| ~ NOV.
CL ~ DE RAPTIS MULIERIBUS ET QUAE RAPTORIBUS NUBUNT. ( AD 563 ) |
( Based upon the Latin text of Schoell and Kroll's edition ). ~ Text submitted by Dr. Ingo Maier ~ |
| In
nomine domini nostri Iesu Christi Imperator Caesar Flavius Iustinianus
Alamannicus Gothicus Francicus Germanicus Anticus Alanicus Uuandalicus
Africus pius felix inclitus victor ac triumphator semper Augustus Leoni. |
<Praefatio> Legis
interpretationem culmini tantum principali competere nemini venit in
dubium, cum promulgandae quoque legis auctoritatem fortunae sibi vindicat
eminentia. Meminimus itaque pro raptu mulierum, sive iam desponsatae
fuerint vel maritis coniunctae sive non, vel etiam si viduae sint, legem
antea posuisse, et capitis subiecisse supplicio non tantum raptores,
verum etiam comites eorum nec non et alios qui eis auxilium tempore
invasionis contulisse noscuntur et non tantum parentibus mulierum, verum
tamen consanguineis etiam et tutoribus, et curatoribus huiusmodi dedisse
per eandem legem vindictam, et praesertim poenis locum dedisse, si iam
nuptae.vel desponsatae mulieres rapiantur, cum non solum raptus mulieris
verum etiam adulterium per huiusmodi temeritatem committitur. Et super
alias poenas rapturis etiam nec non aliorum qui cum eo fuerant patrimonium
raptae mulieri vindicari per eandem legem praecepimus, ut dotis etiam
marito legitimo dandae copia per raptoris ei ministraretur substantiam.
Illud quoque specialiter adiectum est, ut nulla sit mulieri vel virgini
raptae licentia raptoris se subdere matrimonio, sed cui parentes voluerint,
excepto raptore, legitimo matrimonio copulari, nullo modo nullo tempore
licentia mulieri raptae permissa raptoris se coniungere matrimonio:
sed parentes etiam, si tali consenserint matrimonio, deportari praecepimus.
Sed mirati sumus, quod conati sunt aliqui dicere raptam mulierem sive
volentem sive nolentem, etsi raptoris amplexa sit matrimonium contra
nostrae constitutionis tenorem. debere tamen raptoris eam habere substantiam
vel quasi legis praemium vel ex testamento forte, si hoc factum contigerit.
Qui enim talia dicere praesumpserunt, praedictae legis seriem intellegere
non potuerunt. Qui enim tale stare matrimonium, etsi rapta voluerit,
prohibuimus et ob hoc parentes raptae mulieres deportationis poenae
subiecimus, si huiusmodi consenserint matrimonio, quomodo raptas mulieres
raptorum eligentes concubitum praemiis honorassemus raptae mulieri datis?
Superfluam igitur eorum dubitationem vel in posterum resecantes priorem
legem per praesentem interpretari censuimus. |
| CAPUT I. |
Sancimus
itaque, id rapta mulier, cuiuscumque sit condicionis vel aetatis, raptoris
nuptias eligendas esse censuerit, parentibus praesertim non consentientibus,
nec ex beneficio legis nec ex testamento raptoris hereditatem accedere
iubemus vel quocumque modo substantiam vindicare, sed praemium quod
per legem nostram raptae mulieri datum est, ut raptoris et eorum qui
auxilium ei tempore invasionis praebuerint substantiam vindicet, hoc
ad patrem vel ad matrem, si ambo vel si unus supersit, qui nuptiis specialiter
non probantur consensisse, ex tempore raptus ipso iure transferri, et
patrimonium raptoris non iam raptam habere mulierem quam coniugio se
raptoris inquinare non piguit, sed in personas transferri quas superius
nominavimus eorum non consentientes coniugio. Nam nefarios huiusmodi
coitus poenis corrigi, non praemiis competit honorari. Quodsi parentes
iam decesserunt vel huiusmodi sceleri consenserunt, substantia raptoris
atque aliorum qui facinoris fuerunt participes fisci viribus vindicetur
Quam interpretationem non in futuris tantummodo casibus, verum etiam
in praeteritis valere sancimus, tamquam si nostra lex ab initio cum
interpretatione tali promulgata fuisset, Leo parens carissime atque
amantissime. |
<Epilogus> Quae
igitur per hanc legem nostra statuit aeternitas, celsitudo tua effectui
mancipari observarique praecipiat. Vale Leo parens karisime atque amantissime.
Dat. XII. kal. Iun. CP. imp. dn. Iustiniani pp. Aug. anno XXXVII. pc. Basilii vc. anno XXII. |
| |