EPISTULAE LABERI MAXIMI ET ALIORUM DE FINIBUS HISTRIANORUM
   
Letters of several governors of Moesia to the officials of the town of Histria,
   
on Histrian boundaries and on the collection of customs
      
( AD 43-100 )
 
 
( D. M. Pippidi, Inscriptiones Daciae et Scythiae Minoris antiquae.., I, Bucuresti, 1983, n. 68 ).
  
 
ὁροθεσία Λαβερίου Μαξίμου ὑ[πατικοῦ] |
fines Histrianorum hos esse con[stitui ————— Pe]-|ucem laccum Halmyridem a do[minio ——————] | Argamensium, inde iugo summo [—————— ad c]-||[o]nfluentes rivorum Picusculi et Ga[brani, inde ab im]-|[o]  Gabrano  ad  capud  eiusdem,  inde  [—— iuxta  rivum]  |  [S]anpaeum,  inde  ad rivum Turgicu[lum ——————] | a rivo Calabaeo, milia passum circi[ter D?XVI] |
ἐπιστολὴ Σαβείνου ||
Φλάβιος Σαβεῖνος Ἰστριανῶν ἄρχουσ[ιν βουλῇ δήμῳ] | χαίρειν τὸ περὶ Πεύκην ὑμεῖν δίκαιο[ν ὅπως ἀκέραιον  δι]-|ατηρηθῇ,  ἔσται  ἐπιμελὲς  Ἀρουντίῳ  Φλάμ[μᾳ  τῷ  ἐπάρχῳ·  οὕ]-|τως  γὰρ  αὐτῷ ἐπέστε[ι]λα· λαλήσω δὲ καὶ Αἰ{μι}λι[ανῷ {Αἰλιανῷ} διαδόχῳ] | μου καὶ εἰς τὸ παντελὲς συνστήσω ὑμᾶς. ἄ[λλη ἐπιστολὴ] || τοῦ αὐτοῦ Σαβείνου. Φλά(βιος) Σαβεῖνος π[ρεσβευτὴς Ἰστρι]-|ανῶν ἄρχουσιν  βουλῇ  δήμῳ  χαίρειν·  εἰ  κα[ὶ  τὸ  τῆς  κατὰ  τὸν]  | Ἴστρον ὄχθης τέλος μέχρις θαλάσσης δ[ιήκει καὶ ἐκ το]-|σούτου διαστήματος ἀφέστηκεν ἡ πό[λις ἀπὸ τῶν τοῦ] | ποταμοῦ στομάτων ὅμως ἐπεὶ καὶ οἱ [πρέσβεις ὑμῶν] || διεβεβαιοῦντο καὶ Ἀσιατικὸς ὁ ἔπαρχος [ἔλεγε σχεδὸν] |ἐκείνην μόνην εἶναι τῆς πόλεως πρόσο[δον τὴν ἐκ τοῦ] |ταρειχευομένου ἰχθύος, ἔδοξα δεῖν [ὑμεῖν κατὰ τὴν ὑμετέ]-|ραν συνήθιαν μένειν τὴν αὐτὴν ἄδει[αν τοῦ τε ἁλιεύειν] | ἐν τῷ Πεύκης στόματι καὶ τοῦ παραφ[έρειν τὴν δᾷδα] || εἰς τὴν ἑνὸς ἑκάστου χρείαν δίχα τέ[λους· περὶ] | γὰρ τῶν τῆς ὕλης χρείων ἀν{γ}αμφισβήτη[τα {ἀναμφισβήτητα} ἔχετε ὅρια] |καὶ τὴν ἐξ ἐκείνων χρῆσιν πᾶσαν τῷ τέλε[ι ἀνυπεύθυνον]. |
ἐπιστολὴ Πομπωνίου Πείου |
Πομπώνιος Πεῖος Ἰστριανῶν ἄρχουσιν [βουλῇ δήμῳ χαίρειν]. || καὶ ἐκ τῶν γεγραμμένων ὑμεῖν ὑπὸ Φλ(αβίου)   [Σαβείνου   καὶ   Αἰλι]-|ανοῦ,   ἀνδρῶν   ἐπισημοτάτων   καὶ   ἐμο[ὶ   τειμιοτάτων,   ἦν ἀντι]-|λαβέσθαι ὅτι ἡ ἀσθένια τῆς πόλεως ὑμῶ[ν προνοίας τυγχάνει πρὸ οὖν] |πάντων φροντίζοντος τοῦ θειοτάτου [Καίσαρος καὶ ὡς ἀληθῶς σωτή]-|ρος ἡμῶν ἵνα μὴ μόνον διαφυλαχθῇ ἀλ[λὰ καὶ αὐξηθῇ] || τὰ τῶν πόλεων δίκαια ἐπέκρεινα τὴν τ[ῶν κατὰ στόμα Πεύκης ἁλι]-|ευομένων ἰχθύων πρόσοδον ὑμετέραν εἶ[ναι, ᾧ δικαίῳ ταῦ]-|τα τὰ τέλη οἱ πρόγονοι ὑμῶν καὶ πατέρε[ς] τ[ῇ χάριτι τῶν Σεβαστῶν] |ἀδιαλείπτως ἔσχον. ἐπιστολὴ Πλαυ[τίου Αἰλιανοῦ]. | Πλαύτιος Αἰλιανὸς Ἰστριανῶν ἄρχο[υσιν χαίρειν]. || τὸ ψήφισμα ὑμῶν ἀπέδοσάν μοι οἱ ∙ πρέσβε[ις Καλλίστρατος] | Δημητρίου καὶ Μειδίας Ἀρτεμιδώρου. ἠξιο[ῦτε δὲ διὰ τοῦ ψη]-|φίσματος παραπεμφθῆναι τὴν εὐχαριστο[ῦσαν τῷ τειμιωτάτῳ] |ἡμῶν Σαβείνῳ πρεσβείαν, ὃ καὶ δι’ αὐτὸν μόν[ον τὸν Σαβεῖνον ἀ]-|σμένως ἂν ἐποίησα· ἠξιοῦτε δὲ καὶ τὰ τῆς Πεύ[κης ὑμεῖν ἄθραυσ]-||τα τηρεῖν δίκαια· ἐγὼ δὲ τοσοῦτον ἀπέχ[ω τοῦ θραῦσαί τι τῶν ἐκ] |χρόνου φυλασσομέν[ων] ὑμεῖν [δικαίων, ὡς καὶ παρευρεῖν ἂν ἡδέ]-|[ως] δι’ ὧν ἐ<νέ>σται κοσμεῖν ἀρχέαν πόλιν καὶ Ἑλληνίδ[α καὶ ἐς τὸν Σεβα]-|[στ]ὸν εὐσεβῆ καὶ πρὸς ἡμᾶς αὐτοὺς οὖσαν εὐ[σεβῆ].
ἐπιστολὴ Τουλλίου Γεμίνου ||
[Τούλ]λιος Γέμινος πρεσβευτὴς καὶ ἀντιστρά<τη>γος [Τιβ(ερίου) Κλαυδί]-|[ου] Καίσαρος Σεβ(αστοῦ) Γερμανικοῦ Ἰστριανῶν ἄρχουσ[ιν βουλῇ δήμῳ] |χαίρειν. οἱ πρέσβεις ὑμῶν Δημήτριος, Ἐσχρίων, Ωτα. . . , [Μειδίας] | Διονυσόδωρος, Ἡγησαγόρας, Ἀρισταγόρας, [Μητρόδωρος ἐν]-|τυχόντες μοι ἐν Τόμει τὸ ψήφισμα ὑμῶν ἐπέδοσαν κα[ὶ τὴν εἰς τὸν Σεβασ]-||τὸν ἡμῶν ἐπιδειξάμενοι εὔνοιαν συνήσθησαν ἐ[πὶ τῇ ἡμετέρᾳ ὑγεί]-|ᾳ καὶ παρουσίᾳ σπουδεοτάτην <π>οιησάμενοι τ[ὴν περὶ ὧν ἐνετείλασ]-|θε αὐτοῖς ὁμειλίαν· ἐπιγνοὺς οὖν ἣν καὶ πρὸς [ἡμᾶς ἐνεφάνισαν τῆς] | πόλεως ὑμῶν διάθεσιν  πειράσομαι  ἀεί  τινος  ὑ[μεῖν  ἀγαθοῦ]  |  γενέσθαι  παραίτιος.  περὶ  δὲ  Πεύκης  καὶ  τῶν στομ[άτων διδαχθε]-||ὶς ὑπὸ τῶν πρέσβεων ὑμῶν ἐδικαίωσα τηρῖσθαι ὑμ[εῖν τὰ τῶν προ]-|γόνων ὑμῶν ὅρια {vacat}
exemplum [decreti] | Ma<n>i Laberi Maximi leg(ati) Aug(usti) pr(o) pr(aetore) | [I]mp(eratore) Caesar<e> Traiano Aug(usto) German[ico III Iulio Fron]-|tino III co(n)s(ulibus) VIII ka(lendas) Novembres [descriptum]  ||  et  recognitum  factum  ex  comm(entariis)  M[ani Laberi] | Maximi leg(ati) Aug(usti) pr(o) pr(aetore) permitte[nte ] | Fabio Pompeiano. quae iam era<nt> scri[pta] | Charagonio Phi<l>o<p>alaestro con[ductori publici por]-|tori ripae Thraciae, postulant<i> ut [portorium sibi Hal]-||myridis et Peuci daretur. secund[um formam quam accepit] | [habe]bit ius exigendi porto[ri a finibus ca]-|[nab]arum Dimensium usque [ad mare ——]
 

 
►  Bibliography
 
 
Pârvan, Histria, 4, 1916, pp. 558-593, n. 16 ; AE 1919, n. 10 ; Wilhelm, Anzeiger der Akad. der Wissen. in Wien, 59, 1922, pp. 78 ss. ; Hondius, Supplementum Epigraphicum Graecum, I, Leiden, 1923, n. 329 ; Abbott & Johnson, Municipal Administration in the Roman Empire, Princeton, 1926, pp. 384-386, n. 68 ; AE 1950, n. 239 ; Pippidi, Dacia, 2 1958, pp. 227-247 ; Bourne, Coleman-Norton & Johnson, Ancient Roman Statutes, Austin, 1961, pp. 165-166, n. 206 a ; Pippidi, Epigraphische Beiträge zur Geschichte Histrias, Berlin, 1962, pp. 133-153 ; Woodhead et al., Supplementum Epigraphicum Graecum, XVIII, Leiden, 1962, n. 294 ; Pippidi, St. Clasice, 6, 1964, pp. 331-342 ; Oliver, GRB Studies, 6, 1965, pp. 143 ss. ; Smallwood, Documents Illustrating the Principates of Nerva, Trajan, and Hadrian, Cambridge, 1966, p. 157, n. 441 ; Pippidi, Contributii la storia veche a României, Bucuresti, 1967, pp. 353-357 ; Mason, Greek Terms for Roman Institutions, Toronto, 1974, pp. 138-140 ; Pippidi, Inscriptiones Daciae et Scythiae Minoris antiquae. Series altera : Inscriptiones Scythiae Minoris graecae et latinae, I, Bucuresti, 1983, n. 68 ; Pippidi, Parerga : Écrits de philologie, d'épigraphie et d'histoire ancienne, Bucuresti-Paris, 1984, pp. 233, 238 and 242 ; Woodhead et al., Supplementum Epigraphicum Graecum, XXIV, Amsterdam, 1984, n. 1109 ; Isaac, The Greek settlements in Thrace until the Macedonian conquest, Leiden, 1986, p. 269 ; Barnea & Suceveanu, Dialogues d'histoire ancienne, 14, 1988, p. 122 ; Brunt, Roman imperial themes, Oxford, 1990, p. 71 ; Moatti, Archives et partage de la terre dans le monde romain (IIe s. av.-Ier siècle après J.-C.), Roma, 1993, pp. 113-114 ; Lendon, Empire of honour : The art of government in the Roman world, Oxford, 1997, p. 166, n. 301 ; Schäfer, Die Einbeziehung der Provinzialen in den Reichsdienst in augusteischer Zeit, Stuttgart, 2000, p. 126 ; Millar, Cotton & Rogers, Rome, the Greek World, and the East : The Roman Republic and the Augustan revolution, Chapel Hill, 2002, p. 276 ; Banari, Die Beziehungen von Griechen und Barbaren im nordwestlichen Pontos-Gebiet, Mannheim, 2003, p. 55 ; Migliorati, Cassio Dione e l'impero romano da Nerva ad Antonino Pio : Alla luce dei nuovi documenti, Milano, 2003, p. XVII.
 
 
►  Source : Two fragmentary copies found at Istros ( = Histria ), Romania, during 1914-1915.