NOV. XX [= brev. X]
  
DE ADLUVIONIBUS ET PALUDIBUS.
  
(440 Sept. 21)
 
 
( Text submitted by Dr. Alexandr Koptev ).
 
 
     Impp. Theodosius et Valentinianus aa. Cyro pf. p. et consuli designato. Suggestionibus tui culminis semper magnum aliquid rei publicae conferendi materiae ministrantur, semper nobis aliquid porrigitur emendandum. Quanta itaque magnitudinis tuae provincialium cura est, per eas quoque non dubie declaratur. 1. Alluvionum, quae contingere solent in praediis, quae ripis quorundam fluminum terminantur, ea natura est, ut semper incerta possessio, incertum sit eius dominium, quod possessori per alluvionem accrescit. Nam quod hodie possidemus, nonnumquam* altero die vicini fundi dominio, in alteram fluminis ripam translatum, acquiritur, nec tamen apud eum, cui accrescit, semper remanet acquisitum, sed plerumque redit ad priorem dominum cum augmento. Saepe nec ad posteriorem manet, nec ad priorem redit, sed in arenam fluminis inundatione dissolvitur. 2. Ideo suggestionem tui culminis admittentes, non aegyptiis solis, nec de nili tantum alluvionibus loquimur, sed quod salubre est, orbi terrarum atque omnibus provinciis promulgamus. Et ea, quae per alluvionem possessoribus acquiruntur, neque ab aerario vendi, neque a quolibet peti, nec separatim censeri vel functiones exigi, hac perpetuo lege valitura sancimus, ne vel alluvionum ignorare vitia vel rem noxiam possessoribus videamur indicere. 3. Similiter nec ea quidem, quae paludibus antea vel pascuis videbantur adscripta, si sumptibus* ac laboribus possessorum nunc ad frugum fertilitatem translata sunt, vel vendi, vel peti, vel quasi fertilia separatim censeri, vel functiones exigi concedimus, ne doleant diligentes, operam suam agri dedisse culturae, nec diligentiam suam sibi damnosam intelligant. 4. Huius legis temeratores quinquaginta librarum auri condemnatione coerceri decernimus. Inter quos habendum est officium quoque tuae sedis excelsae, si aliquid eius modi suggesserit disponendum, vel si preces instruxerit petitoris, cyre, parens carissime atque amantissime. 5. Illustris itaque et magnifica auctoritas tua, suggestione tui culminis hac dispositione non admissa tantum, sed etiam collaudata, legem hanc edictis propositis ad omnium notitiam perferri praecipiat. Dat. XI. kal. oct. Constantinopoli, Valentinianus a. V. et Anatolio v. c. coss.
I n t e r p r e t a t i o
     Hac lege sancitum est, ut, si fluvius alveum suum paulatim in aliam partem contulerit, terram ille acquirat, cuius finibus spatium terrae dignoscitur contulisse. Quam rem beneficio aquae possessoribus acquisitam nullus velut fiscalem audeat vindicare: cui rei tributum nullus adiiciat. Si quis etiam paludes suo studio derivaverit et ad usum fertilitatis adduxerit, similiter hoc is, qui excoluit, sine censu perpetuo iure possideat, neque quisquam hoc audeat a nostra munificentia postulare.