LEX ANTONIA DE TERMESSIBUS
  
Antonian law concerning Termessus Maior in Pisidia
   
( 72 or 68 BC )
 
 
( S. Riccobono, Fontes iuris Romani antejustiniani, I, Firenze, 1941, pp. 135-137, n. 11 ).
 
 
     I de Termesi(bus) Pisid(is) mai(oribus). |
     C. Antonius M. f., Cn. Corne|[lius. . . f., Q. Marcius. . f., L. Hostilius. . f., C. Popilius. . f., M. Valerius. .  f.,  C. Antius. .  f.,  Q. Caecilius. .  f.,  L. V. . . . . f.,] C. Fundanius C. f. tr(ibunei) pl(ebei), de s(enatus) s(ententia) plebem |  . . . . . . . preimus scivit. |
     Quei Thermeses maiores Peisidae fuerunt, queique | eorum legibus Thermesium maiorum Pisidarum | ante k. April., quae fuerunt L. Gellio Cn. Lentulo cos., | Thermeses maiores Pisidae factei sunt, queique ab | eis prognati sunt erunt, iei omnes | postereique eorum Thermeses maiores Peisidae | leiberei amicei socieique populi Romani sunto, | eique legibus sueis ita utunto, itaque ieis | omnibus sueis legibus Thermensis maioribus | Pisideis utei liceto, quod advorsus hanc legem | non fiat. |
     Quei agrei quae loca aedificia publica preivatave | Thermensium maiorum Pisidarum intra fineis | eorum sunt fueruntve L. Marcio Sex. Iulio cos., | quaeque insulae eorum sunt fueruntve ieis | consolibus, quei supra scriptei sunt, quodque | earum rerum ieis consulibus iei habuerunt | possederunt us[ei fructeique] sunt, quae de ieis rebus | locata non s[unt, utei antea habeant possideant ; q]uaeque | de ieis rebu[s agreis loceis aedificieis locata su]nt, | ac ne locentur [sancitum est sanctione, q]uae facta | est e[x] l[ege rogata L. Gellio Cn. Lentulo cos., e]a omnia | Ther[meses maiores Pisidae habean]t possideant ; | ieisque [rebus loceis agreis aedificieis utantur fr]uantur | ita, utei ant[e Mitridatis bellum, quod p]reimum | fuit, habueru[nt possederunt usei fruct]eique sunt. |
     Quae Thermensorum m[aioru]m Pisidarum publica | preivatave praeter loca[ta] agros aedificia sunt | fueruntve ante bellum Mitridatis, quod preimum | factum est, quodque earum rerum iei antea | habuerunt possederunt usei fructeive sunt, | quod eius ipsei sua voluntate ab se non abalienarunt, | ea omnia Termensium maiorum Pisidarum, utei sunt | fuerunt, ita sunto, itemque ieis ea omnia | habere possidere uutei frueique liceto. |
     Quos   Thermenses   maiores   Pisidae  leiberos  servosve  |  bello  Mitridatis  ameiserunt,  magistratus pr[ove] | magistratu, quoia de ea re iuris dictio erit, qu[oque] | de ea re in ious aditum erit, ita de ea re ious | deicunto iudicia recuperationes danto, utei ie[i] | eos recuperare possint. |
     Nei quis magistratus prove magistratu legatus ne[ive] | quis alius meilites in oppidum Thermesum maiorum | Pisidarum agrumve Thermensium maiorum | Pisidarum hiemandi caussa introducito, neive | facito, quo quis eo meilites introducat quove ibei | meilites hiement, nisei senatus nominatim, utei Thermesum | maiorum Pisidarum in hibernacula meilites | deducantur, decreverit ; neive quis magistratus | prove magistratu legatus neive quis alius facito | neive inperato, quo quid magis iei dent praebeant | ab ieisve auferatur, nisei quod e[o]s lege Porcia | dare praebere oportet oportebit. |
     Quae leges quodque ious quaeque consuetudo L. Marcio | Sex. Iulio cos. inter civeis Romanos et Termenses | maiores Pisidas fuit, eaedem leges eidemque ious | eademque consuetudo inter ceives Romanos et | Termenses maiores Pisidas esto ; quodque quibusque | in rebus loceis agreis aedificieis oppideis iouris | Termensium maiorum Pisidarum ieis consulibus, | quei supra scriptei sunt, fuit, quod eius praeter | loca[ta] agros aedificia ipsei sua voluntate ab se non | abalienarunt, idem in eisdem rebus loceis agreis | aedificieis oppideis Termensium maiorum Pisidarum | ious esto ; et quo minus ea, quae in hoc capite scripta | sunt, ita sint fiant, eius hac lege nihilum rogatur. |
     Quam legem portorieis terrestribus maritumeisque | Termenses maiores Phisidae capiundeis intra suos | fineis deixserint, ea lex ieis portorieis capiundeis | esto, dum nei quid portori ab ieis capiatur, quei publica | populi Romani vectigalia redempta habebunt. Quos | per eorum fineis publicanei ex eo vectigali transportabunt | . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
 

 
►  Bibliography
 
 
Orthographiae ratio ab Aldo Manutio P. f. collecta, 2nd ed., Venezia, 1566, pp. 406-411 ; Sigonio, De antiquo iure provinciarum, Venezia, 1567-8, pp. 64-65 ; Sigonio, De antiquo iure populi Romani, Bologna, 1574, pp. 317-318 ; Brisson, De formulis, Paris, 1583, pp. 168-169 ; Orsini in Agustín, De Legibus et Senatus Consultis, Roma, 1583, pp. 51-52 ;  de Smet, Inscriptionum antiquarum quae passim per Europam liber, Leiden, 1588, f. XVI ; Gruter, Inscriptionum Romanarum Corpus absolutissimum, Heidelberg, 1602, pp. 500-501 ; Muratori, Novus thesaurus veterum inscriptionum..., II, Milano, 1740, p. 582 ; Dirksen, Versuche zur Kritik und Auslegung der Quellen des römischen Rechts, Leipzig, 1823, pp. 137-202 ; Göttling, Funfzehn römische Urkunden auf Erz und Stein nach den Originalen neu verglichen und herausgegeben, Halle, 1845, pp. 12-19 ; CIL I1 (1863), n. 204 ; Dessau, Inscriptiones Latinae Selectae, Berlin, 1892-1916, n. 38 ; Bormann, Fest. Hirschfeld, Berlin, 1903, pp. 434-439 ; Mommsen, GS, III (1907), p. 27 ; Bruns, Fontes iuris Romani antiqui, I, Tübingen, 1909, pp. 92-95, n. 14 ; CIL I2 (1918), n. 589 ; Heberdey, Anz. Ak. Wiss. Wien, 68, 1931, pp. 21 ss. ; Girard, Textes de droit romain, 6th ed., Paris, 1937, pp. 68 ss. ; Riccobono, FIRA I, Firenze, 1941, pp. 135-137, n. 11 ; Taylor, Caesar's early career, Ph., 1941, p. 121 ; Magie, Roman Rule in Asia Minor, II, Princeton, 1950, p. 1176, n. 34 ; Broughton, The Magistrates of the Roman Republic, II, New York, 1952, p. 141 ; Wenger, Die Quellen des römischen Rechts, Wien, 1953, p. 374 ; Tibiletti, Dizionario Epigrafico di Antichità romane, IV, Roma, 1957, s.v. Lex, c. 710 ; Bourne, Coleman-Norton & Johnson, Ancient Roman Statutes, Austin, 1961, pp. 74-76, n. 79 ; Syme, JRS, 53, 1963, p. 57 ; Béranger, Mél. Piganiol, II, Paris, 1966, p. 723 ; Sherwin White, JRS, 66, 1976, pp. 1-14 ; Girard & Senn, Les lois des Romains, Napoli, 1977, pp. 144-147, n. 12 ; Sherk, Rome and the Greek East to the Death of Augustus, Cambridge, 1984, pp. 89-92, n. 72 ; Ferrary, Ath, 73, 1985, pp. 419-457 ; AE 1990, n. 21 ; Waelkens, Sagalassos I : first general report on the survey (1986-1989) and excavations (1990-1991), Leuven, 1993, p. 18 ; Crawford, Roman Statutes, I, London, 1996, pp. 331-340, n. 19 ; Naco del Hoyo, Dialogues d'histoire ancienne, 27, 2001, p. 73 ; Dupraz in Bodelot, Eléments "asyntaxiques" ou hors structure dans l'énoncé latin : Actes du colloque international de Clermont-Ferrand (2005), Clermont-Ferrand, 2007, pp. 215-216 ; Tarpin in Cabouret-Laurioux & Roman, Rome et l'Occident : du 11e s. av. J.-C. au 11e s. apr. J.-C. (Colloque de la SOPHAU, Lyon 2009), Toulouse, 2009, p. 137.
 
 
►  Source : Bronze tablet found in Rome between 1513 and 1528 ( Mus. Naz. di Napoli, Inv. 2638 ).
 
 

English translation