LEX
FURIA TESTAMENTARIA ( About 200 BC ) |
|||
|
|||
Theodor Mommsen ( 1817-1903 ) | |||
|
|||
|
|||
224. Sed
olim quidem licebat totum patrimonium
legatis atque libertatibus erogare nec quicquam heredi relinquere praeterquam
inane nomen heredis; idque lex XII tabularum permittere uidebatur, qua
cauetur, ut quod quisque de re sua testatus esset, id ratum haberetur,
his uerbis: "VTI LEGASSIT SVAE REI, ITA IVS ESTO". qua de causa, qui
scripti heredes erant, ab hereditate se abstinebant, et idcirco plerique
intestati moriebantur. 225. Itaque
lata est lex Furia, qua exceptis personis quibusdam ceteris plus mille
assibus legatorum nomine mortisue causa capere permissum non est. sed
[et] haec lex non perfecit, quod uoluit: qui enim uerbi gratia quinque
milium aeris patrimonium habebat, poterat quinque hominibus singulis
millenos asses legando totum patrimonium erogare. |
|||
|
|||
23. Sed
aliae leges ex quibusdam causis constituerunt quasdam actiones per manus
iniectionem, sed puram, id est non pro iudicato, uelut lex
Furia testamentaria aduersus eum,
qui legatorum nomine mortisue causa plus M assibus cepisset, cum ea
lege non esset exceptus, ut ei plus capere liceret; item lex Marcia
aduersus faeneratores, ut si usuras exegissent, de his reddendis per
manus iniectionem cum eis ageretur. 24. Ex
quibus legibus et si quae aliae similes essent cum agebatur, manum sibi
depellere et pro se lege agere reo licebat.
nam et actor in ipsa legis actione non adiciebat hoc uerbum PRO IVDICATO,
sed nominata causa, ex qua agebat, ita dicebat: OB EAM REM EGO TIBI
MANVM INICIO; cum hi, quibus pro iudicato actio data erat, nominata
causa, ex qua agebant, ita inferebant: OB EAM REM EGO TIBI PRO IVDICATO
MANVM INICIO nec me praeterit in forma legis Furiae testamentariae PRO
IVDICATO uerbum inseri, cum in ipsa lege non sit; quod uidetur nulla
ratione factum. |
|||
|
|||
Minus
quam perfecta lex est, quae vetat aliquid fieri, et si factum sit, non
rescindit, sed poenam iniungit ei, qui contra legem fecit ;
qualis est lex Furia testamentaria, quae plus quam mille assium legatum
mortisve causa prohibet capere praeter exceptas personas, et adversus
eum, qui plus ceperit, quadrupli poenam constituit. |
|||
|
|||