NOV. II    DE POSTULANDO.

( Based upon the Latin text of Mommsen and Meyer's edition, Berlin, 1905 ). ~   Text submitted by Dr. Ingo Maier   ~     Nov. II, 1 . . . . .

<– – –>

Nov. II, 2 (442 Aug. 13).

Impp. Theodosius et Valentinianus aa. Fausto praefecto praetorio. Gaudemus admodum haec nobis amplitudinis tuae insinuatione suggesta, quae nostris concordare iudiciis privilegia dudum causidicis delata testantur, quorum ut merita maior beneficiorum nostrorum cumulus augeret, etiam novis insuper amplificamus indulgentiis. Quo enim impares honore credamus eos, quorum vitam et eloquentiam per tot officii huiusce annos non solum privatorum, verum etiam publicorum iudiciorum explorat auctoritas, Fauste parens karissime atque amantissime? 1. Inlustris igitur et praecelsa magnificentia tua laudabilium suggestionum suarum contemplatione hoc a nobis in admittendis retinendis honorandisque causidicis edictali lege noverit constitutum, ut in eo, qui se causidicorum numero optat adiungi, inprimis studia requirantur mores natales vel si perfunctus est muneribus, quibus patriae suae nascendi generositas debet esse munifica, neque per calumniam neque perfunctoria examinatione. Neque enim oportet eos, quos semel adsciveris in seminarium dignitatum, non ita ad omnia esse defaecatos, ut idcirco digni universis honoribus habeantur, quod advocati esse meruerunt. 2. Quibus ad agendum viginti annos, non ut adpropinquare vicesimum, sed ut explere fas sit, legis huius auctoritate decernimus; in provincialibus vero foris si sedecim aut eo amplius numero advocati sint, unum ex his, qui in agendo annorum numero praestat, ad praetorianum forum, si hoc praefectura iubeat, avocari atque omnes sive utriusque praetorianae sive urbanae praefecturae causidicos expleto vicesimo vel ad alium vitae cursum maturius transeuntes quinto decimo advocationis anno vicariae dignitatis potestatem posse obtinere, ita ut in salutationibus nostris, in conventibus publicis omnibus, qui post se vicariae potestatem adepti erunt, merito praeponantur. Neque enim perpetiendum putamus huiusmodi dignitatem in his, qui advocatione functi sunt, imaginariam aut vacantivam videri, cum eam non gratiae singulorum, sed ipsi ordini et professioni iudicia nostra restituant, quamvis tam magno, tam necessario et tam sancto officio si servetur reverentia litterarum, etiam hoc parvum esse videatur, nisi illis salvum esset sperare cum omnibus, quod optimus quisque ac sibi bene conscius de nostris iudiciis non frustra debet optare. 3. Neque enim tali fine meritum professionis artamus aut futurae spei intercludimus viam, qui praeterita interim remuneramus. Nam ut nullis civilium officiorum oneribus aut exactionibus aut operibus publicis ad suggestiones numerariorum vel ad praeceptum sacrae nostrae huiusmodi hominum, emeritum si quis per supra memoratos annos in quolibet praetoriano sive urbano foro studium probatae defensionis inpendit, post diutinum laborem sollicitetur quies, providebit amplissimae praefecturae debita et iusta commotio, quae triginta librarum auri condemnationem ab officiis provincialibus vel suo ilico iubebit exposci, si quemquam ex his, qui praedicta observatione causis patrocinia praestiterunt, ad huiuscemodi iniuriam suggerendum esse crediderint. 4. His hoc etiam litteratae militiae contemplatione praestamus, ut, si in familia fuerint constituti, quidquid quolibet titulo positi in advocatione quaesiverint, tamquam peculium castrense defendant, ne praemium laboris alieni aut in alios transferat aut sibi vindicet patrum potestas. 5. Hanc autem legem edictis amplitudinis tuae omnibus iudicibus ac provinciis facias innotescere. Proposita id. aug. Romae, in foro Traiani Dioscoro vc. cons.

Nov. II, 3 (443 Aug. 17).

Idem aa. Albino II. praefecto praetorio illyrici italiae et africae. Ex adfectu publico convenit eorum necessitatibus subvenire, qui fatales miserias. inciderunt: imperatoriae si quidem laudis est aliqua decreta mollire, quando vis maior inopinatae cladis ferale generarit incommodum, Albine parens karissime atque amantissime. 1. Unde inlustris et praecelsa magnificentia tua pragmatici nostri tenore conperto sciat Afros, qui infortuniis hostilis cladis expulsi eiectique fortunis omnibus spem sui actus et conversationis solitae perdiderunt et imbuti studiis litterarum causas agere destinarunt sive agere iam coeperunt, apud omnes iudices his advocationis copiam remoto legis vinculo esse permissam, ut aerumnas, in quibus nunc sunt, tali possint remedio sublevare, praeter praetorianam togam forumque urbanum, in quo agendorum negotiorum licentiam tribus pietas nostra permisit. Nec enim non eos oportet studiis favorabilibus adiuvari, quibus hoc solum remansit, quod sibi non potuit vindicare captivitas. Dat. XVI. kal. sept. Ravennae, Maximo II. et Paterio vv. cc. conss.

Nov. II, 4 (454 Oct. 28).

Impp. Valentinianus et Marcianus aa. Storacio praefecto praetorio. Multarum . . . . . in sanciendis legibus non solum sibi vindicat, verum etiam temporis ratio persuadet, non quod praeceptorum diversitas placeat, sed quod eventuum qualitas pensius facit esse iudicium et firmius constituto robur est, quoties priori sententiae magis magisque probata succedit. Dudum laxata lex exceptis inlustribus foris ceteris ac provincialibus perpetuitatem concesserat actionis. Sed nunc adcrescente pube et litterariae indolis iuventute aditi exoratique sumus, ne sub aliorum perpetuitate succedentium studiorum fervor evanescat. Quis enim se ei officio novus professor inserat, quod veteranus insederit, ut non sit tam auctor quam observator alterius? Et quia haec, quae ab homine caduca sunt, fiunt subrogatione perpetua, ne interdicentibus studiis ipsa pariter officia conquiescant, hac generali constitutione decernimus universa fora, tam inlustrium praefectorum praetorio ac praefecti urbi quam reliqua omnia – – – – – – – Storaci parens karissime atque amantissime. Inlustris et praecelsa magnificentia tua lege salubriter constituta edictis propriis in universorum faciet pervenire notitiam, ut, quid erga servanda advocatorum tempora dispositio iusta praefixerit, et agnoscere valeant et servare contendant. Dat. V. kal. nov. Romae, Aetio et Studio conss.