RESCRIPTUM SEVERI ET CARACALLAE
     
DE LONGAE POSSESSIONIS PRAESCRIPTIONE
     
Rescript of Septimius Severus and Caracalla on usucapion
     
( AD 199-200 )
 
    
( S. Riccobono, Fontes iuris Romani antejustiniani, I, Firenze, 1941, pp. 437-442, n. 84-85 ).
 
 
Latin translation
  
 
BGU I, 267.
        . . . . imperator Caesar Lucius Septimius Seuerus Pertinax Aug. Arabicus Adiabenicus . . . . Parthicus Maximus et imp. Caesar Marcus Aurelius Antoninus Augustus Iulianae Sostheniani filiae per Sosthenem maritum. Longae possessionis praescriptio iis, qui iustam causam habuerunt et sine ulla controuersia in possessione fuerunt, aduersus eos qui in alia ciuitate morantur annorum uiginti spatio confirmatur, aduersus eos autem qui in eadem annorum decem. Proposita Alexandreae, anno VIII, Tybi III.
 
P. Strasb. I, 22.
        I. Diui Seuerus et Antoninus Iulianae Sosthenis filiae per Sosthenem maritum. Longae possessionis praescriptio eis qui iustam causam habuerunt et sine ulla controversia in possessione fuerunt, aduersus eos qui in alia ciuitate morantur annorum uigintispatio confirmatur, aduersus eos autem qui in eadem ( annorum ) decem. Proposita Alexandreae anno VIII, Pharmuthi XXIV.
        II. Subatiano Aquila praefecto anno XV, Phamenoth XVII. Vocatis Sabino et Maximo Dionysii filiis et auditis, post alia :
        Aquila dixit : ‘ Quid respondes de tempore possessionis, cum dicant esse post emptionem Pausorapidis annorum fere XIV, et de silentio in hoc tempore ? ’
        Asclepiades rhetor dixit : ‘ Fuit ’. Aquila dixit: ‘ Sunt constitutiones principum de eis qui in prouinciis habitant : si possessio ad alium peruenit qui habeat quoddam initium possessionis, quamuis breue iustum tamen, cum is qui putat sua interesse taceat nec agat plus decem annis, habere firmitatem possidentes ’.
        III. Mettio Rufo praefecto a. X, Hathyr XIV. Vocato Sallustio Capitone aduersus Iuliam Pytharun et dicente scribam actorum Maecianum se audiuisse de causa, post alia : Mettius Rufus Capitoni dixit : ‘ Nullam habes cauillationem, mulier enim in possessione longo tempore fuit. Apud nos, autem, uide, annalis possessio sufficit ad dominium ( firmandum ) ’.
 
 
Greek text  ( Duke Data Bank of Documentary Papyri ).
  
 
BGU I, 267.
      [ - ca. 16 - ]λογ̣[ - ca. ? - Αὐτοκ]ρ[άτωρ] Κ̣α̣ῖ̣σ̣α̣ρ̣ | [Λούκιος Σεπτίμιος Σεουῆρος Εὐσεβ]ὴ̣ς Πέρ[τ]ιναξ [Σε]βαστὸς | [Ἀραβικὸς Ἀδιαβη]ν̣ι̣κὸς | [Παρθικὸς Μέγιστος] καὶ Αὐτοκρά[τωρ] Καῖσαρ | [Μάρκος Αὐρή]λιος Ἀντωνεῖνος Σεβαστὸς | Ἰουλιανῇ Σω[σθ]ενιανοῦ διὰ Σωσθένους | ἀνδρός· [μ]ακρᾶς νομῆς παραγραφὴ | τοῖς δικαία̣[ν] αἰ̣τ̣[ί]αν ἐσχηκόσι καὶ ἄνευ | τινὸς ἀμφισβητήσεως ἐν τῇ νομῇ | γενομ[έν]ο̣ι̣ς̣  πρὸς μὲν τοὺς ἐν ἀλλο-|τρίᾳ πόλει διατρίβοντας ἐτῶν εἴκοσι | ἀριθμῷ βεβαιοῦται, τοὺς δὲ ἐπὶ τῆς | αὐτῆς ἐτῶν δέκα . προετέθη ἐν Ἀ-|λεξανδρείᾳ. η (ἔτους) Τῦβι γ.
P. Strasb. I, 22.
      I. θεοὶ Σεουῆρος καὶ Ἀντωνῖνος Ἰου̣[λ]ιαν̣ῇ̣ | Σωσθένους διὰ Σω̣σ̣θ̣ένους ἀνδ̣ρός. | μακρᾶς νομῆς πα̣ρ̣αγραφὴ̣ τοῖς δι̣καί[αν] | αἰτίαν ἐσχηκόσι καὶ ἄνευ τινὸς ἀμφισβ̣[η]-|τήσεως ἐν τῇ νομῇ γενομένοις π̣ρὸς μ̣[ὲ]ν | τοὺς ἐν ἄλλῃ πόλει διατρίψαντας ἐτῶν εἴκοσι | ἀριθμῷ̣ βο̣ηθοῦνται, πρὸς δὲ τοὺς ἐπὶ τῆς αὐτῆς | δέκα . προετέθη ἐν Ἀλεξ̣ανδ[ρ]είᾳ | η (ἔτει) Φαρμοῦθι κδ. |
      II. Σουβατιανοῦ Ἀκύλα ἡγεμονεύσαντος. | (ἔτους) ιε Φαμενὼθ ιζ κληθέν[τ]ω̣ν Σαβείνου | καὶ Μαξίμου Διονυσίου καὶ ὑπακο[υ]σάντων | μεθ᾽ ἕτερα·
      Ἀκ̣ύλας̣ εἶπεν· τί̣ ἀποκρίνῃ | πρὸς τὸν χρόνον [τ]ῆ̣ς νο[μ]ῆς, ὥς φησι[ν] με-|τὰ τὴν̣ ὠ̣νὴν τῆς Ταυσοράπιος ἐ̣τῶ̣[ν] σ̣χ̣ε̣-|δὸν δέκα τεσσάρων , καὶ τῆν ἐν τούτῳ σιωπήν; |
      Ἀσκληπιάδης ῥήτωρ εἶπεν· γέγονεν. Ἀκύ-|λας εἶπεν· διατάξεις εἰσὶν τῶν κυρίω̣ν̣ περὶ | τῶν ἐν̣ τοῖς ἔθνεσιν οἰκούντων· ἂν ἀ̣λ̣λα-|χόσε νομὴ παρακολουθήσῃ ἔχοντός τινος | ἀφορμὴν καὶ ἂν βραχεῖαν δικαίαν κατοχῆς, | σιωπήσαντος τοῦ νομίζοντος αὑτῷ διαφέρειν | καὶ ἀνασχομένου ὑπὲρ δεκαετίαν, ἔχειν τ̣[ὸ] βέ-|βαιον τοὺς κατασχόντας. |
      III. Μετ’τίου Ῥούφου ἡγεμονεύσαντος. (ἔτους) ι | Ἁθὺρ κδ κληθέντος Σαλουστίου Καπί-|τωνος πρὸς Ἰουλίαν Πυθαροῦν καὶ εἰπόντ̣ο[ς] | τὸ̣[ν ὑ]π[ο]μ̣νημα̣τογρ[ά]φον Μαικιανὸν ἀκηκοέναι περὶ τοῦ | πρ[ά]γ̣μ[α]τος, μεθ᾽ ἕτερα· Μέτ’τιος Ῥο̣ῦ̣φος | Κ̣απ̣ίτω̣νι̣ εἶπε̣[ν]· οὐδεμιάν παρείσδυσιν ἔχεις, | ἡ γὰ̣ρ̣ γ̣[υν]ὴ̣ ἐν τῇ̣ νομῇ γέγονεν̣ πολλῷ χρόνῳ. παρ᾽ ἡ-|μῖν δ[ὲ ἰ]δοὺ ἡ̣ [δ]ι̣᾽ ἐνιαυτοῦ νομὴ αὐτάρκης
ἐστὶν̣ [εἰ]ς δε̣[σ]π̣ο̣τί̣αν.
 

 
►  Bibliography
 
 
Dareste, RHD, 1894, p. 692 ; Wilcken, Phil, 53, 1894, p. 83 ; Krebs, Aegyptische Urkunden aus den Königlichen Museen zu Berlin, Griechische Urkunden, I, Berlin, 1895, n. 267 ; Mitteis, Hermes, 30, 1895, pp. 612 ss. ; Mommsen, ZSS, 16, 1895, pp. 195 ss. = GS I, p. 477 ; Gradenwitz, Einführung in die Papyruskunde, Leipzig 1900, p. 2 ; Mommsen, ZSS, 22, 1901, p. 143 = GS II, p. 369 ; Partsch, Die longi temporis praescriptio im klassischen römischen Rechte, Leipzig, 1906 ; Mitteis, ZSS, 28, 1907, p. 390 ; Bruns, Fontes iuris Romani antiqui, I, Tübingen, 1909, p. 260, n. 87, and pp. 418-419, n. 192 ; Mitteis, Grundzüge und Chrestomathie der Papyruskunde, Leipzig-Berlin, 1912, Chrest., 374 ; Preisigke, Griechische Papyri der Kaiserlichen Universitäts und Landesbibliothek zu Strassburg, I, Leipzig, 1912, n. 22 ; Rabel, Grundzüge des römischen Privatrechts, Berlin, 1915, p. 446 ; Stein, Untersuchungen zur Geschichte und Verwaltung Ägyptens unter römischer Heerschaft, Stuttgart, 1915, p. 161 ; Meyer, Juristische Papyri : Erklärung von Urkunden zur Einführung in die juristische Papyruskunde, Berlin, 1920, n. 8 and 54 ; Hunt & Edgar, Select Papyri, II, London-Cambridge, 1934, n. 214 and 261 ; Girard, Textes de droit romain, 6th ed., Paris, 1937, pp. 201 ; Riccobono, FIRA I, Firenze, 1941, pp. 437-442, n. 84-85 ; d'Ors, Introduccion al estudo de los documentos del Egipto romano, Madrid, 1948, pp. 188-189, n. 16 ; Pernice, Labeo, 2, 1956, p. 151 ; Amelotti, La prescrizione delle azioni in diritto romano, Milano, 1958, pp. 178-188 ; Johnson, Coleman-Norton & Bourne, Ancient Roman Statutes, Austin, 1961, p. 221, n. 269 ; David & Van Groningen, Papyrological Primer, Leyden, 1965, n. 35 ; Nörr, Die Entstehung der longi temporis praescriptio. Studien zum Einfluß der Zeit im Recht und zur Rechtspolitik in der Kaiserzeit, Köln, 1969 ; Gaudemet, Le droit privé romain, Paris, 1974, p. 227, n. 3 ; Williams, JRS, 64, 1974, pp. 86-103 ; Girard & Senn, Les lois des Romains, Napoli, 1977, pp. 464-467, n. 18 ; Jörs, Kunkel & Wenger, Römisches Recht, New York-Berlin-Heidelberg, 1987, p. 179 ; Oliver, Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri, Philadelphia, 1989, n. 223 A ; Pestman & Rupprecht, Berichtigungsliste der griechischen Papyrusurkunden aus Aegypten, VIII, Leiden, 1992, p. 21 / IX, pp. 17 and 324 ; Llewelyn, New Documents Illustrating Early Christianity, VIII, Sydney, 1998, p. 137 ; Papathomas, ZPE, 131, 2000, pp. 130 and 133-134 ; Wilson & Desjardins, Text and Artifact in the Religions of Mediterranean Antiquity, Waterloo, 2000, p. 120 ; Droit et cultures, Paris, 2004, p. 59 ; Moatti, Classical Antiquity, 25, 2006, pp. 109-140 ; Varvaro, AUPA, 51, 2006, pp. 381-431 ; Haensch in Haensch & Heinrichs, Herrschen und Verwalten : der Alltag der römischen Administration in der Hohen Kaiserzeit, Köln-Weimar-Wien, 2007, pp. 223 and 226 ; Varvaro, St. Labruna, VIII, Napoli, 2007, pp. 333-368.

  
►  Sources : Egyptian papyrus ( BGU I, 267 and P. Strasb. I, 22 ).
 
 
Traduction française          English translation