|
EDICTUM
DIOCLETIANI ET COLLEGARUM DE PRETIIS RERUM VENALIUM |
( S. Lauffer, Diokletians Preisedikt, Berlin, 1971 ). |
Praefatio I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI XXII XXIII |
XXIV XXV XXVI XXVII XXVIII XXIX XXX XXXI XXXII XXXIII XXXIV XXXV XXXVI XXXVII |
P r a e f a t i o. |
[Imp(erator)
Caesar C. Aurel(ius) Val(erius)
Diocletian]us P(ius) F(elix) Inv(ictus)
Aug(ustus), p[o]nt(ifex) max(imus), Germ(anicus) max(imus) VI, Sarm(aticus)
max(imus) IIII, Persic(us) max(imus) II, Britt(anicus)
max(imus), Carpic(us)
max(imus), Armen(icus) max(imus),
Medic(us) max(imus), Adiabenic(us) max(imus), trib(unicia)
p(otestate) XVIII, coss(ul) VII, Imp(erator) XVIII, p(ater) p(atriae),
procoss(ul), |
et
Imp(erator) Caesa[r] M Aurel(ius)
Val(erius) Maximianus P(ius) F(elix)
Inv(ictus) Aug(ustus), p[o]nt(ifex) max(imus), Germ(anicus) max(imus)
V, Sarm(aticus) [max(imus) IIII, Persic(us) max(imus) II, Britt(anicus)
max(imus), Carpic(us)
max(imus), Armen(icus) max(imus),
Medic(us) max(imus), Adiabenic(us) max(imus), trib](unicia)
p(otestate) XVII, coss(ul) VI, Imp(erator) XVII, p(ater) p(atriae),
procoss(ul), |
et
Fl(avius) Val(erius) Constantius, Germ(anicus)
max(imus) II, Sarm(aticus) max(imus) II, Persic(us)
max(imus) II, Britt(anicus) max(imus),
<Carpic(us)> max(imus), Armenic(us) max(imus),
Medic(us) max(imus), Adiaben(icus) max(imus), trib(unicia) p(otestate)
VIIII, coss(ul) III, nobil(issimus) Caes(ar), |
et
G(alerius) Val(erius) Maximianus Germ(anicus) max(imus) II, Sarm(aticus)
[max(imus) II, Persic(us) max(imus) II, Britt(anicus)
max(imus), Carpic(us) max(imus),
Armeni(cus) max(imus), Medic(us) max(imus),
Adia]b(enicus) max(imus), trib(unicia) p(otestate) VIIII, coss(ul) III,
nobil(issimus) Caes(ar), dicunt : |
fortunam
rei publicae nostrae, cui iuxta inmortales deo<s> bellorum memoria,
quae feliciter gessimus, gratulari licet tranquillo orbis statu et in
gremio altissima[e] quietis locato, etiam pacis bonis, p[r]opter quam
sudore largo lavoratum est, disponi fideliter adque ornari decenter
honestum publicum et Romana dignitas maiestasque desiderant, ut nos,
qui benigno favore numinum aestuantes de praeterito rapinas gentium
barbararum ipsarum nationum clade conpressimus, in aeternum fundatam
quietem [deb]itis iustitiae munimen[ti]s saepiamus. |
etenim
si ea, quibus nullo sibi fine proposito ardet avaritia desaeviens, quae
sine respectu generis humani, non annis modo vel mensibus aut diebus,
sed paene horis ipsisque momentis ad incrementa sui et augmenta festinat,
aliqua continentiae ratio frenaret, vel si fortunae commun<e>s
aequ[o] animo perpeti possent hanc debachandi licentiam, qua pessime
in dies eiusmodi sorte lacerantur, dissimulandi forsitam adque reticendi
relictus locus videretur, cum detestandam inmanitatem condicionemque
miserandam communis animorum patientia temperaret. |
sed
quia una est cupido furoris indomiti nullum communis necessitudinis
habere dilectum, et gliscentis avaritiae ac rapidis aestuantis ardoribus
velut quaedam religio apud inprob<o>s et inmodest<o>s existimatur
in lacerandis fortunis omnium necessitate potius quam voluntate destitui,
adque ultra conivere non possunt, quos ad sensum miserrimae condicionis
egestatis extrema traxerunt, convenit prospicientibus nobis, qui parentes
sumus generis humani, arbitram rebus intervenire iustitiam, ut, quod
speratum diu humanitas ipsa praestare non potuit, ad commune omnium
temperamentum remediis provisionis nostrae comferatur. et huius quidem
causae, quantum communis omnium conscientia recognoscit et ipsarum rerum
fides clamat, paene sera prospectio est, dum hac spe consilia molimur
aut remedia inventa cohibemus, ut, qoud expectandum fuit per iura naturae,
in gravissimis deprehensa delictis ipsa se emendaret humanitas, longe
melius existimantes non ferendae direptionis notas a communibus iudiciis
ipsorum sensu adque arbitrio submoveri, quos cottidie in peiora praecipites
et in publicum nefas quadam animorum caecitate vergentes inimicos singulis
et universis reos atrocissimae inhumanitatis gravis noxa dediderat.
ad remedia igitur iam diu rerum necessitate desiderata prorumpimus et
securi quidem querellarum, ne ut intempestivo aut superfluo medellae
nostrae interventus vel apud inprobos levior aut vilior aestimaretur,
qui tot annorum reticentiam nostram praeceptricem modestiae sentientes
sequi tamen noluerunt. |
quis
enim adeo optumsi pectoris et a sensu humanitatis extorris est, qui
ignorare possit, immo non senserit in venalibus rebus, quae vel in mercimoniis
aguntur vel diurna urbium conversatione tractantur, in tantum se licentiam
difusisse pretiorum, ut effrenata livido rapiendi nec rerum copia nec
annorum ubertatibus mitigaretur ? ut plane eiusmodi homines, quos
haec officia exercitos habent, dubium not sit senper pendere animi[s]
etiam de siderum motibus auras ipsas tempestatesque captare neque iniquitate
sua perpeti posse ad spem frugum futurarum inundari superis imbribus
arva felicia; ut qui detrimentum sui existiment caeli ipsius temperamentis
abundantiam rebus provenire. |
et
quibus senper studium est in questum trahere etiam beneficia divina
ac publicae felicitatis afluentiam stringere rursusque anni sterili[tate
de seminum] iactibus adque institorum officiis nundinari, qui singuli
maximis divitiis diffluentes, quae etiam populos adfatim explere potuissent,
consectentur peculia et laceratrices centensimas persequantur, eorum
avaritiae modum statui, provinciales nostri, communis humanitatis ratio
persuadet. |
sed
iam etiam ipsas causas, quarum necessitas tandem providere diu prolatam
patientiam conpulit, explicare debemus, ut, quamvis difficile sit toto
orbe avaritiam saevientem speciali argumento vel facto potius revelari,
iustior tamen intellegatur remedii constitutio, cum intemperatissimi
homines mentium suarum indomitas cupid[ines desig]natione quadam et
notis cogentur agnoscere. |
quis
ergo nesciat utilitatibus publicis insidiatricem audaciam, quacumque
exercitus nostros dirigi communis omnium salus postulat non per vicos
modo aut per oppida, se<d> <i>n omni itinere, animo sectionis
occurrere, pretia venalium rerum non quadruplo aut oct[uplo, sed i]ta
extorquere, ut nomina <a>estim<ati>onis et facti explicare
humanae linguae ratio non possit, denique interdum distractione unius
rei donativo militem stipendioque privari et omnem totius orbis ad sustinendos
exercitus collationem detestandis quaestibus diripientium cedere, ut
manu propria spem militiae suae et emeritos labores milites nostri sectoribus
omnium comferre videantur, quo depraedatores ipsius rei publica tantum
in dies rapiant, quantum habere nesciant ? |
his
omnibus, quae supra conprehensa sunt, iuste ac merito permoti, cum iam
ipsa humanitas deprecari videretur, non praetia venalium rerum –
neque enim fieri id iustum putatur, cum plurimae interdum provinciae
felicitate optatae vilitatis et velut quodam afluentiae privilegio glorientur
– sed modum statuendum esse censuimus, ut, cum vis aliqua caritatis
emergeret – quod dii omen averterent –, avaritia, quae velut
campis quadam inmensitate diffusis teneri non poter<at>, statuti
nostri finibus et moderaturae legis terminis stringeretur. placet igitur
ea pretia, quae subditi brevis scriptum designat, ita totius orbis nostri
observantia contineri, ut omnes intellegant egrediendi eadem licentiam
sibi esse praecisam; non inpedita utique in his locis, ubi copia rerum
perspicietur afluere, vilitatis beatitudine, cui maxime providetur,
dum praefinita avaritia conpescitur. inter venditores autem emptoresque,
quibus consuetudo est adire portus et peregrinas obire provincias, haec
communis actus debebit esse moderatio, ut, cum et ipsis sciant in caritatis
necessitate statuta rebus pretia non posse transcendi, distractionis
tempore ea locorum adque discursuum totiusque negotii ratio subputetur,
qua iuste placuisse perspicitur nusquam carius vendituros esse, qui
transferunt. |
quia
igitur et apud maiores nostros hanc ferendarum legum constat fuisse
rationem, ut praescripto metu conpesceretur audacia – quod rarum
admodum est humanam condicionem sponte beneficam deprehendi et senper
praeceptor metus iustissimus officiorum invenitur esse moderator –,
placet, ut, si quis contra formam statuti huius conixus fuerit audentia,
capitali periculo subiugetur. nec quisquam duritiam statui putet, cum
in promptu adsit perfugium declinandi periculi modestiae observantia.
eidem autem periculo etiam ille subdetur, qui conparandi cupiditate
avaritiae distrahentis contra statuta consenserit. ab eiusmodi quoque
noxa inmunis nec ille praestavitur, qui habens species victui adque
usui necessarias post hoc statuti temperamentum exist<u>maverit
subtrahendas, cum poena vel gravior es<s>e debeat inferentis paenuriam
quam contra statuta quatientis. cohortamur ergo omnium devotionem, ut
res constituta ex commodo publico benignis obsequis et debita religione
<custodi>atur, m[ax]ime cum e<iu>s modi statuto non
civitatibus singulis ac populis adque
provinciis, sed universo orbi provisum esse
videatur, in cuius pe[rnici]em pauci atmodum desaebisse noscantur, quorum
avaritiam nec prol<i>xitas temporum nec divitiae, quibus studuisse
cernuntur, m[iti]gare aut satiare potuerunt. |
[quae
pr]etia [in singularem rerum venditionibus ex]cedere nemini licitum
sit, [hic i]nfra oste[nditur]. |
I. |
d e f r u g i b u s. |
1. frumenti
k. mo. [unum] [ж centum] ; 2. hordei k. mo. unum ж
s[exaginta] ; 3. centenu<m> sive sicale k. mo. unum
ж sexa[ginta] ; 4. mili pisti k. mo. unum ж centu[m] ;
5. mili integri k. mo. [unum] ж quinquaginta ; 6. panicii
k. mo. [unum] ж quinquaginta ; 7. speltae mundae k.
mo. [unum] ж centum ; 8. <farris k. mo. unum ж
- -> ; 9. scandulae sive speltae k. mo. [unum] ж
triginta ; 10. <hervuli k. mo. unum ж - -> ;
11. fab<a>e fressae [k. mo. unum] ж centum ; 12. fabae
non fress<a>e [k. mo. unum] ж sexaginta ; 13. lentic<u>lae
[k. mo. unum] ж centum ; 14. herbiliae [k. mo. unum]
ж octoginta ; 15. pisae fractae [k. mo.
unum] ж centum ; 16. pisae non fractae
[k. mo.] unum ж sexaginta ; 17. ciceris
[k. mo. un]um ж centum ; 18. hervi [k. mo. unum] ж
centum ; 19. avenae [k. mo. unum] ж triginta ;
20. faeni Graeci [k. mo. unum] ж centum ; 21. lupini
crudi [k. mo. unum] ж sexaginta ; 22. lupini cocti [Ital.
s. unum] ж quattuor ; 23. fasioli sicci
[k. mo. unum] ж centum ; 24. lini
seminis [k. mo. unum]
ж centum quinquaginta ; 25. [oryz]ae
mundae [k. mo. unum] ж ducentis ; 26. [tisana]e mundae
[mo. unum] ж centum ; 27. [alicae mun]dae [mo. unum]
ж ducentis ; 28. [s]esami k. mo. unum ж ducentis ;
29. faen<i> seminis k. mo. unum ж triginta ; 30. Medicae
seminis k. mo. unum ж centum quinquaginta ; 31. cannabis
seminis k. mo. unum ж octoginta ; 32. viciae siccae
k. mo. unum ж octoginta ; 33. papaveris k. mo. unum
ж centum quinquaginta ; 34. cymini mundi k. mo. unum
ж ducentis ; 35. seminis raphanini k. mo. unum ж
centum quinquaginta ; 36. sinapis k. mo. unum ж centum
quinquaginta ; 37. sinapis confectae Itali(cum) s. unum ж
octo. |
II. |
i t e m d e v i n i s. |
1. Piceni
Italicum s. unum ж triginta ; 2. Tiburtini Italicum
s. unum ж triginta ; 3. Sabini Italicum s. unum ж
triginta ; 4. Aminnei Italicum s. unum ж triginta ;
5. Saiti Italicum s. unum ж triginta ; 6. Surrentini
Italicum s. unum ж triginta ; 7. Falerini Italicum s.
unum ж triginta ; 8. item vini veteris primi gustus
Ital. s. unum ж viginti quattuor ; 9. vini veteris sequentis
gustus Ital. s. unum ж sedecim ; 10. vini rustici Ital.
s. unum ж octo ; 11. cervesiae <sive> cami Italicum
s. unum ж quatt<u>or ; 12. zythi Italicum s. unum ж
duobus ; 13. item caroeni Maeoni Italicum s. unum ж
triginta ; 14. chrysattici Italicum s. unum ж viginti
quattuor ; 15. decocti Italicum s. unum ж sedecim ;
16. [def]ritis Ital. s. unum ж viginti ; 17. conditi
Ital. s. unum ж viginti quattuor ; 18. apsinthi Ital.
s. unum ж viginti ; 19. rhosati Ital. s. unum ж
viginti. |
III. |
i t e m o l e i, a c e t i, l i q u a m i n i s, s a l i s, m e l l i s. |
1. olei
floris Ital. s. unum ж quadraginta ; 2. olei sequentis
Ital. s. unum ж viginti quattuor ; 3. olei cibari Ital.
s. unum ж viginti quat[tuor] ; 4. olei raphanini Ital.
s. unum ж octo ; 5. aceti Ital. s. unum ж sex ;
6. liquaminis primi Ital. s. unum ж se[decim] ; 7. l<i>quaminis
secundi Ital. s. unum ж d[uodecim] ; 8. salis <k.>
mo. unum ж centum ; 9. salis
conditi Italicum s. unum ж o[cto] ;
10. mellis optimi Ital. s. unum ж qu[adraginta] ; 11. mellis
secundi Ital. s. unum ж vig[inti quattuor] ; 12. mellis
Phoenicini Ital. s. unum ж octo. |
IV. |
i t e m c a r n i s. |
1. carnis
porcinae Ital. po. unum ж duodecim ; 2. carnis bubulae
Ital. po. unum ж duodecim ; 3. carnis caprinae sive
vervecinae Ital. po. unum ж o[c]to ; 4. vulvae Ital.
po. unum ж viginti quattuor ; 5. suminis Ital. po. unum
ж viginti ; 6. ficati optimi Ital. po. unum ж
sedecim ; 7. laridi optimi Ital. po. unum ж sedecim ;
8. per<n>ae optimae petasonis sive Menapicae vel Cerritanae
Ital. po. unum ж viginti ; 9. per<n>ae optimae
petasonis Marsicae Ital. po. unum ж viginti ; 10. adipis
recentis Ital. po. unum ж duodecim ; 11. axungiae Ital.
po. unum ж duodecim ; 12. ungellas quattuor et aqualiculum
pretio, quo caro distrahitur ; 13. isicium porcinum unciae
unius ж duobus ; 14. isicia bubula Ital. po. unum ж
decem ; 15. Lucanicarum Ital. po. unum ж sedecim ;
16. Lucanicarum bubularum Ital.po.un(um) ж decem ; 17. fasianus
pastus ж ducentis quinquaginta ; 18. fasianus agrestis
ж centum viginti quinque ; 19. fasiana pasta ж
ducentis ; 20. fasiana non pasta ж centum ; 21. anser
pastus ж ducentis ; 22. anser non pastus ж centum ;
23. pullo[r]um par unum ж sexaginta ; 24. perdix
unus ж triginta ; 25. turtur singul[ari]s [unus] ж
sedecim ; 26. turtur agrestis unus ж duodecim ;
27. turdorum decuria ж sexaginta ; 28. palumborum
par ж viginti ; 29. columbinorum par ж viginti
quattuor ; 30. attagena [una] ж viginti ; 31. anatum
par ж quadraginta ; 32. lepus ж centum quinquaginta ;
33. cunic[ulus] ж quadraginta ; 34. [am]pe[liones
singulares n. decem] ж quadraginta ; 35. [ampeliones
agrestes n. decem] ж viginti ; 36. [ficedulae n. decem]
ж quadraginta ; 37. [passeres
n. decem] ж sedecim ; 38. [glires
n. dec]em ж quadraginta ; 39. [pa]bus
ma[s] ж trecentis ; 40. [pabus] femina ж ducentis ;
41. coturnices n. <decem> ж viginti ; 42. sturni
n. decem ж viginti ; 43. aprunae Ital. po. <I>
ж sedecim ; 44. cerbinae Ital. po. I ж duodecim ;
45. dorci sibe caprae vel dammae Ital. po. I ж duodecim ;
46. porcelli lanctantis in po. I ж sedecim ; 47. agnus
in po. I ж duodecim ; 48. haedus in po. I ж duodecim ;
49. sevi Ital. po. I ж sex ; 50. butyri Ital. po.
I ж sedecim. |
V. |
i t e m p i s c i s. |
1. piscis
aspratilis marini Ital. po. I ж viginti quattuor ; 2. piscis
secundi Ital. po. I ж sedecim ; 3. piscis flubialis
optimi Ital. po. unum ж duodecim ; 4. piscis secundi
flubialis Ital. po. unum ж octo ; 5. piscis salsi Ital.
po. unum ж sex ; 6. ostriae n. centum ж centum ;
7. echini n. centum ж quinquaginta ; 8. echini
recentis purgati Ital. s. unum ж quinquaginta ; 9. echini
salsi Ital. s. unum ж centum ; 10. sphonduli marini
n. centum ж quinquaginta ; 11. casei sicci <marini>
Ital. po. unum ж duodecim ; 12. sardae sive sardinae
Ital. po. unum ж sedecim. |
VI. |
[ i ] t e m < d e o l e r i b u s, p o m i s e t o v i s >. |
1. cardus
maiores n. quinque ж decem ; 2. sponduli n. decem ж
sex ; 3. intiba optima n. decem ж decem ; 4. <intiba>
sequentia n. decem ж quattuor ; 5. malvae maximae n.
quinque ж quattuor ; 6. malvae sequent<e>s n.
decem ж quattuor ; 7. lactucae optimae n. quinque ж
quattuor ; 8. <lactucae> sequentes n. decem ж
quattuor ; 9. coliculi optimi n. quinque ж quattuor ;
10. <coliculi> sequentes n. decem ж quattuor ;
11. cymae optimae fascem unum ж quattuor ; 12. porri
maximi n. decem ж quattuor ; 13. <porri> sequentes
n. viginti ж quattuor ; 14. betae
maximae n. quinque ж quat[t]uor ;
15. <betae> sequentes n. decem ж
q[uat]tuor ; 16. radices maximae [n.] decem ж quattuor ;
17. <radices> sequentes n. viginti ж quattuor ;
18. rapae maximae n. decem ж quattuor ; 19. <rapae>
sequentes [n. vig]int[i] жquattuor ; 20. ceparum siccarum
I[tal.] m. I ж quinquaginta ; 21. cepae viridis prim[ae]
n. viginti q[uinqu]e ж quattuor ; 22. <cepae viridis>
sequentes n. quinquaginta ж quattuor ; 23. alei Ital.
mo. unum ж sexaginta ; 24. sisinbriorum fascis in n.
viginti ж decem ; 25. capparis Ital. mo. unum ж
centum ; 26. cucurbitae primae n. decem ж quattuor ;
27. <cucurbitae> sequentes n. viginti ж quattuor ;
28. cucumeres primi n. decem ж quattuor ; 29. <cucumeres>
sequentes n. viginti ж quattuor ; 30. melopepones maiores
n. duo ж quattuor ; 31. <melopepones> sequentes
n.quattuor ж quattuor ; 32. pepones n. quattuor ж
quattuor ; 33. fasiolorum fascis habens n. XXV ж quattuor ;
34. asparagi hortulan[i] fascis habe<n>s n. XXV ж sex ;
35. asparagi agreste[s] no. quinquaginta ж quattuor ;
36. rusci fasc<i>s habe[n]s no. sexaginta ж quattuor ;
37. ciceris viridis fa[sc]iculi no. quattuor ж quattuor ;
38. fabae viridis pu[rg]atae Ital. s. unum ж quattuor ;
39. fasioli viridis purg[a]ti Ital. s. unum ж quattuor ;
40. germina palmae [s]ive elatae no. quattuor ж quattuor ;
41. bulbi Afri siv[e] Fa[b]riani maximi no.viginti ж duodecim ;
42. bulbi minores no. <q>uadraginta ж duodecim ;
43. ova n. <q>uattuor ж <q>uattuor ; 44. parstinacae
maximae fascis habens no. viginti quinque ж sex ; 45. <parstinacae>
seque[ntes fascis habens no. quinquaginta] ж sex ; 46. cuchlia[e
maximae] no. viginti ж quattuor ; 47. <cuchliae>
sequente[s] no. quadraginta ж quattuor ; 48. condimen[torum]
praemiscuorum fa<sce>s n. octo ж quattuor ; 49. castaneae
n. centum ж quattuor ; 50. nuces optimae virides n.
quinquaginta ж quattuor ; 51. nuces siccae no. centum
ж quattuor ; 52. amygdalarum purgatarum Ital. s. unum
ж sex ; 53. cardnucium Abellanarum purgatarum It. s.
unum ж quattuor ; 54. nuclei pinei purgati Ital. s. unum
ж duodecim ; 55. pistaciorum Ital. s. unum ж sedecim ;
56. zizyphorum Ital. s. unum ж quattuor ; 57. cerasorum
p. quattuor ж quattuor ; 58. praecocia n. decem ж
quattuor ; 59. duracina maxima n. decem
ж quattuor ; 60. <duracina>
sequentia n. viginti ж sex ; 61. Persica
maxima n. decem ж quattuo[r] ; 62. <Persica>
sequentia n. viginti ж quattuo[r] ; 63. pira maxima
[n. de]cem [ж - -] ; 64. <pira> sequentia [n.
vi]ginti ж [- -] ; 65. mala optima Mattiana sive Saligniana
n. X ж q[u]attuor ; 66. mala sequentia no. viginti ж
quattuor ; 67. mala minora no. quadrag(inta) ж quattuor ;
68. rosae no. c[e]ntum ж octo ; 69. pruna cerea
maxima no. tr[ig]inta ж quattuor ; 70. pruna cerea sequentia
no. quadraginta ж quattuor ; 71. mala granata maxima
no. decem ж octo ; 72. mala granata sequentia no. viginti
ж octo ; 73. mala Cydonea no. de[c]em ж quattuor ;
74. mala Cydonea sequentia no. viginti ж quattuor ;
75. citrium maximum ж v[i]ginti quattuor ; 76. citrium
sequens ж sedecim ; 77. mora fiscilla capiens Ita[l.]
s. unum ж quattuor ; 78. ficus optimae no. viginti quinque
ж quattuor ; 79. ficus sequentes no. quadraginta ж
quattuor ; 80. uvae duracinae seu bumastae po. IIII ж
quattuor ; 81. dactulos Nicolaos optimos octo ж quattuor ;
82. dactulos Nicolaos sequentes no. sedecim ж quattuor ;
83. palmulas no. viginti quinque ж quattuor ; 84. ficus
Caricas no. viginti quinque ж quattuor ; 85. Caricae
pressae s.unum ж quattuor ; 86. Damascena moneaea sicca
n. octo ж quattuor ; 87. Damascena moneaea sequentia
numero sedecim ж quattuor ; 88. ficus du[plices] p.
unum ж quattuor ; 89. olivae Tarsicae numero viginti
ж quattuor ; 90. olivae columbades numero quadraginta
ж quattuor ; 91. olivae nigrae s. Ital. unum ж
quattuor ; 92. uve passae fabriles s. Ital. unum ж octo ;
93. uvae <p>assae maximae s. Ital. unum ж quattuor ;
94. terracuberum p. unum ж sedecim ; 95. lactis
ovilli s. Ital. unum ж octo ; 96. casei recentis Ital.
p. unum ж octo. |
VII. |
d e m e r c e d i b u s o p e r a r i o r u m, d e a e r a m e n t o. |
de mercedibus oper[arior]um. |
1. operario
rustico p[asto diu]rni ж viginti quinque ; 2. [- - -
- diurni ж quinquaginta] ; 3. lapidario structori pas[to
diurni] ж quinquaginta ; 4. fabro intestina[ri]o ut
sup[ra diur]ni ж quinquaginta ; 5. fabro tignario ut
supra [diurni ж quinquaginta] ; 6. calcis coctori ut
supra [diurni] ж quinqua[ginta] ; 7. marmorario ut supra
[diurni] ж sexag[inta] ; 8. musaeario
ut supra diurni ж sexa[ginta] ; 9. tessellario
ut supra [diu]r<n>i ж qu[inquaginta] ; 10. pictori
parietario ut supra diurni ж septuagin[ta quinque] ; 11. pictori
imaginario ut supra diurni ж centum quin[quaginta] ; 12. carpentario
ut supra diurni ж quinqua[ginta] ; 13. fabro ferrario
ut supra diurni ж quinquag[inta] ; 14. pistori ut supra
diurni ж quinquagin[ta] ; 15. naupego in navi maritima
ut supra diurni ж sexaginta ; 16. naupego in navi amnica
ut supra diurni ж quinquagint[a] ; 17. lateris crudi
ad laterculos diurnam mercedem, in lateribus quattuor pedum vinum, ita
ut ipse sibi inpensam praep[a]ret, pasto ж duos ; 18. item
lateris ex luto diurnam mercedem, in lateribus no. octo, ita ut ipse
sibi inpensam praeparet, pasto ж duos ; 19. camelario
sibe asinario et burdonario pasto diurni ж viginti q[ui]nque ;
20. pastori pasto diurnos ж viginti ; 21. mulioni
pasto diurnos ж viginti quinque ; 22. mulomedico tonsurae
et aptaturae pedum in capite uno ж sex ; 23. deple<tu>rae
et purgat<u>rae capitis per singula capita ж viginti ;
24. tonsori per homines singulos ж duos ; 25. tonsori
pec<o>rum in uno capitae pasto ж duos. |
De aeramento. |
26. aerario
in orichalco mercedis in po. I ж octo ; 27. aerario
in cupri in po. I ж sex ; 28. aerario in vasculis diversi
generis in po. I ж sex ; 29. aerario in si<g>illis
vel statuis in po. I ж quattuor ; 30. aerario ind<u>ctilis
aeramenti in po. I ж sex ; 31. plastae imaginario diurnae
mercedis pasto ж septuaginta quinque ; 32. reliquis
plastis gypsariis p<as>tis diurnos ж quinquaginta ;
33. aquario omni die operanti pasto diurnos ж viginti quinque ;
34. cloacario omni die operanti pasto diurnos ж viginti quinque ;
35. samiatori in spatha ex usu ж viginti quinque ; 36. samiatori
in casside e<x> usu ж viginti quinque ; 37. samiatori
in securi ж sex ; 38. samiatori
in bipenni ж octo ; 39. samiatori
vagina spat<h>ae ж cen[tum] ; 40. membranario
in [qua]t<erni>one pedali pergamen[i ve1] croca[ti] ж XL ;
41. scriptori in sc<ri>ptura optima versus n. centum ж
XXV ; 42. sequ[enti]s scripturae versuum no. centum ж
XX ; 43. tabellanioni in scriptura libelli vel tabularum [in
ver]sibus no. centum [ж] X ; 44. bracario pro excisura
et <o>rnatura pro birro qualitatis primae ж se<xa>[ginta] ;
45. <bracario> pro birro qualitatis secundae ж quadrag[inta] ;
46. <bracario> pro caracalla maiori ж viginti q[uinque] ;
47. <bracario> pro caracalla minori ж viginti ;
48. <bracario> pro bracibus ж viginti ; 49. <bracario>
pro udonibus ж quattuor ; 50. sarcinatori in veste subtili
replicat<u>rae ж sex ; 51. eidem aperturae cum
subsutura holosericae ж quinquaginta ; 52. eidem aperturae
cum subsutura supsericae ж triginta ; 53. <eidem
aperturae cum> [sub]suturae in veste grossiori ж quattuor ;
54. [c]entunclum equestrae quoactile album sive nigrum librarum
trium ж centum ; 55. [c]entunclum primum
ornatum ab acu ponderis
supra script[i] ж CC quinq[uaginta] ;
56. [color]atori [in] tunica muliebri vulgari rudi ж sedecim ;
57. <coloratori in tunica muliebri vulgari> ab usu ж
decem ; 58. <coloratori> in strictoria virili de tela
ж decem ; 59. <coloratori in strictoria virili>
ab usu ж sex ; 60. <coloratori> in infantili rud<i>
ж sex ; 61. <coloratori in infantili> ab usu ж
d<u>os ; 62. <coloratori> sagum sive rachanam
rudi ж sedecim ; 63. <coloratori sagum sive rachanam>
ab usu ж sex ; 64. <coloratori> in tapete rudi
ж viginti quattuor ; 65. <coloratori in tapete>
ab usu ж decem ; 66. ceromatitae in singulis discipulis
menstruos ж quinquaginta ; 67. paedagogo in singulis
pueris menstruos ж quinquaginta ; 68. magistro instituto<ri>
litterarum in singulis pueris menstruos ж L ; 69. calculatori
in singulis pueris menstruos ж septuaginta quin<que> ;
70. notario in singulis pueris menstruos ж septuaginta quinque ;
71. librario sive antiquario in singulis discipulis menstruos ж
quinquaginta ; 72. <g>rammatico Graeco sive Latino et
geometrae in singulis discipulis menstruos ж ducentos ; 73. oratori
sive sophistae in singulis discipulis menstruos ж ducent<o>s
quinquaginta ; 74. advocato sive iuris perito mercedis in
postulatione ж ducentos quinquaginta ; 75. advocato
sive iuris perito mercedis in cognitione ж mille ; 76. architecto
magistro per singulos pueros menstruos ж centum ; 77. capsario
in singulis labantibus ж duos ; 78. balneatori privatario
in singulis lavanti<b>us ж duos. |
VIII. |
< d e p e l l i b u s, d e c o r i i s, d e s e g e s t r i b u s >. |
de pellibus Babylonicis seu Trallianis vel Phoeniceis. |
1. pellis
Babylonica primae formae ж quingentis ; 2. <pellis
Babylonica> formae secundae ж quadr<in>g<e>nt<is> ;
3. pellis Tralliana ж ducentis ; 4. pellis Phoenicea
ж centum ; 5. pellis lacc<he>na ж trecentis. |
de coriis bubuli. |
6. corium
bubulum infectum formae primae ж quingentis ; 7. idem
confectum ad sol<er>anda calceamenta ж septi<n>gentis
quinquaginta ; 8. <idem confectum> ad loramenta et cetera
ж sescentis ; 9. corium secundae formae
infectum ж trecentis ; 10. idem
[confectum ж quadringentis] ; 11. pell[is
ca]prina [maxim]a infecta [ж quadraginta] ; 12. [ead]em
[con]fecta ж [quinquaginta] ; 13. pellis [verve]cina
maxima infecta ж [viginti] ; 14. eadem c[on]fecta ж
tr[iginta] ; 15. pellis bellearis prima ж cen[tum] ;
16. pileum factum ж ducen[tis] ; 17. pellis haedina
infecta ж decem ; 18. eadem confecta ж sedecim ;
19. pellis hyaenae infecta ж quadraginta ; 20. eadem
confecta ж sexaginta ; 21. pellis dorci infecta ж
decem ; 22. eadem confecta ж quindecim ; 23. pellis
cervin(a) primae formae infecta ж septuaginta V ; 24. eadem
[c]onfecta ж centum ; 25. pellis oviferi infecta ж
[XX] ; 26. eadem confecta ж XXX ; 27. pellis
lupina infecta [ж viginti q]uinque ; 28. eadem confecta
[ж quadrag]inta ; 29. pellis melina infecta жX ;
30. eadem con[fect]a [ж quindecim] ; 31. pellis
castorina in[fecta ж viginti] ; 32. eadem co<n>fecta
[ж triginta] ; 33. pellis ursina maxima inf[ecta ж
centum] ; 34. eadem confecta [ж centum quinq]uaginta ;
35. pellis lu<p>i cervari infecta [ж quadr]aginta ;
36. eadem confecta [ж sexaginta] ; 37. pellis vituli
marini infecta [ж mi]lle ducentis quinquaginta ; 38. eadem
confecta ж mille quingentis ; 39. pellis leopardina
infecta ж mille ; 40. eadem confecta ж mille ducentis
quinquaginta ; 41. pellis leonina confecta ж mille. |
de segestribus. |
42. segestrae
de caprinis <v>illis n. octo ж sescentis ; 43. pulicare
tenerrimum et maximum ж sescentis. |
IX. |
d e f o r m
i s c a l i g a r i b u s, d e c a l i g i s, d e s o l e i s e t g a l l i c i s, d e s o l e i s B a b y l o n i c i s e t p u r p u r e i s e t P h o e n i c e i s e t a l b i s, d e f u r n i s d o m e s t i c i s. |
de formis caligaribus |
1. formae
caligares maximae ж centum ; 2. formae secundae mensurae
ж octaginta ; 3. formae muliebres ж sexaginta ;
4. formae infantiles ж triginta. |
de caligis. |
5. caligae
primae formae mu<li>onicae sive rusticae par sine clavis ж
CXX ; 6. caligae militares sine clavo ж centum ;
7. calcei patricii ж centum quinquaginta ; 8. calicae
senatorum ж centum ; 9. calicae equestres ж septuaginta ;
10. caligae muliebres pa<r> ж sexaginta ; 11. ca[m]pagi
militares ж septuaginta quinque. |
de soleis et gallicis. |
12. gallicae
viriles rusticanae bisoles par ж octaginta ; 13. gallicae
viriles monosoles par ж quinquaginta ; 14. [gal]licae
cursoriae par ж
sexaginta ; 15. [tau]rinae muliebres
bisoles par ж quinquaginta ;
16. [taurin]ae muliebres monosoles par ж triginta. |
[de so]leis Babylonicis et purpureis et Phoeniceis et albis. |
17. [soleae]
Babyl<o>nicae par ж centum viginti ; 18. [socci]
purpurei sive Phoenicei par ж sexaginta ; 19. [socci
albi par ж - -]. |
[de furnis domesticis]. |
20. [soc]ci
vi[riles par] ж LX ; 21. [so]cci muliebres pa[r] ж
L ; 22. [socci i]nauratae ж LXXX ; 23. socci
Babylonici purp[urei] ж LXXX ; 24. taurinae inauratae
ж LXXV ; 25. taurinae lanatae [ж qui]nq[uaginta]. |
X. |
d e l o c r a m e n t i s, d e z o n i s m i l i t a r i b u s, d e u t r i b u s, d e s c o r t i i s. |
de locramentis. |
1. averta
primae formae in caruca ж mille quin[gentis] ; 2. scordiscum
militarem ж quingent[is] ; 3. parammas mulares cum flagello
ж octingenti[s] ; 4. capistrum equestrae cum circulis
et ducali ж septuaginta V ; 5. frenum equestre cum salibario
instructum ж centum ; 6. frenum mulare cum capistello
ж centum biginti ; 7. capistrum mu[la]re ж octaginta. |
de zonis militar[ibus]. |
8. zona
Babulonica [lata - -] ж centum ; 9. item lata [Alexandrina]
ж ducentis ; 10. subalare Ba[bulonicum] ж centum ;
11. zona alba [dig]itorum quattuor ж sexaginta ; 12. item
digit[orum se]x par ж septaginta quinque. |
de utribus. |
13. utrem
primae formae ж centum viginti ; 14. utrem olearium
primae formae ж centum ; 15. [in] utrem mercedem diurnam
ж duobus. |
de scortiis. |
16. scortia
in sexstario uno par ж viginti ; 17. thecam cannarum
n. quinque ж quadraginta ; 18. flagellum mulionicum
cum virga ж sedecim ; 19. corigiam aurigalem ж
duobus. |
|
|