| LEX
GABINIA TABELLARIA ( 139 BC ) |
|
Cicero, de leg., III, 16 ( Mueller, Leipzig, 1933 ). |
|
35. Sunt
enim quattuor leges tabellariae, quarum prima de magistratibus mandandis :
ea est Gabinia, lata ab homine ignoto et sordido. |
| Cicero, Amic., 41 ( Mueller, Leipzig, 1890 ). |
Ti. Gracchus
regnum occupare conatus est, vel regnavit is quidem paucos menses. Num
quid simile populus Romanus audierat aut viderat ? Hunc etiam post
mortem secuti amici et propinqui quid in P. Scipione effecerint,
sine lacrimis non queo dicere. Nam Carbonem, quocumque modo potuimus,
propter recentem poenam Ti. Gracchi sustinuimus ; de C. Gracchi
autem tribunatu quid expectem, non libet augurari. Serpit deinde res ;
quae proclivis ad perniciem, cum semel coepit, labitur. Videtis in
tabella iam ante quanta sit facta labes, primo Gabinia lege, biennio
autem post Cassia. Videre iam videor populum a senatu disiunctum, multitudinis
arbitrio res maximas agi. Plures enim discent quem ad modum haec
fiant, quam quem ad modum iis resistatur. |
| Cicero, leg. Agr., II, 2 ( Nisard, Paris, 1840 ). |
| 4. Est
illud amplissimum quod paulo ante commemoraui, Quirites, quod hoc honore
ex nouis hominibus primum me multis post annis adfecistis, quod prima
petitione, quod anno meo, sed tamen magnificentius atque ornatius esse
illo nihil potest, quod meis comitiis non tabellam uindicem tacitae
libertatis, sed uocem uiuam prae uobis indicem uestrarum erga me uoluntatum
ac studiorum tulistis. Itaque me non extrema diribitio suffragiorum,
sed primi illi uestri concursus, neque singulae uoces praeconum, sed
una uox uniuersi populi Romani consulem declarauit. |
|
Plinius, Ep., III, 20 ( Sicard, Paris, 1954 ). |
1. Meministine
te saepe legisse, quantas contentiones excitarit lex tabellaria, quantumque
ipsi latori uel gloriae uel reprehensionis attulerit ? 2. At
nunc in senatu sine ulla dissensione hoc idem ut optimum placuit :
omnes comitiorum die tabellas postulauerunt. 3. Excesseramus
sane manifestis illis apertisque suffragiis licentiam contionum. Non
tempus loquendi, non tacendi modestia, non denique sedendi dignitas
custodiebatur. 4. Magni undique dissonique
clamores, procurrebant omnes cum suis candidatis, multa agmina in medio
multique circuli et indecora confusio ; adeo desciueramus a consuetudine
parentum, apud quos omnia disposita moderata tranquilla maiestatem loci
pudoremque retinebant. 5. Supersunt senes
ex quibus audire soleo hunc ordinem comitiorum : citato nomine
candidati silentium summum ; dicebat ipse pro se ; explicabat
uitam suam, testes et laudatores dabat uel eum sub quo militauerat,
uel eum cui quaestor fuerat, uel utrumque si poterat ; addebat
quosdam ex suffragatoribus ; illi grauiter et paucis loquebantur.
Plus hoc quam preces proderat. 6. Non
numquam candidatus aut natales competitoris aut annos aut etiam mores
arguebat. Audiebat senatus grauitate censoria. Ita saepius digni quam
gratiosi praeualebant. 7. Quae nunc immodico
fauore corrupta ad tacita suffragia quasi ad remedium decucurrerunt ;
quod interim plane remedium fuit — erat enim nouum et subitum
—, 8. sed uereor ne procedente
tempore ex ipso remedio uitia nascantur. Est enim periculum ne tacitis
suffragiis impudentia irrepat. Nam quoto cuique eadem honestatis cura
secreto quae palam ? 9. Multi famam,
conscientiam pauci uerentur. Sed nimis cito de futuris : interim
beneficio tabellarum habebimus magistratus, qui maxime fieri debuerunt.
Nam ut in reciperatoriis iudiciis, sic nos in his comitiis quasi repente
apprehensi sinceri iudices fuimus. |
 |