EPISTULA CLAUDII AD ALEXANDRINOS
   
Letter of Claudius on recent anti-Jewish disturbances in Alexandria
     
( November 10, AD 41 )
 
 
P. Lond. VI, 1912 = C. Pap. Jud. II, 153 = Sel. Pap. II, 212 ( DDBDP ).
  
 
Col. II.
Τιβέριος Κλαύδιος Καῖσαρ Σεβαστὸς Γερμανικὸς Αὐτοκράτωρ ἀρχιερεὺς | μέγιστος δημαρχικῆς ἐξουσίας ὕπατος ἀποδεδειγμένος Ἀλεξανδρέων | τῇ πόλει χαίρειν. Τιβέριος Κλαύδιος Βάρβιλλος, Ἀπολλώνις Ἀρτεμιδώρου, | Χαιρήμων Λεονίδου, Μᾶρκος Ἰούλιος Ἀσκληπιάδης, Γάιος Ἰούλιος Διονύσιο(ς), | Τιβέριος Κλαύδιος Φανίας, Πασίων Ποτάμωνος, ΔιονύσιοςΣ̣αββ̣ί̣ωνος | Τιβέριος Κλαύδις Ἀπολλώνις Ἀρίστονος, Γάιος Ἰούλιος Ἀπολλ̣ώνιος, Ἑρμαίσκος | Ἀπολλωνίου, οἱ πρέσβεις ὑμῶν, ἀναδόντες μοι τὸ ψήφισμα πολλὰ περὶ | τῆς πόλεως διεξῆλθον, ὑπαγόμενοί μοι δῆλον πρὸς τὴν ε̣ἰς ὑμᾶς | εὔνοιαν ἣν ἐκ πολλῶν χρόνων, εὖ ἴστε, παρ᾽ ἐμοὶ τεταμιευμένη̣ν̣ ε̣ ̣ | εἴχετε, φύσει μὲν εὐσεβεῖς περὶ τοὺς Σεβαστοὺς ὑπάρχοντες, ὡς | ἐκ πολλῶν μοι γέγονε γνώριμον, ἐξαιρέτως δὲ περὶ τὸν ἐμὸν | οἶκον καὶ σπουδάσαντες καὶ σπουδασθέντες, ὧν ἵνα τὸ τελευ-|ταῖον εἴπω παρεὶς τὰ ἄλλα μέγιστός ἐστιν μάρτυς ὁ ἐμὸς ἀδελφὸς | Γερμανικὸς Καῖσ̣α̣ρ γνησιωτέραις ὑμᾶς φωναῖς προσαγορεύσας· | διόπερ ἡδέως προσεδεξάμην τὰς δοθείσας ὑφ᾽ ὑμῶν μοι τιμὰς | καίπερ οὐκ ὢν πρὸς τὰ τοιαῦτα {ρ} ῥᾴδιος. καὶ πρῶτα μὲν Σεβαστὴν | ὑμῖν ἄγειν ἐπιτρέπω τὴν ἐμὴν γενεθλίαν ὃν τρόπον αὐτοὶ προ-|είρησθε, τὰς δὲ ἑκασταχοῦ τῶν ἀνδριάντων ἀναστάσεις | ἐμοῦ τε καὶ τοῦ γένους μου ποιήσασθαι συγχωρῶ· ἐγὼ ὁρῶ γὰρ | <ὅτι> πάντῃ μνημεῖα τῆς ὑμετέρας εὐσεβείας εἰ̣ς̣ τ̣ὸ̣ν ἐμὸν οἶκον | ἱδρύσασθαι <ἐ>σπουδάσατε. τῶν δὲ̣ δυο̣ῖ̣ν χρυ[σῶ]ν ἀνδρ̣ι̣ά̣ν̣των | ὁ μὲν Κλαυδιαν̣ῆ̣ς Εἰρήνης Σεβασ̣τῆς γεν̣ό̣[με]ν̣ο̣ς ὥ̣σ̣περ ὑπέθετο | καὶ προσελιπάρησεν \ὁ/ ἐμοὶ τιμ[ι]ώτ̣α̣τ̣ο̣ς̣ Βάρβιλ̣λ̣ο̣ς ἀρνουμένου | μου διὰ τὸ φορτικώτερος δ[οκ]ε̣ῖ[ν], ἐπὶ Ῥώ̣μ̣η̣ς ἀνατεθήσεται, |
Col. III.
ὁ δὲ ἕτερος ὃν τρόπον ὑμεῖς ἀξιοῦτε πομπεύσει ταῖς ἐπωνύμοις | ἡμέραις παρ᾽ ὑμῖν· συμπομπευέτω δὲ   [[και αυ]]   αὐτῶι   καὶ   δίφρος | ᾧ   βούλεσθε   κόσμωι   ἠσκημένος.   εὐῆθες δ᾽ ἴσως τοσαύτας | προσ[ι]έμενον τιμάς ἀρνήσασθαι φυλὴν Κλαυδιανὴν καταδεῖξαι | ἄλση ((high-punctus )) δὲ κατὰ νομὸν παρεῖναι τῆς Αἰγύπ<τ>ου· διόπερ καὶ ταῦτά [[ημι̣ν̣]] | θ᾽ ὑμῖν ἐπιτρέπω εἰ̣ δ̣ὲ̣ βούλεσθε καὶ Οὐιτρασίου Πωλλίωνος | τοῦ ἐμοῦ ἐπιτρόπου τοὺς ἐφίππους ἀνδριάντας ἀναστήσατε. τῶν δὲ | τετραπώλων ἀναστάσε̣[ι]ς <ἃς περὶ τὰς εἰσ>βολὰς τῆς χώρας ἀφιδρῦσαί μοι βούλεσθε | συγχωρῶ τὸ μὲν περ̣ὶ̣ τὴν Ταπόσιριν καλουμένην τῆς Λιβύης | τὸ δὲ περὶ Φάρον τῆς Ἀλεξανδ̣ρε̣ίας τρίτον δὲ περὶ Πηλούσιον | τῆς Αἰγύπ<τ>ου στῆσαι, ἀρχιερέα δ᾽ ἐμὸν καὶ ναῶν κατασκευὰς | παραιτοῦμαι, οὔτε φορτι̣κὸς τοῖς κατ᾽ ἐμαυτὸν ἀνθρώποις | βουλόμενος εἶναι τὰ ἱ̣ε̣ρ̣ὰ δὲ καὶ τὰ τοιαῦτα μόνοις τοῖς θεοῖς | ἐξαίρετα ὑπὸ τοῦ παντὸς αἰῶνος ἀποδεδόσθαι κρίν[ω]ν. | περὶ δὲ τῶν αἰτηθ̣έ̣ν̣των ἃ παρ᾽ ἐμοῦ λαβεῖν ἐσπουδάκα-|τε οὕτως γινώσκω· ἅπασι τοῖς ἐφηβευκόσι ἄχρι τῆς | ἐμῆς ἡγεμονίας βέβαιον διαφυλάσσω τὴν Ἀλεξανδρέων | πολιτείαν ἐπὶ τοῖς τῆς πόλεως τιμίοις κ̣α̣ὶ̣ φιλανθρώποις | πᾶσι πλὴν εἰ μή τινε̣ς ὑπῆλθον ὑμᾶς ὡς ἐ̣γ δ̣ού̣λ̣ων | γ[ε]γ̣ονότες ἐφηβεῦσαι, καὶ τὰ ἄλλα δὲ οὐχ ἧσσον εἶ̣ν̣α̣ι βούλομαι | β̣έ̣βαια πάνθ᾽ ὅσα ὑμῖν ἐχαρίσθη ὑπό τε τῶν π̣ρ̣ὸ ἐμοῦ ἡγεμόνων | καὶ τῶν βασιλέων καὶ τῶν ἐπάρχων, ὡς καὶ [ὁ] θεὸς Σεβαστὸς ἐβεβαίωσε. |
Col. IV.
τοὺς δὲ νεωκόρους τοῦ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ ναοῦ ὅς ἐστ̣ι̣ν τοῦ θεοῦ | Σεβαστοῦ κληρωτοὺς εἶναι βούλομαι καθὰ καὶ οἱ ἐν Κανώπωι | τοῦ αὐτοῦ θεοῦ Σεβαστοῦ κληροῦνται. ὑπὲρ δὲ τοῦ τὰς πολι-|τικάς ἀρχὰς τριετεῖς εἶναι καὶ πάν<υ> ἐμοὶ [[υ]] καλῶς βεβουλεῦσθαι | δοκεῖτε, οἱ γὰρ <ἄρ>χοντες φόβωι τοῦ δώσειν εὐθύνας ὧν κακῶς | ἦρξαν μετριώτεροι ὑμῖν προσενεχθήσονται τὸ̣ν̣ ἐ̣ν ταῖς | ἀρχαῖς χρόνον. περὶ δὲ τῆς βουλῆς ὅ τι μέν ποτε σύνηθες | ὑμῖν ἐπὶ τῶν ἀρχαίων βασιλέων οὐκ ἔχω λέγειν, ὅτι δὲ ἐπὶ τῶν | πρὸ ἐμοῦ Σεβαστῶν οὐκ εἴχετε σαφῶς οἴδατε. καινοῦ δὴ | πράγματος νῦν πρῶτον καταβαλλομένου ὅπερ ἄδηλον εἰ συνοί-|σει τῇ πόλει καὶ τοῖς ἐμοῖς πράγμασι ἔγραψα Αἰμιλλίωι Ῥήκτωι | διασκέψασθαι καὶ δηλῶσαί μοι εἴ τε καὶ συνίστασθαι τὴν ἀρχὴν δεῖ, | τόν τε τρόπον, εἴπερ ἄρα συνάγειν δέοι, καθ᾽ ὃν γενήσεται τοῦτο. | τῆς δὲ πρὸς Ἰουδαίους ταραχῆς καὶ στάσεως μᾶλλον δ᾽ εἰ χρὴ τὸ ἀλη̣θὲς | εἰπεῖν τοῦ πολέμου πότεροι μὲν αἴτιοι κατέστησαν καίπερ | ἐξ ἀντικαταστάσεως πολλὰ τῶν ὑμετέρων πρέσβεων | φιλοτιμηθέντων καὶ μάλιστα Διονυσίου τοῦ Θέων[ο]ς ὅμως | οὐκ ἐβουλήθην ἀκριβῶς ἐξελέγξαι, ταμιευόμενος ἐμ̣αυτῶι | κατὰ τῶν πάλιν ἀρξαμένων ὀργὴν ἀμεταμέλητον· | ἁπλῶς δὲ προσαγορεύω ὅτι ἂν μὴ καταπαύσητε τὴν ὀλέ-|θριον ὀργὴν ταύτην κατ᾽ ἀλλήλων αὐθάδιον ἐγβιασθήσομαι | δεῖξαι οἷον ἐστιν ἡγεμὼν φιλάνθρωπος εἰς ὀργὴν δικαίαν μεταβεβλη-|μένος. διόπερ ἔτι καὶ νῦν διαμαρτύρομαι ἵνα Ἀλεξανδρεῖς μὲν | πραέως καὶ φιλανθρώπως προσφέρωνται Ἰουδαίο<ι>ς τοῖς | τὴν αὐτὴν πόλιν ἐκ πολλῶν χρόνων οἰκοῦσι |
Col. V.
καὶ μηδὲν τῶν πρὸς θρησκείαν αὐτοῖς νενομισμένων | τοῦ θεοῦ λυμαίνωνται ἀλλὰ ἐῶσιν αὐτοὺς τοῖς ἔθεσιν | χρῆσθαι οἷς καὶ ἐπὶ τοῦ θεοῦ Σεβαστοῦ, ἅπερ καὶ ἐγὼ | διακούσας ἀμφοτέρων ἐβεβαίωσα· καὶ Ἰουδαίοις δὲ | ἄντικρυς κελεύω μηδὲν πλήω ὧν πρότερον | ἔσχον περιεργάζεσθαι μηδὲ ὥσπερ ἐν δυσὶ πόλεσιν κα-|τοικοῦντας δύο πρεσβείας ἐκπέμπειν τοῦ λοιποῦ, | ὅ μὴ πρότερόν ποτε ἐπράχθη, μηδὲ ἐπισπαί̣ρ̣ε̣ιν | γυμνασιαρχικοῖς ἢ κοσμητικοῖς ἀγῶσι, | καρπουμένους μὲν τὰ οἰκεῖα ἀπολαύοντας δὲ | ἐν ἀλλοτρίᾳ πόλει περιουσίας ἁπάντων ἀγαθῶν, | μηδὲ ἐπάγεσθαι ἢ προσίεσθαι ἀπὸ Συρίας ἢ Αἰγύπ<τ>ου | καταπλέοντας Ἰουδαίους ἐξ οὗ μείζονας ὑπονοίας | ἀναγκασθήσομαι λαμβάνειν· εἰ δὲ μή, πάντα | τρόπον αὐτοὺς ἐπεξελεύσομαι καθάπερ κοινήν | τινα τῆς οἰκουμένης νόσον ἐξεγείροντας. ἐὰν | τούτων ἀποστάντες ἀμφότεροι μετὰ πρα̣ότητος | καὶ φιλανθρωπίας τῆς πρὸς ἀλλήλους ζῆν ἐθελήσητε | καὶ ἐγὼ πρόνοιαν τῆς πόλεως \ποιήσομαι/ τὴν ἀνωτάτω | καθάπερ ἐκ προγόνων οἰκείας ἡμῖν ὑπαρχούσης. | Βαρβίλλωι τῶι ἐμῶι ἑταίρωι μαρτυρῶ ἀεὶ πρόνοια[ν] | ὑμῶν παρ᾽ ἐμοὶ ποιουμένωι, ὃς καὶ νῦν πάσηι φιλο-|τιμίᾳ περὶ τὸν ἀγῶνα τὸν ὑπὲρ ὑμῶν κέχρ[ηται], | καὶ Τιβερίωι Κλαυδίωι Ἀρχιβίωι τῶι ἐμῶι ἑταίρωι. | ἔρρωσθε.
 

 
►  Bibliography
 
 
Bell & Crum, Greek Papyri in the British Museum, VI, London, 1924, n. 1912 ; Bell, Juden und Griechen im römischen Alexandria, Leipzig, 1926, Taf. I ; Hunt & Edgar, Select Papyri, II, London, 1934, n. 212 ; Charlesworth, Documents Illustrating the Reigns of Claudius and Nero, Cambridge, 1939, 1 and 2 ; Tcherikover, Corpus Papyrorum Judaicarum, II, Cambridge, 1960, n. 153 ; Bourne, Coleman-Norton & Johnson, Ancient Roman Statutes, Austin, 1961, pp. 138-139, n. 167 II ; Smallwood, Documents Illustrating the Principates of Gaius, Claudius, and Nero, Cambridge, 1967, n. 370 ; Petit, Le premier siècle de notre ère, Paris, 1968, n. 36 and 63 ; Jones and Milns, The Use of Documentary Evidence in the Study of Roman Imperial History, Sydney, 1984, 79 ; Braund, Augustus to Nero : A sourcebook on Roman history, 31 BC - AD 68, London, 1985, n. 571 ; Levick, The government of the Roman Empire : A Sourcebook, London, 1985, n. 120 ; White, Light from Ancient Letters, Philadelphia, 1986, n. 88 ; Oliver, Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri, Philadelphia, 1989, n. 19 ; Pestman, The New Papyrological Primer, Leiden, 1990, 1 ; Modrzejewski, Les Juifs d’Égypte de Ramses II à Hadrien, Paris, 1991, p. 148 ; Pestman & Rupprecht, Berichtigungsliste der griechischen Papyrusurkunden aus Aegypten, VIII, Leiden, 1992, pp. 194 ss. / IX, p. 148 / X, p. 109 / XI, p. 122 ; Cotton, ZPE, 116, 1997, p. 207 ; Rhodes & Lewis, The decrees of the Greek states, Oxford, 1997, pp. 461-462 ; Lukaszewicz, JJP, 28, 1998, pp. 71-77 ; Jördens in Eck, Lokale Autonomie und römische Ordnungsmacht in den kaiserzeitlichen Provinzen vom 1. Bis 3. Jahrhundert, München, 1999, p. 174 ; Burckhalter & Martin in Mégapoles méditerranéennes (Coll. Rome, 1996), Paris, 2000, p. 255 ; Schubert, Vivre en Égypte gréco-romaine : Une sélection de papyrus, Vevey, 2000, pp. 176-179, n. 60 ; Burnet, L'Égypte ancienne à travers les papyrus : Vie quotidienne, Paris, 2003, n. 20 ; Perrone, Bernardino & Marchini, Origeniana Octava : Origen and the Alexandrian Tradition, Leuven, 2003, p. 107 ; Blouin, Le conflit judéo-alexandrin de 38-41 : L'identité juive à l'épreuve, Paris, 2005, pp. 97-98 and 117 ; Hengel, Paulus und Jakobus : kleine Schriften III, Tübingen, 2005, p. 191 ; Blouin, Homme et milieu dans le nome mendésien à l’époque romaine (1er au 6e s.), PhD, Laval-Nice, 2007, p. 29 ; Harker, Loyalty and dissidence in Roman Egypt : The case of the Acta Alexandrinorum, Cambridge, 2008, p. 185 ; Gambetti, The Alexandrian riots of 38 C.E. and the persecution of the Jews : A historical reconstruction, Leiden, 2009, pp. 2, 57, 61-62, 84, 143, 149, 161, 213, 219-220, 229 and 280 ; Kreinecker, 2. Thessaloniker : Papyrologische Kommentare zum Neuen Testament, Göttingen, 2010, pp. 22, 67, 73, 118 and 206-207.

  
►  Source : Papyrus found at Alexandria, reported in 1921.