| ~ NOV.
CLVIII ~ UT DELIBERANDI IUS ETIAM AD IMPUBERES TRANSMITTATUR ( AD 544 ) |
( Based upon the Latin text of Schoell and Kroll's edition ). ~ Translated from the Greek ~ |
<Idem
Augustus . . . . . .> |
| Praefatio.
Preces nobis recitatae sunt Theclae, quae etiam Mano appellatur, quae
declarant Theclam quandam vita defunctam esse relicta filia Sergia impuberem
aetatem agente, cumque vix sedecim dies matri supervixisset, filiam
obisse in pestilentia quae nuper homines invasit ; atque ea quae
nobis supplicavit sororem se patri Sergiae fuisse dicit, Cosmam autem
Theclae fratrem hereditatem Sergiae vindicasse eoque nomine litem sibi
intendisse ; iam ipsam ne de iis quae non recte haberent controversiam
agitaret Iohannem advocatum fori provincialis adisse et de legibus quae
hanc causam respicerent sciscitatam esse, illumque in scriptis responsum
sibi dedisse quo significaret Sergiae hereditatem ad ipsam deferri ;
propterea igitur se iudicem causae ipsum elegisse Iohannem, cum Cosmae
partes ageret Asclepius quidam scriniarius magisterii militum per Orientem ;
sed sententiam protulisse Iohannem contrariam iis quae in scriptis respondisset,
usum ad sententiam lege Theodosii divinae memoriae, quae dicit non posse
eum qui nondum septem annos natus sit maternam hereditatem adquirere,
nisi tutorem habeat, sed ad illos eam deferri quibus competitura erat
si defunctus impubes ad hereditatem a legibus vocatus non esset, neque
haec ille tantum in sententia dixit, sed etiam adduxit eam quae nobis
supplicavit ut pacta sententiae congruenter iniret eademque ipse rursus
Asclepio, qui pro Cosma causam agebat, suggessit : itaque illa
petiit a nobis, ne ipsam ita iniuria affici patiamur, praesertim cum
et lex in codice qui a nobis nomen habet posita sit, quae iubeat eum
qui fari possit hereditatem quoque maternam recte adquirere, et rursus
alteram nos legem tulerimus, quae velit ut si quis hereditate ad ipsum
delata, antequam eam vindicet vel contrariam de ea proferat sententiam,
de vita decedat, ad heredes suos de hac hereditate ius deliberandi transmittat ;
legem enim nuper a nobis latam, quae eundem in hereditatibus ordinem
adgnatis et cognatis tribuat, in hac causa locum non habere, quippe
quae antiquior sit eo die ex quo lex illa valere iussa est. |
| I. Sancimus
igitur, ut gloria tua, si haec ita se habere compereris, supplicanti
auxilium ferat eique legem nostram servet, quae ius deliberandi ei praebet,
quippe cum Sergia antequam annus praeteriret post matrem suam mortua
sit, atque volenti vindicare matris Sergiae hereditatem praebeat. Neque
enim quisquam discrepare inter se dicat Theodosii piae memoriae legem
et nostram, cum et in eodem libro positae sint et nos in eo nihil contrarii
positum esse per constitutionem quam de eo protulimus affirmaverimus.
Sed valeat quidem lex nostra in praesenti causa iisque quae simites
sunt ei de qua quaeritur, valeat autem Theodosii divinae memoriae lex
in quibus annus praeteriit ac deliberandi tempus elapsum est. Pacta
enim post sententiam conscripta cum libero, qui ne adquirere quidem
possit inita manifestum est Cosmae nullam actionem dedisse de iis quae
in illis confessa sunt. D. prid. id. Iul. CP. <imp.>
dn. Iustiniani pp. Aug. anno XVIII. pc. Basilii vc. anno III. |
| |