| LEX
CALPURNIA DE AMBITU ( 67 BC ) |
| Asconius ( Clark, Oxford, 1907 ). |
| 69b |
Tertium
est de legum derogationibus : quo de genere persaepe S.C. fiunt,
ut nuper de ipsa lege Calpurnia cui derogaretur. — Lex
haec Calpurnia de ambitu erat. Tulerat eam ante biennium C. Calpurnius
Piso cos., in qua praeter alias poenas pecuniaria quoque poena erat
adiecta. |
| 75c-76a |
At
enim extremi ac difficillimi temporis vocem illam, C. Corneli,
consulem mittere coegisti : qui rem p. salvam esse vellent,
ut ad legem accipiendam adessent. — C. Piso qui
consul eodem anno fuit quo Cornelius tribunus plebis erat, cum legem
de ambitu ex S.C. graviorem quam fuerat antea ferret et propter
multitudinem divisorum qui per vim adversabantur e foro eiectus esset,
edixerat id 76. quod Cicero significat,
et maiore manu stipatus ad legem perferendam descenderat. |
| 88b |
Quam
ob rem augete etiam mercedem, si voltis, Q. Muci ut perseveret
legem impedire, ut coepit senatus consultum ; sed ego ea lege contentus
sum qua duos consules designatos uno tempore damnari vidimus. —
Legem Calpurniam significat quam C. Calpurnius Piso ante triennium
de ambitu tulerat. Quod dicit autem damnatos esse designatos consules,
P. Sullam et P. Autronium, de quibus iam diximus, vult intellegi.
Cognomen autem Q. Mucio tribuno quem nominat fuit Orestinus. |
| Cicero, Balb., 25, 57( Cabaret-Dupaty, Paris, 1919 ). |
| Obiectum
est etiam quod in tribum Clustuminam peruenerit ; quod hic adsecutus
est legis de ambitu ... |
| Cicero, Mur., 32, 67 ( Nisard, Paris, 1840 ). |
| ... Quid
accusas, Cato, quid adfers ad iudicium, quid arguis ? Ambitum accusas;
non defendo. Me reprehendis, quod idem defendam quod lege punierim.
Puniui ambitum, non innocentiam ; ambitum uero ipsum uel tecum
accusabo, si uoles. Dixisti senatus consultum me referente esse factum,
si mercede obuiam candidatis issent, si conducti sectarentur, si gladiatoribus
uolgo locus tributim et item prandia si uolgo essent data, contra legem
Calpurniam factum uideri. Ergo ita senatus iudicat, contra legem
facta haec uideri, si facta sint ... |
| Dion Cassius, XXXVI, 38 ( Gros, Paris, 1845-70 ). |
Καὶ
οὕτως ἐκεῖνόν τε διενομοθέτησε, καὶ ἕτερον τοιόνδε· οἱ στρατηγοὶ πάντες
τὰ δίκαια καθ' ἃ δικάσειν ἔμελλον αὐτοὶ, συγγράφοντες ἐξετίθεσανο οὐ
γάρ πω πάντα τὰ δικαιώματα, ἃ περὶ τὰ συμβόλαια διετέτακτο ἐποίουν·
οὔτε ἐσάπαξ τοῦτ' ἐποίουν, οὔτε τὰ γραφέντα ἐτήρουν, ἀλλὰ πολλάκις αὐτὰ
μετέγραφον, καὶ συχνὰ ἐν τούτῳ πρὸς χάριν ἢ καὶ κατ' ἔχθραν τινῶν, ὥσπερ
εἰκός, ἐγίγνετο. Ἐσηγήσατο κατ' ἀρχάς τε εὐθὺς αὐτοὺς τὰ δίκαια, οἷς
χρήσονται, προλέγειν, καὶ μηδὲν ἀπ' αὐτῶν παρατρέπειν. Τό τε σύμπαν,
οὕτως ἐπιμελὲς τοῖς Ῥωμαίοις κατὰ τὸν χρόνον ἐκεῖνον τὸ μηδὲν δωροδοκεῖσθαι
ἐγένετο, ὥστε πρὸς τῷ τοὺς ἐλεγχομένους κολάζειν καὶ τοὺς κατηγοροῦντας
αὐτῶν ἐτίμων. Τοῦ γοῦν Κόττου τοῦ Μάρκου τὸν μὲν ταμίαν Πούπλιον Ὄππιον
ἐπί τε δώροις καὶ ἐπὶ ὑποψίᾳ ἐπιβουλῆς ἀποπέμψαντος, αὐτοῦ δὲ πολλὰ
ἐκ τῆς Βιθυνίας χρηματισαμένου, Γάιον Κάρβωνα τὸν κατηγορήσαντα αὐτοῦ
τιμαῖς ὑπατικαῖς, καίπερ δεδημαρχηκότα μόνον, ἐσέμνυναν. Καὶ οὗτος μὲν
τῆς τε Βιθυνίας καὶ αὐτὸς ὕστερον ἄρξας, καὶ μετριώτερον οὐδὲν τοῦ Κόττου
πλημμελήσας, ἀντικατηγορήθη ὑπὸ τοῦ υἱέος αὐτοῦ καὶ ἀνθεάλω. Πολλῷ γάρ
που ῥᾷον ἄλλοις ἐπιτιμῶσί τινες, ἢ ἑαυτοῖς παραινοῦσι· καὶ προχειρότατά
γε ἐφ' οἷς τιμωρίας ἀξίους τοὺς πέλας εἶναι νομίζουσιν, αὐτοὶ ποιοῦσιν·
ὥστε μηδεμίαν πίστιν, ἐξ ὧν ἑτέροις ἐγκαλοῦσιν, ὅτι καὶ μισοῦσιν αὐτά,
λαμβάνειν. |
| Sallustius, Cat., 18 ( Richard, Paris, 1933 ). |
... De
qua quam uerissime potero dicam. L. Tullo et M. Lepido consulibus
P. Autronius et P. Sulla designati consules legibus ambitus
interrogati poenas dederant. ... |
 |