Coli, BIDR, 53-54, 1948, pp. 369-391 ; AE 1949, n. 215 ; de Visscher, Bulletin de la Classe des Lettres de l'Académie Royale de Belgique, 35, 1949, pp. 190-199 ; Tibiletti, Ath, 37, 1949, pp. 210-245 ; AE 1950, n. 29, n. 39, n. 166 ; de Visscher, PP, 5, 1950, pp. 97-184 ; Gatti, PP, 5, 1950, pp. 151-157 ; Nesselhauf, Historia, 1, 1950, pp. 105-115 ; Seston, CRAI, 1950, pp. 105-111 ; Seston, PP, 14, 1950, pp. 171-184 ; AE 1951, n. 78, 219 and 249 ; Coli, PP, 6, 1951, pp. 433-438 ; de Visscher, Bulletin de la Classe des Lettres de l'Académie Royale de Belgique, 37, 1951, pp. 169-182 ; de Visscher, PP, 6, 1951, pp. 208-212 ; de Visscher, RHD, 29, 1951, pp. 1-38 ; Montenegro, REP, 60, 1951, pp. 119-140 ; Piganiol, CRAI, 1951, pp. 204-214 ; Schönbauer, RIDA, 6, 1951, pp. 191-260 ; Seston, REL, 29, 1951, pp. 41-43 ; AE 1952, n. 39, 79, 164 and 180 ; Coli, IURA, 3, 1952, pp. 90-131 ; Gelzer, Fest. Egger, I, Klagenfurt, 1952, pp. 84-90 ; Seston, RHD, 30, 1952, pp. 159-177 ; d'Ors, Epigrafía jurídica de la España Romana, Madrid, 1953, pp. 25-35 ; Gatti, PP, 8, 1953, pp. 126-131 ; AE 1954, n. 21, 39, 115 and 187 ; Oliver & Palmer, AJPh., 75, 1954, pp. 225-249 ; Ehrenberg & Jones, Documents illustrating the reigns of Augustus and Tiberius, Oxford, 1955, pp. 76-79, n. 94 a ; Seston, REL, 33, 1955, pp. 39-41 ; Tibiletti, Piganiol & Jones, JRS, 45, 1955, pp. 17 ss. ; AE 1956, n. 194 ; Béranger, MH, 14, 1957, pp. 216-240 ; Tibiletti, DE, s.v. Lex, 1957, c. 740-750 ; Weinstock, JRS, 47, 1957, pp. 144-154 ; Syme, Tacitus, II, 1958, pp. 756-760 ; Bourne, Coleman-Norton & Johnson, Ancient Roman Statutes, Austin, 1961, pp. 131-135, n. 158 ; Weinstock, Mél. Piganiol, II, Paris, 1966, pp. 891-898 ; Coli, Scritti di diritto romano, I, Milano, 1973, pp. 253-270 ; Girard & Senn, Les lois des Romains, Napoli, 1977, pp. 172-180, n. 18 ; Lomas, Habis, 9, 1978, pp. 323-356 ; Costabile, Labeo, 31, 1985, pp. 47 ss. ; Lebek, ZPE, 73, 1988, pp. 275-280 ; AE  1992, n. 585 ; Demougin, Ath, 80, 1992, pp. 65-77 ; Lebek, ZPE, 98, 1993, pp. 77-95 ; Crawford et al., Roman Statutes, I, London, 1996, pp. 519-521, n. 37 ; Behne, Heinrich Siber und das Römische Staatsrecht von Theodor Mommsen : Ein Beitrag zur Rezeptionsgeschichte Mommsens im 20. Jahrhundert, Zurich–New York, 1999 ; Ando, Imperial ideology and provincial loyalty in the Roman Empire, Berkeley-Los Angeles, 2000, p. 103 ; Fraschetti, La commemorazione di Germanico nella documentazione epigrafica, Roma, 2000 ; González, AEA, 73, 2000, pp. 253-257 ; Fraschetti, JRS, 92, 2002, p. 236 ; González, Tácito y las fuentes documentales : SS.CC. de honoribus Germanici decernendis (Tabula Siarensis) y de Cn. Pisone patre, Sevilla, 2002, pp. 10 ss. ; Rowe, Princes and political cultures : the new Tiberian senatorial decrees, Ann Arbor, 2002, pp. 26-29 ; Devillers, Tacite et les sources des Annales : enquêtes sur la méthode historique, Leuven, 2003, p. 133 ; Corbier, Donner à voir, donner à lire : mémoire et communication dans la Rome ancienne, Paris, 2006, pp. 163, 171 and 176 ; Arena in Hekster, Schmidt-Hofner & Witschel, Ritual Dynamics and Religious Change in the Roman Empire : Proceedings of the Eighth Workshop of the International Network Impact of Empire (Heidelberg, 2007), Leiden, 2009, p. 80 ; Hollard, Le rituel du vote : Les assemblées romaines du peuple, Paris, 2010, pp. 131, 192 and 260 ; Lepore, Introduzione allo studio dell'epigrafia giuridica latina, Milano, 2010, pp. 190-192.

►  Source : Bronze tablet discovered at Magliano, Italy, in 1947 ( Florence, Mus. arch. dell'Etruria ).