| ~ NOV.
XXI ~ DE ARMENIIS UT IPSI PER OMNIA SEQUANTUR ROMANORUM LEGES. ( AD 536 ) |
( Based upon the Latin text of Schoell and Kroll's edition ). ~ Text submitted by Dr. Ingo Maier ~ |
| Imp. Iustinianus A. Acacio proconsuli Armeniae. |
<Praefatio> Armeniorum
regionem bene legibus gubernari volentes et nihil ab alia nostra differre
republica, et administrationibus eam Romanis ornavimus, prioribus eam
liberantes nominibus, et figuris uti Romanorum assuevimus, sanctionesque
non alias esse apud eos quam eas, quas Romani nominant, disposuimus.
Et aestimavimus oportere expressa lege illud quoquo corrigere, quod
male apud eos delinquebatur, et non secundum barbaricam gentem virorum
quidem esse successiones tam parentum quam fratrum et alterius generis,
mulierum vero nequaquam, neque sine dote eas ad viros venire, nec emi
a maritis futuris, quod barbarice hactenus apud eos servabatur; non
ipsis solummodo haec ferocius sentientibus, sed etiam aliis gentibus
ita exhonorantibus naturam et femineum iniuriantibus genus, tamquam
non a deo sit factum nec serviat nativitati, sed tamquam vile et exhonorandum
et extra omnem competentem consistens honorem. |
| CAPUT I. |
Sancimus
itaque per hanc sacram legem, ut et apud Armenios haec ipsa tenere quae
etiam apud nos occasione successionis feminarum, et nullam esse differentiam
masculi aut feminae: sed sicut et nostris legibus dispositum est, secundum
quam figuram heredes existant parentum, hoc est patris et matris, et
avi et aviae, et adhuc longius, et eorum qui post ipsos sunt, hoc est
filii et filiae, et quemadmodum ipsi hereditatem transmittant: ita et
apud Armenios esse et nihil Armeniorum leges a Romanorum differre. Si
enim nostrae reipublicae sunt serviuntque nobis cum aliis gentibus et
omnibus nostris fruuntur, nequaquam solae apud eos feminae nostra aequitate
repellentur, sed omnibus sub aequitate nostrae erunt leges, quascumque
ex veteribus collegimus et in nostris posuimus Institutis atque Digestis
et quaecumque ex imperiali legislatione tam priorum imperatorum quam
nostra conscriptae sunt. |
| CAPUT II. |
Haec
igitur omnia valere per omne sancimus tempus, incipientia a principiis
praesentis quartae decimae indictionis tantum, secundum quam hanc conscripsimus
legem. Nam etiam antiquiora perscrutari et ad superiora tempora ascendere
confusionis magis quam legislationis est; sed ex temporibus, sicut praediximus,
praesentis quartae decimae indictionis tantum et in subsequenti universo
tempore successiones maneant similes, et ex omni causa, quae in successionibus
relata est, similiter in mulieribus, similiter in viris de cetero servandae.
Quod autem prius factum est omne manere in priori figura sancimus, sive
in progenitoralibus sive in alias factum est, nihil omnino communicantibus
femineis personis super iam divisis progenitoralibus praediis aut factis
successionibus usque ad tertiam decimam indictionem tantum; sed ex memorato
tempore, hoc est quarta decima indictione, valere quae a nobis sunt
legislata sancimus. |
<Epilogus> Quae
igitur placuerunt nobis et per hanc sacram legem declarata sunt, tua
magnificentia et qui post eam administrationem susceperint, in perpetuum
custodire festinet. |
| |