LEX CORNELIA DE XX QUAESTORIBUS
  
Cornelian law on the twenty quaestors
    
( 81 BC )
 

CIL I2, n. 587 ( Epigraphik Datenbank Clauss/Slaby ).
 
VIII de XX q(uaestoribus) / [---] principium fuit pro tribu [ // ad] // q(uaestorem) urb(anum) quei aerarium provinciam optinebit eam / mercedem deferto quaestorque quei aerarium provinciam / optinebit eam pequniam ei scribae scribeisque heredive / eius solvito idque ei sine fraude sua facere liceto quod / sine malo pequlatuu fiat olleisque hominibus eam / pequniam capere liceto / co(n)s(ules) quei nunc sunt iei ante K(alendas) Decembreis primas de eis quei / cives Romanei sunt viatorem unum legunto quei in / ea decuria viator appareat quam decuriam viatorum / ex Noneis Decembribus primeis quaestoribus ad aerarium / apparere oportet oportebit eidemque co(n)s(ules) ante K(alendas) Decembr(eis) / primas de eis quei cives Romanei sunt praeconem unum / legunto quei in ea decuria praeco appareat quam / decuriam praeconum ex Noneis Decembribus primeis / quaestoribus ad aerarium apparere oportet oportebit / deinde eidem consul(es) ante K(alendas) Decembreis primas viatorem / unum legunto quei in ea decuria viator appareat quam / decuriam viatorum ex Noneis Decembribus secundeis / quaestoribus ad aerarium apparere oportet oportebit / eidemque co(n)s(ules) ante K(alendas) Decembreis primas praeconem / unum legunto quei in ea decuria praeco appareat quam decuriam praeconum ex Noneis Decembribus secundeis / quaestoribus ad aerarium apparere oportet oportebit / deinde eidem co(n)s(ules) ante K(alendas) Decembreis primas viatorem / unum legunto quei in ea decuria viator appareat / quam decuriam viatorum ex   Noneis   Decembribus   tertieis   /   quaesotribus   ad   aerarium apparere oportet oportebit / eidemque co(n)s(ules) ante K(alendas) Decembreis primas praeconem / unum legunto quei in ea decuria praeco appareat quam / decuriam praeconum ex Noneis Decembribus tertieis / quaestoribus as aerarium apparere oportet oportebit / eosque viatores eosque praecones omneis quos eo / ordine dignos arbitrabuntur legunto quam in quisque / decuriam ita viator lectus erit is in ea decuria viator / esto item utei ceterei eius decuriae viatores erunt / Quamque in quisque decuriam ita praeco lectus erit / is in ea decuria praeco esto ita utei ceterei eius decuriae / praecones erunt sirempsque eis viatoribus deque / eis viatoribus q(uaestori) omnium rerum iuus lexque esto quasei / sei ei viatores in eam decuriam in tribus viatoribus / antea lectei sublectei essent quam in quisque decuriam // eorum ex hac lege viator lectus erit sirempsque eis / praeconibus deque eis praeconibus quaestori omnium / rerum iuus lexque esto quasei sei ei praecones in eam / decuriam in tribus praeconibus antea lectei sublectei / essent quam in quisque decuriam   eorum ex hac lege / praeco lectus erit / quos quomque quaestores ex lege plebeive scito viatores / legere sublegere oportebit ei quaestores eo iure ea lege / viatores IIII legunto sublegunto quo iure qua lege q(uaestores) / quei nunc sunt viatores III legerunt sublegerunt quosque / quomque quaestores ex lege plebeive scito praecones legere / sublegere oportebit ei quaestores eo iure ea lege praecones / IIII legunto sublegunto quo iure qua lege quaestores quei / nunc sunt praecones III legerunt sublegerunt dum niquem / in eis viatoribus praeconibus legundeis sublegundeis in eius / viatoris praeconis locum viatorem praeconem legant / sublegant quoius in locum per leges plebeive scita viatorem / praeconem legei sublegi non licebit itaque de eis quattuor / viatoribus quaestor queiquomque erit viatores sumito / habeto utei ante hanc legem rogatam de tribus viatoribus / viatores habere sumere solitei sunt itaque de eis quattuor / praeconibus quaestor queiquomque erit praecones sumito / habeto utei ante hanc legem rogatam de tribus praeconibus / praecones habere sumere solitei sunt itemque eis viatoribus / praeconibus quei ex hac lege lectei erunt vicarium dare / subdere ius esto licetoque utei cetereis viatoribus praeconibus / qua in quisque decuria est vicarium dare subdere iuus erit / licebitque itemque quaestor(es)   ab eis vicarios accipiunto / utei aa cetereis viatoribus praeconibus vicarios accipei / oportebit / viatores praecones quei ex hac lege lectei sublectei erunt / eis viatoribus praeconibus magistratus prove mag(istratu) / mercedis item tantundem dato quantum ei viator(ei) / praeconei darei oporteret sei is viator de tribus / viatoribus isque praeco de tribus praeconibus esset / quei ante hanc legem rogaram utei legerentur / institutei sunt / quas in decurias viatorum praeconum consul ex hac / lege viatores praecones legerit quorum viatorum / praeconum nomin ain eis decurieis ad aedem Saturni / in pariete intra caulas proxume ante hanc legem / [
 

 
►  Bibliography
 
 
Sigonio, De antiquo iure ciuium Romanorum, Venezia, 1560, pp. 212-215 ; Orsini in Agustín, De Legibus et Senatus Consultis, Roma, 1583 ; Mommsen, Ad legem de scribis et viatoribus, Kiel, 1843 = GS, III, pp. 455-457 ; Göttling, Funfzehn römische Urkunden auf Erz und Stein nach den Originalen neu verglichen und herausgegeben, Halle, 1845, pp. 7-11 ; Mommsen, Zeitschrift für die Alterthumswissenschaft, 1846, pp. 105-108 ; Mommsen, RhMus, 6, 1848, pp. 1-57 = DP, I, pp. 376-419 ; CIL I1 (1863), n. 202 ; Allen, Remnants Of Early Latin : Selected And Explained For The Use Of Students, Boston, 1880, pp. 49 ss. ; Keil, WS, 24, 1902, pp. 548-551 ; Bruns, Fontes iuris Romani antiqui, I, Tübingen, 1909, pp. 89-92, n. 12 ; Rotondi, Leges publicae populi romani, Milano, 1912, pp. 353-354 ; CIL I2 (1918), n. 587 ; Girard, Textes de droit romain, 6th ed., Paris, 1937, pp. 65 ss. ; Riccobono, FIRA I, Firenze, 1941, pp. 131-134, n. 10 ; Biscardi, RHD, 1951, p. 153 ; Wenger, Die Quellen des römischen Rechts, Wien, 1953, p. 374 ; Valgiglio, Silla e la crisi repubblicana, 1956, pp. 93 ss. ; Bourne, Coleman-Norton & Johnson, Ancient Roman Statutes, Austin, 1961, pp. 67-68, n. 69 ; Girard & Senn, Les lois des Romains, Napoli, 1977, pp. 141-143, n. 11 ; Gabba, Ath, 71, 1983, pp. 487-493 ;  Ferrary, Ath, 73, 1985, pp. 419-457 ; Crawford, Roman Statutes, I, London, 1996, pp. 293-300, n. 14 ; AE 2000, n. 61 ; David in Bleicken & Hantos, Laurea internationalis, Stuttgart, 2003, pp. 100-101 ; Millar, Cotton & MacLean Rogers, Rome, the Greek world, and the East, II, University of North Carolina Press, 2004, pp. 85-86 ; Dillon & Garland, Ancient Rome : from the early Republic to the assassination of Julius Caesar, London-New York, 2005, pp. 532 ss. ; García Morcillo, Las ventas por subasta en el mundo romano : la esfera privada, Barcelona, 2005, p. 139 ; Bodelot, Eléments "asyntaxiques" ou hors structure dans l'énoncé latin : Actes du colloque international de Clermont-Ferrand (2005), Clermont-Ferrand, 2007, p. 215 ; Clackson & Horrocks, The Blackwell history of the Latin language, Malden-Oxford-Victoria, 2007, pp. 63 and 151.
 
 
►  Source : Bronze tablet found in Rome between 1513 and 1528 ( Mus. Naz. di Napoli, Inv. 2637 ).