EDICTUM IMPERATORIS HADRIANI
   
DE CERTA OLEI PORTIONE REI PUBLICAE VENDENDA
   
Edict of Hadrian on the sale of olive oil at Athens
  
( About AD 124 )
 
 
( J. Kirchner, Inscriptiones Graecae II et III, I, Berlin, 1913-16, n. 1100 ).
 
 
κε(φάλαιον?) νό(μου) θε(ιοτάτου?) Ἁδριανοῦ vacat | οἱ τὸ ἔλαιον γεωργοῦντες τὸ τρίτον | καταφερέτωσαν, ἢ τὸ ὄγδοον οἱ τὰ | Ἱππάρχου χωρία τὰ ὑπὸ τοῦ φίσκου | πραθέντα κεκτημένοι· μόνα  γὰρ  ἐ-|κεῖνα  τὸ  δίκαιον  τοῦτο  ἔχει·  καταφε-|ρέτωσαν  δὲ  ἅμα τῷ ἄρξασθαι συνκο-|[μιδῆς κ]ατὰ μέρος, πρὸς λόγον το[ῦ] | [συνκομιζ]ομένου, τοῖς ἐλεώναι[ς], | [οἵτινες ἀεὶ] προνοοῦσιν τῆ[ς] | [δημοσίας χρεία]ς· ἀπογραφέσθω[σαν δὲ] | . . c.8 . . . τῆς συνκομιδῆς πρὸ[ς] | [τοὺς ταμίας κα]ὶ τὸν κήρυκα δύο | . . . . c.12 . . . . ἰδόντες ὑπογρα-|φήν· [ἡ] δὲ ἀπ[ογραφ]ὴ ἔστω μετὰ ὅρκου | καὶ πόσον συνεκόμισεν τὸ πᾶν, | καὶ ὅτι διὰ δούλου τοῦδε ἢ ἀπελευ-|θέρου τοῦδε· ἐὰν δὲ πωλήσῃ τὸν | καρπὸν ὁ δεσπότης τοῦ χωρίου, ἢ ὁ | γεωργὸς ἢ ὁ καρπώνης, ἀπογραφέ-|σθω δὲ πρὸς τοὺς αὐτοὺς καὶ ὁ ἐπ’ ἐξα-|γωγῇ πιπράσκων, πόσον πιπράσκει | καὶ τίνι καὶ ποῦ ὁρμ[ε]ῖ τὸ [π]λοῖον. ὁ δ[ὲ] | ἀπογραφῆς χωρὶς   π[ιπράσκων]   ἐπ’   ἐξα-|γωγῇ,   κἂν   ὁ   ὤφειλεν   ᾖ κα[τενηνοχὼς] | τῇ πόλει, στερέσθω τοῦ πραθ[έντος]. | ὁ δὲ ψευδεῖς ἀπογραφὰς ποιήσα[ς] | ἢ τὰς περὶ τῆς συνκομιδῆς [ἢ τ]ὰ[ς περὶ] | τῆς ἐξαγωγῆς ἢ ὑπὲρ χωρίου, [ὃ μὴ πα]-|ρὰ φίσκου ἐπρίατο μὴ Ἱππάρχ[ειο]-|ν [ὂ]ν ὄγδοον κατενεγκών, σ[τερέ]-|[σθω, τὸ δέ ἥμισυ ὁ μη]νύσας λαμ[β]α[νέτω]. | [ὃς δ’ ἂν ἐπ’ ἐξαγω]γὴν ἀναπόγ[ραπτα] | [πρίηται . c.5 .]ειρεειμ —————— | . . . . . c.14 . . . . .των ἀπ[ο]στερ ——— | . . . . c.13 . . . . .ος αὐτὸς ἢ ὅν[τινα] | [ἂν ἕληται, πιπρασκέ]τω μὲν ἐξ ἀπ[ογρα]-|[φῆς . . c.7 . . τ]ῆς δὲ τειμῆς τὸ [μὲν ἥ]-|μισυ κατεχέτω, εἰ μήπω δέδωκεν ἢ λαμ-|βανέτω, τὸ δέ ἥμισυ ἔστω δημόσιον. | γραφέσθω δὲ καὶ ὁ ἔμπορος,  τί  ἐξάγει | καὶ πόσον παρ’ ἑκάστου· ἐὰν δὲ μὴ ἀπο-|γραψάμενος φωραθῇ ἐκπλέων, στερέ-|σθω· ἐάν δὲ ἐκπλεύσας φθάσῃ καὶ μηνυ-|θῇ, γραφέσθω καὶ τῆ πατρίδι αὐτοῦ ὑπὸ τοῦ | δήμου κἀμοί. τὰς δὲ περὶ τούτων δίκας | μέχρι μὲν πεντήκοντα ἀμφορέων ἡ βου-|λὴ μόνη κρεινέτω, τὰ δὲ ὑπὲρ τοῦτο μετὰ | τοῦ δήμου. ἐὰν δὲ τῶν ἐκ τοῦ πλοίου τις | μηνύσῃ, ἐπάναγκες ὁ στρατηγὸς τῇ ἐξῆς | ἡμέρα βουλὴν ἀθροισάτω, εἰ δ’ ὑπὲρ τοὺς | πεντήκοντα ἀμφορεῖς εἴη τὸ μεμηνυ-|μένον, ἐκκλησίαν· καὶ διδόσθω τῷ ἐλέγ-|ξαντι τὸ ἥμισυ. ἐὰν δὲ ἐκκαλέσηταί τις ἢ | ἐμὲ ἢ τὸν ἀνθύπατον, χειροτονείτω συν-|δίκους ὁ δῆμος. ἵνα δὲ ἀπαραίτητα ᾖ τὰ | κατὰ τῶν κακουργούντων ἐπι[τ]είμι[α], τει-|μῆς ἰς τὸ δημόσιον καταφερέσθω τὸ ἔλαι-|ον, ἥτις ἂν ἐν τῇ χώρᾳ ᾖ. εἰ δέ ποτε εὐφορ[ί]-|ας ἐλαίου γενομένης πλέον εἴη τὸ ἐκ τῶν | τρίτων ἢ ὀγδόων καταφερόμενον τῆς εἰς | ὅλον τ[ὸ]ν ἐνιαυτὸν δημοσίας χρείας, ἐξέ-|στω τοῖς μ[ὲν γεωργ]οῦσιν τὸ ἔλαιον ἢ πᾶν | ἢ μέρος δευτέραν ἀπογραφὴν ποιησαμέ-|νοις καὶ δημόσιον τό τε ὁφειλόμενον | πόσον ἐστὶν . . . .  ὃ οἱ ἐλαιῶναι ἢ ο[ἱ] ἀργυ-|ροταμία[ι] οὐ βούλονται παρ’ αὐτῶν λαβεῖν, | φυλά[ττειν ——————————————] | ξετα ————————————————— | σκ ——————————————————
 

 
►  Bibliography
 
 
Kirchner, Inscriptiones Graecae II et III, I, Berlin, 1913-16, n. 1100 ; Abbott & Johnson, Municipal Administration in the Roman Empire, Princeton, 1926, pp. 411-413, n. 90 ; Meritt & Vernon, Hesperia Suppl., 8, 1949, pp. 221-223 ; Oliver, TAPhA, 43, 1953, p. 961 ; Woodhead et al., Supplementum Epigraphicum Graecum, XV, Leiden, 1958, n. 108 ; Johnson, Coleman-Norton & Bourne, Ancient Roman Statutes, Austin, 1961, pp. 176-177, n. 232 ; Woodhead et al., Supplementum Epigraphicum Graecum, XXI, Leiden, 1965, n. 501 ; Smallwood, Documents Illustrating the Principates of Nerva, Trajan and Hadrian, Cambridge, 1966, n. 443 ; Martin, La documentacion griega de la cancilleria del emperador Adriano, Pamplona, 1982, n. 15 ; Garnsey & Saller, The Roman Empire : economy, society, and culture, Berkeley-Los Angeles, 1987, p. 102 ; Oliver, Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri, Philadelphia, 1989, n. 92 ; Meijer & van Nijf, Trade, transport, and society in the ancient world : A sourcebok, New York, 1992, pp. 114-115, n. 148 ; Lintott, Imperium Romanum : Politics and administration, London-New York, 1993, p. 224 ; Erdkamp, The grain market in the Roman Empire : a social, political and economic study, Cambridge, 2005, p. 119.
 
 
►  Source : Inscription discovered at Athens, Greece, before 1740.