NOV.
IIII NE DUCIANI VEL LIMITANEI MILITES AD COMITATUM EXHIBEANTUR. (438 Febr. 25) |
( Based upon the Latin text of Mommsen and Meyer's edition, Berlin, 1905 ). ~ Text submitted by Dr. Ingo Maier ~ |
Impp.
Theodosius et Valentinianus aa. Florentio praefecto praetorio. Opem
atque auxilium nostrae clementiae limitaneorum poscit utilitas, qui
adeo quorundam querimoniis vel exhibitionibus diversorum iudicum dicuntur
adflicti, ut inter privatam vitam et militarem scientiam neutri nascantur.
Adde, quod usum armorum dediscere conpelluntur observatione fori civilis
officii et in vita peregrinantur aliena expertes litium, actionum ignari,
quas inverecunda facundia et doctrina popularis instituit. Haec adsertio
viri sublimis Anatolii magistri per Orientem utriusque militiae nostris
sensibus intimavit. Quapropter non ulterius patimur tantae commoditatis
dissimulare iacturam, cum constet dispositione maiorum vallo limitis
ab excursione barbarica defensari quidquid intra Romani nominis concluditur
potestatem. 1. Quam ob rem victura in
omne aevum lege sancimus neminem ducianum, neminem limitaneum militem
per totum tractum Orientis ex ultimis solitudinibus qui exiguis solaciis
vix aegreque miseram famem repellunt, penitus exhiberi ad nostrum sacratissimum
comitatum nec sacra nostri numinis iussione nec divino responso ad preces
adeuntis elicito, non denique perennitatis nostrae mandatis vel cuiuslibet
sententia iudicis, dispositionibus insuper integris viri magnifici custodiendis
in posterum, quas ad utilitatem limitaneorum sedula investigatione constituit,
remissis omnibus iam nunc ad propria sacramenta qui videntur exhibiti.
2. Verum ne condicionem militum praedictorum
in quandam arcem videamur quodammodo conlocasse peccandi concessa licentia
semel exhibitionis submota formidine, sub conpetentibus militaribus
iudicibus adversus eos agentibus ianuam aperimus, cum ea videlicet definitione,
ut, si limitaneus fuerit confutatus in contractibus seu legibus deliquisse,
sumptus litis dare cogatur, etiamsi hoc sententia prolata non teneat
et negotium trecentorum solidorum summam excedat, eadem in actorem poena
servata, si limitaneus calculum meliorem et victricem sententiam reportarit.
Aliter quippe litigantium tumores et execranda studia iurgiorum conpesci
non poterunt, nisi animus excitatus in litibus inminentis damni periculum
pertimescat, ut correctionis metu conpressus aeterno silentio conticescat.
Quem enim avaritia terminum sortietur, quam si laqueis cupiditatum suarum
circumdata intra saepta propria damnata calumnia conprimatur? Et profecto
aut hoc est remedium diu vexatis aut, si nec hoc quidem prodesse potuerit,
alia ratio commodorum, alia provisionis flagitanda cautela est, scilicet
opperiri, scilicet optare debemus, ne libeat audacibus exercere litigia,
ut liceat nostris militibus otiari, quos in extrema parte Romani saeculi
sacramentorum legibus amandatos calumnia latentes invenit? 3. Quamobrem,
Florenti parens karissime atque amantissime, inlustris et magnifica
auctoritas tua, quae statuta maiestatis augustae cura pervigili et congruo
semper fine conclusit, nunc etiam edictis propositis ad omnium notitiam
faciat pervenire. Dat. V. kal. mart. Constantinopoli, Theodosio a. XVI
cons. |
|