Imp.
Iustinianus A. Iohanni pp. Cum nostri animi vigilantia
ex iure quiritum nomen et substantiam sustulerit et communes exceptiones
in omni loco valeant, id est decem vel viginti vel triginta annorum
vel si quae sunt aliae maioris aevi continentes prolixitatem, satis
inutile est usucapionem in italicis quidem solis rebus admittere, in
provincialibus autem recludere. Sed et si quis res alienas, italicas
tamen, bona fide possidebat per biennium, miseri rerum domini excludebantur
et nullus eis ad eas reservabatur regressus. Quae et nescientibus dominis
procedebant: quo nihil inhumanius erat, si homo absens et nesciens tam
angusto tempore suis cadebat possessionibus. 1. Ideo
per praesentem legem et in Italicis solis rebus, quae immobiles sunt
vel esse intelleguntur, sicut annalem exceptionem, ita et usucapionem
transformandam esse censemus, ut tantummodo et hic decem vel viginti
annorum vel triginta et aliarum exceptionum tempora currant, huiusmodi
angustiis penitus semotis. 2. Cum autem
antiqui et in rebus mobilibus vel se moventibus, quae fuerant alienatae
vel quocumque modo, bona fide tamen, detentae, usucapionem extendebant,
non in Italico solo nexu, sed in omnem orbem terrarum, et hanc annali
tempore concludebant, et eam duximus esse corrigendam, ut, si quis alienam
rem mobilem seu se moventem in quacumque terra sive Italica sive provinciali
bona fide per continuum triennium detinuerit, is firmo iure eam possideat,
quasi per usucapionem ei adquisitam. 3. Hoc
tantummodo observando, ut in his omnibus casibus ab initio bona fide
eam capiat, secundum quod exigit longi temporis praescriptio, et ut
continuetur ei possessio etiam anterioris iusti possessoris et connumeretur
in decennium vel viginti annorum spatium vel triennium, quod in rebus
mobilibus observandum esse censemus, ut in omnibus iusto titulo possessionis
antecessoris iusta detentio, quam in re habuit, non interrumpatur ex
posteriore forsitan alienae rei scientia, licet ex titulo lucrativo
ea coepta est. 4. Ita etenim ampliatur
quidem longi temporis materia, quae ei subdita est, minuitur autem usucapionum
compendiosa dominis iactura et eius iura nocentia. 5. Cum
etiam res dividi mancipi et nec mancipi sane antiquum est et merito
antiquari oportet, sit et rebus et locis omnibus similis ordo, inutilibus
ambiguitatibus et differentiis sublatis. D. XV k. Nov. Constantinopoli
post consulatum Lampadii et Orestis vv. cc. |