CONSTITUTIO CONSTANTII ET GALERII DE INDULGENTIA DEBITORUM
  
Law of Constantius I and Galerius on debtors to the fisc
  
( AD 305-306 )
 

 
( E. Sironen, Inscriptiones Graecae II et III, V, Berlin, 2008, n. 13249 ).
 

 
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – . . – – – – – – – – – – – – – – – – – – –    |    – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –ΙΑΚΡΙΟ– –Ν– – – – – – – – – – – – – – – – – – – | – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –Η[.]Τ[.]ΧΙ– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – | – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –ΙΑΝ– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – | – – – – – – – – – – – – – – – – – – –ΙΙΟC  [τ]ῷ  ἀνθ[ρ]ώ̣π̣ῳ̣ – – – – – – – – – – – – – – –  |  – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –τε[. .] αὐτῶν μ– – – – – – – – – – – – – – – – – – | – – – – – – – – – – – – – – – – – –ΝΑΓΡΓ[. . .] προτέ[ρ]ου Μ– – – – – – – – – – – – – – | – – – – – – – – – – – – – – – – – –ΛΑΙ[. .]ΑΝ [ἡ]μέρᾳ ΚΑΘΕΙ– – – – – – – – – – – – – – – | – – – – – – – – – – – – – – – – – –ιω[.] π̣αραδύvσεσθ̣αι· εἰ γ̣ὰρ – – – – – – – – – – – – – – | – – – – – – – – – – – – – – – – –ΤΗCΗΙΤΤΕ[. .]ς εὐποιείας ΙCΟ– – – – – – – – – – – – – | – – – – – – – – – – – – –Τ ε[ὐ]φροσύνη χε[. . .] γεινάμεναι ΑΛΑΡΟ[.]C– – – – – – – – – – | – – – – – c.14 – – – –ω [μετὰ] φροντίδο[ς] σταθ[μ]ίζοντες μή τι κατὰ τ̣ύ̣χην – – – – – – – – | [– – – – – c.15 – – – – β]εβο[υ]λευμένου ὑφ’ ἡμῶν λάθοι, δι’ οὗ πρόφ[ασ]ις τῇ προπετείᾳ   τῶ[ν]  |  [προδηλ]ο[υ]μ[έν]ων   [τοῦ   ἐπι]βουλεύειν  τοῖς  ὑπάρχουσιν  τῶν  ἀναιτίων  τινὰ π[αράσχ]ο[ι] | [ἐξουσίαν], τοῖς ἐ[πιβ]άλλουσιν ἰήμασιν ᾠήθημεν δεῖν διορθωθῆναι. vac. ἀρέσκ[ει] | [οὖν ὅπως, ὅσο]ι εἰς τ[ὴν] πρὸ ιγʹ Καλ(ανδῶν) Ὀκτωβρίων τῆς ἡμετέρας δηλαδὴ ὑπατείας | [Κωνσταντ]ίου <καὶ> Μαξιμ[ι]ανοῦ τῶν Σεβαστῶν τὸ πέμπτον ἀπὸ παρασημιώσεων [ἐκεί]-|νων, [οἵτιν]ες  ἐναντίας  τύχης  κρίσεσιν  ὑποβληθέντες  τόπον  τῷ  ταμιείῳ  ἐποίησα[ν],  |  συκοφ[αν]τίας ὑπήν[εγκ]ον, ο[ὗ]τοι τῆς ἡμετέρας εὐσεβείας ταῖς εὐεργεσίαις ἐλευθ[ε]-|ρωθῶσιν καὶ τοῦ λοιποῦ δ[ὲ] μηδεμία̣ν̣ καθόλου τοιουτότροπον ταμιακὴν διό-|χλησ[ι]ν ε[ὐ]λαβῶνται, αἰ[ὰ]ν γὰρ ἀδικῖν τῇ διανοίᾳ τῆς ἡμετέρας φιλανθρωπίας | [κ]ατα̣πέ[φ]ηνεν ἀπὸ τούτων τῶν γραμμάτων διοχληθῆναί τινας, ἅπερ ἢ ἐκ-|χθρὸς ἀ[νήρ], ὅπως ἑαυτὸν καὶ μετὰ τὴν τελευτὴν ἐκδικήσει ἐσπουδακώς, ἀπε-|χθὴς ὢν προσέγραψεν ἢ [ὥ]σπερ εἰς σπορὰν κέρδους ἢ καὶ διαρπαγῶν ἡ ἀμέτρ[η]-|τος τῶν Καισαριανῶν κακοήθεια καὶ ἐπάρατος ἐπλάσατο. ἵνα δὲ τῶν τοιου-|τοτρόπων διοχλήσεων οἱ τίτλοι ἐκ ῥιζῶν ἐκκοπέντες ἀεὶ ἂν κατακοιμισθῶσιν, | γιγνώσκετε τοῦ ἡμετέρου θεσμοῦ προκεχωρηκέναι τὰς ἐντολάς, ὥστε ἁπάσας μὲν | παντελῶς τὰς παρασημιώσεις τὰς εἰς τὴν προειρημένην ἡμέραν ἐν ταῖς τοῦ τα-|μιείου τάξεσιν ἀπομεμενηκυίας ἐν βιβλείοις εἴται διφθέρες ἢ καὶ χάρταις ἢ ἐ-|ν οἱ<οι>σδηποτοῦν γραμματείοις εὐθέως εἰς τὸ στρατόπαιδον ἀποσταλῆναι, δηλα-|δὴ καὶ μετὰ ταύτας τὰς τῆς ἡμετέρας εὐσεβίας φιλανθρωπίας ὡ[ς] ἂν μή, ἀπο-|μενόντων τῶν τοιουτοτρόπων γραμμ[α]τίων παρὰ ταῖς προειρημέναις τάξεσιν, | τῷ συνήθει τρόπῳ τοῦ ἀεὶ ἀ[δι]κ̣εῖν τοὺς ἡμετέρους ἐπαρχικοὺς το[ῖ]ς Καισαρια-|νοῖς πρόφασεις μεταδο[θεί]η, μετὰ ταῦτα δὲ οὐκ ἄλλως εἰ μὴ ἐκ φανερῶν | ἀποδείξεων καὶ γραμματ[είω]ν ὀρθῶς ἐπιγεγραμμέν<ω>ν εἰς τὸ ταμιακὸν | καλεῖσθαι δικαστήριον, ἐ[κεί]νων δὲ τῶν ἡμετέρων δηλώσεων τῇ διδασκαλεί–|ᾳ ἐντεταλμένων, ἵν’ εἴ τ[ινες] τοῦ λοιποῦ ὁμοίῳ τρόπῳ τοῦ ἡμετέρου ταμιεί<ου> | τοῖς λογισμοῖς παρασημιώσ[ει]ς προσπορισ<θ>εῖεν, μηδενὸς ἐξ ὀνόματος αὐτῶν διο-|χληθέντος ἅπασ<α>ι εἰς τὸ ἡμέτερον στρατόπαιδον εὐθέως ἀποσταλῶσιν. ὅθεν ἀκο-|λούθως τῷ θεσμῷ τῆς ἡμετέρας φιλανθρωπίας κατασκοπεῖται, ἐάν τινι ἀπὸ τού-|του τοῦ τίτλου τῶν παρασημιώσεων διόχλησις συνκεινηθῇ, δεῖν αὐτὸν ἐντυχεῖν | τῷ τοῦ ἡγεμόνος ἢ καὶ τῶν ἐπάρχων δικαστηρίῳ, ὧν τῆς ἀποφάσεως ἐξε-|νεχθείσης καὶ τοῦ ἀδικείαν <ὑ>φισταμένου πρόνοια γίγνοιτο, καὶ κατὰ τούτω[ν], | οὕσπερ ἂν ἐν τῇ προτέρᾳ αὐθαδίᾳ διαμένειν συνστέη, εὐτ̣ονίᾳ τῇ προσηκ[ού]-|σῃ ἡ ἐκδικία γίγνοιτο.
 

 
►  Bibliography
 
 
Boeckh et al., Corpus Inscriptionum Graecarum, Berlin, 1828-77, n. 356 ;
CIL III, Suppl. (1902), n. 12134 ; Kirchner, Inscriptiones Graecae II et III, I, Berlin, 1913-16, n. 1121 ; Ensslin, RE, XIV, 2 (1930), c. 2526 ; Riccobono, FIRA I, Firenze, 1941, p. 398 ; Groag, Die Reichsbeamten von Achaia in spätrömischer Zeit, Budapest, 1946, p. 14 ; Seston, Dioclétien et la tétrarchie, Paris, 1946, p. 50 ; Seston, CdE, 22, 1947, p. 337 ; Stein, Histoire du Bas-Empire : De l'État romain à l'État byzantin (284-476), Paris, 1959, p. 451 ; Johnson, Coleman-Norton & Bourne, Ancient Roman Statutes, Austin, 1961, pp. 237-238, n. 300 ; Skeat, Papyri from Panopolis in the Chester Beatty Library, Dublin, 1964, 2, 161 ; Mazzarino, Il Basso Impero : Antico, tardoantico ed èra costantiniana, I, Roma-Bari, 1974, p. 245 ; Crawford & Reynolds, JRS, 65, 1975, pp. 160-163 ; Millar, The Emperor in the Roman World (31 BC-AD 337), London, 1977, p. 43 ; Gaudemet, Études de droit romain, I, Napoli, 1979, p. 189 ; Seston, Scripta varia : Mélanges d'histoire romaine, de droit, d'épigraphie et d'histoire du christianisme, Roma, 1980, p. 520 ; Delmaire, Largesses sacrées et « res privata » : L'« aerarium » impérial et son administration du IVe au VIe siècle, Roma, 1989, p. 215 ; Barnes, Phoenix, 45, 1991, pp. 341-355 ; AE 1996, n. 1498 ; Feissel, Antiquité Tardive, 4, 1996, pp. 278-281 ; Clifford Ando, Imperial Ideology and Provincial Loyalty in the Roman Empire, Berkeley, 2000, p. 113 ; Meyer-Zwiffelhoffer, Politikos archein, Stuttgart, 2002, p. 89 ; Potter, The Roman Empire at bay, AD 180-395, London-New York, 2004, pp. 341 and 663 ; AE 2007, n. 43 ; Sironen, Inscriptiones Graecae II et III, V, Berlin, 2008, n. 13249.
 
 
  Sources : Inscription discovered at Athens, reported in 1752.

 


English translation