RESCRIPTUM TRAIANI DE USURIS
  
Rescript of Trajan on compulsory loans
   
( About AD 112 )
 

 
C. Plinius Secundus, Epist., X, 55 Mynors, Oxford, 1963 ).
  

 
Traianus Plinio. — Et ipse non aliud remedium dispicio, mi Secunde carissime, quam ut quantitas usurarum minuatur, quo facilius pecuniae publicae collocentur. Modum eius, ex copia eorum qui mutuabuntur, tu constitues. Invitos ad accipiendum compellere, quod fortassis ipsis otiosum futurum sit, non est ex iustitia nostrorum temporum.
 

Traduction française