LEX ( ACILIA ? ) REPETUNDARUM
   
Law on the right to recovery of property officially extorted
   
( 123-122 BC )
 

 
CIL I2, n. 583 ( Epigraphik Datenbank Clauss/Slaby ).
 

 
[M(anius) Acilius(?) ---] / [--- tr(ibuni) pl(ebei) plebem ioure rogaverunt plebesque ioure scivit in --- ante diem --- tribus --- principium fuit pro tribu --- preimus scivit --- quoi socium no]minisve Latini exterarumve nationum   quoive   in   arbitratu   dicione   potestate   amicitiav[e populi Romani ---] / [ab eo quei dic(tator) co(n)s(ul) pr(aetor) mag(ister) eq(uitum) cens(or) aid(ilis) tr(ibunus) pl(ebei) q(uaestor) IIIvir cap(italis) IIIvir a(greis) d(andeis) a(dsignandeis) tr(ibunus) mi]l(itum) l(egionibus) IIII primis aliqua earum fuerit queive filius eorum quoius erit quoius pater senator siet in annos singolos pequniae quod siet amp[lius HS n(ummos) ---] / [pro inperio prove potestate ipsei regive populove ipsius parentive ipsius queive in potestate manu mancipio suo parentisve sui siet fuerit quo]ive ips[e] paren[s]ve suos filiusve suos heres siet   ablatum   captum   coactum   conciliatum aversumve siet de ea re eius petitio nominisque delatio esto [pr(aetoris)   quaestio   esto  ioudicium ioudicatio leitisque aestumatio queiquomque] / [ioudicium ex h(ace) l(ege) erunt eorum hace lege esto --- sei quis deicet praetorem nomen ex h(ace) l(ege) ita non recepisse utei delatum esset neque ioudicium ex h(ace) l(ege) ita datu]m esse utei peteret de ea re eius petit[i]o nominisque delatio esto pr(aetoris) quaestio esto ioudicium ioudicatio leitisque aestumatio quei quomque ioudic[ium ex h(ace) l(ege) erunt eorum hace lege esto ---] / [---]s iu[--- de quo ex h(ace) l(ege) ioudicatum erit sei contra h(ace) l(ege) fecisse deicetur postquam ea res ioud]icata erit aut quoius nomen praevaricationis caussa delatum erit aut quoium nomen ex h(ace) l(ege) ex reis exemptum erit seiquis eius nomen a[d prae]/[torem denuo detolerit --- quaestio eius pr(aetoris) esto ioudicium ioudicatio leitisque aestumatio   quei   quomque   ioudicium   ex   h(ace)   l(ege)  erunt eorum h(ace) l(ege) esto sei quis ali]eno nomin[e --- ex h(ace) l(ege) petere nomenve deferre volet de ea re eius petitio nominisque delatio esto] quaestio   eius   pr(aetoris)   esto   ioudiciu[m]  ioudicatio litisque(!) aestumatio quei quomque ioudicium ex h(ace)   l(ege)   erunt  eorum h(ace) l(ege) esto is eum unde petet in ious ed[ucito ad pr(aetorem) quoius ex h(ace) l(ege) in eum annum] / [quaestio erit et ante K(alendas) Sept(embres) quae eo anno erunt nomen deferto ---] deque eo homine de [--- ita uti i(nfra) s(criptum) est res agitor post K(alendas) Sept(embres) sei quod nomen deferetur sei is quei petet volet is praetor de ea re recuperatores dato qu]oius eorum ita nomen ex h(ace) l(ege) post K(alendas) Sept(embres) quae eo anno fuerint delatum erit quei eorum eo ioudicio condemnatus erit quanti eius / rei slis ae[stumata erit tantam pequniam quei eum condemnaverit dato --- eaque pequnia quei petiveri]t eius esto pr(aetor) quei ex h(ace) l(ege) q[uaeret facito quidquid ita --- ioudicatu]m erit id utei privato solvatur quei [eoru]m petet de heisce dum mag(istratum) aut inperium habebunt ioudicium non fiet dic(tator) co(n)s(ul) pr(aetor) mag(ister) eq(uitum) [cens(or) aid(ilis) tr(ibunus) pl(ebei) q(uaestor) IIIvir cap(italis) IIIvir a(greis) d(andeis) a(dsignandeis) tr(ibunus) mil(itum) l(egionibus) IIII primis aliqua earum dum mag(istratum) aut inperium habebit] / [nei in ious educitor --- quei eorum e]x eo mag(istratu) inperiove abierit quo min[us in ious educatur eius h(ace) l(ege) n(ihilum) rogato --- de patroneis   dandeis   quei   ex   h(ace)]  l(ege) pequniam petet nomenque detuler[it] quoius eorum ex h(ace) l(ege) ante K(alendas) Sept(embres) / petitio erit sei eis volet sibei patronos in eam rem darei pr(aetor) ad quem   [nomen   detulerit --- patronos   civeis   Romanos  ingenuos ei dato dum] nei quem eorum det sciens d(olo) m(alo) quoiei is q[uoius nomen delatum erit --- gener socer vitricus privignusve siet queive eiei sobrinus siet pro]piusve eum ea cognatione at[t]igat queive [ei]ei sodalis siet queive in eodem conlegio siet quoiave in fide is erit maioresve in maiorum fide fueri(n)t [queive in fide eius erit maioresve] / [in maiorum fide fuerint --- queive] quaestion[e] ioudicio[q]ue puplico condemnatu[s siet quod circa eum in senatum   legei   non  liceat --- neive eum que]i ex h(ace) l(ege) ioudex in eam rem erit neive eum que[i] ex h(ace) l(ege) patronus datus erit de patrono repudiando quei ex h(ace) l(ege) patronus datus erit sei is mori[bus suspectus erit is quoi ex h(ace) l(ege) datus] / [erit eum reicito --- tum quos ex h(ace) l(ege) patronos dare licet eor]um pr(aetor) quei ex h(ace) l(ege) quaeret alium patronum eiei quei s[ibei darei petet dato de CDLviris in hunc an]num legundis pr(aetor) quei inter peregrinos ious deicet is in diebus X proxum(eis)   quibus   h(ace)   l(ege)   populus   plebesve   iouserit   facito utei CDLviros le[g]at quei in hac ceivit[ate   equom   publicum   habebit   habuerit]   / [--- dum   nei quem eorum legat quei tr(ibunus) pl(ebei) q(uaestor)   IIIvir   cap(italis) tr(ibunus) mil(itum) l(egionibus) IIII primis aliqua earum IIIvi]rum(!) a(greis) d(andeis) a(dsignandeis) siet fueritve queive in senatu siet fueri[tv]e queiv[e mercede conductus depugnavit depugnaverit --- queive quaestione ioudicioque puplico conde]mnatus siet quod circa eum in senatum legei non liceat queive minor anneis XXX maiorve annos LX gnatus siet queive in urbem Romam propiusve   u[rbem   Romam   p(assus)  M domicilium non habeat queive eius mag(istratus)] / [quei s(upra) s(criptus) e(st) pater frater filiusve siet queive eius quei in senatu siet fueritve pater frater filiusve siet queive trans mar]e erit quos legerit eos patrem tribu[m] cognomenque i[n]dicet q[uei ex h(ace) l(ege) in hunc annum quaeret --- is die --- ex quo legerit eorum quei ex] h(ace) l(ege) CDLvireis in eum annum lectei erunt ea nomina omnia in tabula in albo atramento / script[o]s patrem tribum co[g]nomenque tributimque d[i]scriptos hab[eto eosque propositos suo magistratu servato --- sei quis describere volet is pr(aetor) permittito potestatemque scribendi quei volet facito pr(aetor) quei legerit quos e]x h(ace) l(ege) CDLviros legerit facito recitentur in contione iuratoque sese [eos ex h(ace) l(ege) legise de quibus sibei consultum siet --- optumos eos ioudices futuros esse quosque oetiles io]udices exaestimaverit esse eosque CDLviros quos ex h(ace) l(ege) legerit is pr(aetor) omnis in taboleis puplicis scriptos in perpetuo habeto / de CDLvireis quot annis [legundis praetor quei post h(ace) l(ege) rogatam ex h(ace) l(ege) ioudex factus erit --- is in diebus X proxumeis quibus quis]que eorum eum mag(istratum) coiperit facito utei CDLviros ita legat quei ha[ce civitate equom publicum habebit habuerit --- d]um ne quem eorum legat quei tr(ibunus) pl(ebei) q(uaestor) IIIvir cap(italis) tr(ibunus) mil(itum) l(egionibus) IIII primis aliqua earum IIIvir a(greis) d(andeis) a(dsignandeis) siet fueritve queive in senatu siet fueritve queive merc[ede conductus depugnavit depugnaverit] / [--- queive quaestione ioudicioque puplico condemnatus siet quod circa eum in senatum legei non liceat queive minor anneis XXX maiorve a]nnos LX gnatus siet queive in urbe Romae propiusve urbem Roma[m p(assus) M domicilium non habeat queive eius mag(istratus) quei s(upra) s(criptus) e(st) pater frater filiusve siet] queive eius quei in senatu siet fueritve pater frater filiusve siet queive trans mare erit quos legerit eos patrem tribum cognomenque i[n]dicet quei ex h(ace) l(ege) in eu[m annum quaeret is die --- ex] / [quo legerit quei ex h(ace) l(ege) CDLvireis in eum annum lectei erunt in tabula in albo atramento scriptos patr]em tribu(m) cognomenque tributimque discriptos habeto eosque propositos suo ma[gistratu servato --- sei quis describere volet is pr(aetor) permittito potestatem]que scribundi quei volet facito pr(aetor) quei legerit is eos quos ex h(ace) l(ege) C[DL]viros legeri[t] facito in con[t]ione recite(n)tur iouratoque sese eos ex h(ace) l(ege) legise de quibus sibei consu[ltum siet optumos eos] / [ioudices   futuros   esse   quosque   oetiles ioudices exaestumaverit esse eosque CDLviros quos ex h(ace) l(ege) legerit is pr(aetor) omnis in taboleis pupliceis scriptos in perpetuo habeto] de nomine deferundo iudicibusque legundeis quei ex h(ace) l(ege) pequniam ab a[rvorsario petet --- is eum unde petet postquam CDLvirei ex h(ace) l(ege) in e]um annum lectei erunt ad iudicem in eum annum quei ex h(ace) l(ege) [factus] erit in ious educito nomenque eius deferto sei deiuraverit calumniae causa non po[stulare is praetor nomen recipito facitoque] / [--- utei die --- ex eo die quo quoiusque quisque nomen detolerit is quoius nomen delatum e]rit de CDLvireis quei in eum annum ex h(ace) l(ege) lectei erunt arvorsario edat eos om[nes --- quoi is queive ei quoius nomen delatum erit gener socer vitricus pri]vignusve siet queive ei sobrinus siet propiusve eum ea cognat[ione] attingat queive ei sodalis siet queive in eodem conlegio siet facitoque coram arv[orsario is quei ita ediderit iouret in CDLvireis quei in eum annum] / [ex h(ace) l(ege) lectei erunt non reliquisse se nisei quei se earum aliqua necesitudine quae supra scripta sient] non attigeret scientem d(olo) m(alo) itaque is edito [i]ouratoque ubei is ita ediderit tum in ea[m quaestionem quei quoiusque ita nomen detolerit is praetor quoius ex h(ace) l(ege) quaestio e]rit facito utei is die vicensumo ex eo die quo quoiusque quisque / n[omen] detolerit Cviros ex eis quei ex h(ace) l(ege) CDLvire(i) in eum annum lectei erunt quei vivat legat e[datque --- dum nei quis ioud]ex siet quoi is queive ei quei petet gener socer vitricus privignusve siet queive ei sobrinus [siet propiusve eum ea cognatione attingat --- queive in eodem conlegio siet queive e]i sodalis siet queive tr(ibunus) pl(ebei) q(uaestor) IIIvir cap(italis) IIIvir a(greis) d(andeis) a(dsignandeis) tribun[us] mil(itum) l(egionibus) IIII prim[is aliqu]a earum siet fueritve queive in senatu siet fueritve queive l(ege) Rubr[ia IIIvir] / [col(oniae) ded(ucendae) creatus siet fueritve --- queive ab urbe Roma plus --- passuum] aberit queive trans mare erit neive amplius de una fami[l]ia unum neive eum [legat edatve quei pecuniae captae condemnatus est erit aut quod cum eo lege Calpu]rnia aut lege Iunia sacramento actum siet aut quod h(ace) l(ege) nomen [delatum sie]t quos is Cviros ex h(ace) l(ege) ediderit de eis ita facito iouret palam apud se coram [arvorsario nullum se edidise scientem d(olo) m(alo) quem ob earum] / [causarum aliquam quae supra scripta sient --- inter Cviros edere non liceat queive se earum aliqua] necesitudine atingat quae supra scripta sient q(uaestor) unde petitum erit quomi[nus --- sei is quei petet ita C]viros ediderit iuraritque tum eis pr(aetor) facito utei is unde petetur die L[X postquam] eius nomen delatum erit quos C is quei petet ex h(ace) l(ege) ediderit / de eis iudices qu[os volet L legat --- quei ex h(ace) l(ege) nomen detolerit sei is quoius nom]en ex h(ace) l(ege) delatum   erit   L  iudices ex h(ace) l(ege) non legerit edideritve seive [ex CDLvireis quei in eum annum ex h(ace)  l(ege) lectei erunt quei se adfinitate cognation]e sodalitate atingat queive in eodem conlegio siet ex h(ace) l(ege) non e[diderit tum ei pe]r eum pr(aetorem) advorsariumve mor[a] / non eri[t quo]minus legat edatv[e quos volet L de eis C quos ex h(ace) l(ege) ediderit --- dum nei eorum quos ex h(ace) l(ege) legere non licet quem sciens d(ol)o m(alo) ioudic]em legat quei ita lectei erunt eis in eam rem ioudices sunto eorumque eiu[s rei ex h(ace) l(ege) ioudicatio slitisque aestumatio esto iudicum patronorumque nomina] utei scripta in taboleis habeantur pr(aetor) quei ex h(ace) l(ege) quaeret fac[ito eos L viros qu]os is quei petet   et   unde   petetur   ex   h(ace) l(ege) legerint ed[iderint e]osque pat[ronos quos quei petet ex h(ace) l(ege)] / [acceperit --- in taboleis popliceis scriptos habeat ea nomina q]uei petiverit et unde petitum erit quei eorum volet ex taboleis popli[ceis describundi is pr(aetor) potestatem facito ---] eisdem ioudices unius rei in perpetuom sient quei iudices e[x h(ace) l(ege) lectei erunt] quam in rem eis iudices / lectei er[unt eius rei ioudices in perpetuom sunto --- q]uei pequniam ex [h(ace) l(ege)] capiet eum ob eam rem quod pequniam ex h(ace) l(ege) ceper[it nei --- neive tribu mo]veto neive equom adimito neive quid ei [ob] eam rem fraudei esto / [--- sc]ripta sient pr(aetor) quei ex h(ace) l(ege) v[--- de iudicio in eum quei mortuos e]rit aut   in   exilium   abierit   quoium   nomen   ex   h(ace) l(ege) delatum eri[t sei is ante mortuos erit --- aut in exiliu]m abierit quam ea res [iu]dicata erit pr(aetor) ad quem eius nomen d[elatum erit eam] rem ab eis item quaerito [quei ioudicium ex h(ace) l(ege) erunt quasei sei is quoius nomen ex h(ace) l(ege) delatum erit]   /   [viveret   inve   ceivitate esset --- de inquisitione faciunda praetor de eo quo]iu[s] nomen ex h(ace) l(ege) ad se delatum erit facito utei ioudicium p[rimo quoque die --- fiat eique quei ex h(ac) l(ege) nomen detolerit   dies   quot   sibi   videbitur   det utei q]uod recte factum esse volet / dum neiquid advorsus h(ace) l(ege) fiat [ad inquisitionem fac]iundam neive post h(ace) [l(ege) rogatam --- iubetoque] conquaeri in terra Italia in oppedeis foreis conciliab[oleis ubei ioure deicundo praesse solent aut extra Italiam in oppedeis foreis con]ciliaboleis ubei ioure deicundo praesse solent in quibus di[ebus eum quei petet prae]tor quei ex h(ace) l(ege) quaere[t conquaerere iouserit ---] / [testibus ut denuntietur pr(aetor) ioudiciumque postquam] audierit quod eius rei quaerundai censeant refere et c[ausam probaverit quibus is quei petet denuntiaverit eos homines d(um)t(axat) IIL testimonium deic]ere iubeto et quom e[a] res agetur quam in rem quisque testis er[it in eam rem facito eis] omnes adsient testimo[niumque deicant dum nei quem] / [testimonium deicere iubeat quei --- quoiave in fide is unde petetur siet maioresve in maior]um eius fide [fuerint] queive in fide eius siet maioresv[e in maiorum eius fide fuerint queive eius quoius ex h(ace) l(ege) nomen delatum erit c]ausam deicet dum taxat unum queive eius parentisve eius l[eibertus leiberta]ve siet de inro[ganda multa ---] / [de testibus tabulisque custodiendis is quei petet sei quos ad testimonium deicundum evocari]t secumve duxerit dum taxat homines IIL earum re[rum causa de quibus id ioudicium fiet --- e]a quai ita conquaesiverit et sei qua tabulas / libros leiterasve pop[licas preivatasve produ]cere proferrequ[e volet ---]ive de ea re volet apud pr(aetorem) is praetor ei moram ne faci[to quominus ---]at praetor utei interroget pr(aetor)   quei   ex h(ace) l(ege) q[uaeret ---] / [ioudices utei iourent ante quam considant pr(aetor) quei ex h(ace) l(ege) quaeret quei in ea]m rem ioudices erunt ante quam primum caussa d[icetur --- apud se iourent facit]o iudices quei in eam rem erunt omnes pro rostreis / in forum [vorsus iouranto --- facturumque se utei quod recte factum esse vo]let utei testium quei eam rem erunt verba audiat [--- neque se facturum quo] eam rem minus ioudicet nisei sei quae causa erit quae eie[i ex h(ace) l(ege) quo] / [eam rem   minus   ioudicet   permittet   ---   quei ita apud se iourarint eorum nomina is praetor facito in contione r]ecitentur proscripta propositaque palam apud for[um habeto --- neve nisei ita iourarit de ea re considere sinito quemquam eorum quei ex e]is C iudices L lectei erunt ioudex neiquis disputet [---] / [--- sei --- causam sibi esse deicet quominus ad id] iudicium adesse possit de ea re praetori quei ex hac[e l(ege) quaeret cognoscere --- ius esto de iudicio proferendo vel refere]ndo quam rem pr(aetor) ex h(ac) l(ege) egerit   sei   eam rem proferet quoi [---] / [sei refer]re poterit facito quoius deicet nomen referre [---] it utei [i]s ad sese veniat aut adferatur coram eo quei / postulaver[it --- vo]let quoius ex h(ace) l(ege) [n]ominis delatio erit ei eius rei pe[titio esto --- de]que ea re hace lege iudicium litisque aestumatio essto quasei sei eius [---] / [--- sei ioudex q]uei eam rem quaeret ex h(ace) l(ege) causam non nover[it --- is praetor c]oram [ioudicib]us in / contione pro rostris sententia ita pronontiato fec[isse videri --- sei de ea re] iudicium fieri oportebit ter[tio die facito iudicium fiat --- sei ioudex quei eam r]em quaeret ex h(ace) l(ege) causam non noverit   pr(aetor)   quei   ex   h(ace) l(ege) q[uaeret ---] / [ioudices utei iourent ante quam in consilium eant pr(aetor) quei ex h(ace) l(ege) quaeret ioudices quei ex h(ac) l(ege) in eam rem erunt in consilium an]te quam   ibunt   facit(o)   iurent sese [--- neque facturum q]uo quis suae alterius / sententiae certior siet quod p[er dolum malum fiat ---]aturum esse iudice[s] // multam suprema[m] de[b]ea[nt --- sei ioudex quei eam rem qu]aeret causam non noverit quei / eorum ioudex [--- excu]satione primo quo// que die deferatur isque quaesto[r --- iudices in co]nsilium quomodo eant pr(aetor) quei ex h(ace) l(ege) iu[dicium exercebit --- iudex quei ad id] / delectus erit sei rem de qua --- agitur plus tertiae parti iudicum quei aderunt quom ea res aget]ur [non liquere] deixerit praetor ex h(ace) l(ege) quaeret ita pronon[tiato et ad rem denuo agendam alium diem dato --- eoque] / [die eorum iudicu]m quei quomque aderunt iudicare i[ubeto --- ad quem praetorem ita relatum erit iudicum plus tertiam partem negare iu]dicare is HS n(ummum) |(decem milia) quotiens quomque amplius bis in uno iu[dicio iudicare negarint --- singulis quei iudicare negarint multam dicito tu]m quam ob rem et quantum pequ[niae dixerit] / [publice proscribito --- de] reis quomodo iudicetur ubei duae partes iudicum quei ader[unt causam sibi liquere deixerint ---] / [pr(aetor) quei de ea re quaeret utei eis iudice]s quei iudicare negarint semovant[ur facito ---] rem agito tum praetor quom soveis viatoribus apparitoribusque nei de i[udicio iudex discedat curato --- sitellamque latam] / [digitos --- altam digitos] XX quo ioudices sorticolas conieciant [adponi facito --- quoius]que iudicis is praetor sorticolam unam buxeam longam digitos IIII la[tam digitos --- ab utraque parte ceratam --- in qua sorticola ex altera parti leitera A perscripta siet ex alte]ra parti C inmanu palam dato al[teramque utram velit leiteram eum] / [iudicem   inducere   iubeto --- iudex   ita   inducito] eamque sortem ex hace lege apertam bracioque aperto li[t]eram digiteis opertam pala[m ad eam sitellam deferto eamque sortem in populum --- i]temque in eos ceteros sin[g]ilatim iu[dices versus ostendito itaque in eam sitellam coniecito ---] / [sententiae quomodo pronontientur quei iudex pronontiationis fac]iundai causa ad sitellam sorti veniet is in eam sitellam manum demittito [e]t eam devexam popul[o ostendito --- i]udiciu[m --- quamque in eum r]eum sen/tentia[m ea sors hab]uerit   is   ei   [--- palam   pronontiato   ubei   A   leitera   scripta  erit apsolvo ubei C leitera scripta erit con]demno ubei nihil scriptum erit seine suffragio ex qua sorti pronontiarit eam sortem proxsumo iud[ici --- in manum] transdito / de n[umerandis sententiis --- de] reo ap[solvendo nisei eae sententiae ibei plurumae erunt condemno pr(aetor) quei ex h(ace) l(ege) quaeret eum reum pronontiato non fecisse videri de quo reo pr(aetor) ita pronontiaverit quod postea non fecerit aut qu]od praevaricationis causa factum non erit is ex hace lege eius rei absolutus esto de reo condemnan[do sei eae sententia]e ibei plurumae erunt condemno pr(aetor) qu[ei ex h(ace) l(ege) quaeret eum] / [reum pronontiato fecisse videri --- de eadem re ne bis agatur quei ex h(ace) l(ege) condemnatus] aut apsolutus erit quom eo [h(ace)] l(ege) nisei quod post ea fecerit aut nisei quod praevaricationis caussa factum erit au[t nisei de litibus] aestumandis aut nisei de sanctioni hoiusce legis actio nei es[to ---] / [de praedibus dandis bonisve possidendis iudex quei eam rem quaesierit earum rer]um quei ex h(ace) l(ege) condemnatus erit q(uaestori) praedes facito det de consili maioris partis sententia quanti eis censuer[int sei ita p]raedes datei non erunt bona eius facito puplice possideantur conq[uaerantur veneant quantae pequniae ea bona venierint] / [tantam pequniam iudex quei eam rem quaesierit ab emptore exigito --- quaestorique eam pequniam et quanta fuerit sc]riptum transdito quaestor accipito et in tabolis poblicis scriptum habeto de leitibus aestumandeis [quei ex] hac[e] lege condemnatus erit ab eo quod quisque petet quoius ex hace / lege peti[tio erit id praetor quei eam rem quaesierit eos iudices quei eam rem iudicaverint aestumare iubeto --- quod ante h(acem) l(egem) rogatam consilio probabitur captum coactum ab]latum avorsum conciliatumve esse ea(s) res omnis simpli ceteras res omnis quo[d] post hance legem rogatam co[nsilio probabit]ur captum coactum ablatum avorsum conciliatumve esse dupli idque ad qua[estorem quantum siet quoiusque nomine ea lis aestumata siet facito deferatur] / [de pequnia ex aerario solvenda quei iudici quei eam rem quaesierit consilioque eius maiorei parti --- satisfecerit nomine su]o parentisve suei quoive ipse parensve suos heres siet leitem aestumatam esse queive eiei iudicei consilioque eius maiorei pa[rti eorum sa]tis fecerit regis populeive ceivisve suei nomine litem aestumatam esse sibei / q[uanta ea pequnia erit is iudex facito --- sei de ea re praedes dati erunt seive quantae pequniae eae lites aestumatae erunt tanta pequnia ex] hace lege in aerario posita erit ob eam rem quod eo nomine lis aestumata erit in triduo proxsumo quo ita satis [factum erit] ex hace lege solvatur neive quis iudex neive quaestor facito sciens dolo m[alo quo minus ita satis fiat itaque solvatur ---] / [de tributo indicendo quanti iudex quei eam rem quaesierit leites aestumaverit sei is iud]ex ex hace lege pequniam omnem ad quaestorem redigere non potuerit tum in diebus X proxsumeis quibus [quae potue]rit redacta erit iudex quei eam rem quaesierit queive iudex ex hace lege fac[tus erit tum cum pequnia illa redacta erit tributum] / [indicito --- diemque edito quo is quoius parentisve quoius eiusve quoi ipse parensve suos heres siet ita lites aest]umatae erunt quoius regis popul[ei]ve nomine lis aestumata erit legati adessint dum nei longius C dies edat [de trib]uto servando ubei ea dies venerit quo die iusei erunt adesse iudex quei e[um tributum indixerit quanta pequnia de eius quei ex h(ace) l(ege) condemnatus est bonis redacta erit tantam pequniam in eas lites quae aestumatae] / [erant pro portioni tribuito --- queique ei iudici consilioque eius maiori parti eam litem aestumatam esse sibei satis f]e[c]erit ei primo quoque die quaestorem solvere iubeto quaestorque eam pequniam eis sed frude sua solvito [reliquom] in aerario siet quod eorum nomine quei non ad[e]rit tributus factus [erit quaestor in aerario servato ---] / [de tributo proscribendo quei] praetor ex hace lege tribuendei caussa prodeixerit is utei quod recte factum esse volet facito quomodo prode[ixerit ea omnia m]aiore parte diei ad eam diem donec solutum [e]rit apud forum / palam ubei de plano r[ecte legi possitur proscripta propositaque habeat --- praetor quei eum tributum] // fecerit die[s --- prox]umos ex ea die qua tributus factus erit apud forum palam ubei de plano recte le[g]i possitur proscri[bito pequnia] post quinquenium populei fiet quae pequnia ex hace lege in aerarium posita erit   quod   in   anneis   qu[inque   proxumeis   ex  ea die qua tributus factus erit eius pequniae quaestor ex h(ace) l(ege) non solverit populei esto de pequnia a praedibus exigenda quaestor quoi aerarium provincia obvenerit quoi quaestori ex h(ace) l(ege) praedes] / [datei erunt queive quaestor deinceps] // eandem provin[ci]am   habebit   eis   faciunto   utei   quod   recte factum esse volet quod eius is reus non solverit ab eis pr[aedibus primo quo]que die pequnia exigatur pequnia in fiscis opsignetur quae quomque pequnia ex hace lege ad q[uaestorem redacta erit is quaestor] / [ea pequnia facito in fiscis siet fiscique signo suo opsignentur --- singulisque fiscis inscribatur] // quis praetor litis aes//tumaverit et unde ea pequnia redacta siet quantumque in eo fisco siet quaestor quei quom[que erit utei quod] recte factum esse volet facito in diebus V proxumeis quibus quomque eiei aerarium provincia obvenerit [fisci resignentur et sei ea pequnia quam in eo fisco esse inscriptum erit ibei inventa erit denuo opsignentur ---] / [quaestor utei solvat quoi] // pequniam ex hace lege // quod sine malo pequlat[u] fiat pr(aetor) quei ex hace lege quaeret darei solvi iuserit id quaestor [quei aerarium pro]vinciam optinebit sed fraude sua extra ordinem dato solvitoque quaestor moram nei facito q[uaestor ---] / [iudicium nei quis inpediat quod] // ex hace lege [iu]dic[i]um fie//ri oportebit quom ex hace lege fieri oportebit nei quis magistratus prove magistratu prove [quo inperio potestateve e]rit [facito quo]minus setiusve fiat iudiceturve neive quis eum quei ex hace lege iudicium exercebit neive eum que[i ex h(ace) l(ege) iudicabit neive eum quei ex h(ace) l(ege) petet] / [neive eum unde petetur --- ab eo iudicio avocato neive] // avocarier iubeto neive ab//ducito neive abducier iubeto neive facito quo quis eorum minus ad id iudicium adesse poss[it quove quoi eorum minus in eo iudici]o verba audeire in consilium eire iudicare liceat neive iudicium dimitere iubeto nisei quom senatu[s ioure vocabitur --- aut nisei] / [quom centuriae aut] // tribus intro vocabuntur ex//tra quam sei quid in saturam feretur sei is praetor quei ex hace lege quaere[t] se[ive is quaestor quoi aerarium vel urbana provinc]ia obvenerit ioudiciove inperiove abierit abdicaverit mortuosve erit ante quam ea omnia ioudica[ta soluta factave erunt quae eum praetorem eumve quaestorem ex h(ace) l(ege) iudicari iubere solvere facere oportet queiquomque deinceps praetor ex] / [h(ace) l(ege) quaeret queive quaestor aerarium vel urbanam --- provinciam habebit is utei quod recte factum] // esse volet facito utei ea omnia // quod ex hace lege factum non erit faciant fiantque quae ex hace lege fieri oportere[t] s[ei --- apud eum ea res acta esset deque ea re eiei] praetori quaestorique omnium rerum quod ex hace lege factum non erit siremps lex esto qua[sei sei apud eum ea res acta esset ---] / [de rebus ex lege Calpurnia Iuniave iudicatis quibusquom ioudicium] // fuit fueritve ex lege quam L(ucius) Cal//purnius L(uci) f(ilius) tr(ibunus) pl(ebei) rogavit exve lege quam M(arcus) Iunius D(ecimi) f(ilius) tr(ibunus) pl(ebei) rogavit quei [e]orum eo [ioudicio --- apsolutus   vel   condemnatus   est   eritve   quo]   magis de ea re eius nomen hace lege de[fe]ratu[r] quove mag[is] de ea re quom [eo ex h(ace) l(ege) agatur eius h(ace) l(ege) nihilum rogato queique contra h(acem) l(egem) fecise dicentur --- nisei lex rogata erit ante quam ea] / [res facta] // erit quom eis hace lege actio nei esto // de praevaricatione praetor quei ex hace lege quaeret qua de re ei prae[tori eisque iudicibus quei ex h(ace) l(ege) ad eam rem io]udicandam adfuerint quei vivent eorum maiorei part[i s]atis factum erit nomen quod ex [h(ace) l(ege) quis detolerit praevaricationis causa eum detulisse ---] // de civitate danda sei quis eoru//m quei ceivis Romanus non erit ex hace lege alteri nomen [--- ad praetor]em quoius ex hace lege quaestio erit detolerit et is [eo] iudicio hace lege condemnatus erit tu[m eis quei eius nomen detolerit quoius eorum opera maxime unius eum condemnatum esse constiterit --- sei volet ipse filieique quei eiei gnatei] / [erunt quom] // ceivis Romanus ex hace lege fiet nepotesque [tu]m eiei filio gnateis ceivis Romanei iustei sunto [et in quam tribum quoius is nomen ex h(ace) l(ege) detolerit sufragium tulerit in eam tribum   sufragiu]m   ferunto   inque   ea[m]  tribum censento militiaeque eis vocatio esto aera stipendiaque o[mnia eis merita sunto neiqui magistratus prove magistratu] / [--- eius h(ace) l(ege)] // nihilum rogato de provocation[e vocation]eque danda sei quis eorum quei [nominis Latini sunt --- quei eorum in sua quisque civitate   dicta]tor   praetor aedilisve non fuerint ad praetorem quoius ex hace lege quaestio erit [ex h(ace) l(ege) alterei nomen detolerit et is eo iudicio h(ace) l(ege) condemnatus erit tum quei eius nomen detolerit quoius eorum opera maxime unius eum condemnatum esse constiterit sei ceivis Romanus ex h(ace) l(ege) fierei nolet ei postea ad p(opulo) R(omano) provocare liceto tamquam] / [sei ceivis Romanus esset item ipsei filieisque nepotibusque ex filio] // eius militiae munerisque poplici in su[a quoiusque ceiv]itate iudex deinceps faciat pr[incipe cessante item quaestor sei is praetor quei ex hace lege quaeret seive is quaestor quoi aerarium] vel urbana provincia obvenerit eo magistratu iudiciove inperiove abierit abdicaveritv[e mortuosve erit antequam ea omnia ioudicata soluta factave erunt quae eum praetorem eumve quaestorem ex h(ace) l(ege) iudicari iubere solvere facere oportet queiquomque deinceps praetor ex h(ace) l(ege) quaeret queive quaestor aerarium] / [vel urbanam ---] // provinciam habebit is utei qu[od recte factum esse v]olet facito utei ea omnia [quod ex hace lege factum non erit faciant fiantque quae ex hace lege fieri oportet sei ---] apud eum ea res acta esset deque ea re eiei praetor(i) quaestor(ique) omnium rerum quod ex [hace lege factum non erit siremps lex esto quasei sei apud eum ea res acta esset ---] / [de rebus ex lege Calpurnia Iuniave iudicatis quibusquom] // [ioud]icium [f]uit fueritve ex leg[e quam L(ucius) Calpurnius   L(uci)   f(ilius)]   tribunus   plebei   roga[vit   exve  lege quam M(arcus) Iunius D(ecimi) f(ilius) tr(ibunus) pl(ebei) rogavit quei eorum eo ioudicio --- apsolutus vel condem]natus est eritve quo magis de ea  re  eius  nomen  hace  lege  deferatur  quove   magis  de  e[a  re  quom  eo  ex h(ace) l(ege) agatur eius h(ace) l(ege) nihilum rogato queique contra h(acem) l(egem) fecise dicentur --- nisei lex] // [rogata eri]t ante quam ea res [facta erit quom eis hace lege a]ctio nei [esto de praevaricatione praetor quei ex hace lege quaeret qua quis de re ei praetori eisque iudicibus quei ex h(ace) l(ege) ad ea]m rem ioudicandam adfuer[i]t quei vivent eorum maior[i] part[i] satis fecerit e[um quei ex h(ace) l(ege) nomen detolerit praevaricationis causa id detulisse ---] / [de ceivitate danda] sei q[uis eorum quei ceivis Romanus non erit ex hace lege alterei nomen --- ad praetorem quoius e]x hace lege quaestio erit detuler[it et i]s eo ioudicio hace lege condemnatus erit tum eis qu[ei eius nomen detolerit quoius eorum opera maxime unius eum condemnatum esse constiterit --- sei volet ipse] / [filieique quei eiei gnatei erunt quom ceivis Romanus ex hace lege fiet nepotesque t]um [eiei filio gnateis ceiveis Romanei iustei sunto et in quam tribum quoius is nomen ex h(ace) l(ege) detolerit sufragium tulerit in eam tribum sufragium ferunto inque eam tribum censento militiaeque ei]s vocatio esto aera stipendia[que eis] omnia merita / sunt[o] nei qui magis[tr]atus pr[ove magistratu --- eius h(ace) l(ege) nihilum rogato de provocatione vocationeque danda sei quis eorum quei nominis Latini sunt --- quei eorum in sua quisque civitate dictator praetor aedilisve non fuerint ad praetorem   quoius   ex   h(ace)   l(ege) quaestio erit ex h(ace) l(ege) alterei nomen detolerit et is eo iudicio h(ace) l(ege) condem]natus erit tum quei eiu[s nomen] detolerit quoius eorum opera ma[xime unius eum condemnatum   esse   constiterit   sei   ceivis   Romanus   ex   h(ace) l(ege) fieri nolet ei postea ad p(opulo) R(omano) provocare liceto tamquam sei ceivis Romanus esset item ipsei filieisque nepotibusque ex filio eius militiae munerisque poplici in sua quoiusque ceivitate vocatio immunitasque esto] / [---]i petetur de ea re eius [optio est]o utrum velit vel in sua ceivitat[e ---] // [--- ha]bere liceto / [sei quis cei]vis Romanus ex hace lege alte[rei nomen detolerit ---] // [---] quoi ex h[ace lege provo]catio / erit esseve oporte[bit ---] // [--- praetor quei inter pe]regrinos ious [deicet ---] // [---]atei q[
 

 
Fragments of the Lex Acilia repetundarum.
Fragments of the Lex Acilia repetundarum ( Bruns, Fontes.., 1909, p. 57 ).
 

 
►  Bibliography
 
 

Orsini in Agustín, De Legibus et Senatus Consultis, Roma, 1583 ; Gruter, Inscriptionum Romanarum Corpus absolutissimum, Heidelberg, 1602, pp. 506-511 ; Muratori, Novus thesaurus veterum inscriptionum..., II, Milano, 1740, p. 574 ; Klenze, Fragmenta legis Serviliae repetundarum, Berlin, 1825 ; Mommsen, Zeitschrift für die Altertumswissenschaft, Marburg, 1843, pp. 812-829 = GS, III, 1907, pp. 339-355 ; Göttling, Funfzehn römische Urkunden auf Erz und Stein nach den Originalen neu verglichen und herausgegeben, Halle, 1845, pp. 36-43 ; Zumpt, De legibus iudiciisque repetundarum, I, Berlin, 1845 ; Rudorf, Abh. Akad. Wiss. Berlin, phil.-hist. Kl., 1861, pp. 411-553 ; CIL I1 (1863), n. 198 ; CIL XI, 1 (1888), n. 364a ; Pernice, Labeo, III, 1, 1892, p. 233 ; Hesky, WS, 25, 1903, pp. 272-287 ; Hülsen, Fest. Hirschfeld, Berlin, 1903, pp. 431-439 ; Brassloff, WS, 26, 1904, pp. 106-117 ; Mommsen, GS, I (1905), pp. 1-64 ; Bruns, Fontes iuris Romani antiqui, I, Tübingen, 1909, pp. 55-73, n. 20 ; Guenoun, Études Girard, Paris, 1912, pp. 85-97 ; Strachan-Davidson, Problems of the Roman Criminal Law, Oxford, 1912 ; Hardy, JP, 32, 1913, pp. 96-106 ; CIL I2 (1918), n. 583 ; Fraccaro, Rend. Ist. Lomb., 1919, p. 335 ; Rosenberg, Hermes, 55, 1920, pp. 337-363 ; CIL XI, Add. (1926), p. 1234 ; Bannier, Phil, 83, 1928, pp. 443-448 ; Carcopino, Autour des Gracques, Paris, 1928, p. 212 (2nd ed., 1967, pp. 316-332) ; Levi, RFIC, 57, 1929, pp. 383-387 ; CIL I2 (1931), pp. 723 and 739 ; Buckland, JRS, 27, 1937, pp. 37-47 ; Baldson, PBSR, 14, 1938, pp. 98-114 ; Riccobono, FIRA I, Firenze, 1941, pp. 84-102, n. 7 ; CIL I2 (1943), p. 832 ; Campana, RPAA, 23-24, 1947-49, p. 13 ; Sherwin-White, PBSR, 17, 1949, pp. 5-25 ; Henderson, JRS, 41, 1951, pp. 71-88 ; Sherwin-White, JRS, 42, 1952, pp. 43-55 ; Tibiletti, Ath, 31, 1953, pp. 5-100 ; Wenger, Die Quellen des römischen Rechts, Wien, 1953, p. 373 ; Badian, AJP, 75, 1954, pp. 374-384 ; Serrao, St. De Francisci, II, Milano, 1954, pp. 473-511 = Classi, partite e leggi nella repubblica romana, Pisa, 1974, pp. 233-275 ; Pontenay de Fontette, Leges repetundarum, PhD, Paris, 1954, pp. 37-70 ; Tibiletti, Ath, 1955, p. 388 ; Jones, PCPhS, 6, 1960, pp. 39-42 ; Johnson, Coleman-Norton & Bourne, Ancient Roman Statutes, Austin, 1961, pp. 38-46, n. 45 ; Kunkel, Untersuchungen zur Entwicklung des römischen Kriminalverfahrens in vorsullanischer Zeit, München, 1962 ; Kunkel, RE, XXIV (1963), c. 720-786 = Kleine Schriften, Weimar, 1974, pp. 33-110 ; Schmidlin, Das Rekuperatorenverfahren, Freiburg, 1963 ; Hands, Latomus, 24, 1965, pp. 225-237 ; Nicolet, L'ordre équestre à l'époque républicaine, I, Paris, 1966, pp. 467-515 ; Levick, CR, 17, 1967, pp. 256-258 ; Liebs, ZSS, 84, 1967, pp. 104-132 ; Gruen, Roman politics and the criminal courts, 149-78 BC, Cambridge, 1968, pp. 88-90 ; Eder, Das vorsullanische Repetundenverfahren, München, 1969, pp. 120-231 ; Mattingly, JRS, 59, 1969, pp. 129-143 / 60, 1970, pp. 154-168 ; Mattingly, Latomus, 30, 1971, pp. 281-293 ; Jones, The criminal courts of the roman Republic and Principate, Oxford, 1972, pp. 45 ss. ; Sherwin-White, JRS, 62, 1972, pp. 83-99 ; Griffin, CQ, 23, 1973, pp. 108-126 ; Nicolet, ANRW, I, 2, 1974, pp. 197-214 ; Badian, AJP, 96, 1975, pp. 67-75 ; Mattingly, CQ, 25, 1975, pp. 255-263 ; Mattingly, Latomus, 34, 1975, pp. 726-728 ; Lintott, ZPE, 22, 1976, pp. 207-214 ; Girard & Senn, Les lois des Romains, Napoli, 1977, pp. 90-106, n. 7 ; AE 1978, n. 12 ; Meyer, ZSS, 95, 1978, pp. 138-157 ; Mattingly, Hermes, 107, 1979, pp. 478-488 ; Venturini, Studi sul crimen repetundarum nell'età repubblicana, Milan, 1979 ; Meyer, Fest. Vittinghoff, Köln-Wien, 1980, pp. 145-156 ; Lintott, ZSS, 98, 1981, pp. 162-212 ; Alexander, Class. Ant., 1, 1982, pp. 141-166 ; Sherwin-White, JRS, 72, 1982, pp. 18-31 ; Ferrary, Labeo, 29, 1983, 1, pp. 70-77 ; Alexander, CP, 80, 1985, pp. 20-32 ; CIL I2 (1986), pp. 908-910 ; Mattingly, Phil, 131, 1987, pp. 71-81 ; Rankov in Homo Viator : Classical Essays for John Bramble, Bristol-Oak Park, 1987, pp. 89-94 ; Richardson, JRS, 77, 1987, pp. 1-12 ; Mantovani, Il problema d'origine dell'accusa popolare, Padua, 1989 ; Lintott, Judicial Reform and Land Reform in the Roman Republic, Cambridge, 1992 ; Venturini, Labeo, 39, 1993, pp. 95-111 ; Crawford et al., Roman Statutes, I, London, 1996, pp. 65-112, n. 1 ; AE 1998, n. 58 ; Licandro, Minima Epigraphica et Papyrologica, 3, 2000, pp. 87-110 ; AE 2001, n. 64 ; Butler, The hand of Cicero, London-New York, 2002, pp. 36, 57, 61, 65, 130 and 136 ; Williamson, The laws of the Roman people : public law in the expansion and decline of the Roman Republic, Ann Arbor, 2005, pp. 302-303 ; Bispham, From Asculum to Actium : the municipalization of Italy from the Social War to Augustus, Oxford, 2007, pp. 15-16, 50, 60, 64, 82, 85-87, 89, 91, 95, 127-128 and 131 ; Griffin, A companion to Julius Caesar, Malden-Oxford, 2009, p. 33 ; Lepore, Introduzione allo studio dell'epigrafia giuridica latina, Milano, 2010, pp. 171 ss.
 
 
►  Source : Eleven fragments of a large bronze tablet discovered in Italy prior to 1521.
 


English translation