RESCRIPTUM M. AURELII ET L. VERI AD EURYCLEM
   
Rescript of Aurelius and Verus on imperial images and on debts
  
( AD 162-164 )
 
 
( H. Wankel, Die Inschriften von Ephesos, Ia, Bonn, 1979, n. 25 + Add., p. 2 ).
 
 
Αὐτοκράτωρ Καῖσαρ Μᾶρκος Ἀυρήλιος Ἀντωνεῖνος | Σεβαστὸς καὶ Αὐτοκράτωρ Καῖσαρ Λεύκιος Αὐρήλιος Οὐῆρος | Σεβαστὸς Ἀρμενιακὸς Οὐλπίῳ Εὐρυκλεῖ | χαίρειν. | ὅτι μὲν ὑπ’ ἀνθυπάτων δοθέντα σε τῇ γερουσίᾳ τῶν Ἐφεσίων | λογιστὴν ἐκείνοις ἔδει, περὶ ὧν ἠπόρεις, ἀναφέρειν, αὐτός τε εὐγνω-|μόνως ἐδήλωσας ἐπιστάμενος, καὶ ἡμεῖς διὰ τοῦτο ἐπεμνήσθημεν, | ὡς μὴ ῥαιδίως ἀνάγεσθαί τινας τῷ παραδείγματι. ὃ δὲ πρῶτον ἡμῖν ἐκοίνωσας, | τὸ περὶ τῶν ἀργυρῶν εἰκόνων, πρᾶγμα ὡς ἀληθῶς τῆς ἡμετέρας συνχωρήσε-|[ως] προσδεόμενο<ν>, δῆλόν ἐστί σοι καὶ τὴν εἰς τὰς ἄλλας ἐρωτήσεις ἀφορμὴν συμβε-|[βλη]μένον. τὰς οὖν εἰκόνας τῶν αὐτοκρατόρων, ἃς ἀποκεῖσθαι λέγεις ἐν τῷ συνε-|[δρί]ῳ τούτῳ, παλαιάς, ἑνὶ μὲν λόγῳ πάσας δοκιμάζομεν φυλαχθῆναι τοῖς ὀνόμασιν, ἐφ’ ο-|[ἷς] γέγονεν αὐτῶν ἑκάστη, εἰς δὲ ἡμετέρους χαρακτῆρας μηδέν τι τῆς ὕλης ἐκείνης | [μ]εταφέρειν· οἳ γὰρ [ο]ὔ[τ’] ἄλλως [εἰς τ]ὰς ἡμε[τέ]ρας τιμάς ἐσμεν [π]ρόχειρο[ι, πολὺ] δή τ[ι ἧ]τ[τον ἂν] | [ἄλλας εἰς ἡμᾶς μετ]αβα[λλο]μ̣ένας ἀνασχοίμεθα· ἀλλ’ ὅσαι μ[ὲν αὐτῶν .... c.12 ....] | [..... c.15 ......] ἔχουσι τὰς μορφάς, κἂν ὅσον γνωρίζε[σθαι τῶν προσώπων τοὺς χα]-|[ρακτῆρας, ταύτας κα]ὶ σοὶ παρέστη λελογισμένως, ὅτι τοῖς αὐτ[οῖς δεῖ φυλαχθῆναι ὀνό]-|[μασιν, ἐφ’ οἷς γεγόνασιν·] περὶ δὲ τῶν οὕτως ἄγαν συντεθραυ[σμένων, ὡς ἀναφέρεις, καὶ] | [οὐδεμίαν μορφὴν ἔτ]ι̣ φαίνειν δυναμένων τάχα μὲν ἂν καὶ [τούτων ἐκ τῶν ἐπὶ τοῖς βά]-|[θροις ἐπιγραφῶν, τ]άχα δ’ ἂν καὶ ἐκ βιβλίων, εἴ τινα ἔστι τῷ [συνεδρίῳ τούτῳ .. c.8 ...] | [..... c.14 ....., τὰ ὀνό]ματα συνπορισθείη, ὥστε τοῖ̣[ς προγεγονόσι μᾶλλον τὴν] | [τει]μὴν ἀνανεωθῆναι [ἤπερ διὰ τ]ῆ̣ς ἀναχων[εύσεως ἐξαφανισθῆναι τῶν] | εἰκόνων. τῇ δὲ χωνεύσει πρῶτον μέν σε παρὰ τυχ[.......... 24-26 ..........] | ταλαμβάνῃ τοῦ μέτρου τῆς λογιστείας· ἀλλ’ ἐπειδ[ὴ ........... 26-28 ...........] | ὑπήρξω καὶ τὸ συγχωρηθῆναι διεπράξω παρ’ ἡμῶ[ν .......... 25-27 ...........] | πραχθῆναι, ἔπειτα καὶ ἄλλους πρὸς τὸ μάλιστα ἀνες̣[........ 20-22 ........, οὓς ἂν] | ὁ κράτιστος ἀνθύπατος εἴτε ἐξ αὐτῆς τῆς γερουσίας ε[ἴτε ἐξ ἁπάντων τῶν πολει]-|τῶν δοκιμάσῃ. τὸ δὲ κατὰ Σατορνεῖνον τὸν δημόσ[ιον ...... 16-18 ......,] | ὃν παρὰ τῶν χρεωστῶν τοῦ συνεδρίου πολλὰ κεκομίσθαι λέγεις [χρήματα, μὴ προσηκού]-|σης τῆς εἰσπράξεως, τοιοῦτόν ἐστιν· εἰ μὲν γάρ τι εἰσήνεγκεν, ὧν ἀ[πείληφεν, οὐδ’ ἄλλο] | παρὰ τοῦτο εἴη διάφορον, ὅτι οὐχ, ᾧ προσῆκεν, ἔδοσαν οἱ δόντες, οἷόν τι καὶ ὁ [ἐπίτροπος ἡ]-|μῶν ἐν τοῖ<ς> ἰδίοις τῆς ἡμετέρας οἰκίας λογισμοῖς προσέταξεν φυλάσσε[σθαι, χωρὶς τοῦ] | βλάπτεσθαί τινα κατὰ τὴν τῶν πρωσώπων ἐναλλαγὴν τῶν ἀπειληφότων, [τότε οὐδε]-|μία ζημία παρηκολούθησεν· ε̣ἰ̣ δὲ κἀκεῖνοι δεδώκασιν, ᾧ μὴ προσῆκον ἦν, κ[αὶ ὁ ἀπολα]-|βὼν ἠφάνισεν τὰ κο[μισθέντα, τότε,] εἰ μέν τι εὑρίσκοιτο ἴδιον ἢ ἔχων ἢ καταλελ̣[οιπὼς] | ἐκεῖνος, τὸ δὴ προσα[γορευόμενον πε]κ̣ούλιον, τοῦτο συλλέξασθαι πᾶν ὀφείλεις· [εἰ δὲ] | καὶ οὕτως ὑπὲρ τὴ[ν δύν]αμιν τὴ[ν ἐκεί]νου προσδεῖ τι τῇ γερουσίᾳ τῶν εἰσπραχθέντ[ων ὑ]-|π’ αὐτοῦ καὶ κατεσχ[ημ]ένων, ἐπιγν[ώμ]ων ὁ κράτιστος ἀνθύπατος γενέσ[θω] δ̣ιδασ[κόμε]-|νος ὑπό σου, πρὸς οὕ[στ]ινας ἐπανελθεῖ[ν] σε δεῖ τῶν ἐκείνῳ καταβεβληκότω[ν, διακρίνων] | [κ]α̣ὶ̣ ἐκ τοῦ χρόνο[υ τοῦ με]ταξὺ διελ[ηλ]υ[θ]ότος καὶ τῶν [..]ιω̣ν τοῦ̣ τ̣ρόπου̣ [... c.10 ...] | [...... c.16 ......τ]ετεικὼς ἀ̣π̣οδεικνύει, παρασταίη [......... 22-24 .........] | [.... c.12 .... ἀνενε]γ̣κεῖν κελευσθῆναι τὰ κακῶς ἀποδο[θέντα ..... 14-16 .....] | [...... c.16 ...... τ]ῇ δόσει. αἱ δὲ συνεχεῖς  ἀναβολαὶ  τ[ῶν  χρεῶν ... 11-13 ....] | [...... c.17 .......]ν  ὁ  πάππος  αὐτοῦ  Σαβεῖνος,  ὡς  φῄς, ἐνε[...... 17-19 .......] | [...... c.16 ......]τ̣ίωνα, σχεδὸν ἀναγκαῖον ποοῦσι καὶ σοὶ τὸ χρ[...... 16-18 ......] | [...... c.17 .......]ι̣ τὸ συγχωρεῖν· ὥσπερ γὰρ αἰδῶ πολλὴν ἀνδ[...... 16-18 ......] | [...... c.17 .......]σιν, οὕτως, ἐπειδὰν αὐτοί τινες αἰτίαν [...... 16-18 ......] | [..]ασθ[αι] τοὺς βλαπτομένους [.................... c.45 ........... ..........]   |   [συν]όλου   συνεδρίου   κοιν[.................... c.45 ..................... προ]-|[σ]ιέναι   τῷ   κρατίστῳ ἀνθυπ[άτῳ .................... c.44 ....................] | [.]ου. καὶ γὰρ τοῦτο τὸ σκέμμ[α .................... c.44 ............ ........ ἀ]-|ναφοράν, ὡς λέγεις, ἐπὶ τοὺς [.................... c.44 ....................] | [.]ιν ἐνχωροῦντος εἴτε εἰς παραπ[.................... c.44 ....................] | ρησιν  αὐτῶν  ἐκείνων,  τί ἄλλο [................... c.42 ................... γε]-|ρ̣ουσία, τὸν δὲ ἀνθύπατον καὶ ἀ[.................... c.44 ....................] | ρον ἐνγύθεν ἕκαστα ἐξευρεῖν [.................... c.44 ....................] | ο. τὰς μέντοι καὶ ἀπὸ τούτων αὐτ[.................... c.44 ....................] | οὐ μόνον κατὰ τάξιν ἐστὶ τὸ προ[.................... c.44 .................... προσ]-|ίωσιν, ἀλλὰ καὶ πρὸς τὴν τῶν [.................... c.45 .....................] | προσίωσι τοῖς καὶ μᾶλλον ἐπ[..................... c.46 .....................] | μαθεῖν ἐνγύθεν δυ[—]
 

 
►  Bibliography
 
 
Hicks, The Collection of Ancient Greek Inscriptions in the British Museum, III, n. 497 ; Cagnat, Revue archéol., 32, 1898, p. 466 ; Heberdey, JÖAI, 1, 1898, pp. 78-79 ; Dittenberger, Orientis Graeci Inscriptiones Selectae, Leipzig, 1903-05, n. 508 ; Heberdey, Forschungen in Ephesos, II, Vienna, 1912, n. 23 ; Oliver, Hesperia Suppl., 6, 1941, pp. 93-94, n. 11 ; Johnson, Coleman-Norton & Bourne, Ancient Roman Statutes, Austin, 1961, pp. 214-215, n. 259 ; Oberleitner et al., Funde aus Ephesos und Samothrake, Wien, 1978, pp. 118-120 ; Wankel, Die Inschriften von Ephesos, Ia, Bonn, 1979, n. 25 + Add., p. 2 ; Oliver, Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri, Philadelphia, 1989, n. 170 ; Rhodes & Lewis, The decrees of the Greek states, Oxford, 1997, p. 362, n. 25  ; Cramme, Die Bedeutung des Euergetismus für die Finanzierung städtischer Aufgaben in der Provinz Asia, Diss., Köln, 2001, pp. 100 and 113-114 ; Weiss, Sklave der Stadt, Stuttgart, 2004, p. 227.
 
 
►  Source : Inscription found at Ephesus, Turkey.