NOV. XXXVI [Haenel XXXV]    DE SUARIIS BOARIIS ET PECUARIIS.    (452 Iun. 29)

( Based upon the Latin text of Mommsen and Meyer's edition, Berlin, 1905 ). ~   Text submitted by Dr. Ingo Maier   ~

Impp. Valentinianus et Marcianus aa. Firmino praefecto praetorio et patricio. Non miramur inter bellicas curas et obstrepentes lituos ordinatione magnifici viri parentis patriciique nostri Aeti formam publicae dispositionis in meliorem statum fuisse mutatam, cuius sollicitudini facillimum effectum praestitit amplitudinis vestrae in aeternum consulens laudanda provisio, quae sacrae urbis privilegiis et administrantis providentia et optimi civis adfectione subvenit et iam iamque occidui corporis functionem ita salubri dispositione constituit, ut remotis dispendiis numquam defectum virium devotio servientis incurrat, quippe cui et permutatione provinciarum et exactionis qualitate et pretii moderata adaeratione prospexit, Firmine parens karissime atque amantissime. 1. Unde inlustris et praecelsa magnitudo tua pragmatici nostri tenore conperto sciat secundum saluberrimam suggestionem suam, quae ex magnifici viri parentis patriciique nostri Aëti dispositione processit, patronis corporis suariorum intuitu sacrae urbis Romae in primis hoc beneficium praestari debere, ut delegatione, quae his intra provinciam Sardiniam praebebatur, de qua propter incertum navigationis inlatio fluctuabat, ad arcam praetorianam reducta cum aliis proventibus, sub refusione universorum titulorum, qui dispersi antehac plurimum in reliquis habere probabantur, de vicinis provinciis, id est de Lucania sex milia quadringentorum, Samnio quinque milia quadringentorum, Campania mille nongentorum quinquaginta solidorum debita emolumenta oporteat decerni. 2. De boariorum etiam vel pecuariorum praestatione nongentos quinquaginta solidos exactos sibi noverint profuturos. Centum milia aequi ponderis porcinae de interpretiis iuxta priora constituta praebeant, ducena quadragena pondo ad solidos secundum promissionem suam inlaturi, quoniam certa emolumenta amota solita dubitatione percipiunt, ita ut centum quinquaginta diebus obsoniorum praebitionem sine ulla causatione singulis annis a se noverint procurandam, quae quantitas in tricies sexies centenis viginti novem milibus libris cum duarum decimarum ratione colligitur. 3. In ipsorum autem patronorum sit arbitrio constitutum, utrum per praetorianum officium adiunctis ei quinque de corpore suo quos elegerint, quibus ducenariae militiae honorem praeberi iubemus, an per suos tantummodo, ne forte onerosi sint adparitores, id ipsum munus velint exactionis inpleri, non expectata deinceps praetorianae sedis annua delegatione, quae hactenus servabatur. 4. Nec ante quicquam de Lucania Samnioque provinciis arca praetoriana deposcat quam suariis exigentibus debitum omne solvatur. Moderatores provinciarum eorumque officia sub periculo facultatum suarum diligentiam et efficaciam huic operi commodabunt, ut ea ipsa quae providimus facilius inpleantur. 5. Baonio priori corporis cum dignitate lege concessa etiam cingulum militiae iubemus adiungi, quo in rebus ordinandis sub privilegio militari maior huic auctoritas suffragetur. Quod circa successores eius venientes per ordinem volumus custodiri. 6. Quos ad nullum aliud praeterea onus convenit devocari, nisi ut huic officio vacantes a ceteris habeantur inmunes. 7. Suarios ipsos nullius adparitionis neque iniuriae neque dispendiis subiacere manentibus circa eos, quae superiora scita sanxerunt. 8. Obnoxias sane suario, boario et pecuario corpori personas ad debita praecipimus cum agnatione, peculiis et praediis onera revocari amotis omnibus, quae sibi contra leges praesumptio et ambitio vindicavit. 9. In quibus exequendis memoratus Baonius vel successores eius fidelem operam commodare debebunt, ut statutis nostris congruus praestetur effectus. Devotos enim ob hoc non solum provisione, sed etiam honore duximus adiuvandos, ut splendidiores in ministerio urbis aeternae semper invigilent suisque conpendiis existiment adgregari quidquid iugis procurarit inlatio. Dat. III. kal. iul. Romae, Herculano vc. cons.